Alþýðublaðið - 25.07.1997, Blaðsíða 2

2
ALÞÝÐUBLAÐIÐ
FÖSTUDAGUR 25. JÚLÍ 1997
MÞTOUBUBIB
Þverholti 14 Reykjavfk Sími 562 5566
Útgáfufélag Alþýöublaösútgáfan ehf.
Ritstjóri Össur Skarphéöinsson
Fréttastjóri Sigurjón M. Egilsson
Auglýsingastjóri Ámundi Ámundason
Auglýsingasími 562 5576
Auglýsinga fax 562 5097
Dreifing og áskrift 550 5750
Umbrot HBK
Prentun ísafoldarprentsmiöja hf.
Ritstjórn Sími 562 5566
Fax 562 9244
Áskriftarverö kr. 1.500 m/vsk á mánuði.
Vopnlausir vígamenn
Viðbrögð verkalýðsforystunnar við ótrúlegum launahækkunum
Kjaradóms er eftirtektarverð. Verkalýðsforkólfar hafa lýst því yfir
að eina færa leiðin sé að beita stjómmálamenn þrýstingi með rifr-
ildi og naggi. Það eru leiðtogar tug þúsunda launþega sem tala með
þessum hætti. Hvers vegna? Getur verið að þeir hafi ekki hlustað á
vamarorð þeirra sem töldu uppsagnarákvæði löngu kjarasamning-
anna ekki nokkurs virði? Þetta ágæta fólk, sem hefur múlbundið
umbjóðendur sína framyfir aldamót, væri í annarri stöðu hefði það
til dæmis lesið Alþýðublaðið. í blaðinu urðu margir til að lýsa yfir
ugg sínum vegna þessara löngu samninga og meðal annars var vís-
að til þess að Kjaradómur ætti eftir að fella sína úrskurði og forsag-
an væri slík, að brýnt væri að hafa hemil í samningum, til að forð-
ast það sem nú hefur orðið.
Það kann að vera rétt hjá foringjunum að Alþingi og ríkisstjóm
beri ábyrgð á hvemig komið er. Áður en gengið var frá rúmlega
þriggja ára samningum var bent á það í Alþýðublaðinu að það væri
ótrúlegt að verkalýðurinn ætlaði að afsala sér sínum rétti og færa
allt sitt vald í stjómarráðið. Eins og þeir sem þar starfa hafa hagað
sé gagnvart fólki er ekki hægt að búast við mikilli liðveislu þaðan.
Verkalýðsforingjar hafa áður rifist og skammast. Þeir hafa hald-
ið útifundi þar sem þeir hafa talað svo eftir var tekið. Að loknum
fundum hefur hver farið til síns heima. Foringjamir era enn að
boða ámóta aðgerðir, þar sem hellt verður úr reiðiskálum. Svo
verður haldið heim. Reynslan segir okkur að framhaldið verði á
þennan veg. Á meðan bíður fólk eftir næsta þætti í þessum skrípa-
leik, en hann verður sýndur eftir aldamótin.
Það er hreint furðulegt að heyra þá, sem hafa afvopnað sjálfa
sig, tala á þá leið að þeir hafi bara alls ekki átt von á að Kjaradóm-
ur úrskurðaði á þá leið sem raun hefur orðið á. Þetta segja þeir þrátt
fyrir öll vamaðarorðin. Þetta segja þeir þrátt fyrir reynsluna. Þeim
er ekki trúandi. Því miður.
Þeir sem fara með umboð fyrir launþega geta ekki, eftir að
Kjaradómur hefur opinberað gjörðir sínar, kennt öðrum um allt og
varpað ábyrgðinni frá sér. Fjöldi launafólks var tilbúið að berjast
fyrir betri samningum, fólk vildi taka á misréttinu. En foringjamir
vora ekki tilbúnir. Það sýndi sig vel í verkfalli vestfirsks launafólks
sem fékk ekki stuðning frá félögum sínum, til dæmis Verkamanna-
sambandinu. Pétur Sigurðsson, foringi þeirra fyrir vestan, gagn-
rýndi ítrekað uppsagnarákvæðin sem Verkamannasambandið skrif-
aði undir. Það tókst að einangra Pétur og félaga. Stuðning vantaði.
Það má ekki gleymast að foringjamir lögðu ríka áherslu á að
koma samningum í höfn. Framganga formanns Iðju er gott dæmi
þar um. í þrígang kom hann með nánast sömu samningana og hafði
að lokum sitt fram, þrátt fyrir að félagsmenn hans hefðu lýst yfir,
svo ekki léki vafi á, að þeir vildu ekki sjá þá. Hjá Dagsbrún og
Framsókn var samningum þröngva í gegn. Baráttuvilja blysberanna
skorti, afleiðingar kraftleysis era að koma fram og eftir því sem
þeir sögðu, sem vöraðu við, þá er þetta upphafið á niðurlæging-
unni. Það eina sem óbreyttir íslendingar geta gert er að liggja á
bæn og vona að vel takist til það sem eftir lifir aldarinnar.
Það ber að fordæma þá aukningu á launamuni sem Kjaradómur
hefur kallað fram. Það er því miður fátt til vamar gegn þeim ósköp-
um sem yfir hafa dunið. Sem fyrr segir ber að fordæma þessa mis-
munun og lýsa yfir óánægju.
Með sama hætti er ekki hægt að hrósa þeim sem halda á málum
fyrir hinn almenna launamann. Þeir era löngu hættir að leika sókn-
arleik og enn og aftur sannast að þeir era afar slakir vamarmenn.
skoðanir
Alþingishús
Sá sem gengur um miðbæ Reykja-
víkur kemst ekki hjá þvr að sjá hið
klúðurslega og smekklausa ástand
reitsins, sem hús Alþingis stendur á.
En þetta er reiturinn milli Kirkju-
strætis, Vonarstrætis, Pósthússtrætis
og Tjamargötu. Og lengi var ég
óánægður með nýja gaflinn á
Símstöðvarhúsinu, en kannski mætti
venjast honum.
Alþingishúsið er virðulegt hús. En
mér fannst það missa nokkuð af
virðuleik sínum, þegar ég las, að það
vantaði í rauninni um það bil einn
metra, eða svo, neðan á húsið. Þetta
sést einkar skýrt, þegar húsin tvö eru
borin saman: Safnahúsið og Al-
þingishúsið. Þegar ég ræddi þetta við
Hörð Bjamason arkitekt, þá sagði
hann mér, á því væm engir tækni-
legir erfiðleikar við það að lyfta Al-
þingishúsinu í rétta hæð. Eftir hverju
er verið að bíða? Alþingi er á hrak-
Lausnin: Það þarf að hreinsa til á
reit Alþingis, fjarlægja öll húsin sem
þar em nema Alþingishúsið. Það þarf
ekki að gera allt í einu. í fyrstu lotu
þarf að ryðja burt húsunum meðfram
Kirkjustræti. Varðveizla þeirra er
ekki annað en hégómlegt og smekk-
laust kapphlaup við tönn tímans.
Alþingishúsin eiga að vera þrjú.
Meðfram Kirkjustræti vestur að
Tjamargötu verði byggð tvö - tvö -
ný alþingishús, í stfl við Alþingis-
húsið sem nú mætti kalla gamla
Alþingishúsið: Ur höggnu grjóti og í
sama stíl. Alþingishúsin yrðu þrjú,
með jöfnu millibili, tengd með göng-
um, líklega neðanjarðar. Gamla hús-
ið yrði mest notað fyrir starfsemi
nefnda þingsins. Vestasta húsið yrði
að ytra útliti nákvæmlega eins og
lagfært gamla Alþingishúsið. Þetta
nýja hús yrði innréttað fyrir starfsemi
og þjónustu við alþingismennina,
skrifstofubygging.
Miðhúsið yrði stærst, einnig úr
höggnu grjóti. Framhliðin ætti að
vera sem líkust framhlið hinna
tveggja, þó ef til vill hærra og
kannski svolítið veglegra. Þetta hús
yrði gert að öllu leyti fyrir þing-
haldið: Stór fundarsalur, jafnvel fleiri
en einn. Meðfram Kirkjustræti yrði
húsið ekki mjög frábmgðið hinum,
en þeim mun fyrirferðarmeira í áttina
til Tjamarinnar, það er að segja inn á

hólum með starfsemi sína. Þing-
mennimir eru með skrifstofur sínar
hér og þar í umhverfmu, og starfslið
Alþingis býr við mikil þrengsli.
Ástandið er sem sagt algjörlega
óviðunandi.
Fyrir nokkmm mánuðum fór ég að
hugleiða hvemig leysa mætti þetta
bygginga- og skipulagsmál sem
þama blasir við. Þá var eins og mér
væri sýnd lausnin, einföld og smekk-
leg, fannst mér, líkust hugljómun. Ég
hafði þegar gert uppkast að þessari
grein. En nú hefur Heimir Már
Pétursson ýtt við mér með því að slá
húsnæðisvanda Alþingis upp í grein í
DV hinn 21.7. síðastliðinn.
Alþingishúsið er
virðulegt hús. En mér
fannst það missa
nokkuð af virðuleik
sínum, þegar ég las,
að það vantaði í
rauninni um það bil
einn metra, eða svo,
neðan á húsið.
byggingarreitinn. Um leið þyrfti að
láta þingmönnum í té nægt rými fyrir
bfla þeirra, ofan jarðar eða neðan.
Dýrt? Já. það er dýrt að vera fínn.
Það er enn dýrara að vera höfðingi.
En sjá menn ekki, að vilji þjóðin gera
vel við sig - mitt í velgengninni -
gerir hún það nokkursstaðar betur en
með því að gera vel við Alþingi og
höfuðborgina? Núverandi ástand
mála er hvort sem er algerlega óvið-
unandi. Og menn munu, nauðugir
viljugir, verða að Ieita úrlausna, sem
allar kosta mikla peninga. Er þá ekki
eins gott að eyða þeim í nokkuð sem
menn verða ánægðir með þegar upp
er staðið, jafnvel stoltir yfir?