Vísir - 22.11.1976, Qupperneq 12

12
r
vísm

Hvað er
raunverulegur
sparakstur?
KGM
HESToFU
C
ómar Ragnarsso
skrifar um bila
D
A sI6ustu bílaslöu var boöaö, aö
nánar yröi skrifaö um sparakstur
siöar I þessum dálkum. Er þá átt
viö þaö atriöi, aö þaö aksturslag,
sem gefur mesta sparneytni á
bensin, getur hreinlega eyöilagt
bilvélina á skömmum tima, ef þvi
er beitt aö staöaldri, og bíleigand-
inn veröur aö lokum aö borga
meira fé fyrir viöhald og viögerö-
ir á vélinni en sem svarar þeim
upphæöum sem spöruöust viö
minni bensineyöslu. 1 sparakst-
urskeppni er reynt aö aka bilnum
I sem hæstum gir, miöaö viö
hraöann á hverjum tima og þvi er
ekki aö neita, aö margir standa I
þeirritrii, aö góö meöferö á bilvél
se einmitt fólgin i þvi aö hlifa
henni sem mest viö aö snúast
hratt.
Þetta er alrangt, og er meðal
annars vikiö aö þessu atriöi i
greinargerö með tillogu á alþingi
um hækkun á hámarkshraöa. Ak-
iö á þeim hraöa sem vélin „tog-
ar” best.
Það er aö visu afar misjafnt,
hve vel bilvélar þola „pinslu”, og
eru til aö mynda sumar amerisk-
ar bllvélar svo kraftmiklar og
hæggengar, aö þær þola vel aö
vera látnar ganga á hægum snún-
ingshraða.
I langstærstum hluta bila, sem
nú eru fluttir inn er þó um að ræöa
hraögengar vélar meö háu
þjöppuhlutfalli, sem ná ekki há-
marks„togi” (tillaga aö nýyröi I
staö „snúningsjafnvægis” fyrir
enska oröiö „torque”) fyrr en á
meira en 3000 snúningum miöaö
viö minútu. Aöur en lengra er
haldið er rétt aö bregöa upp dæmi
um afl og tog bilvélar, af algeng-
ustu stærö, um 1100 rúmsentri-
metrar aö sprengirými.
Punktalinan sýnir „tog” vélar-
innar eba átak á mismunandi
snúningshraöa. Þar sést aö togiö
eykst jafnt og þétt upp aö ca. 3400
snúningum á minútu, þar sem
vélin „togar” mest, en siöan
minnkar togið, fyrst hægt, en siö-
ar hraðar, uns komið er yfir 6000
snúninga.
A heilu linunni sést, aö á 6000
snúningum nær vélin hámarks-
afli, en þaö er margfeldi togs og
snúningshraða.. Yfir þeim snún-
ingshraða minnkar togiö hlut-
fallslega meira en snúningunum
fjölgar.
Til frekari skýringar getum viö
skipt línuritinu i þrjá kafla: 1)
0-3400 snúningar: tog og snún-
ingshraöiaukasthvorttveggja, og
margfeldiö, orkan, hestaflafjöld-
inn eykst þvi ört. 2) 3400-6000
snúningar: togið minnkar, en
snúningshraöinn eykst meira en
svarar minnkun togsins, marg-
feldið, hestaflafjöldinn, eykst, en
hægar en áöur. 3) yfir 6000 snún-
ingar: togiö minnkar örar en
snúningshraöinn eykst; hestöflum
fækkar.
Hámarkshraöinn hér hentar
viöa illa bilvélum.
Flestar bilvélar nútimans eru
geröar fyrir sterkara bensin en
hér fæst. Þær þola illa pinslu, og
til þess aö fá út úr þeim sem
mesta endingu, er best aö aka
bilnum á þeim hraöa, þegar þær
toga eöa vinna sem best, eöa i
kringum 3000 snúninga á minútu.
Vél flestra smærri bfla snýst
um 3000 snúninga á 70-80 kiló-
metra hraöa I fjóröa gir.
Þetta er þvi heppilegasti hrað-
inn fyrir vélina i efsta gir, og niö-
ur fyrir þennan hraöa skal helst
ekki fara á jafnsléttu eöa upp I
móti nema aö skipta I þriöja gir,
en i þriöja gir þarf aö fara niöur I
50 kilómetra hraöa, ef halda á
3000 snúningum. 60 kflómetra há-
markshraöinn, sem gildir á bestu
brautunum i þéttbýlinu hér, er
þvi afleitur I þessu tilliti fyrir
meirihluta þeirra bila, sem nú
eru I notkun.
Vilji menn aka bilnum skyn-
samlega, þurfa þeir slfellt aö
þeyta vélina i 3ja gir, eöa aö
rokka milli gira og milli 50 og 70
kilómetra hraöa, og siöarnefndi
hraðinn er óiöglegur samkvæmt
núgildandi lögum.
Aö sjálfsögöu er ekki jafn mik-
ilvægt aö aka á nákvæmlega rétt-
um snúningshraöa vélar, þegar
hallar undaan fæti og ekki þarf aö
gefa bensin.
A lægri girum er heldur ekki
jafmáríöandi aö halda snúnings-
hraöanum jafn-hátt uppi, nema
ekið sé upp brekku.
Sé tekið tillit til þessa, er hægt
aö gefa eftirfarandi meginreglur
sem gilda um flesta þá bila sem
hingað eru fluttir inn og hafa
minni vélar en 1500 rúmsenti-
metra aö sprengirými.
4. gir: ekki undir 70 kilómetra
hraöa.
3. gir: ekki undir 45 kilómetra
hraöa
2. gir: ekki undir 25 kilómetra
hraöa upp brekka.
Þetta þýöir aö best er aö aka
bilnum upp I 25 kilómetra hraöa I
Bíllinn, sem
stal
senunni í L
Bflstjórasæti cöa stjórnklefi? Allt takkar og tölvustýring.
Nýja Cortinan, Rover 3500,
Peugeot 104 meö afturdyrum,
þetta voru bílarnir, sem búist
var viö aö vektu mesta athygli á
bilasýningunni I London nýlega.
En einn bfll skaut þeim aftur
fyrir sig aö þessu leyti, þótt hætt
sé viö aö þeir veröi ekki margir
sem geti keypt hann, veröiö er
24.570 pund, ekki minna en tfu
milljónir króna með tollum og
gjöldum hér heima.
Bfllinn sem hér um ræöir, er
af gerðinni Aston Martin, og
nefnist Lagonda. Þaö var ekki
aðeins, aö Hnur þessarar frá-
bæru „sport-limosinu” þættu
einstaklega fallegar, heldur
vöktu stjórntækin ekki minni at-
hygli. Þar er öllu stjórnaö meö
tökkum.jafnt sjálfskiptingu sem
hvers kyns græjum, og tölvu-
tæknin nýtt til hins Itrasta.
Aston Martin Lagonda: bill, sem kostar meira en Ibúö.