Tíminn - 31.08.1968, Blaðsíða 5

XdOMafflnSGIBR 31. ágúst 1968.
.. ...........— 1.1■ ■ ■■—...»■■-ÍÉifc.i.’*hi-. i •
TÍMINN
Ráðherra svarar
fyrirspum
/ „Mjög arikar tvímælis, hvort
rétt sé að svara fyrirspurn eins
og þeirri, sem „flugfreyja“ bein
ir til mín í blaði yðar í dag,
en þar er spurt, bvort það sé
ta þess að spara gjaldeyri eða
vegna þess að mér þyki þjón-
usta íslenzkra flugfélaga ekki
nógu góð, að ég taki flug-
ferðir erlendra flugfélaga fram
yfir ferðir íslenzku flugfélag-
anna. í fyrsta lagi finnst mér
ótrúlegt, að það sé flugfreyja,
sem skrifar slíka grein. í öðru
lagi er augljóst, að hér er ver
ið að koma á framfæri sögu-
burífi, sem engin tilraun hefur
verið gerð til þess að sann-
reyna, hvort sé sannur eða ó-
sannur. Svo algengt er, að skrif
að sé af illkvittni og sagt ósatt
um þá, sem fást við íslenzk
stjórnmál og þó einkum ráð-
herra, að það mundi æra óstöð
ugan að leiðrétta jafnan slík
ummæli. Ég vil þó ekki láta
því ómótmælt, að ég taki er-
lend flugfélög fram yfir ís-
lenzk.
Ferðaskrifstofa ríkisins ann
ast jafnan kaup farmiða fyrir
menntamálaráðuneytið og við
skiptamálaráðuneytið. Þegar er-
lendir aðilar greiða ferðakostn
aðinn, svo sem vegna funda-
halda Alþjóðabankans og Al-
þjóðagjaldeyrissjóðsins, eru far
miðarnir stundum keyptir hjá
þeirri ferðaskrifstofu, sem þess
ar stofnanir skipta við, Thos.
Cook. Þess er jafnan óskað, að
íslenzkar flugvélar séu notaðar,
ef völ er á þeiim.
Ég þykist vita, að skýringin á
þessum skrifum sé sú, að þegar
ég kom heim frá Póllandi þriðju
daginn 16. júlí s. 1., kom ég
með flugvél SAS frá Kaup-
mannahöfn. Sá, sem vill vita
sannleikann og fara með rétt
mál, getur auðveldlega gengið
úr skugga um, að þann dag
flaug engin íslenzk flugvél frá
Kaupmannahöfn til Reykjavík-
ur.
Með þökk fyrir birtinguna.
Gylfi Þ. Gíslason.
Kaupæði í ísl.
flugvélum
S. Á. skrifar:
„Ég hef á undanförnum tveim
árum farið í þrjú skemmtiferða
lög til útlanda. í öll skiptin hef
ég flogið heiman og heim með
íslenzku flugfélögunum. Ég
vil taka það fram að mér finnst
þjónusta hjá flugfélögunum
mjög góð hvað snertir mat og
umönnun um farþega. Hins veg
ar hefur það komið fyrir á heim
leiðinni úr þessum þrem ferða
lögum að flugfreyjur hafa orð-
ið uppiskroppa með vín, súkku
laði og ilmvötn, þannig að ekki
nándar nærri allir farþeganna
hafa getað verzlað nægju sína
af þessum hátolluðu vörum.
Þetta veldur undantekningar-
laust mikilli gremju meðal far
þeganna.
Nú er það víst staðreynd að
engir verzla eins mikið um borð
í flugvélum og íslendingar, en
flugfélögin hljóta að sjá sér
hag í því að viðurkenna þessa-
staðreynd og mæta henni með
nægum birgðum fyrir hverja
ferð.
Mér hefur verið bent á að
kaupa þessar vörur í fríhöfnum
erlendra flugvalla, þar séu þær
jafnvel á hagstæðara verði. En
þar sem ég á betra með að tjá
mig á íslenzku en öðrum tung-
um og þekki lítið inn á skipu-
lag flughafna kýs ég heldur að
kaupa súkkulaði handa börn
unum, ilmvatn handa konunni
og vín fyrir mig um borð í
íslenzku flugvélunum. Auk þess
hefur mín ferðareynsla erlend
is kennt mér að oftast er farið
að sneyðast verulega um erlend
an gjaldeyrir þegar líður að
ferðalokum en aldrei er maður
svo aumur að ekxi leynist ísl.
þúsund kall í veskinu.
Ég hef heyrt þetta ástand
afsakað með því að svo lítið
pláss væri í eldhúsum flugvél-
anna, að ekki kæmist meiri sölu
varningur fyrir. En mér er
spurn, mætti ekki koma nokkr
um kössum af súkkulaði ðg
ilmavtnsglösum fyrir í farang
ursrýminu.
Og svo að lokum þetta:
„Hvers vegna skyldu flugfélög
in ekki viðurkenna kaupæði okk
ar íslendinga og hafa nægilegan
varning á boðstólnum í flugvél
um sínum. Það ætti að vera
þeirra hagur, meira í kassann
og ánægð.ari farþegar.“
Ómakleg ummæli
Athugasemd Landfara:
í dálkum þáttarins hefur að
undanförnu komið fram hörð
gagnrýni á sjónvarpsþáttinn
„Litla sand“. Hvað sem um
þennan sjónvarpsþátt má segja
vill Landfari mótmæla ómakleg
um ummælum um Magnús Ingi
marssonár sem hljómlistar- og
hljómsveitarmann er fram komu
í bréfi til þáttarins s. 1. þriðju
dag. Magnús er löngu kunnur
af hljómsveitarleik sínum og
léttum og skemmtiiegum píanó
leik. Og rætin ummæli eins og
birtust í Landfara á þriðjudag-
inn eru í alla staði ómakleg og
eiga á engan hátt við um einn
okkar betri hljómlistarmanna í
dag.
Ættgöfgi
Adolf E. Petersen skrifar.
„Þegar þau tíðindi spurðust,
að hans hágöfgi Haraldur Nor

\\ í r3! —5 l i
SKARTGRIPIR
UY/U^^l l —1
Modelskartgripur er gjöt sem ekki gleymist. —
- SIGMAR & PÁLMI -
Hverfisgötu 16 a. Stml 21355 og Laugav 70 Stmi 24910
egsprins hefði trúlofazt kaup-
mannsdóttur, þótti víst mörg-
um sem hann væri að taka nið
ur fyrir sig, að ætla að giftast
stúlku svo smárrar ættar, nú
hefur norskur fræðimaður rak
ið ætt Sonju Haraldsen til Har
aldar hárfagra, hins forna kon
ungs Noregs, svo allir gátu
tekið gleði sína aftur, fyrst
konungsblóð rennux í æðum
hennar.
Það er sagt að íslendingar
hafi aldrei verið sérlega kon-
unghollir, né gert sér far um
að líta neitt upp til koinungs-
borins fólks, umfram það sem
almen kurteisi krefst. Þó mun
engin þjóð, svo almennt sem
íslendingar geta rakið ættir sín
ar til hinna hávelbornu konunga
fortíðarinnar, má í því sambandi
nefna að allmargir Húnvetning
ar og brezka konungsfjölskyld
an hafa talið sig til sömu ættar.
Landnámsmenn margir voru
sagðir af konungakyni, hér sett
ust þeir að og juku kyn sitt
og af þeim eru íslendingar komn
ir. Nútíma fræðimenn segja að
flestir í'slendinga séu komnir fa
Bjarna bunu, Veðra-Grímsson
ar úr Sogni, er var sonur Her
varar dóttur Þorgerðar Eylaugs
dóttir úr Sogni.
Til þess að sýna fram á að
íslendingar geti' rakið ættir sín
ar til konunga fornaldar eigi
síður en brúður krónprins Nor
egs, þá skal ætt eins manns
talin til þeirra konunga er settu
svip sinn á sögusviðið í fyrri
daga.
Einn af þekktustu listamönn-
um íslands er Ásmundur Sveins
son myndhöggvari, svo stórætt
aður er sá maður að vart munu
aðrir finnast sem rakið geti ætt
sína lengra aftur í það sem
kalla má grá forneskju.
Ásmundur og Yngvi
Tyrkjakonungur
Ætt Ásmundar í EINN lið
er þannig: Faðir, Sveinn Finns
son, bóndi á Kolstöðum í Miðdöl
um, kona Finns og móðir Sveins
var Þórdís Andrésdóttir smiðs
Andréssonar bónda á Þórólfs-
stöðum. Sá Andrés var hálfbróð
ir Jóns Andréssonar listasmiðs
ins góða, er ákærður var fyrir
peningasmíði árið 1817. Andrés
faðir Þórdísar var sonur Guð
laugar frá Fremri-Hundadal síð
ar húsfreyja í Hvítadal í Saur-
bæ, Loftsdóttur bónda í Hunda
dal Árnasonar prests í Hvíta
dal. Faðir Árna yar Jón f. 1630,
stúdent ur Skálholti 1653, prest
ur og síðar prófastur í Saurbæj
arþingum d. 1710, nann var
Loftsson bónda í Sælingsdal,
Árnasonar Loftssonar prests :
Víðidalstungu, Péturssonar
bónda á Laugurn, Loftssonar
bónda í Sælingsdalstungu Orms
sonar. Faðir Orms var Loftur
-------- -------------
rfld, riddari og hirðstjóri á P
MöðruvöUum í Eyjafirði f.
1382 d. 1432, hann var mikið |
skáld sinnar samtíðar, og hafði
höggorm í skjaldarmerki sínu,
faðir hans var Guttormur bóndi
í Þykkvaskógi í Miðdölum, hann
var veginn að veiðiskap í Miðá
þ. 26. maí 1381. Guttormur var
sonur Orms lögmanns á Skarði,
hann var í Grundarbardaga 1361
var hirðstjóri um skeið, en lög
maður 1359-75 hann dó í svarta
dauða 1402. Faðir hans var
Snorri lögmaður á Skarði 1316
—29, d. 9. marz 1332 Narfa
sonar prests á Skarði d. 1284..
Snorrásonar prests á Skarði d.
13. september 1260. Nárfason
ar prests á Skarði d. 1202,
Snorrasonar prests og lögmanns
á Skarði 1156—70, dó 1170,
hann var sonur Húnboga bróður
Ara fróða, faðir þeirra var Þor-
gils Gellisson á Helgafelli, hann
drukknaði í Breiðafirði 1074.
Gellir Þorkelsson, bóndi á
Helgafelli dó 1073 i Hróars-
keldu á Sjálandi.
Móðir Þorgils var Valgerður
Þorgilsdóttir Arasonar á Reyk
hólum Mássonar. Kona Ara og
móðir Þorgils var Þorgerður
dóttir Álfs úr Dölum, móðir
Þorgerðar var Halldís Erps-
dóttir landnámsmanns á Erps
stöðum, hann var sonur Meld
uns jarls á Skotlandi og konu
hans er var Myrgjól dóttir
Gljómals írakonungs. Myrgjól
kám með Auði djúpuðgu til
íslands og dó hjá syni sínum.
Sem fyrr segir var Halldís
Erpsdóttir gift Álfi úr Dölum R
Eysteinssonar _ Álfssonar úr |
Ostru. Móðir Álfs úr Dölum |
var Þórhildur Þorsteinsdóttir ||
rauðs, hann var sonur Auðar Ijl
djúpúðgu og Ólafs hvíta Ing ||
jaldssonar, konungs, Helgasonar |
Óláfssonar, Guðröðarssbnar, |
Hálfdánarsonar hyítbeins, Upp
lendingakonungs Ólafssonar tré
telgju Svíakonungs.
f Landnámubók rekur Ari
fróði ætt sína í þrjátíu og átta
ættliði til Njarðar Svíakonungs
og þrjátíú og níu ættliði til
Yngva Tyrkjakonungs og segir
það nöfn langfeðga Ynglinga og
Breiðfirðinga. Ætt Ásmundar
Sveinssonar liggur þá ljós fyrir
í sextíu og þrem ættliðum til
Yingva Tyrkjakonungs er uppi
mun hafa verið um það bil
tveim öldum fyrir Krist.
Með þessu er séð að það eru
fleiri en norsk brúður sem
geta rakið ættir sínar til forn-
konunga og kappa, mann grunar
að óvíst sé að konungsættir
Norðurlanda geti státað af öllu
meiri ættgöfgi en íslendingar
ef vel væri rannsakað.
Það var sagt hér fyrr að
fræðimenn teldu flesta ís-
lendinga komna af Bjarnar
bunu, en hann var faðir Ketils »
flatnet's föður Auðar djúpúðgu S
í Hvammi í Dölum, Bjarna í fc
Bjarnarhöfn á Snæfellsnesi, Þór |
unnar hyrnu konu Helga magra i
í Kristnesi og Jórunnar Mann
vitsbrekku móður Ketils fíflska,
er bjó í Kirkjubæ á Síðu og
Helga bjólu á Kjalarnesi. Síðu
menn, Kjalnesingar, Snæfelling ■
ar, Dalamenn og Eyfirðingar |
geta svo haft það sér til stund 1
argamans að rekja ættir sínar |
til Bjarnar bunu.
Hér skal staðar numið, til-
gangurinn með skrifi þessu er
sá að hafa sér nokkuð til gam
ans og fróðleik, og gefa öðrum
kost á að njuta þess ef þeim þyk
ir nokkurs um vert.
Heimildir: Ættir íslendinga, 1
P. E. Ólason. Dalamenn J. 1
Guðnason Ættartal H. Þor- v
steinssonar. Lögréttumannatal ;
E. Bjarnason. Landnámabók «
Ara Þorgilssonar og Kirkjubæk
ur Miðdala og Saurbæjarþinga." ■
Á VlÐAVANGI
Tröllasögur í bænum
Undanfarna daga hafa geng-
ið manna á meðal í Reykjavík
miklar tröllasögur um yfirvof
andi stóraðgerðir í efnahags-
málum, svo sem um 30% geng
islækkun þegar næsta mánu-
dag, 20% yfirfærslugjald á
ákveðnar innflutningsvörur og
ferðamannagjaldeyri eða tillög
ur um hækkun söluskatts í
15%. Ekki þykir líklegt, að
sögur þessar um . tafarlausar
stórráðstafanir eigi við rök að
styðjast, því að ríkisstjórnin
ætli að geyma vandræðaráð-
stafanir sínar eitthvað fram á
haustið. Hins vegar sýna sögu
sagnirnar, að fólk gerir sér
Ijóst, að allt er í sökkvandi og
hengjandi vandræðum, og mikl
ar neyðarráðstafanir liljóta að
koma. f þessu felst einnig sá'
skilningur fólks, að við völd
sitpr ríkisstjórn, sem ekki hef
ur neina viðleitni til mann-
borlegs andófs, heldur flýtur
sofandi að feigðarósi og fálm- ■
ar síðan í einhver hálmstrá,
þegar yfir skeUur. Þjóðin býst '■
ekki Iengur við því af þessari
ríkisstjórn, að hún freisti við-
náms eða gagnsóknar af mann-'
dómi eða skynsamlegu viti í
erfiðliekunxun. Hún streitist
aðeins við að sitja og halda
sér fast, meðan flýtur, lætur ,
reka frá landi en reynir ekki
að ná höfn. Alger uppgjöf og
manndómsleysi í markaðsmál- ;
unum er skýrast dæmi um
þetta.
Raunar skiptir minnstu,
hvort uppgjafarráðstafanir rík
isstjórnarinar koma á morgun
eða hinn daginn, fólk veit að
þær vofa yfir höfði og talar
um þær sem árvissa uppskern,
meðan stjórnin situr. Og nú
fer þessi vcnjulegi uppskeru-
tími í hönd.
Mesta ómennskan
Á síðustu misserum hefur
núverandi ríkisstjórn sýnt af
sér þá ómennsku og uppgjöf,
sem örðugast er að fyrirgefa
stjórnarvöldum. Þjóðin hefur
horft á ríkisstjórnina eyða í
eldi dýrtíðar og óstjórnar, af-
rakstri sjö góðra ára, svo að
þjóðin stóð berskjölduð, þegar
að herti með minnkandi afla-
feng, harðara árferði og verð
lækkunum á erlendum mörk-
uðum. Slíkt eru að sjálfsögðu
stjórnarvalda, sem þjóðin á
ekki að sætta sig við án þess
að higna fyrir þau. En það
er að bæta gráu ofan á svart,
þegar sama ríkisstjórn gefst
hreinlega upp fyrir erfiðleik-
unum, þegar þeir dynja yfir,
en situr samt lon og don og
hindrar með þvi, að einhverjir
aðrir reyni að takast á við
vandann. Það er mesta ó-
mennska stjórnarvalda og hin
fyrirlitlegasta.
Þegar í slíkan harðbakka
slær sem nú er um afkomu
þjóðarinnar er það megin-
skylda ríkisstjórnarinnar að
berjast um af öllu afli lífs
og sálar til þess að standast
áraunina. í þeirri kreppu er
engin vörn til nema gagnsókn
upp á líf og dauða. Þá er það
ósæmilegast af öllu að hleypa
undan. Oft hafa slíkar örvænt
ingartilraunir í för með sér
mistök og áföll, en slíkt má
fyrirgefa, ef það sést, að vilj-
inn er úr stáli. Að hleypa und
an eru þau einu svik við þióð-
ina, sem þá er hægt að fremja.
Framhald á bls. 15.
mmmmmmmmmmmmmmmmm: