Tíminn - 25.06.1969, Síða 9

N
MIÐVIKUDAGUR Z5. júm 1969.
TÍMINN
9
Utgefandi: FRAMSÓKNARFLOK KURINN
FramJrvæmdastjórl: Kjristján Benedilrtsson tUtstjórar pórannn
Þórartassoo (áb) Andrés ELrlstjánsson. Jód Helgason oe tadriW
G. borsteinsson Pulltrúi ritstjórnair- Tómas flarlsson Auglýs
tngastjóri: Stetagrimui Gislason Ritstjómarskrifstofni i Bddu
btistau. slmai 18300—18306 Skrifstofur Bankastrætl 1 A1
greiðslusimi' 12323 Auglýstagasiml 19523 Aðrai skrifstofui
sími 18300 Askriftargjald kr 150.00 ð mán tananlands -
t lausasölu kr 10,00 etat — Prentsmiðlan Edda b.i
Ný landbúnaðarstefna
Það var fróðlegt að sækja landbúnaðarráðstefnu Sam-
bands ungra Framsóknarmanna í Borgarnesi.
Af þeim umræðum, sem fóru fram á ráðstefnunni,
eru eftirfarandi staðreyndir augljósar:
Haustið 1959, þegar viðreisnarstjórnin svonefnda kom
til valda, urðu þáttaskil í sögu íslenzks landbúnaðar.
Undir forustu Ingólfs Jónssonar og Gylfa Þ. Gíslasonar
var tekln upp gerbreytt stefna frá því sem áður var.
Stofnlán voru stytt og vextir hækkaðir og stórlega dregið
úr rekstrarlánum. Dregið var úr ýmsum framlögum til
landbúnaðarins. Þetta jók mjög reksturskostnað landbún-
aðarins, en Ingólfur og Gylfi sögðu, að það kæmi ekki að
sök fyrir bændur, því að þeir fengju afurðaverðið hækk-
að sem þessu svaraði. Jafnframt var lögtekið að greiða
útflutningsbætur úr ríkissjóði, sem ekki hafði verið gert
áður. Afleiðing þessarar stefnu Ingólfs og Gylfa er nú
orðin augljós. Eins og Gunnar Guðbjartsson rakti svo
ítarlega á ráðstefnunni, hefur verðlag landbúnaðarvara
hækkað mun meira en kaupgjald á þessum tíma og
Stéttarsamband bænda hefur að því leyti náð eins góð-
um árangri og vænta mátti. En samt hefur hlutur bænda
farið minnkandi og þó mest seinustu árin sökum þess að
rekstrarkostnaður hefur hækkað enn meira en afurða-
verðið. Gengisfellingamar eiga drjúgan þátt í því. Bænd-
ur hafa reynt að mæta hækkun rekstrarkostnaðarins
með því að auka framleiðsluna og hefur það leitt til
þess, að þurft hefur að flytja út mikið af landbúnaðar-
vörum og það krafizt vaxandi uppbóta. í dag blasir því
við, að afkoma bænda fer hríðversnandi, og mikið fé
vantar til útflutningsuppbóta. Landbúnaðarstefna Ing-
ólfs og Gylfa hefur beðið eins fullkomið gjaldþrot og
verða má. Það er t.d. alveg útilokað, eins og Gunnar
Guðbjartsson benti svo glöggt á, að ætla að rétta hlut
bænda með einhliða hækkun á afurðaverðinu, en það
hefur verið meginkjaminn í stefnu Ingólfs og Gylfa. Hér
þarf að koma til sögu alveg ný landbúnaðarstefna, sem
byggist m.a. á eftirgreindum atriðum:
1. Dregið verði úr reksturskostnaði búanna með leng-
ingu stofnlána og lækkun vaxta. Rekstrarlán verði aukin.
Greiddir verði niður ýmsir kostnaðarliðir, t.d. áburður.
2. Löggjöf um ýms framlög til landbúnaðarins verði
endurskoðuð og þetta fé gert hreyfanlegra samkv. tillög-
um bændasamtakanna, þannig, að það renni þangað
hverju sinni, sem þörfin er mest.
3. Bændasamtökin hafi forustu um að skipuleggja
framleiðsluna þannig, að markaðsmöguleikar nýtist sem
bezt á hverjum tíma, reynt verði að komast hjá offram-
leiðslu í einstökum greinum, og kappsamlega verði unn-
ið að markaðsleit.
4. Efld verði hvers konar rannsóknar- og tilraunastarf-
semi í þágu landbúnaðarins, búnaðarfræðsla aukin á
öllum stigum og auknar kröfur gerðar til þekkingar
bænda í samræmi við tækniþróun nútímans.
5. Hafizt verði skipulega handa um félagsræktun og
ýmsan félagsbúskap, þar sem því verður komið við,
jafnhliða því, sem treyst sé og efld sú samvinna bænda,
sem þegar er fyrir hendi.
Hér er aðeins siiidað á nokkrum stærstu atriðunum
Landbúnaðarráðstefna F.U.F. hafði þá meginþýðingu, að
hún gerði það enn ljósara en áður að það verður á kom-
andi árum eitt af stærstu hlutverkum Framsóknarflokks-
ins að hafa forustu um nýja landbúnaðarstefnu, er sé í
samræmi við hina almennu þróun á síðustu áratugum
20. aldarinnar. Þ. Þ.
ERLENT YFIRLIT
Pompidou mun fyigja óbreyttri
utanríkisstefnu fyrst um sinn
Fyrsta stjórnarmyndun hans hlýtur almennt góða dóma.
Jacques Chaban-Delmas
GEORGES POMPIDOU Eorseta
tókst fymsba stjárniarmynduniin
vel og grei@Iega. Hann tók
formlega við forsetaembætt-
infu á föstudiagiinm og hafði
stjóm sína fuillskipaða á sunnu
daginin. Hin niýja stjórn hans
fær yfWieitt góðia dóma.
Pompidou hefur bersýnilega
leitazt við að mynda baraa á
9em brei'ðuistum grniiradvelli. Af
19 ráðhenrum, eroi aðeiras tólf
úr flokki Gaiuilista. Tveir á-
hrifaimienm úr miðiflokkiuinium
em £ sitjórrainni eða Duhamel,
sem verður landbúnaðarráð-
herira, og Rerae Pieven, sem
verður dómsmiáiairáðherra.
Þeir studdu báðiir Pompidou í
forsetakosniragunum. Pleven
var tvívegiis forsætisráðherra
í tíð fjórða lýðvetdisiras svo-
raefnda.
EINS og búist hafði verið
við, vairð Jacquies Chaban-Dei
mas forsætisráðherra. Haran er
54 ára gamall. Hanm er lög-
fræðiragur að menmitun og var
þekktuir íþróttiaimaður á náms
árum sínurn, eintoum í tenniis.
Fyust að raámi loknu, gerðiist
hann bliaðamaður, en síðar full
trúi í iðraaðariráðunieytiinu.
Haran var meðal þeixra fyrstu
sem gemgu í lið með de Gauile
á stríðsáiruinum og varnn sér
mikið orð í mótspyirnuhrieyfin'g
uinni. Haran var kosinn á þing
1946 og sikömmu síðar borgar-
stjóri í Bordeaux, og þykir
hann hafia giegnt því starfi með
milkium áigætum. Hann hefur
jafraan verið mikilLI fylgiismað
ur de Gaul'le, en þó roum de
Gaulliie hafla misliikað, er hanu
tók sæti í stjórn Mendes-
France 1954 sem ráðlherra op
iraberra framkvæmda og síðar
sat hann £ stjórnum sem Moll
et og Gaillard veiitbu forstöðu.
De Gauill'e var þess vegna heild
ur andvígur því þegar Chaban-
Delimas var kosinn forseti M1
brúadeildar þiragsinis, en það
þykir bæði mikil virðing og
áhrifastaða. Chaban-Deknas
heflur sem þingforseti unniið
sér orð sem laginn og snjal
samniragamiaður,
ORÐRÓMURINN segir, að
þrerant hafi valdið þeim Pompi
dou og Chaban-Delnnas mestum
erfiðlieiikum við stjórnarmynd-
unina.
Fyrsti erfiðleikinn var £
sambandi við fjármálaráðherra
embættd. Piraay, fyrrv. forsætis
ráðherra, hafði komið tfl Iiðs
við Pompidou og var stuðraing-
ur haras taliiran mikilvægur.
Pinaiy nýtur sérstaks áliti mið
stéttaniraa sem traustur fjár-
málamaðui-. Pompidou mun því
hafa talið sér skylt að bjóða
honum fjármál'aráðherraerob-
ættið. Piraay sebti hiras vegar
skilyrði um meiri samdrátt og
sparraað en Pompidou baldi
sér mögulegt að framkvaema.
Pinay dró sig þá í hlé. Pompi
dou taldi sig þá ekki geta
geragið framhjá d‘Est»irags, sem
leragá hafði verið fjármálaróð
henra i stjóm de Gaulles, og
er forimgi óháðls fhaldsflokks.
Haran hafði stuitrt Pompidou við
forsetakjörið, þótit hann hefði
beitt sér gegn de Gaulle við
þjóðairatkvæðögreiðsluna um
stjómarskránhreytinguna. Hann
þótiti fremur flialdseamur sem
fiáirmáilaráðherna, en hefur boð
að umbótasinnaðri stefnu síð
an hann fór úr stjórninni.
Aranar erfiðleikinn £ sam-
bandi við stjórnarmynduniraa
var i sambaradi við utararikis-
ráðherraembættið. Fylgismenn
de Gaullles í uitanríkismálum
lögðu mikla áherzlu á, að
Debre væri utanríkismáiœráð
herra áfram og þararaig árétta®
að stefraan héldist óbreybt. Nið
umstaðan varð sú, að Debre var
fliuttur í embætti varniarmála
ráðherra og mteð því árétbað
að afstaðan til Naito verður 6-
breyrtit. í stað hans tfcom Maurice
Schaimainn sem utararílkisrá'ðlh.
em hann var flélagsmáliaráðh. í
fráfanandi stjórn. Haran hefur
jafraan vérið mikill fylgismað
ur de Gaulie en hefur þó haft
nokkra sórstöðu varðandi sam
sbarf Evrópuríkja, m. a. verið
taliinn hliðholilari aðild Breta
að Efn'ah'agsbandiaLagi Evrópu
en de Gaulle. Ýmsir belja hann
því liklegan tfl að breyta hér
eitthvað um stefnu, en sjá'lf-
ur hefur hann lýst yfir því að
utaniríkisstefnan verði óbreytt.
Þriðji erfiðleikinn var 1 sam
bandi við embætti memntamála
ráðherra. Því gegndi miðflokka
maðurinn Edgar Faiure, sem
hefur í samxæmi við loforð de
Gauiles fyrir þingkosniragarnar
í fynra hafizt handa um róttæk
ar breytiragar í skólam'áluraum,
eirakum þó í sambandi við há-
sikólaraa. Hægi*i siraraaðir Gaull-
iistar hafia verið mjög mótfalln
ir þessum breybiragum og
bröfðust þess af Pompidou, að
Faure væri látinn hætiba sem
mienntamálaráðherra. Sú varð
líka niðuirstð'an, en Faure mun
efcki hafa kært sig um annað
ráðherraembætti. Haran á því p
ekki sæti í nýju rikisstjórninni
og þykir það áfall fyrir
Pompidou, þvi að Faure nýtur
mikils álits, einkum meðal mið
fllokkamararaa.
Af öðrum þekbbum ráðherr-
um fráfarandi stjórraar, sem
efbki eiiga sseti í nýju stjórn
irarai, sakraa meran miest Couve
die Murvilie, sem var forsætis
ráðhema fráfarandi stjómar,
en hafði áður verið utanríkis
ráðherra um 10 ára skeið.
ÝMSAR bollarleggingar eru
um það í sambandi við stjómar
myndunina, hvort hin nýja
stjóm murai breyta um stefrau
firá því, sem var í tíð de
Gaullles. Yfirleitt virðast spá
dóm'amir þeir, að ekki sé að
væraba raeiranar meiriháittar
stefraubreytingar að sdratá. Hins
vegar megi síðar vænta ýmissa
breytinga, sem hefðu alveg
eins getað orðið, þótt de
Gaiuíllle hefði verið forseti á-
fram. Fyrsba verkc-fni stjóra
ariramar verður að glíma við
ýmis efraahagsleg vandamál og
treysta frankann í sessi. Á þvi
sviði efl miklu fremur ein-
hverra breytinga að værata í
raáirani frámtfð en á sviði utan- i
rikismála. þ.þ. {{
*