Alþýðublaðið - 04.03.1922, Blaðsíða 2

2
ALÞYÐUBLAÐtÐ
Það skal tekið fram, að hér er
ferðakostnaður Jóh. Jók. talinn of
goldinn af því, að hann var skip-
aður bæjarfógeti í Rvík 6 marz
1918, en þing kom ekki saman
fyrr en um miðjan apríi. Virðist
þvf Jóh. Jóh. hafa verið að koma
til að taka við embætti sínu, enda
er honum reiknað kaup sem reyk
vfskum stíþm. allan tfmann.
31. Fyrir yfirskoðun landsreikn
inganna 1918 og 1919 voru 6000
kr. greiddar. Tveir af yfirskoðun
armönnunum voru háttlaunaðir
inenn f landsins þjónustu, og voru
þvf þar ofgoldnar 4000 kr.
32. Eftirlaun Einars Benedlkts
sonar, sýslum. í Ringárvallasýslu.
(Skrá yfir eftirlaun í Alþt. A, 1,
1917); föstlaun 1918 kr. 641,91
Gjaldeyrisuppbót 1918 — 320 96
Föst laun 1919 — 641 91
Gjaideyiisuppbót 1919 — 475 02
Samt. ofgoldið á fjhtb. kr 2079,80
Auk þess er líklegt, að hann
hafi iengið einhver ómagaframfæri,
en þar sem eg veit ekki, hve það
nemur rcikiu, sleppi eg því, og
mun svo gert framvegis.
Möramim kann nú að virðast
usdarlegt, að eg skuii vera íarinn
að tcija lögmælt og almenn eftir
lauu tsl tvöfaidra launa og ofgold
ins fjár. En ef betur er að gáð,
er þ.tta ekkert undarlegt. Að
efti.-J.aun, eru með iitlum takmörk-
uKum, lögmælt fysir hvern þann,
sera lætúr aí embætti, sýnir að
eins fyrirhyggjuleýsi Aíþingis í
lau^sgreiðslu og fjarhagsmálum,
en eteki það, að eftirlaunin séu
alt r.f gréidd fyrir útslitið starfs
þol f embættum lasdsins. Þegar
svo stendur á, dettur mér ekki f
bug að telja lögœælt eftirlaun og
reyndsr ekki heldur fjárlagaeftir-
laun, tvöföld laun né ofgoidin.
E v þsgar þau eru greitíd fyrir
það eitt, að maðurinn hefir látið
af embætti, án heiisubiSunarsakir,
þá tel eg eftirlvunin ofgoldið fé.
Og hér er nú einmitt svo ástatt,
E. B. þjónaði sem sýslumaður, að
eics rúm 2 ár, en fekk svo lausn
f náð með eftiriauQum. Sent á
stssiðu hefi eg heýrt það, að hann
hafi slasast eitthvað á einni tánni,
í embættisferð. En hvort sem það
nú er satt eða logið, þá er hitt
vfst og alþjóð vitanlegt, að mað-
urina hefir fulla og óbilaða starfs-
krafta, og Ifklega flestum núlifandi
áílenzkum embættismönnum meiri
og betri staríshæfileika. Er þvf
sfzt ástæða tii, að greiða honum
eftirlaun, enda efast eg um, að
þesd eftirlaun séu lögskyid greiðsla.
Mun og stjórnin oft hafa greitt
og greiða ólögskyld og óþörf
eftirlaun.
En þó eg telji þessi eftirlaun
E B. ofgoldin, skai eg taka það
fram, að hefði honum verið veitt
skáldlaun, sem eftirlaunaupphæð
inni eða meiru nymdi, þá hefði
eg ekki talið það fé of goldið,
því pau á hanti ejlaust skilið.
(F/h)
Qvað er kúgun?
Kúgun er það að setja einhvern
vfsvitandi í þær kringumstæður,
að hann geri það, sem hann fær
ekki séð, að gagni sér og er þvf
ógeðfelt að gera.
Til þess að kúgun eigi sér stað,
þarf ekki að taka valfrelsið af
þeim, sem fyrir kúgun verður, en
því hefir verið haldið fram af
Mgbl, og jafnvel f þinginu, að
Spánverjar væru ekki að reyna
að taka valfrelsið af íslendingum
og því(l) væri ekki að ræða um
neina tilraun til kúgunar af þeirra
hendi Valfrelsi verður ekki af
neinum tekið nema í dáleiðslu
eða því líteu ástandi og þó ekki
nema að nokkru kyti. Sé svifting
valfrelsisins óhjákvæmilegt akilyrð*
þess, að kúgun eigi sér stað, þá
má heita, að kúgua sé óþekt f
mahnkyr.sögimni, en engum þarf
að segja, að sifkt er fjarstæða.
Það er þvf langt frá að sviftíng
vaifrelsis sé óhjákvæmilegt skil-
yrði þess, sð kúgua eigi sér stsð,
og ísland gæti þess vegna hæg
Jega orðið fyrir kúgua Spánar,
þó að vaifrelsi þess væri að fullu
óskert.
Taka má dæosi. Ræningi segir
við þano, sem hann vill ræna:
,Peningana eða Iffiðl* M. ö o.:
hana skorar á manninn að kjósa,
hvort hann vili beldur. Maðurinn
hefir fult valfrelsi. Hitt er annáð
mál, að hönum em gerðir tveir
kostir og hvorugur góður. Hann
er beittur ofbeidi og láti hann
undah, kjósi hann að segja til
fjársjóðs síns, til þess að bjarga
lifinu, þá veiður hann fyrir kúgun.
Alt þetta á við um ísland og
Spám. Spánn hefir gert Íslandí
tvo kosti og hvorugan góðan:
annan: að láta af hendi fjársjóð-
inn, þ e. löggjöf sfna um eitt
hið mesta áhrifamál á siðgæði,
heilbrigði, efnahag og hamingju
þjóðar sinnar yfirleitt; hinn: sam-
svarandi hótun ræningjans um líf-
lát, nfl hótun um að vinna stór-
tjón öðrum af tveim helztu atvinnu-
vegum þjóðarinnar. Þatta hefir
Spánn gert: sett tslendi tvo afar
kosti. Gangi ísland eins og sauð-
ur að hinum fyrri, þá lætur það
kúga sig; gangi það eins og
sauður að hinum síðari, þá hefir
atvinnulfí þjóðarinnar beðið hnekki.
En ræninginn og Spánn eiga
enn frenriur sammerkt í þvf, að
báðir reyna að blekkja. Þeir segja
báðir: .Sjóðinn eða lffiðl* og
láta eins og þriðja úrræðið sé
ekki tii. En þriðja úrræðiðið er
tii. Snarráður maður mundi segja
við ræningjan: .Hvorugtl* og
hann mundi slá skammbyasuna
úr hendi hans og miða henni á
hann sjálfan, eða hann mundi
finna einhverja aðra leið, til þess
að þiggja hvorugan afarkostinn.
A. m. k. mundi hver maður með
virðingu fyrir sjálfum sér — og
þó ekki hefði hann nema óljósa
sjálfsbjargarhvöt — reyna af
fremsta txsegni að taka hvorugan
kostinn tilneyddur.
Ber ísland ekki virðingu fyrir
siálfum sér? Eða hefir ísland
enga tilfinningu fyrir því, hvað
stefair f Iffsátt fyrir því og hvað
stefnir í dauðaátt? Eða hefir ekki
sérhver alþingisœaður og sérhver
ráðherra slfka tilfinningu fyrir
landi sínu? Hvernig getur þá
nokkur þeirra varist að leggja sig
umhugsunarlaust allan fram til
þess, að íland þurfi hvorugan að
þiggja þeirra afarkosta, sem Spánn
gerir þvi? íslenzkur þegn.
Ethel kom f fyrradag inn með
bilaða vél. '
Lagaríoss er nýkominn til
Hafffarfjarðar með kol. Hafði mik-
inn póst meðferðis.
GuUfoss er á Ieið til Austfjarða
ög hingað frá Englandi.