Vísir - 15.06.1978, Qupperneq 10

10
VÍSIR
' Utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: Daviö Guömundsson
Ritstjórar: Þorsteinn Pálsson ábm.
ólafur Ragnarsson 4
Ritstjórnarfulltrúi: Bragi Guðmundsson. Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmund
ur Pétursson. Umsjón meö helgarblaöi: Arni Þórarinsson. Blaöamenn: Berglind
Ásgeirsdóttir, Edda Andrésdóttir, Elias Snæiand Jóns’son, Guðjón Arngrimsson,
Jón Einar Guðjónsson, Jónina Mikaelsdóttir, Katrin Pálsdóttir, Kjartan Stefáns-
son, Oli Tynes, Sæmundur Guðvinsson, Iþróttír: Gyifi Kristjánsson og Kjartan L.
Pálsson. Ljósmyndir: Björgvin Pálsson, Jens Alexandersson. utlitog hönnun: Jón
Oskar Hafsteinsson, Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson
Auglýsingar og skrifstofur: Siðumúla 8.
simar 86611 og 82260
Afgreiösla: Stakkholti 2-4 simi 86611
Jtitstjdrn: Siöumúla 14 simi 86611 7 linur
Þekkingarskortur
og viljaleysi
Allir stjórnmálaf lokkarnir hafa fyrir þessar kosning-
ar gefið út stefnuyfirlýsingar þess efnis, að framvegis
skuli verðjöfnunarsjóðum beitt í ríkari mæli en gert
hef ur verið í því skyni að jafna tekjusveif lur og koma á
jafnvægi í þjóðarbúskapnum. Enginn flokkanna hefur
þó sagt tæpitungulaust, hvernig þetta skuli gert.
Hér er vissulega um að ræða mjög veigamikið atriði í
baráttunni við verðbólguna. Að því leyti er markmiðið
góðra gjalda vert. En við hinu hafa ekki fengist svör,
hvort stjórnmálaflokkarnir eru reiðubúnir til þess að
gera það sem til þarf, svo að verðjöfnunarsjóði verði
beitt i samræmi við þennan tilgang.
Það er ekki einu sinni víst, að stjórnmálamenn geri sér
almennt grein fyrir því, að í þessu ef ni dugir ekki penna-
striksaðferðin ein út af fyrir sig. Talsmenn Alþýðu-
flokksins voru t.d. reknir á gat í sjónvarpsþætti í fyrra-
kvöld, þegar þeir voru spurðir út úr um verðjöfnunar-
sjóðinn.
Alþýðuflokkurinn hefur eins og hinir flokkarnir lagt
rika áherslu á að blaðinu yrði snúið við í þessu ef ni þann-
ig að hætt yrði að nota Verðjöfnunarsjóð f iskiðnaðarins
sem styrktarsjóð. Ástæðulaust er að vanmeta það. En
það kemur á daginn, að talsmenn hans geta enga grein
gert fyrir þeim leiðum, sem fara á. Þeir svöruðu ein-
hverjutil um skattamál, þegar spurt var um verðjöfnun-
arsjóð.
Alþýðuflokksmenn eru ugglaust ekki þeir einu, sem
sitja í þessari súpu. Sjónvarpsáhorfendur fengu aðeins
inn í stofu til sín þetta dæmi. Tími er því til kominn að
menn átti sig á því, hvers vegna verðjöfnunarsjóðurinn
er notaður öf ugt og í reynd sem f arvegur f yrir verðbólgu
i stað þess að jafna hagsveiflur.
Þegar vinstri stjórnin tók við völdum fyrir sjö árum
var ákveðið að nota verðjöfnunarsjóð til þess að auð-
velda fiskvinnslufyrirtækjunum að standa undir
hækkuðu fiskverði. Og núna greiðir verðjöfnunarsjóður-
inn f iskvinnslufyrirtækjunum þó að verðlag sé i hámarki
erlendis og þau ættu að réttu lagi að greiða til sjóðsins.
Ástæðan er einfaldlega sú að gengi krónunnar er of
hátt skráð miðað við kaupgjald og hráefnisverð innan-
lands. Þessir tveir kostnaðarliðir eru um það bil þrír
f jórðu hlutar af útgjöldum fiskvinnslunnar. Stjórnar-
flokkarnir hafa nýlega samþykkt verulega hækkun á
fiskverði og stjórnarandstöðuflokkarnir hafa að auki
krafist þess að fiskvinnslan greiði fullar verðbætur á
laun.
Hvernig á við þessar aðstæður að snúa við blaðinu að
því er varðar verðjöfnunarsjóð, án gengisfellingar? Það
er þessi spurning sem stjórnmálaflokkarnir verða að
svara með öðru en yfirborðskenndum lýsingum á
ástandi skattamála. Ef stjórnmálaflokkarnir vilja rétta
beitingu verðjöfnunarsjóðs, eru þeir þá reiðubúnir til
þess að hindra sjálfvirka hækkun helstu kostnaðarliða
f iskvinnslunnar, launa og f iskverðs? Eða eru þeir reiðu-
búnir til þess að fara gengisfellingarleiðina?
Sennilega þarf að gera hvort tveggja að lækka gengi
krónunnar og haf a hemil á hækkun kostnaðarliðanna. En
af yf irlýsingum stjórnmálaf lokkanna verður ekki ráðið,
hvort þeir meina eitt orð af því, sem þeir segja um verð-
jöf nunarsjóðinn sem hagstjórnartæki til þess að koma á
jafnvægi í þjóðarbúskapnum. Sumir þeirra, eins og tals-
menn Alþýðuflokksins, í sjónvarpinu, sýnast ekki einu
sinni vita um hvað málið snýst.
Askriftargjald er kr. 2000 á
mánuöi innanlands.
Verö i lausasölu
kr. 100 eintakiö.
Prentun
Blaöaprent h/f.
Fimmtudagur 15. júnl 1978 VISIR
Kosningar á kosningar ofan:
Er fólkið bwið að fá nóg
Hvernig fara kosn-
ingarnar í Ausf-
fjarðakjördœmi ?
Þaö eru ýmsar kenningar á lofti
um þaö hvort heldur tvennar
kosningar meö mánaöarmillibili
örvi eöa slævi pólitiskan áhuga
fólks. Margir halda fram, og þá
skoðun heyrðum viö cinnig er
Austuriand var heimsótt, aö
menn séu búnir aö fá nóg af póli-
tik i bili. Fundarsókn var fremur
léleg á þeim framboösfundi, sem
Visismenn fylgdust meö á Nes-
kaupsstaö. Aheyrendur fylgdust
meö ræöum kappanna án þess aö
sýna mikil svipbrigöi en stundum
fengu þeir þó klapp. Gkki vegna
stjörnlistar sinnar heldur vegna
þess er upp úr þeim hrukku
brandarar.
Ef einhver ályktun er dregin af
þeim þremur fundum sem Visir
fylgdist meö á Eskifiröi, og Reyö-
arfiröi auk Neskaupsstaöar verö-
ur aö segja aö pólitiskur hiti i
mönnum er fremur Íitill.
Og þegar fylgst var meö fólki
utan fundarsala og rætt viö þaö
var þaö yfirteitt litið spennt fyrir
kosningunum. Kann þar aö valda
nokkru um aö þaö eru sömu
frambjóöendur i efstu sætum
þeirra þriggja flokka sem eiga
menn á Alþingi. Þeir Sverrir,
Lúövik og Helgi, Vilhjálmur,
Tómas og Halldór fóru nefnilega
um á sams konar yfirreiö fyrir 4
árum. _BA
Vísir kynnti fyrir skömmu nýútkomna bók ólafs Björnssonar, prófessors
um frjálshyggju og alræðishyggju, með viðtali við höfundinn. Blaðið fékk síð-
an prófessor ólaf Ragnar Grímsson til þess að f jalla um þau sjónarmið, sem
fram koma í bók ólafs Björnssonar og viðtalinu við hann. I framhaldi af
þessum umræðum hefur blaðið fengið Hannes H. Gissurarson til þess að ræða
sjónarmiðólafs Ragnars Grímssonar, og fer svar hanshérá eftir.
Frambjóðandi
stundar bar-
áttuvísindi
Einn frambjóöandi Alþýöubanda-
lagsins i Reykjavik, ólafur
Grimsson, tók til máls i Visi sl.
mánudag um hina nýju bók Ólafs
Björnssonar prófessors. Svo virö-
istsem Ólafur Grimsson hafi ekki
gefiö sér tima til aö lesa bókina
vandlega, enda i mörgu aö snúast
fyrir hann i kosningabaráttunni.
Hann segir: „Þaö eru einkum
tvær athugasemdir sem ég vil
gera viö bókina. I fyrsta lagi tek-
ur hún fyrst og fremst til meö-
feröar vandamál sem voru á dag-
skrá fyrir 30-40 árum. Ólafur skil-
greinir andstæöurnar á þeim
grundvelli. 1 ööru lagi tel ég aö
uppsetning og samanburöur á
andstæöum sé rangur”.
Breyting lýðræðis
i stofnanaræði
Fyrri athugasemdin ber van-
þekkingu frambjóöandans meö
sér. Máliö, sem Ólafur Björnsson
velur aö bókarefni, er enn aðal-
umræöuefni allra upplýstra
áhugamanna um stjórnmál á
Vesturlöndum. Það er, hvernig
riki frjálsra manna sé starfhæft.
Og þetta umræöuefni er reyndar
brýnna en fyrir þrjátiu árum
J
eftir Hannes Hólm
stein Gissurarson
vegna þess, sem ólafur Grimsson
bendir sjálfur á i VIsi, en þaö er
„gifurlegur vöxtur stofnanavalds
á öllum sviöum framleiðslu hag-
stjórnar og stjórnsýslu”. ólafur
Grimsson snýr meö öörum oröum
öllu viö. Það er þessi breyting
lýöræöis i stofnanaræöi, sem er
aöaláhyggjuefni frjálslyndra
manna eins og Friedrichs von
Hayeks, Miltons Friedmans og
Ólafs Björnssonar, en frambjóð-
andinn telur þó, aö Ólafur Björns-
son ræöi ekki um hana! Hayek og
Friedman hafa slðustu þrjátiu ár-
in varaö viö þessari breytingu —
viö þvi, aö rikiö, sem eigi aö sjá
um alla að ósk vöggustofusósial-
istanna, fari að skipa öllum fyrir
aö ósk vinnubúöasósialistanna —
og þeir eru einkum kunnir af
þessum aövörunum. Og kennari
Hayeks, Ludwig von Mises, skrif-
aöi reyndar bók um stofnanaræð-
ið (eða „forstjóraveldið”).
Ólafur Björnsson skrifar margt
um þetta mál I bók sinni, til dæm-
is i köflunum: „Endar velferðar-