Morgunblaðið - 10.01.2001, Blaðsíða 1

7. TBL. 89. ÁRG. MIÐVIKUDAGUR 10. JANÚAR 2001 PRENTSMIÐJA MORGUNBLAÐSINS
STOFNAÐ 1913
MORGUNBLAÐIÐ 10. JANÚAR 2001
TVEIR ráðherrar í þýsku ríkisstjórn-
inni sögðu af sér í gær vegna kúariðu-
málsins í landinu. Heilbrigðisráðherr-
ann, Andrea Fischer, og land-
búnaðarráðherrann, Karl-Heinz
Funke, höfðu báðir sætt mikilli gagn-
rýni vegna viðbragða sinna við grein-
ingu á fyrstu tilfellum riðu í kúm sem
upprunnar eru í Þýskalandi. Neysla á
kjöti af sýktum kúm getur leitt til
heilarýrnunarsjúkdóms í fólki.
Fischer sagði á fréttamannafundi,
er hún tilkynnti afsögn sína, að hún
segði af sér til þess að reyna að end-
urvekja traust neytenda og bæta
neytendavernd. Funke sagði ósætti
vegna nýrra áherslna í stefnu stjórn-
arinnar í landbúnaðarmálum vera
ástæðu afsagnar sinnar.
Fischer er í Græningjaflokknum,
samstarfsflokki Sósíaldemókrata-
flokks Gerhards Schröders kanslara.
Fischer varð margsaga í kúariðumál-
inu skömmu fyrir jól. Fyrst sagði hún
að engin hætta stafaði af unnu kjöti í
pylsum en kvaðst ekki sjálf myndu
kaupa slíkar pylsur. Síðar sagði hún
að pylsur yrðu bannaðar og teknar af
markaðnum en í ljós kom að Fischer
hafði ekki vald til að gera þetta.
Funke er flokksbróðir Schröders
og hafði verið sakaður um að setja
hagsmuni landbúnaðariðnaðarins of-
ar hagsmunum neytenda. Hann var
andvígur banni á allar dýraafurðir í
skepnufóðri en stjórn Schröders setti
skömmu síðar slíkt bann.
Tveir þýskir ráð-
herrar segja af sér
Berlín. AFP.
AP
Haldið aftur af ljósmyndurum og myndatökumönnum á fréttamannafundi Andreu Fischer (t.v.) í gær.
BRESK stjórnvöld hafa ákveðið að
hermenn sem gegnt hafa friðar-
gæslustörfum á Balkanskaga og í
stríðinu 1991 gegn Írökum geti sér
að kostnaðarlausu fengið rannsókn
á því hvort þeir hafi orðið fyrir
heilsutjóni af völdum leifa úr úran-
skotfærum. Á hinn bóginn sagði
John Spellar hermálaráðherra að
ekki væru fyrir hendi neinar lækn-
isfræðilegar vísbendingar um að
úranleifarnar væru hættulegar.
Norskir hermenn neita
Norskir hermenn neita nú að
skrá sig til þjónustu í friðargæslu-
liðinu í Kosovo nema gengið verði
úr skugga um hættuna af úraninu.
Dönsk stjórnvöld hafa ákveðið
að feta í fótspor Breta og bjóða
hermönnum ókeypis rannsókn.
Ýmis ríki hafa lýst áhyggjum yfir
hugsanlegum tengslum úransins
við hvítblæði sem greinst hefur í
allmörgum fyrrverandi gæslulið-
um. Umdeilt er hvort geislun og
eitrun frá málminum sé svo mikil
að nægi til að valda sjúkdómum í
mönnum.
Í ljós hefur komið að bandaríska
varnarmálaráðuneytið, Pentagon,
sendi frá sér viðvörun til eigin
herja og bandamanna sinna í Evr-
ópu í lok Kosovo-stríðsins sumarið
1999. Voru hermenn varaðir við
því að fara inn í skaddaða skrið-
dreka Serba vegna þess að málm-
eitrun frá leifum af úrankúlum
gæti haft heilsuspillandi áhrif.
Frakkinn Bernard Kouchner, sem
er læknir að mennt og æðsti yf-
irmaður stjórnar Sameinuðu þjóð-
anna í Kosovo, gerir lítið úr hætt-
unni. Hann segir jafnframt að
hættusvæði í héraðinu hafi verið
vandlega könnuð eftir að friðar-
gæsluliðið kom á vettvang og
fyllstu varúðar gætt.
Leitað til vísindamanna
Fulltrúar í stjórnmálanefnd Atl-
antshafsbandalagsins, NATO,
felldu í gær tillögu Ítala um að
hætt yrði að nota úranhúðaðar
byssukúlur.
Framkvæmdastjórn Evrópu-
sambandsins ákvað í gær að láta
vísindamenn hjá Euratom-stofnun-
inni meta hættuna af úranleifunum
og á hún að skila niðurstöðum í
febrúar.
Notað er svonefnt rýrt úran til
að húða kúlur er ætlað er að rjúfa
brynvörn skriðdreka. Mikil eðlis-
þyngd úrans veldur því að kúl-
urnar vinna á brynvörninni.
Bandaríski flugherinn notar úran-
kúlur en herir fleiri ríkja eiga þær
í vopnabúrum sínum.
Munu hafa verið notuð alls um
300 tonn af málminum í Flóabar-
daga 1991, níu tonn í Kosovo-stríð-
inu 1999 og þrjú tonn gegn Bos-
níu-Serbum 1994-1995.
Kouchner gerir lítið úr
úranhættu í Kosovo
London, Berlín, Washington, Brussel. AP, AFP, Reuters.
Danir og Bretar bjóða hermönnum
sínum ókeypis læknisrannsókn
LINDA Chavez, sem George W.
Bush, væntanlegur Bandaríkjafor-
seti, hafði útnefnt til embættis at-
vinnumálaráðherra, lýsti því yfir í
gær að hún óskaði þess ekki lengur
að gegna embættinu. Chavez hafði
sætt ámæli vegna þess að í ljós hefur
komið að ólöglegur innflytjandi hafði
búið og unnið á heimili hennar.
Chavez boðaði til fréttamanna-
fundar síðdegis í gær og sagði þar að
hún teldi sig ekki hafa gert neitt
rangt en hún ætti þess ekki lengur
kost að taka sæti í stjórn Bush vegna
þess að hún væri nú orðin „til traf-
ala“. Sagði hún að í þessu máli hefði
verið gerður úlfaldi úr mýflugu en
svona væri stjórnmálalífið í Wash-
ington. Það væri leikur sem ein-
kenndist af „eftirför og útrýmingu“.
Bush „vonsvikinn“
Bush, sem tekur við forsetaemb-
ættinu 20. janúar nk., kvaðst í gær
vera „vonsvikinn“ yfir því að Chavez
myndi ekki gegna embætti atvinnu-
málaráðherra. Haft er eftir þremur
heimildamönnum í Repúblikana-
flokknum, sem ekki vilja láta nafns
síns getið, að Chavez hafi dregið sig í
hlé vegna þrýstings frá stjórnmála-
ráðgjöfum Bush.
Chavez hefur viðurkennt að hafa
tekið Mörtu Mercado, gvatemalíska
konu, er sætt hafði misþyrmingum,
inn á heimili sitt, að beiðni vinar, í
byrjun síðasta áratugar. Mercado
sinnti einhverjum húsverkum og lét
Chavez hana fá peninga öðru hvoru
en báðar hafa þær neitað því að Mer-
cado hafi verið í vinnu hjá Chavez.
Bush hafði sagt við blaðamenn,
eftir að Mercado-málið kom fram í
dagsljósið um helgina, að hann teldi
Chavez vera mjög færa um að gegna
embætti ráðherra. Það sem hann
hefði lesið um málið benti ekki til
annars.
Fréttaskýrendur höfðu sagt að
það myndi gefa nokkra vísbendingu
um dug Bush í forsetastóli hvernig
hann brygðist við harkalegri gagn-
rýninni á Chavez. Hingað til hefði
Bush sýnt ráðherraefnum sínum þá
hollustu sem hann væri frægur fyrir
að sýna félögum sínum. Þó hefði glitt
í það pólitíska raunsæi sem þeir er
lengi hafa fylgst með honum sögðu
að myndi á endanum ráða úrslitum
um viðbrögð hans.
AP
Linda Chavez greinir fréttamönnum frá ákvörðun sinni.
Linda Chavez
dregur sig í hlé
Washington. Reuters, AFP, AP.
Slær í bakseglin hjá Bush
EIN milljón Rússa kann að
verða sýkt af HIV-veirunni, er
veldur alnæmi, í lok þessa árs
og svo gæti farið að eftir tíu ár
yrði annar hver rússneskur
borgari smitaður, að sögn yf-
irmanns rannsóknarmiðstöðv-
ar Rússlands í alnæmisrann-
sóknum, Vadims Pokrovskís.
Sagði hann að þetta væru
horfurnar ef útbreiðsla smits-
ins yrði áfram jafnhröð og hún
er nú. Íbúar Rússlands eru 145
milljónir. Samkvæmt opinber-
um tölum eru nú 80 þúsund
smitaðir af HIV en „í rauninni
er hálf milljón Rússa smituð,“
sagði Pokrovskí.
Annar
hver smit-
aður eftir
tíu ár
Moskvu. AFP.
Rússland