Morgunblaðið - 10.01.2001, Blaðsíða 16

HÖFUÐBORGARSVÆÐIÐ
16 MIÐVIKUDAGUR 10. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ATHUGANIR Verkfræði-
stofunnar Línuhönnunar
benda til þess að á nokkrum
stöðum komi skólpmengað of-
anvatn út í Elliðaárnar. Þetta
kemur fram í nýútkominni
skýrslu gatnamálastjórans í
Reykjavík, sem ber heitið „Of-
anvatn í Elliðaár. Tillaga að
lausnum.“ Var hún lögð fyrir
borgarráð í gær. Hið skólp-
mengaða ofanvatn er þó í
litlum mæli, að sögn, en mjög
tímafrekt og kostnaðarsamt
getur verið að komast að því
hvar rangar tengingar inn í
kerfið eiga sér stað.
Verk Línuhönnunar hófst
með vettvangsskoðun, þar
sem staðsetning útrása var yf-
irfarin og nánasta nærsvæði
þeirra kannað með tilliti til
tæknilegrar útfærslu. Engar
sýnatökur eða mælingar fóru
þó fram í tengslum við þessa
vinnu. Að svo búnu var lagt
mat á mögulegar lausnir og
nauðsyn fyrir úrbætur.
Mengunarefnin
af ýmsum toga
Í skýrslunni kemur fram að
í ofanvatni séu ýmis efni frá
vegum og umferð, s.s. olía og
málmar. Í olíu séu um 100 mis-
munandi efni og þau sem leys-
ist best í vatni séu bensen,
tólúen, xýlen og fenól, en bæði
bensen og tólúen eru krabba-
meinsvaldandi. Í svifryki og
malbikssliti séu fjölarómatísk
kolvetni, sum krabbameins-
valdandi. Asfalt sé hins vegar
tiltölulega óleysanlegt í vatni
og safnist helst fyrir í botn-
seti.
Sínk getur haft skaðleg
áhrif á vatnalífverur og er það
algengasti málmurinn í ofan-
vatni. Það kemur frá galvan-
iseruðum ljósastaurum, þak-
plötum, skiltum og
grindverkum. Þá er kopar í
bremsuborðum, og berst út í
ofanvatn. Í Elliðaánum er tal-
ið sennilegast að koparinn
bindist lífrænum efnum og sé
því ekki til staðar sem kopar-
jón. Er kopar sagður geta haft
neikvæð áhrif á lífríki ef hann
losni úr bindingu við lífræn
efni.
Einnig fara í ofanvatn
yfirborðsefni, sápur og fleiri
jónískir eða ójónískir tensíðar,
sem og ýmis næringarefni,
eins og fosfór og köfnunarefni,
auk örvera. Jónískir og ójóísk-
ir tensíðar sem eru í sápum
eru eitraðir fyrir vatnalífverur
í miklu magni. Þeir hafa þau
áhrif að slímhimna tálknanna
bólgnar, þannig að tálknin
leysast upp. Hins vegar hafa
tensíðar ekki áhrif á hrygn-
ingu fiska og þeir safnast ekki
upp í líkama fiskanna.
Þá kemur fram í skýrslunni,
að álstyrkur hafi mælst nokk-
uð hár í Elliðaánum.
Kostnaður við hreinsun
áætlaður um
136 milljónir króna
Orðrétt segir: „Við flestar
útrásir, jafnvel þótt um lítil
áhrifasvæði sé að ræða, má sjá
sand og grugg við útrásar-
enda. Oft er að finna filt af
vindlingum, umbúðir af sæl-
gæti o.fl. í þessum setlögum.
Á einstaka stað má við þurr-
viðrisrennsli sjá olíubrák og
finna olíulykt við útrásir. Af
þessu er lítil prýði.
Með skipulögðum og viður-
kenndum aðferðum má bæta
ástandið. Til greina koma
þrjár meginaðferðir, allt eftir
stærð áhrifasvæða, meng-
unarálagi og aðstæðum við út-
rásirnar. Afbrigði af þessum
þremur lausnum eru einnig
brúklegar. Í þessu sambandi
kemur til greina að láta það
rennsli sem er mest meng-
andi, en jafnframt tiltölulega
lítið, renna í skólpkerfið, beita
tjarnarlausnum með eða án ol-
íuskiljulausna, beita innseytl-
un í jarðveg í bland við tjarn-
arlausnir eða þá að reisa
fullkomnar hreinsitjarnir.
Tillögurnar gera ráð fyrir
því að útrásum fækki úr 32 í
21. Heildar framkvæmdar-,
hönnunar- og eftirlitskostnað-
ur ásamt 20–20% álagi vegna
liðsins „Annað og ófyrirséð“
er áætlaður 136 milljónir
króna.“
Forgangsröðun
Í skýrslunni kemur fram að
vesturkvíslin á móts við
Stekkjarbakka og að sjó verð-
ur fyrir mjög miklu rennslis-
og mengunarálagi. Er þetta
m.a. vegna mikilla umferðar-
gatna á svæðinu. Álagið er
einnig mjög mikið á ósasvæði
austari kvíslarinnar enda
berst nokkuð af mengandi
efnum frá ofanvatnskerfum á
Ártúnshöfðasvæðinu.
Er talið eðlilegt að mæla
með því að fyrst verði ráðist í
framkvæmdir á þessu svæði.
Lagt er til að þar verði reistar
tvær veglegar hreinsitjarnir.
Áætlaður kostnaður við þær,
ásamt ræsum að þeim og frá,
er um 75 milljónir króna.
Við efstu fimm útrásirnar
sem ganga út í Elliðaárnar í
Víðidal er hins vegar hægt að
útfæra viðunandi lausnir, án
mikils tilkostnaðar, segir í
skýrslunni. „Landfræðilegar
aðstæður og lega núverandi
ofanvatnskerfa á svæðinu
bjóða upp á þessar lausnir.
Áætlaður kostnaður er um 22
milljónir króna.
Aðrar lausnir á öðrum
svæðum er áætlað að kosti
tæpar 39 milljónir króna. Þar
af er áætlaður kostnaður
vegna sogaræsis um 9,5 millj-
ónir króna og vegna ofan-
vatnsútrása 6 og 7 við Árbæj-
arlaug og Árbæjarkirkju
(sökkræsi) um 17,5 milljónir
króna.
Það er ljóst að þessum
mannvirkjum og hreinsilausn-
um þarf að sinna. Er þá bæði
átt við vöktun með venjuleg-
um skoðunum og eins hreins-
unum. Í öllum tilfellum hefur
lausnum verið komið fyrir þar
sem aðgengi með tæki er
nokkuð gott. Ekki eru for-
sendur á þessu stigi til að
meta kostnað við að sinna
ofangreindum hreinsilausnum
á ári hverju. Það er þó senni-
legt að sá kostnaður sé minnst
3–4 milljónir á ári.
Lagt er til að mengunarálag
og rennsli í mest mengandi út-
rásir verði kannað. Einnig er
lagt til að kannað verði hversu
mikið skeljasandur, og þá í
hvaða formi, getur tekið upp
óæskilegar jónir, s.s. sínk.
Notkun skeljasands sem efni í
botn tjarna og innseytlunar-
svæða er áhugaverð í þessu
sambandi. Mælt er með því að
kannað verði hversu mikið
rennsli geti borist úr hreinsi-
tjörnum og öðrum lausnum í
vestur- og norðurkvíslar
Elliðaánna við úrkomu án
þess að hafa slæm áhrif á líf-
ríki þeirra.“
Ný skýrsla gatnamálastjóra um ofanvatn í Elliðaánum lögð fyrir borgarráð í gær
Skólpmengað ofanvatn
rennur út í Elliðaárnar
Elliðaár
VIÐ úthlutun 40 lóða við Arn-
arhöfða, Svöluhöfða og Súlu-
höfða breytti bæjarstjórn
Mosfellsbæjar úthlutunar-
reglum frá því sem auglýst
hafði verið og gaf aðeins þeim
úr hópi 262 umsækjenda, sem
búsettir höfðu verið í sveitar-
félaginu árin 1990, 1995 og við
lok umsóknarfrests, færi á lóð-
um.
Jón S. Ólason, einn þeirra
umsækjenda sem af þessum
sökum kom ekki til greina við
úthlutunina, hefur krafist rök-
stuðnings frá bæjarstjórn og
hyggst leggja fram stjórn-
sýslukæru enda telur hann
málsmeðferð bæjarstjórnar-
innar hafa verið í andstöðu við
stjórnsýslulög.
Krafist greiðslumats
Í úthlutunarreglum þeim,
sem kynntar voru áður en
frestur til að leggja inn um-
sókn rann út þann 30. septem-
ber sl., var tekið fram að
greiðslumat frá fjármálastofn-
un skyldi fylgja umsókn, um-
sækjendur skyldu vera fjár-
ráða og ekki í vanskilum við
bæjarsjóð eða aðra opinbera
aðila. Þá var áskilið að hefði
umsækjandi eða maki hans áð-
ur fengið lóð úthlutað í bæjar-
félaginu væri heimilt að taka
mið af reynslu bæjarfélagsins
af umsækjanda sem lóðarhafa.
Fleiri ákvæði eru í reglunum
en hvergi er þess getið að að-
eins þeir sem búsettir eru í
Mosfellsbæ eða hafa búið í
bænum á tilteknum tíma komi
til greina.
Jón S. Ólason sagði í samtali
við Morgunblaðið að hann
hefði uppfyllt reglurnar sem
kynntar voru og í samræmi við
það hefði hann lagt í kostnað
upp á þriðja tug þúsunda til að
gangast undir greiðslumat,
láta meta fasteign sína og
fleira, auk þess ómaks sem
fylgt hefði því að tína saman
þau gögn sem fylgja þyrftu
umsókn.
Hann sagðist hafa lagt inn
umsókn á tilskildum tíma en
síðan ekkert heyrt frá sveitar-
félaginu í um það bil þrjá mán-
uði, eða fyrr en 27. desember
að komið hefði í ljós að bæj-
arstjórn hefði sett nýjar og
mun þrengri úthlutunarreglur
sem útilokuðu aðra en bæjar-
búa við úthlutun.
Jón sagðist telja að með
þessu hefði bærinn brotið gegn
stjórnsýslulögum. „Ég tel að
þeir hafi brotið stjórnsýslulög
varðandi leiðbeiningaskyldu
og jafnræðisreglu stjórnsýslu-
laganna en samkvæmt henni
er óheimilt að mismuna fólki á
þennan hátt,“ sagði hann og
vísaði þar til búsetuskilyrð-
anna.
Stjórnsýslukæra
Hann hefur í huga að leggja
fram stjórnsýslukæru vegna
málsins og hefur þegar skrifað
bæjarstjórn bréf með ósk um
rökstuðning á ákvörðuninni og
útskýringu á því hvaða laga-
legar forsendur voru fyrir því
að setja nýjar og breyttar regl-
ur daginn sem úthlutað var.
Jón sagði að ef reglurnar um
búsetu hefðu legið fyrir í upp-
hafi hefði hann e.t.v. ekki gert
athugasemdir en það sé óþol-
andi að breyta leikreglunum á
elleftu stundu eftir að hafa
dregið umsækjendur á asna-
eyrunum í þrjá mánuði. Jón
tók fram að hann hefði sér-
staklega spurst munnlega fyr-
ir um það á bæjarskrifstofun-
um, áður en hann skilaði inn
umsókn, hvort búseta skipti
máli og hefði hann fengið þau
svör að svo væri ekki.
Þá óskar hann eftir upplýs-
ingum um hversu margir hæf-
ir umsækjendur, samkvæmt
þeim reglum sem giltu þegar
auglýst var, voru teknir úr
pottinum áður en úthlutað var.
„Ég vil fá að vita hvaða kúlur
voru teknar úr lottópottinum
áður en dregið var,“ sagði Jón.
Aðalkrafa Jóns gagnvart
bænum er að lóðaúthlutunin,
sem fram fór á bæjarstjórnar-
fundi 27. desember, verði ógilt
og lóðunum verði úthlutað að
nýju í samræmi við upphafleg-
ar reglur.
Að öðrum kosti krefst hann
þess að fá endurgreiddar þær
um það bil 25 þúsund krónur
sem hann lagði út til að afla
greiðslumats og annarra
gagna sem fylgja áttu umsókn-
inni.
Hann hefur sent bæjar-
stjórninni bréf og veitt henni
frest til 15. janúar að rökstyðja
mál sitt.
Fleiri umsækjendur hafa
gert athugasemdir við vinnu-
brögð bæjarstjórnar því í
fundargerð bæjarráðs frá 4.
janúar kemur fram að þar sé
tekið fyrir bréf með ósk um
endurúthlutun og gerir meiri-
hluti bæjarráðs bókun þar sem
segir að ekki séu tök til endur-
úthlutunar. „Vegna mikils
fjölda umsókna um lóðirnar
var óhjákvæmilegt við úr-
vinnslu umsókna að setja
ákveðnar viðmiðunar- og verk-
lagsreglur um þær þar sem
ljóst var að ekki var unnt að
verða við öllum umsóknum
sem fullnægðu þeim lágmarks-
skilyrðum sem kveðið var á um
í reglum sem tilgreindar voru
á bakhlið umsóknareyðu-
blaðs,“ segir þar.
Alls úthlutaði bæjarstjórnin
lóðum undir 15 einbýlishús
stærri en 150 fm, fimm lóðum
undir einbýlishús minni en 150
fm., fjórir aðilar fengu úthlut-
að lóðum í tveimur parhúsum
og loks var úthlutað lóðum
undir fimmtán hús í fjórum
raðhúsalengjum.
Jón sagði að verð á einbýlis-
húsalóðunum hefði verið sett
upp 2,8 milljónir króna. Meðal
skilyrða í úthlutunarreglunum
sem upphaflega voru auglýst-
ar var að ekki mætti framselja
lóð fyrr en eftir að sökklar hafa
verið steyptir.
Óánægja vegna úthlutunar 40 lóða í Mosfellsbæ
Úthlutunarreglum
breytt að loknum fresti
Mosfellsbær

        







 


  
 
  
   

  
 

 




OPIÐ hefur verið á skíða-
svæðinu í Bláfjöllum og
hefur aðsókn verið góð, að
sögn Kristjáns Helgasonar
starfsmanns skíðasvæðanna
þótt ekki hafi verið mikill
snjór. Hins vegar hafi
skíðafærið verið furðugott
á þeim hluta svæðisins sem
opinn er, þ.e. í Kóngsgili.
Um helgina voru um 1200
manns á skíðum í Kóngsgili
en í gær voru þar nokkrir
ungir skíðabrettamenn að
leika listir sínar meðan
snævarins nýtur við en
spáð er hláku á næstu dög-
um.
Morgunblaðið/Rax
Á bretti í Bláfjöllum
Bláfjöll
NÆSTU daga verður dreift í
hús í Mosfellsbæ sjö bækling-
um sem Félagsmálasvið bæj-
arins hefur látið gera um
félagslega þjónustu sveitar-
félagsins.
Í bæklingunum er fjallað al-
mennt um þjónustu félags-
málasviðs, svo og sérstaklega
um þjónustu við fatlaða,
barnavernd, fjárhagsaðstoð,
félagsleg húsnæðismál, þjón-
ustu við aldraða og félagslega
heimaþjónustu.
Í bæklingnum um fjárhags-
aðstoð er m.a. gerð grein fyrir
reglum um veitingu slíkrar að-
stoðar og jafnframt tekin
nokkur dæmi um fjárhag ein-
staklinga og fjölskyldna og
skoðað hvort viðkomandi eigi
rétt til slíkrar aðstoðar.
Á öðrum sviðum sem bækl-
ingarnir ná til er tíunduð sú
þjónusta sem er í boði; hvernig
fólk geti nálgast hana og greint
frá hvernig meðferð mála inn-
an félagsmálasviðs sé háttað í
stórum dráttum.
Markmiðið með bæklingun-
um er að kynna bæjarbúum þá
þjónustu sem þeim býðst á
félagsmálasviði og um leið
gera þjónustuna aðgengilegri,
að sögn Guðnýjar Gestsdóttur,
upplýsingafulltrúa bæjarins.
Þjónusta kynnt
bæjarbúum
Mosfellsbær