Morgunblaðið - 12.01.2001, Blaðsíða 44

MINNINGAR
44 FÖSTUDAGUR 12. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Guðjón Magnús-son fæddist í
Vestmannaeyjum 4.
apríl 1921. Hann lést
á Sjúkrahúsi Vest-
mannaeyja 4. janúar
síðastliðinn. Foreldr-
ar hans voru hjónin
Þuríður Guðjónsdótt-
ir, f. að Steinum und-
ir Eyjafjöllum 13.
maí 1898, d. 17. maí
1981, og Magnús
Kristleifur Magnús-
son netagerðarmeist-
ari, f. í Goðhól á
Vatnsleysuströnd 4.
nóvember 1890, d. 27. maí 1972.
Systkini Guðjóns eru: 1) Ingveldur
G.K. Magnúsdóttir, f. 27. nóvem-
ber 1919. 2) Magnús Kristleifur
Magnússon, f. 23. júlí 1929, d. 8.
október 1965. 3) Jón Ragnar
Björnsson, uppeldisbróðir, f. 3.
janúar 1940.
Guðjón kvæntist 10. júní 1950
Önnu Sigríði Grímsdóttur, hús-
móður, f. 14. júlí 1928. Foreldrar
hennar voru Guðbjörg Magnús-
dóttir, húsmóðir, og Grímur Gísla-
son, skipstjóri. Þau eru bæði látin.
Börn Guðjóns og Önnu eru: 1)
Magnús Birgir, f. 13. júlí 1949,
kvæntur Jónu Kristínu Ágústs-
dóttur og eru börn þeirra: Guðjón,
f. 20. september 1983, Anna Krist-
ín, f. 6. mars 1987, og Ólafur Vign-
ir, f. 12. febrúar 1993. 2) Þuríður,
f. 19. nóvember 1952, gift Ólafi
Friðrikssyni, og sonur þeirra er
Andri, f. 26. júní
1985. Fyrir átti Ólaf-
ur: Söru Margréti, f.
11. júlí 1974, sem
ólst upp hjá þeim, og
Davíð Björn, f. 30.
júní 1973. Eiga þau
tvö barnabörn.
Guðjón ólst upp í
Vestmannaeyjum og
bjó þar alla sína tíð
að frátöldum nokkr-
um mánuðum meðan
á Vestmannaeyja-
gosinu stóð. Í Eyjum
stundaði hann
barna- og unglinga-
skólanám þess tíma en lærði síðan
netaiðn hjá föður sínum. Á yngri
árum stundaði hann sjómennsku
jafnhliða netaiðninni en sneri sér
síðan alfarið að netagerðinni og
vann við hana meðan heilsan
leyfði. Hann tók við rekstri Veið-
arfæragerðar Vestmannaeyja af
föður sínum og rak hana í félagi
við frænda sinn Hallgrím Þórðar-
son í áratugi.
Guðjón var mikill íþróttamaður
á sínum yngri árum og var m.a. Ís-
landsmeistari í tugþraut og Ís-
landsmethafi í stangarstökki.
Guðjón vann alla tíð mikið starf í
þágu íþróttahreyfingarinnar í
Eyjum og hlotnuðust honum
margvíslegar viðurkenningar fyr-
ir störf sín á þeim vettvangi.
Útför Guðjóns fer fram frá
Landakirkju í Vestmannaeyjum í
dag og hefst athöfnin klukkan 14.
Guðjón mágur minn og vinur
okkar er allur. Stóra kærleiksríka
hjartað hans er brostið.
Guðjón Magnússon hét hann
fullu nafni en var ævinlega nefndur
Gaui Manga. Á gömlu bambus-
stönginni sinni stökk hann 3,67
metra, sem var Íslandsmet. Nú er
hann kominn til hæstu hæða og
þurfti ekki stöng til.
Það er margs að minnast þegar
litið er til baka. Minningarnar
hrannast upp en þær verða ekki all-
ar skráðar í fátæklegri minningar-
grein.
Ég minnist fyrstu jólagjafarinnar
frá Önnu og Gauja fyrir rúmum 50
árum. Mér fannst þetta merkileg
gjöf. Líkan af skútu, siglandi segl-
um þöndum við Vestmannaeyjar. Í
dag er hún enn merkilegri. Gaui
smíðar þær ekki fleiri hérna megin.
Dæmigert handbragð og hugur
Gauja Manga.
Árin liðu, við Baddý mín byrj-
uðum að búa. Áttum orðið eina
dóttur en vorum ekki alveg sátt við
dvalarstaðinn okkar. Gaui vissi um
þetta. Hann var þá búinn að byggja
hús við Heiðarveginn fyrir sig og
fjölskyldu sína og búinn að vera þar
í að ég held fjögur ár. Gaui Manga
kom einn daginn til okkar Baddýjar
og sagði: „Gilli minn, þetta er ekk-
ert vandamál. Við innréttum bara
risið á Heiðó. Við förum létt með
það!“ Þar vorum við síðan í fimm ár
og fjölskyldan stækkaði hjá okkur
því Grímur bættist í hópinn.
Aldrei bar skugga á þessa sam-
veru, yndisleg ár. Undir það síðasta
var Þuríður Guðjónsdóttir, frænka
mín, farin að gauka því að mömmu
sinni hvort við færum ekki bráðum
að flytja, því að við vorum nefnilega
að byggja í Grænuhlíðinni. Hún
þyrfti akkúrat að fara að fá sér her-
bergi.
Ekki var erfitt að smíða
gluggana í Grænuhlíðina. Gaui
Manga tók það verk að sér, með
minni aðstoð. „Gilli minn,“ sagði
hann, „þetta verður létt verk hjá
okkur.“
Fyrstu handtökin við múrverkið í
Grænuhlíðinni kenndi Gaui Manga
mér, ásamt svo mörgu öðru. Ein-
stakur öðlingur sem gat allt.
Nú er bara einn til frásagnar um
í hvaða erindagjörðum við vorum
kvöldið sem Gregorý kom.
Mörg voru þau gamlárskvöldin
sem við áttum saman. Þá var spilað
eftir miðnætti og fram á morgun og
enginn gat sagt hálfa og heila oftar
en Gaui. Enda spiluðum við Gaui
alltaf saman og svindluðum aldrei.
Mörg voru þau ferðalögin sem
við fórum í saman um Ísland. Eft-
irminnilegust er þó að ég held ferð-
in á Ford 1955 þegar við urðum að
snúa við í Oddsskarði og Fordinn
spjó gufu vegna áreynslu. Á leiðinni
suður fórum við Lundarreykjadal
og gegnum Þingvöll í mikilli rign-
ingu. Mótorinn sem dreif vinnukon-
urnar bilaði. „Ég redda þessu,“
sagði Gaui Manga, hinn eini og
sanni. Lagðist á gólfið við fram-
sætið eins og köttur, teygði hand-
leggina undir mælaborðið og vipp-
aði vinnukonunum fram og til baka
alla leið á Selfoss. Þeim leiddist
ekki, enda í góðum höndum.
Endalaust gæti ég talið upp úr
minningabrunni okkar en látum hér
staðar numið.
Elsku Gaui. Hafðu þökk fyrir allt
sem þú gafst okkur, börnum okkar
og barnabörnum. Allt verður það
geymt og aldrei gleymt.
Mikið væri veröldin falleg ef allir
hefðu verið sem þú.
Anna mín, Birgir, Þura, Jóna, Óli
og fjölskyldur. Guð veri með ykkur
og styrki í sorg ykkar.
Gísli og Bjarney.
Frændi, vinur og merkismaður,
Guðjón Magnússon, er látinn nærri
80 ára. Aldurinn var sérlega af-
stæður þegar Gaui Manga átti í
hlut. Hann var jafnan sá ungi,
hvort heldur var í anda eða hreyf-
ingum. Þessi garpur, fyrrum marg-
faldur Íslandsmeistari í stangar-
stökki, var einstakur í sinni röð.
Hann setti einnig hvert Íslands-
metið af öðru í mannlegum sam-
skiptum og var alltaf boðinn og bú-
inn að gefa af sér og tilbúinn til að
hjálpa öðrum. Leiðir okkar Gauja
lágu saman fljótlega eftir að ég
kynntist bróðurdóttur hans, og
varð sú vinátta sem þá myndaðist
óslitin allt til enda. Bróðir Gauja,
Kristleifur, tengdafaðir minn, dó
ungur eða aðeins 36 ára. Oft þurfti
ég að leita ráða hjá Gauja og biðja
hann um að aðstoða mig á fyrstu
búskaparárunum í Vestmannaeyj-
um og alltaf var tekið jákvætt á
málunum. Ég sagði það oft að Gaui
hefði verið mér eins og besti
tengdafaðir.
Þær eru óteljandi minningarnar
sem koma upp í hugann þegar horft
er til baka. Allar gleðistundirnar
sem við áttum saman, hvort heldur
það var með Sandfellingunum, í
sumarbústaðnum okkar Sandfelli í
Vaðnesi, í starfinu í Kiwanis, eða
með íþróttahreyfingunni. Já, það er
margt sem kemur upp í hugann
þegar litið er yfir farinn veg. Okkur
er minnisstæð ljúfa samveran á
gullbrúðkaupsdaginn þeirra Önnu
og Gauja seinasta sumar þegar
börnin, tengdabörnin og barna-
börnin héldu upp á daginn með
heiðurshjónunum. Auðvitað vorum
við hjónin með í gleðskapnum. Það
var yndislegur dagur, farið í rútu-
ferð, bátsferð og margt gert til
gamans. Ekki vissi maður þá í hvað
stefndi hjá Gauja og hversu alvar-
leg veikindi voru að ná tökum á
honum. Reyndar sagði Gaui alltaf
að þetta væri ekki neitt, bara smák-
vef. Um leið og við kveðjum góðan
vin og frænda viljum við biðja al-
góðan Guð að styrkja þig og fjöl-
skyldu þína, Anna mín, við fráfall
Gauja. Blessuð sé minning hans.
Þuríður Kristín,
Guðmundur og fjölskylda.
Um svipað leyti og jólasveinar,
álfar og tröll voru að byrja að und-
irbúa brottför sína úr mannheimum
við lok jóla hélt öðlingurinn Gaui
Manga á brott úr þessum heimi.
Það kom ekki á óvart að hann ferð-
byggist á sama tíma og áðurnefnd-
ar kynjaverur því svo samofið var
líf hans og yndi þessum kynjaver-
um sem á hefðbundinn hátt kveðja
Eyjamenn alltaf á þrettándagleði 6.
janúar.
Það vissu allir hvert stefndi hjá
Gauja síðustu mánuðina og sjálfur
gerði hann sér grein fyrir að brátt
héldi hann í hinstu ferð sína. Ein-
hvern veginn hélt ég síðustu vik-
urnar að brottfarardagur hans yrði
sá sami og kynjaveranna sem hann
hafði svo mikið yndi af en hann var
kallaður á brott tveimur dögum áð-
ur en þær héldu á brott úr mann-
heimum þetta árið.
Guðjón Magnússon var einstakur
maður. Hjartalag hans var ljúft,
lundin létt og höndin hög. Það lék
allt í höndum hans og hann hafði
einstakt lag á að laða það besta
fram í hverjum manni.
Við Gaui Manga vorum vinir, já
vinir er rétta orðið, því þó að hann
hafi verið 39 árum eldri en ég vor-
um við nánast eins og jafnaldrar
alla tíð. Gaui gat brúað kynslóðabil-
ið á einstakan hátt. Gat sett sig í
leikstellingar barnanna þegar það
átti við og á sama hátt gat hann
verið miðpunkturinn í tilveru full-
orðna fólksins hverju sinni.
Á loftinu á Heiðarveginum hjá
Önnu frænku og Gauja steig ég mín
fyrstu spor og þar stóð ég og þandi
raddböndin í fyrstu þar til ég flutti
af loftinu á þriðja ári. Þó að ekki
muni ég þennan tíma þá mynduðust
þarna þau sterku bönd milli okkar
sem aldrei hafa slitnað síðan.
Heimilið á Heiðarveginum var
einstakt. Anna og Gaui bjuggu þar
með börnum sínum Þuru og Birgi
ásamt afa Grími sem bjó hjá þeim
nánast frá upphafi búskapar þeirra
þar til hann lést árið 1980. Í fimm
ár bjó síðan fjölskylda mín þar á
loftinu og allur þessi hópur var
nánast eins og ein fjölskylda. Það
þurfti því örugglega stundum tals-
vert umburðarlyndi svo að hlutirnir
gengju upp en allt blessaðist þetta
og átti Gaui örugglega stóran þátt í
því hversu vel hlutirnir gengu, enda
var maðurinn einstakt ljúfmenni.
Það var alltaf gaman að koma á
Heiðarveginn og í barnsminning-
unni standa heimsóknirnar þangað
ofarlega í minni. Margir sunnu-
dagsbíltúrarnir enduðu þar og jóla-
boðin á Heiðarveginum gleymast
aldrei. Það var hægt að ganga að
því sem vísu að þegar komið var á
Heiðarveginn þá fann Gaui upp á
einhverju skemmtilegu. Hann
skellti upp leikriti þar sem hann í
einum þætti var aðalleikarinn en
síðan var ég pússaður upp í einhver
furðuföt og látinn sýna leikþátt
saminn á staðnum af Gauja. Efnt til
fimleikasýningar í stofunni þar sem
Gaui gekk á höndum og gerði ýms-
ar listir eða farið var út í fótbolta.
Það var aldrei ládeyða eða verk-
efnaleysi ef Gaui var til staðar.
Gaui Manga var íþróttamaður í
fremstu röð á sínum yngri árum.
Hann var einn besti stangarstökkv-
ari landsins og í fremstu röð tug-
þrautarmanna en einnig lagði hann
stund á fimleika og knattspyrnu.
Hann var náttúrubarn í íþróttum
og líkami hans bar þess alla tíð
merki hversu vel þjálfaður hann
var. Gaui gerði leikfimiæfingar
daglega alla tíð enda var hann
ávallt kvikur og léttur í spori. Hann
gekk á höndum og gerði ýmsar
leikfimikúnstir fram á sjötugsaldur
og geri aðrir betur. Eitt af því eft-
irminnilega frá heimsóknunum á
Heiðarveginn var þegar ég fékk að
skoða bikara og verðlaunapeninga
Gauja. Þegar ég handfjatlaði þessa
muni hækkaði stjarna Gauja enn
meira í huga mínum.
Gaui var hetja í mínum augum og
auðvitað var hetjan bæði í slökkvi-
liðinu og Björgunarfélaginu. Það
kom sér stundum vel því ef okkur
fannst einhver vá steðja að átti
hann til að segja brosandi: „Blessuð
verið þið, þetta er allt í lagi, ég er í
slökkviliðinu,“ og stappa þannig
stálinu í lítil hjörtu þegar á þurfti
að halda. Hann var í barnshuganum
Superman þess tíma sem allt gat og
öllu gat bjargað.
Margar ógleymanlegar stundir
hef ég átt með Gauja gegnum tíð-
ina. Seint mun gleymast þegar ég,
sex ára gamall, var með honum á
Heiðarveginum á Þorláksmessu til
að hjálpa honum að setja upp stóra
jólalandið sem hann setti upp í stof-
unni fyrir hver jól. Anna var að
versla í bænum en við vinirnir að
skreyta. Gaui átti smáhákarlsbita í
kjallaranum sem hann náði í og við
gæddum okkur á í stofunni, dag-
stundina meðan við stóðum í
skreytingunum. Þegar Anna kom
svo heim síðla dags kvartaði hún yf-
ir ólykt í húsinu og var ekki ýkja
hrifin þegar hún áttaði sig á af
hverju þessi undarlega jólalykt
stafaði en Gaui bara brosti og
blikkaði mig. Við vorum alsælir
með okkur í hákarlalyktinni og
jólaskreytingunum.
Ófá ferðalög víðsvegar um Ísland
fórum við saman fjölskyldan af
Heiðarvegi 52 og við úr Grænuhlíð-
inni ásamt frændfólki okkar frá
Selfossi. Allar þessar ferðir voru
eitt ævintýr og í minningunni
stendur Gaui Manga alltaf upp úr
þegar eitthvað mikið var um að
vera. Hann sá um að varðeldur var
kveiktur á kvöldin, stjórnaði fót-
boltaleikjunum og gerði einhverjar
brellur og „trix“ ef ólund eða leiði
greip um sig hjá ungmennunum í
hópnum. Ef einhver vandamál
steðjuðu að fann hann lausn á þeim
fljótt og örugglega og hló svo að
öllu saman.
Gaui var í eðli sínu laghentur og
listrænn og það lék einhvern veg-
inn allt í höndum hans. Honum
fannst nauðsynlegt að útbúa eitt-
hvert „djó“ eins og hann kallaði það
þegar komið var saman á góðri
stundu enda útbjó hann þá oft ým-
iskonar verðlaunagripi sem veittir
voru fyrir eitt og annað. Efniviður-
inn var oft ekki annað en snæri,
sprek, blóm eða grænmeti en hann
þurfti ekki meira efni til að útbúa
einhverja skemmtilega hluti sem
allir gátu svo hlegið að í samein-
ingu.
Gaui var mikill áhugamaður um
íþróttir og vann mikið og óeigin-
gjarnt starf fyrir íþróttahreyf-
inguna í Eyjum. Hann var Týrari
alla sína tíð og einn af forystu-
mönnum félagsins í áraraðir en um
leið og Þór og Týr voru sameinuð
undir merki ÍBV varð hann eitil-
harður ÍBV-maður.
Gaui var ein af driffjöðrum und-
irbúnings Týsþjóðhátíða um árabil
og þar kom sér oft vel hversu fljót-
ur hann gat verið að redda hlut-
unum og finna einfaldar lausnir.
Gaui var mikill Þjóðhátíðarmaður
og hann naut þess að sitja í tjaldinu
og taka lagið með sveiflu. Þegar
Sæsavalsinn og síðan Týraravísur
voru teknar var oft trukk í því og
Gaui sveiflaði hægri hendi og
stappaði niður fæti í takt til að
leggja áherslu á sönginn.
Einhverju sinni var það á
Þjóðhátíð að Gaui hafði fengið sér
aðeins of mikið í aðra tána og var
ekki alveg sáttur við hlutina svo
hann tilkynnti Önnu sinni, laust eft-
ir miðnætti, að hann væri farinn
heim að sofa. Hann tók síðan fyrstu
ferð í bæinn og hélt heim á Heið-
arveg. Þegar þangað kom fór hann
inn á baðherbergi til að hátta sig en
varð þá litið í spegil. Á hann runnu
tvær grímur þegar hann sá sig í
speglinum og honum varð litið á
klukkuna, sem ekki var nema rétt
farin að halla í eitt. Hann stoppaði
því við spegilinn, horfðist í augu við
sjálfan sig og sagði: „Guðjón Magn-
ússon, ert þú kominn heim til að
sofa upp úr miðnætti og það á Týs-
þjóðhátíð?“ Hann svaraði síðan að
bragði og sagði: „Nei, Guðjón minn,
það gerir þú ekki,“ dreif sig út í
næsta bekkjabíl og var innan
skamms kominn í tjaldið sitt í Daln-
um og sló þar taktinn í söngnum
fram undir morgun eins og ekkert
hefði í skorist.
Þrettándagleðin í Eyjum var
Gauja ávallt afar hugleikin. Hann
var ein af driffjöðrum þrettánda-
gleðinnar í áratugi og skapari
flestra þeirra kynjavera sem þar
mættu. Síðustu tuttugu árin skipaði
þrettándinn sífellt stærri sess í
huga hans og það má segja að allt
árið hafi hann verið með hugann við
hvernig mætti gera betur næst. Í
áraraðir urðu kynjaverur þrett-
ándans til í Veiðarfæragerð Vest-
mannaeyja þar sem Gaui rak fyr-
irtæki sitt og í kringum
þrettándann lamaðist fyrirtækið
vegna innrásar trölla, Grýlu,
Leppalúða og annarra furðuvera
sem sýndu sig í mannheimum í
Eyjum við lok jóla ár hvert. Gaui
var skaparinn. Hann leiddi hópinn
og ungir sem eldri leituðu til hans.
Það var kallað: „Gaui“ úr hverju
horni. Þegar hersingin var síðan
komin á íþróttavöllinn var hann
mættur þar, með loðhúfu og í
mokkajakka, og stjórnaði furðuver-
um sínum á svæðinu.
Leiðir okkar Gaua hafa legið
saman á þessum vettvangi í um ald-
arfjórðung og alltaf höfum við báðir
haft jafn gaman af því. Hann tók
mig auðvitað með sér í fjörið í upp-
hafi og síðan höfum við vinirnir ver-
ið saman í þessu fjöri eins og svo
mörgu öðru. Hann var aldursfor-
setinn í hópnum en ekki var það að
merkja og alltaf var hann fyrstur til
að segja að afloknum álfa- og trölla-
dansi á íþróttavellinum: „Jæja,
strákar, svo mætum við allir á ball-
ið á eftir.“
Hann sagði okkur það fyrir
nokkrum árum að hann væri ákveð-
inn í því að hann ætlaði að hætta
þessu þrettándabrasi þegar hann
færi að fullorðnast en bætti síðan
við: „Ég verð allavega í þessu þar
til ég verð níræður en þá er ég
ákveðinn að hætta.“ Þessu mark-
miði náði hann ekki, því miður, en á
áttugasta aldursári sínu kvaddi
hann þennan heim í þann mund er
sköpunarverk hans furðuverur, álf-
ar og tröll voru að undirbúa sig fyr-
ir enn einn þrettándadansinn í Eyj-
um. Hann var því ekki með okkur á
íþróttavellinum að þessu sinni með
loðhúfuna og í mokkajakkanum en
viss er ég um að andi hans dansaði
með og að hann fylgdist með her-
legheitunum úr hásæti að þessu
sinni.
Menn eins og Gaui Manga eru
vandfundnir. Persónuleiki hans var
einstakur, hjartað stórt og lundin
einstök. Frá því ég gekk mín fyrstu
skref á Heiðarvegsloftinu hefur
hann verið goð í mínum augum og
það virðist hafa gengið í erfðir í
minni fjölskyldu því öll mín börn
frá því elsta til yngsta hafa dýrkað
Gauja Manga frá því þau fóru að
trítla um og tala.
Ég á vini mínum Gauja Manga
margt að þakka. Ég tel mig ríkan
að hafa fengið að njóta þess að
kynnast honum og hafa hann sem
vin jafnt í barnæsku, á unglings-
árum sem og sem fulltíða maður.
Gaui hefur nú verið leystur frá
þeim þrautum sem þjökuðu hann
síðustu mánuðina. Hann gengur nú
um á nýjum slóðum keikur og létt-
ur í spori á ný og er án efa farinn að
munda stöngina til nýrra afreka í
nýjum heimkynnum.
Elsku Anna, Birgir, Þura og fjöl-
skyldur. Þó að nú syrti yfir á dög-
um sorgar og saknaðar þá mun hin
GUÐJÓN
MAGNÚSSON