Morgunblaðið - 12.01.2001, Blaðsíða 48

MINNINGAR
48 FÖSTUDAGUR 12. JANÚAR 2001 MORGUNBLAÐIÐ
✝ Kristbjörg Sess-elja Guðríður Vil-
hjálmsdóttir fæddist í
Efstabæ á Akranesi
5. ágúst 1924. Hún
lést 7. janúar síðast-
liðinn. Foreldrar
hennar voru Vil-
hjálmur Benedikts-
son, f. 22.10. 1894, d.
14.7. 1979, og kona
hans, Salvör Guð-
mundsdóttir, f. 8.10.
1896, d. 18.7. 1974.
Foreldrar Vilhjálms
voru Benedikt Teits-
son, f. 24.6. 1862, d. 27.8. 1941, og
kona hans Kristbjörg Guðfinna Eyj-
ólfsdóttir, f. 12.4. 1860, d. 22.10.
1896. Foreldrar Salvarar voru Guð-
mundur Magnússon, f. 27.4. 1851, d.
11.12. 1890, og kona hans Guðríður
Hákonardóttir, f. 1.4. 1847, d. 3.2.
1924. Bræður Kristbjargar voru:
Guðmundur Magnús, f. 25.7. 1919,
d. 12.5. 1989, Ólafur Magnús, f.
29.10. 1926, d. 16.6. 1985, og Magn-
ús Villi, f. 27.7. 1933. Magnús Villi
lifir systur sína.
22.8. 1978, og Snorri, f. 16.7. 1980.
4) Salvör, f. 7.3. 1959, maður henn-
ar er Stefán H. Stefánsson, f. 4.6.
1959, og þeirra barn er Hafliði, f.
3.4. 1996. 5) Sigurbjörn, f. 23.11.
1962, kona hans er Svandís Ás-
geirsdóttir, f. 17.12. 1964, og þeirra
synir eru Hjalti, f. 25.3. 1984, Hauk-
ur, f. 25.3. 1984, og Trausti, f. 25.9.
1990.
Kristbjörg lauk barnaprófi á
Akranesi og var einn vetur í skóla
Svövu Þorleifsdóttur, hún var vet-
urinn 1944–1945 í Húsmæðraskól-
anum á Blönduósi. Kristbjörg var
heimavinnandi húsmóðir frá 1946
fram á áttunda áratuginn en eftir
það vann hún við fiskvinnslu, versl-
unarstörf og á saumastofu. Hún var
í Skátafélagi Akraness alla ævi og
starfaði seinni árin með Svanna-
sveit félagsins. Hún var í mörg ár í
Málfreyjufélaginu Ösp og í fjölda
ára í dansklúbbnum Duna. Hún var
virkur félagi í Félagi eldri borgara
á Akranesi mörg undanfarin ár.
Útför Kristbjargar fer fram frá
Akraneskirkju í dag og hefst at-
höfnin klukkan 14.
Hinn 30.3. 1946 gift-
ist Kristbjörg eftirlif-
andi eiginmanni sín-
um, Guðmundi Þór
Sigurbjörnssyni, f.
26.8. 1920, á Akranesi.
Foreldrar hans voru
hjónin Sigurbjörn
Jónsson, f. 2.8. 1887, d.
13.7. 1923, og Úrsúla
Guðmundsdóttir, f. 9.1.
1894, d. 7.10. 1986.
Börn Kristbjargar
og Guðmundar eru: 1)
Sigurður Villi, f. 28.9.
1946, kona hans er
Dagbjört Friðriksdóttir, f. 16.5.
1947, börn þeirra Guðmundur Þór-
ir, f. 19.7. 1970, Pálína, f. 28.9. 1974,
og Kristbjörg, f. 18.11. 1976, d. 25.6.
1998. 2) Þórunn, f. 19.6. 1950, mað-
ur hennar er Bjarni Ásmunds, f.
14.4. 1935, þeirra börn eru Margrét
Vilborg, f. 18.8. 1977, Sindri, f. 11.4.
1980, sonur Þórunnar er Geir Sig-
urður Jónsson, f. 3.8. 1973. 3) Vil-
hjálmur Þór, f. 23.5. 1954, kona
hans er Guðrún Jónsdóttir, f. 18.8.
1955, þeirra börn eru Sigurlaug, f.
Aðfaranótt 7. janúar sl. lést móðir
mín á Landspítalanum við Hring-
braut og því stend ég á þeim tímamót-
um að kveðja konu sem ég hef átt
samleið með í hálfa öld.
Hún fæddist í Efstabæ á Akranesi
5. ágúst 1924 og ólst þar upp hjá for-
eldrum sínum ásamt þremur bræðr-
um, Magga, Búdda og Lilla. Sú mynd
sem hún dró sjálf upp af æsku sinni
sýndi áhyggjulaus ár með góðum for-
eldrum, glaðværum og söngelskum
bræðrum og góðum vinkonum sem
hún hélt tryggð við alla ævi.
Árið 1946 giftist mamma föður
mínum, Guðmundi Þór Sigurbjörns-
syni, og þá flutti hún í eina skiptið á
ævinni á milli húsa. Hún flutti úr
Efstabæ stuttan spöl í hús fósturfor-
eldra föður míns á Suðurgötu 64,
stofnaði þar heimili og átti heima þar
alla ævi síðan. Það er úr því húsi sem
fyrstu minningar mínar um hana eru
snemma á sjötta áratugnum, það var
á þeim tíma sem leikskólar og lokaðir
gæsluvellir voru ekki til, a.m.k. ekki á
Akranesi, og því var minn gæsluvöll-
ur við pilsfald hennar og minn leik-
skóli í eldhúsinu hjá henni. Þetta voru
ár einnar útvarpsrásar sem ekki
þurfti að númera sérstaklega og það
sem hún hlustaði á heyrði ég líka, á
veðurfregnir og veðurspá var skylda
að hlusta. Þegar óperutónlist hljóm-
aði sussaði hún á mig og ég þagði á
meðan, stundum söng hún með og
lengi vel hélt ég að Guðrún Á. Sím-
onar, Þuríður Pálsdóttir og María
með útlenska nafnið væru vinkonur
hennar því hún var alltaf svo ánægð
að heyra í þeim. Hennar uppáhalds-
tónlist á þessum tíma varð mín upp-
áhaldstónlist nokkrum árum seinna,
hún lagði grunninn að flestu sem varð
mér til gleði og gagns í lífinu. Eldhús-
ið á Suðurgötu 64 var sérstakur heim-
ur þar sem hún réð ríkjum og tók á
móti fjölda fólks alla daga ársins, af-
greiðslutíminn var rúmur, ekkert ald-
urstakmark, það var aðeins lokað yfir
blánóttina og þangað voru allir vel-
komnir. Í þetta eldhús, sem einna
helst er hægt að líkja við kaffihús
dagsins í dag, kom litríkur hópur og
þar mættu menn skilningi, hlýju og
umburðarlyndi. Ég man þessa gesti,
áhyggjur sumra, glaðværð annarra
og sérstaklega tvær bókelskar vin-
konur sem lásu flestar nýjar bækur
og sögðu svo frá og dæmdu bókina í
eldhúsinu. Seinna eignaðist hún
stærra eldhús í sama húsi og ný kyn-
slóð settist í eldhúsið hjá henni, það
voru vinirnir sem unglingarnir á
heimilinu tóku með sér heim. Sú kyn-
slóð, ’68-kynslóðin sem vildi bæta
heiminn, átti hana að eins og allir aðr-
ir og róttækar skoðanir mættu skiln-
ingi. Mánuðum saman hlustaði hún á
okkur dásama ákveðið stjórnarform
og gera áætlanir um hvernig við ætl-
uðum að frelsa heiminn en svo kom
reiðarslagið; Sovétmenn réðust inn í
Tékkóslóvakíu og móðir mín skipti
skapi, hún reiddist. Þá lét hún okkur
hlusta á fréttirnar í útvarpinu og
spurði svo höstuglega: „Hvað segið
þið nú?“ Tónninn í röddinni var eins
og pólitísk yfirlýsing, sú eina sem hún
gaf á ævinni. Hún fylgdist með þjóð-
málum fram á síðasta dag en við
systkinin vissum aldrei hvað hún
kaus. Hennar leið til að fylgjast með
þjóðmálum var í gegnum dagblöðin
því móðir mín var tryggasti lesandi
dagblaða sem ég hef þekkt, alla tíð
komu á heimilið flest dagblöð sem
voru gefin út á suðvesturhorninu og
þegar ró færðist yfir heimilið á kvöldin
og flestir sofnaðir var hennar tími til
lestrar kominn. Þá settist hún niður og
las öll blöð sem höfðu komið í hús þann
daginn og oft var liðið á nótt þegar
lestrinum lauk. Þessa ást á dagblöðum
tók hún í arf frá móður sinni sem las á
sama hátt en þar skildi á milli þeirra
að mamma henti alltaf dagblöðunum
reglulega en amma aldrei. Það var
annað sem hún erfði frá móður sinni,
það var stálminni sem við köllum
Efstabæjarminnið og brást aldrei.
Áttundi áratugurinn var tími breyt-
inga. Það fækkaði á heimilinu með
hverju árinu, við eldri systkinin fórum
að heiman og þegar tvö yngstu voru
orðin stálpuð hófst nýr þáttur í lífi
hennar, hún hóf störf utan heimilis.
Breytt þjóðfélag með nýjum viðhorf-
um var komið til að vera og hún tók
fullan þátt í breytingunum. Hún eign-
aðist skemmtilega vinnufélaga bæði í
skelfiskverksmiðjunni, í hannyrða-
búðinni og á saumastofunni. Á sama
tíma fór hún að gefa sér meiri tíma til
að sinna félagsstörfum og var það
hennar gamla félag, Skátafélag Akra-
ness, sem naut krafta hennar og nýjan
vettvang fann hún í Málfreyjudeild-
inni Ösp og í dansklúbbnum Duna.
Hún átti góð ár með félögum sínum í
félagi eldri borgara á Akranesi, sótti
fyrirlestra um ólíkustu efni og ferðað-
ist innan lands og utan. Enn tók við
nýr kafli þegar hún og faðir minn voru
hætt að vinna og lögðust í ferðalög til
útlanda, en áður höfðu þau ferðast
mikið um Ísland. Þau nutu þessara
ferðalaga, voru áræðin og úthaldsgóð,
og hver ferðin var annarri betri.
Hún var konan sem hlustaði, leið-
beindi, hvatti og studdi alla sem á
þurftu að halda en tróð sér aldrei
fram. Hún var orðvör og lagði ekki illt
orð til nokkurs manns. Hún var ekki
allra en trygg þeim sem hún tók og
naut sín vel í góðra vina hópi. Hún var
áreiðanlega ekki gallalaus en bar þá
betur en aðrir sem ég hef kynnst.
Með kærri þökk fyrir allt ertu
kvödd nú elsku móðir mín.
Þórunn.
Hvenær sem kallið kemur
kaupir sig enginn frí
þar læt ég nótt sem nemur,
neitt skal ei kvíða því.
(H.P.)
„Mínir vinir fara fjöld, feigðin þessa
heimtar köld. Ég kem eftir kannski í
kvöld, með klofinn hjálm og rofinn
skjöld.“
Hve oft mér koma þessar ljóðlínur
Bólu-Hjálmars í hug þegar vinir mínir
kveðja hver á fætur öðrum. Í morgun
kom fregnin. Hún Gugga er dáin.
Guði sé lof fyrir líf hennar og líka
fyrir lausn hennar, frá hinni löngu og
ströngu baráttu við krabbameinið.
Guði sé lof fyrir lífsþróttinn og lífs-
gleðina sem hún bar í sér og með sér-
alla tíð.
Við Gugga vorum æskuvinkonur.
Við fórum saman að læra að lesa hjá
Hallbirni Oddssyni, urðum fljótt læsar
og fórum saman í barnaskólann, alltaf
í sama bekk. Saman í frímínútum í
meyjanna mesta yndi, lékum okkur
saman, fermdumst saman. Urðum
skátar, unnum skátaheitið saman.
Gengum í íþróttafélagið Kára eins og
aðrir Uppskagakrakkar, neðri Skag-
inn var í KA. Gugga stundaði leikfimi
og var í sýningarflokki, gerði æfingar
á slá og hvaðeina. Við fórum í kvöld-
skóla sem skólastjórinn okkar hún
Svafa Þórleifsdóttir kom á fót til að
svala sárasta þorsta okkar ungling-
anna eftir menntun. Akranes var fiski-
bær þar sem enginn menntamaður
var nema presturinn og læknirinn.
Þetta voru kreppuárin. Fjölskyldur
björguðu sér með sjálfsþurftarbú-
skap, höfðu kýr, kindur, hænsni og
þessa ógnarlegu kartöflugarða sem
voru á sumrin eins og blómstrandi
akrar um allt þorpið en breyttust svo
að vetrinum í moldar- og sandflög.
Hversu oft við hlupum eftir þessum
görðum á milli heimila okkar, Bía í
Efra-Nesi og Gugga í Efstabæ.
Það var gaman í Efstabæ. Það var
sungið og spilað á spil í eldhúsinu. Vil-
hjálmur, pabbi Guggu, var mjög glað-
ur maður. Söng hástöfum, enda í
Karlakórnum. Búddi, bróðir Guggu,
fór sem drengur að syngja gamanvís-
ur í Bárunni. Fyrst á Káraskemmtun
á gamlárskvöld „Í Báruhúsið hér, ég
brosandi fer, þar bíður mín músik og
dans.“ Villi spilaði við okkur vist og
sagði eiginlega alltaf hálfa og vann
hana oftast. Ég sat alltaf á skókass-
anum sem í voru geymdir spariskór
fjölskyldunnar. Salvör, móðir Guggu,
var líka í eldhúsinu við sín verk, alltaf
gaf hún okkur mjólk og einhvern bita.
Hún talaði við okkur, sagði okkur
margt. Hún var fróð kona og góð.
Gugga átti þrjá bræður og ég man
eftir gömlum manni sem var þar
lengi. Húsnæðið var bara tvö her-
bergi og eldhús. Það gerði ekkert til.
Það voru allir í eldhúsinu ef þeir voru
heima.
Svo kom stríðið. Það breytti Ís-
landi, það breytti þessu kyrrláta
þorpi. Það voru komnir hermenn um
allt. Þeir tóku skátahúsið okkar og
bjuggu um sig þar, skólann, íbúðir,
Garðahúsið, tjaldbúðir út um allt.
Taktfast göngulag hermanna um göt-
ur þorpsins. En það komu líka pen-
ingar. Kreppan var horfin, menn fóru
að vinna hjá hernum fyrir peninga út í
hönd.
Við Gugga vorum að vaxa úr grasi,
verða að ungum stúlkum. Það gat ver-
ið vandasamt, allir þessir ungu menn
og Kanarnir í glæsilegum einkennis-
búningum sem gáfu okkur auga. Það
var líka vandasamt fyrir foreldra.
En nú var kominn nýr strengur í
brjóstið.
Ástin kallaði. Fyrst á Guggu, hún
var búin að finna sinn lífsförunaut áð-
ur en okkur varði. Guðmundur Þór
Sigurbjörnsson, hann Mummi eins og
hann var kallaður var kominn í spilið.
Gugga fór á Húsmæðraskólann á
Blönduósi og bjó sig undir það lífs-
starf sem nú var ákveðið. Við Auður
Sæmundsdóttir fórum í Samvinnu-
skólann, reyndar seinna í Húsmæðra-
skóla Reykjavíkur. Allar ungar stúlk-
ur fóru í húsmæðraskóla á þessum
árum.
Mér finnst ég haldi á silfurstreng,
með perlum og gimsteinum sem ég
hreyfi til og frá eins og talnaband og
ég held endalaust áfram.
Ég sakna hennar Guggu svo mikið.
Sakna hennar frá æsku okkar. Sakna
hennar frá ungdómsárum okkar, frá
því við vorum fulltíða konur og ólum
upp börnin okkar í kallfæri hvor við
aðra, sakna hennar mest þegar hún
var veikust og gaf okkur öllum á báða
bóga af kærleika sínum og visku.
Kristbjörg Sesselja Guðríður hét
hún fullu nafni en alltaf kölluð Gugga í
Efstabæ. Hún var fríð kona, í með-
allagi há, kvenlega vaxin með
dökkjarpt hár, örlítið liðað, sem lagð-
ist niður á herðar. Hún var skarp-
greind, mikil íþróttakona, lagði stund
á leikfimi, í sýningarhóp, þar sem hún
bar af í æfingum á slá. Hún var góður
félagi og vinur vina sinna. Hún hélt
alla tíð mikilli tryggð við Skátafélagið.
Ung giftist Gugga Mumma sínum
og átti með honum fimm börn, öll
mannvænleg, sem eru löngu búin að
stofna sín eigin heimili, eignast sín
börn. Öll hefur þessi stóra fjölskylda
verið til sóma og styrktar sínum for-
eldrum. Hjónaband þeirra Guggu og
Mumma var alla tíð hamingjuríkt og
fallegt og sjaldan var annað nefnt
nema hitt væri nefnt um leið. Þau
voru alltaf saman bæði í blíðu og
stríðu.
Hafliði litli, yngsti sólargeislinn,
sem amma og afi hafa hlúð að, spurði
ömmu sína fyrir nokkru þar sem hún
lá á sjúkrahúsinu. „Amma mín, ertu
ekki bráðum búin að hvíla þig nóg?“.
Nú hvílir hún Gugga okkar í Efsta-
bæ í friði og sátt við guð og menn. Guð
blessi og styrki manninn hennar hann
Mumma sem umvafði konuna sína
kærleika og ástúð frá fyrsta degi til
hins síðasta.
Blessuð veri börnin þeirra, tengda-
börnin, barnabörnin og langömmu-
börnin og öll fjölskylda þeirra.
Blessuð veri minning hennar.
Bjarnfríður Leósdóttir,
Akranesi.
KRISTBJÖRG SESSELJA
GUÐRÍÐUR VILHJÁLMSDÓTTIR
 Fleiri minningargreinar
um Kristbjörgu Vilhjálmsdóttur
bíða birtingar og munu birtast í
blaðinu næstu daga.