Morgunblaðið - 12.01.2001, Blaðsíða 59

BRÉF TIL BLAÐSINS
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 12. JANÚAR 2001 59
ÉG VARÐ undrandi og kannski
nokkru meira þegar ég sá háð um
fæðingu frelsarans í Ríkissjón-
varpinu. Hvað er á seyði? Er allt
boðlegt undir því yfirskini að öll
tjáning sé frjáls og ekkert sé unnt
að segja við því?
Hverfum tvö þúsund ár aftur í
tímann. Það er heiðríkja. Stjörnur
blika á himninum. Hve lengi veit
enginn, enda skiptir það ekki máli.
Tími manna er annar en guðs. Ein
stjarna skín þó skærar en aðrar.
Við köllum hana Betlehem-stjörn-
una. Hún er vísbending um ein-
stæðan atburð í allri mannskyns-
sögunni. Atburð sem er svo
einstæður að um engan hefur verið
meira rætt, né ritað. Atburð sem
snertir allar kynslóðir frá þessum
tíma. Þetta er sjálf fæðing frels-
arans, Jesú Krists. Hann var í jötu
lagður lágt. Fæðing hans er ljós
heimsins í tvö þúsund ár og verður
það enn um alla tíð. Þrír vitringar
komu og færðu honum gjafir.
Hann færði mönnunum ljós lífsins
og kærleikann. Kærleikurinn er
mesta gjöf sem við höfum fengið
frá fæðingu Jesú Krists. Fæðing
hans er því öllum mönnum full-
komlega heilög og enginn getur
með neinu móti gert hana að háð-
ungarefni, í nafni frelsis í tjáningu
og einkahugsun. Þessi atburður er
okkur öllum venjulegu fólki full-
komlega heilagur og á að fá að
vera það.
Því er það meira en sorglegt að
Ríkissjónvarp með annars góðu
fólki skuli falla í þá yfirsjón að
sýna þátt „þriggja vitringa“, þar
sem fæðing frelsarans er gert að
háðsefni og ennfremur koma eng-
ilsins til okkar, sem boðaði þennan
einstaka atburði í allra sögu
mannsins.
Hver sem trú okkar er, tel ég
rétt að hún fái að vera í friði og sé
utan seilingar fyrir þá sem vilja
hæðast að okkur venjulegu fólki.
Ég er alls ekkert trúaðri en geng-
ur og gerist. Minningin um þennan
atburð er frá bernsku af myndum
og frásögnum og þá mynd vil ég
hafa í friði og vænti þess að svo sé
um flesta. Sé svo knýjandi þörf á
að hæða einstaka merka atburði
verður þetta vesalings fólk að
finna sér annan farveg en Rík-
issjónvarpið okkar, sem nú æ ofan
í æ kallar sig „eign þjóðarinnar“.
Ég hefi víða farið og skoðað helgi-
dóma annarra trúarbragða. Hvergi
hefi ég rekist á háð um uppruna
þeirra. Íslendingar héldu á árinu
2000 upp á eitt þúsund ára kristni-
töku. Er það til að hæðast að? Að
lokum vil ég aðeins segja það að
þetta fólk væri meira að virðingu
bæði það íslensku þjóðina afsök-
unar á mistökum sínum. Okkur
getur öllum orðið á mistök.
Ég vil fyrirgefa þeim mistökin.
JÓN ÁRMANN HÉÐINSSON,
Birkigrund 59, Kópavogi.
Fæðing frelsarans og
Ríkissjónvarpið
Frá Jóni Ármanni Héðinssyni:
ÞAÐ er á leiðinni og það fer heitur
straumur um þjóðfélagið. En þetta
er ekki vorið. Það
eru engir rauðir
dagar framundan
á almanakinu
sem bankinn
sendi þér fyrir
jólin og það er
ekkert líf í fjör-
unni og enginn
rauðmagi sem
gleypir loftið og
gefst ekki upp
fyrr en í eldhús-
vaskinum og krían er ekki komin og
hitamælirinn fyrir utan gluggann
sýnir frost og það er engin lykt í loft-
inu á morgnana en samt fer heitur
straumur um þjóðfélagið. Og það
sem veldur þessari röskun á tilfinn-
ingalífinu og gæsahúðinni er góðær-
ið. Loksins. Loksins.
Eftir langa bið og djúpa lægð í
efnahagslífinu er góðærið loksins að
koma. Og góðærið kemur alltaf að
utan. Kannski byrjaði þetta í stríð-
inu. Kannski hófst þetta þegar þeir
byrjuðu að nota „skjóturnar“ eins og
einn þáverandi nýbúi lýsti upphafi
síðari heimsstyrjaldarinnar. Sumir
halda að þá hafi orðið breyting á
þjóðarsálinni og þó menn gangi að
vísu uppréttir í dag séu viðbrögð nú-
tíma Íslendingsins þau sömu og
frummannanna þegar þeir felldu
stórt veiðidýr og settust kringum
skrokkinn og átu þar til þeir sofnuðu
og þegar þeir vöknuðu aftur þá höfðu
hýenurnar og flugurnar og sólin
eyðilagt skrokkinn og frummaðurinn
byrjaði að leita að næsta veiðidýri.
Þannig hefjast sveiflur í hagkerfi Ís-
lendinga sem eru ekki lengur bundn-
ar við sveiflur í nattúrunni nema að
litlum hluta.
I. Oft eru fyrstu fréttir af góðær-
inu óljósar og menn bregðast mis-
jafnlega við. Sumir fara strax út að
kaupa en aðrir halda sig heimavið og
hlusta á fréttirnar. Og vísbending-
arnar um komu góðærisins verða
sterkari með hverjum deginum. Um
þetta leyti koma oft fréttirnar frá
París sem fólk skilur að vísu ekki en
trúir alltaf. Einhverjir menn á okkar
vegum eru þarna úti og það heyrist
sjaldan frá þeim og sumir halda að
þeir sitji á Signubökkum með rauð-
vínsglas en stundum fá þeir löngun
til að ferðast og þá koma þeir til Ís-
lands og labba milli opinberra stofn-
ana og líta kannski við hjá ríkis-
stjórninni og svo kemur fréttin um
hæl. Og núna spáir stofnunin einmitt
auknum hagvexti. En það var ekki
fyrr en ættjarðarkórinn var kominn
niður á Austurvöll og farinn að þylja
óðinn um fenin og flóana – sem Ís-
lendingar sjá nú í fyrsta sinn í sjón-
varpinu – og álkóngarnir fara að líta
við, að allir vita að góðærið er raun-
verulega að koma. Og þá fara allir út
að kaupa.
Og nú byrjar ballið. Góðærið er
varla lent þegar búið var að endur-
nýja bílaflotann. Og þá fer hagur rík-
isins strax að vænkast. Bankarnir
sem áttu orðið heilu göturnar af hús-
um sem fólk hafði misst bæði vegna
vanskila eigenda og ekki síður vegna
ritgleði ábyrgðarmannanna,
mömmu og pabba og afa og ömmu,
breyttust aftur í peningastofnanir og
þeir moka út peningunum bæði til
einstaklinganna og fjárfestanna. Og
þeir í nýlendubransanum skríða
saman og það sem byrjaði í fjósi á
Miklatorgi undir skjóli Öskjuhlíðar-
innar varð nú að baugi sem náði yfir
allt landið og prentarinn í bónus fór
að eins og Napóleon eftir fræga or-
ustu sem lýst er í Atómstöðinni og
dró á sig hvíta hanska og flutti til Ak-
ureyrar. Og nú var kátt í höllinni og
allir lögðust á eitt um að klára góð-
ærið sem fyrst. Meira að segja komu
ríkisfjölmiðlarnir með í slaginn og
opnuðu útibú fyrir fjármagnseigend-
ur og létu snjöllustu fréttamennina
hafa sérstaka sölubása fyrir verðlítil
hlutabréf og til að magna enn and-
rúmsloftið hófu téðir fjölmiðlar orr-
ustu um notkun fleirtölunnar á góð-
ærinu og nú var talað um „góðærin“ í
viðtalsþáttum og „verðin“ á bréfun-
um og er ekki séð að binda eigi
„enda“ á þessa nýju móðurmálsvæð-
ingu.
En samt er eitthvað öðuvísi – eitt-
hvað sem liggur í loftinu. Eitthvað
sem gæti gerst. þetta sýnir sig í
mörgu smáu. Eins og til dæmis við-
skiptahallanum.
Fyrst sagði Össur að viðskipta-
hallinn væri svakalegt vandamál og
afgangurinn hjá Geir væri bara plat
enda væri hann hættur að syngja
fjárlögin og byrjaður á frönskum
slögurum. Davíð kom svo í pontu og
sagði viðskiptahallinn væri ekki
vandamál, í honum væri mikið af inn-
fluttum vörum sem ættu eftir að gefa
arð. Þá gekk fram í fjölmiðlum
ótýndur kennari í háskólanum og
sagði að það væri rétt hjá Davíð að
viðskiptahallinn væri ekki vandamál
en það væri ekki af því að arðbærar
vörur væru í innflutningnum heldur
væri það af því að menn hefðu flutt
út peninga og kæmu ekki með arðinn
heim aftur. Eða þegar beljan í
Þýskalandi fékk magaverkina og allt
varð vitlaust eins og þeir segja í
íþróttunum og mjölsalan í uppnámi.
Þá stóð utanríkisþjónustan saman
og þjóðin stóð með utanríkisþjónust-
unni og Halldór hringdi í hinn
danska litríka kollega og svo hver í
annan. Og við sluppum. Þannig er
ýmislegt nýtt að gerast og öll þjóðin
stendur saman gegn utanaðkomandi
vá. Og einnig í þeirri bæn að það
verði heppileg slys í útlöndum sem
snertu okkur ekki beint en örvuðu
sölu á rollukjötinu.
HRAFN SÆMUNDSSON,
fv. atvinnumálafulltrúi.
Að éta meira og meira,
meira í dag en í gær
Frá Hrafni Sæmundssyni:
Hrafn
Sæmundsson
SEGJA MÁ að það sé að bera í
bakkafullan lækinn að útskýra oftar
fyrir lesendum Morgunblaðsins
hvers vegna aldamót voru í lok árs-
ins 2000 en ekki við upphaf þess.
En tvö bréf til blaðsins í síðustu
viku og útvarpserindi á sömu nót-
unum gefa tilefni til svars. Ein máls-
grein úr öðru bréfinu nægir til að
lýsa vandamálinu. Málsgreinin er
svohljóðandi: „1.1. 2001 hlýtur að
vera 2001. afmælisdagur Frelsarans.
Hann getur varla hafa verið eins árs
við fæðingu, þótt hann hafi borið af á
flesta aðra vísu. Hann hlýtur að hafa
orðið eins árs á árinu eitt eftir
Krist.“
Villan í þessari röksemdafærslu
felst í því hvernig ártalið er túlkað.
Talan ein og sér segir okkur ekki
nóg. Við þurfum að vita hvaða hugs-
un liggur að baki ártalinu. Hér er
ekki rúm til að rekja sögu kristilegs
tímatals, en ef við leyfum okkur dá-
litla einföldun getum við orðað skýr-
inguna þannig: Ártalið 1 merkir ekki
að þá sé Kristur eins árs. Það merkir
að hann sé á fyrsta ári. Ártölin eru í
eðli sínu raðtölur, og ef þau væru rit-
uð þannig (t.d. 2000. í stað 2000) væri
síður hætta á þeim misskilningi sem
sífellt kemur upp í sambandi við
þetta mál.
ÞORSTEINN SÆMUNDSSON,
Raunvísindastofnun Háskólans.
Enn um aldamótin
Frá Þorsteini Sæmundssyni:
ÞAÐ ER þriðjudagur og klukkan
rétt að verða tvö. Ég er á leið
heim úr vinnunni á hvítu Toyot-
unni minni og ætla að hlusta á
Einar Má lesa úr Eftirmálum
regndropanna á Rás 1 eftir fréttir.
Vinnudagurinn var ánægjulegur
og veðrið er fallegt. Ég á mér
einskis ills von og ek frekar hægt
eins og ég geri oftast enda farin að
líta á umferðina sem rússneska
rúllettu. Fjölfarin gatnamót nálg-
ast og þar eru umferðarljós.
Grænt ljós logar á móti mér og ég
ek hiklaust áfram. Í gegnum rödd
skáldsins heyri ég sírenuvæl, að
því mér finnst í fjarska. Lít í kring
um mig en sé ekkert. Það er held-
ur ekkert sérstaklega víðsýnt þeg-
ar komið er úr þessari átt vegna
nálægðar hárra húsa við gatna-
mótin. Skyndilega er risastór
slökkvibíll fyrir framan mig, ef-
laust fullur af vatni. Viðbrögð mín
eru þau að stíga eins fast á brems-
urnar og ég get og ríghalda í stýr-
ið. Skelfingin er mikil, fóturinn
„frosinn“ og hendurnar líka. Nú er
eins og slökkvibíllinn líði hægt hjá.
Um leið hitnar mér einkennilega
fyrir brjóstinu. Sé mína eigin útför
líða hjá og hugsunin þessi; það var
þá ég, sem varð næsta fórnarlamb
umferðarinnar. Fyrir einhverja
óskiljanlega heppni smýg ég hárs-
breidd fyrir aftan bílinn. Hefði ég
verið nokkrum sekúndum fyrr eða
ekið örlítið hraðar hefði sá stóri
komið inn í hliðina á mér, á grenj-
andi siglingu, fullur af vatni. Ég
legg upp á næstu gangstétt. Horfi
til himins, tárin renna og mér
verður hugsað til Þórodds heitins
ökukennara sem kenndi mér svo
vel á bíl fyrir 25 árum að þrátt fyr-
ir að hafa mikið ekið um allar jarð-
ir, hef ég aldrei lent í neinu. Eitt
af því sem hann sagði að ég ætti
að gera væri að aka út í kant og
stöðva þegar ég heyrði í sírenum.
Af hverju ég gerði það ekki nú veit
ég ekki. Ég var jú á mikilli um-
ferðargötu og það var bíll á eftir
mér. Kannski var ég of mikið með
hugann við að hlusta á skáldið og
kannski eru aðrir tímar nú en voru
fyrir 25 árum þegar mörgum sinn-
um færri bílar voru á götunum og
sírenuvæl ekki oft á dag eins og nú
er og við þess vegna hætt að taka
eins vel eftir því. Það hafa orðið
hörmuleg slys með þessum hætti
og mér er því spurn á tímum ofur-
tækninnar. Hefur virkilega enginn
fundið upp fjarstýringu á umferð-
arljós sem lögreglan og björgunar-
lið geta haft í bílum sínum og not-
að á ögurstundum svo þeir þurfi
ekki að standa í því að drepa einn
við að bjarga öðrum?
SVANHILDUR
DANÍELSDÓTTIR
Suðurbyggð 11, Akureyri.
Líf eða dauði?
Frá Svanhildi Daníelsdóttur:
Jákvæð hugsun
Meira sjálfsöryggi
Upplýsingar í síma 694 5494
Næstu námskeið hefjast
15/1 í Reykjanesbæ og 18/1 í Reykjavík.
Með sjálfsdáleiðslu getur þú sigrast á kvíða og
ójafnvægi og aukið getu þína og jákvæða
uppbyggingu á öllum sviðum.
Leiðbeinandi: Viðar Aðalsteinsson, dáleiðslufræðingur.
Námskeið og einkatímar
Rússlandsferð í 20 daga
Farin var vel heppnuð hópferð til Rússlands síðasta haust og verður önnur slík í júní í sumar. Haukur Hauksson og samstarfs-
aðilar skipuleggja ferðina og verður Haukur sem fyrr aðalfararstjóri og túlkur. Hann hefur rúmlega 10 ára reynslu á þessum
slóðum og fullyrða má að þar sé hann á heimavelli. Farið verður til þriggja borga: Moskvu, Pétursborgar og Sotsí við Svartahaf,
þar sem aðalritararnir hvíldu sig áður og forsetinn á nú sumarbústað.
Dramatísk saga og menning Rússlands fléttast í „höfuðborgunum“ tveimur - Moskva er fjölþjóðleg stórborg með ólíkum
menningarstraumum og Pétursborg var byggð af Pétri mikla um 1700 sem ný höfuðborg Rússaveldis. Borgin hét Leníngrad á
tímum Sovétríkjanna og frægt er hið 900 daga umsátur um borgina í hildarleiknum sem þar átti sér stað í seinni heimsstyrjöld.
Allar nánari upplýsingar veitir Haukur Hauksson í símum 554 06 66 eða 863 68 61 (eftir 20. janúar 007 095 254 22 65 eða 007 902
125 12 90). Hikið ekki að hafa samband eða sendið fyrirspurn á moskva@torg.is og skoðið www.austur.com.
Vinsamlega haldið þessum upplýsingum til haga.
Góðar stundir.
Virðingarfyllst