Morgunblaðið - 10.03.2001, Blaðsíða 33

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ LAUGARDAGUR 10. MARS 2001 33
Kynningarfundur um
gönguferðir erlendis
verður haldinn sunnudaginn 11. mars
kl. 15.00 á Grand Hótel
• Byrjendaferðir
• Gönguferðir með menningarívafi
• Ferðir fyrir lengra komna
• Hefðbundnar Göngu–Hrólfs ferðir
Kaffi og kökur kr. 500. Sími 585 4140
„ÞETTA er ópera sem allir eiga
og margir vita vel hvernig á að
vera. Það koma oft fram ólíkar
skoðanir um eitt og sama hlutverk
á æfingum og maður verður bara
að treysta á sjálfan sig, lukkuna og
þá sem halda um taumana. Það
hefur held ég reynst bærilega hér
í uppsetningu Óperunnar á La
Bohème. Líka eins gott fyrir
lausamann sem býr að hverju hlut-
verki og byggir á að gera hlutina
svo vel að munað sé eftir því.“
Ólafur Kjartan Sigurðarson
barítonsöngvari fer með hlutverk
tónlistarmannsins og gleðigjafans
Schaunards í La Bohème. Hann
kemur færandi hendi til félaga
sinna í upphafi óperunnar, búinn
að vinna fyrir jólagleði þeirri sem
óperan hefst á. Þetta er ekki stórt
hlutverk en um það segir
Ólafur að lítil rulla sé ekki
til, aðeins litlir söngvarar.
Þetta sé fleyg setning og
honum þyki hollt að hafa
hana í huga, það þurfi virki-
lega að leggja rækt við sér-
hvert hlutverk.
„Raddlega þyrstir mig í
Marcello, sem á afar fallega
spretti í óperunni, einhvern
tíma syng ég hann kannski,“
segir Ólafur. „En núna er ég
alveg sáttur við Schaunard,
einfaldan karakter miðað við
aðalpersónur Bohème, sem
eru samsettar úr fleiri en
einni í upprunalegu skáldsög-
unni. Þessi tónlistarmaður,
meinlaus og frekar venjuleg-
ur náungi, hefur sem sagt
vingast við mig, mér er eig-
inlega farið að þykja töluvert
vænt um hann.
Megi dívur
henda dollum
Annars má segja að galdur
góðrar óperu sé val söngvara
hvers með öðrum. Það held
ég að hafi tekist listavel í
þessari uppfærslu Íslensku
óperunnar, ákveðið jafnvægi ríkir
og eitt og sér fleytir það okkur
langt. Þó er það oft að ein stór-
stjarna rífur upp aðsókn á óperu,
einhver sem leyfir sér næstum
óhugsandi hluti.
Ég hef kynnst svona dívum og
finnst þær svakalega skemmtileg-
ar. Þetta er fólk sem rífur búning-
inn sinn og hendir meikdollum í
spegla. Ég vona sannarlega að það
deyi ekki út. Yfirleitt eru óperu-
söngvarar samt ósköp ljúfir,
hversdagslegt fólk að vinna fyrir
salti í sinn graut, svo heppið að
geta nýtt hæfileika sína til þess
arna. Ég myndi hiklaust vilja
vinna aftur með níu af hverjum tíu
sem ég hef hitt í þessu starfi.“
Ólafur vill miklu fórna fyrir óp-
eruna, „en ekki öllu, þótt ég elski
hana vissulega og kjósi að henni
vegni vel - ekki síst hér heima á
Íslandi. Þegar upp er staðið er
söngurinn einungis vinnan manns,
þótt það skemmi ekki að hafa þar
hugsjón. Í raun þykir mér börnin
mín mikilvægust í lífinu, þau eru
tíu ára og sex ára og sú yngsta er
hálfs árs. Sambýliskona mín og
móðir barnanna skiptir vitaskuld
líka máli og hún finnur eflaust
stundum fyrir starfinu mínu. Mér
hættir til að vasast í mörgu í
söngnum og tekst sú ætlun misvel
að taka ekki verkefnin með heim.“
Fylli þá jeppann
af börnum
Ólafur kallar sig söngkettling
sem er þakklátur fyrir tilsögn og
ráð frá reyndara samstarfsfólki.
„Ég hef bara verið atvinnumaður í
þrjú ár og það hefur gengið fram-
ar vonum. Í vetur hentar prýðilega
að vera á Íslandi vegna litlu dótt-
urinnar og fjölskyldunnar sem
flutti heim frá Englandi í fyrra,
samnings sem ekki gekk eftir ytra
síðasta haust og svo auðvitað verk-
efna hér. Nú er það Bohème, ný-
lega tónleikar í Gerðubergi, næst
Carmen með Sinfóníunni og svo
sannkallað tilhlökkunarefni á Ísa-
firði um páskana, Sálumessa Moz-
arts með Sinfóníuhljómsveit
áhugamanna. Ég fylli þá jeppann
af börnum og einhverju góðgæti í
nesti, þetta verður örugglega mjög
gaman.
Annars er ég stoltur af því að
hafa sungið í Færeyjum í fyrra,
mér þótti það merkileg upplifun.
Ég kynntist þar skemmtilegum
kollega og við ætlum að taka upp
þráðinn í ágúst, á listahátíð í eyj-
unum. Hann heitir Rúni Bratta-
berg og er bassi en þetta verður
held ég í fyrsta sinn sem færeysk-
íslenskur dúett treður upp. Það er
hugsanlegt að við syngjum líka
saman á Íslandi, það er svona eitt
og annað hjá mér með spurning-
armerki.“
Eitthvað hefur Ólafur hugsað
sér til hreyfings á öðrum slóðum
en hingað til. Hann langar til
Þýskalands í prufusöng við óperu-
hús sem þar eru af öllum stærðum
og gerðum og athugar það með
haustinu. Til þessa hefur hann
haldið sig við Bretlandseyjar, þar
sem hann stundaði framhaldsnám í
söngnum 1994-98. Fyrst var hann
við konunglegu tónlistarakadem-
íuna í Lundúnum en seinni árin
tvö í Glasgow þar sem hann lauk
meistaragráðu, með þeim bónus að
fá sjö hlutverk sem málsmetandi
fólk í söngbransanum sá hann og
heyrði syngja. Að svo búnu hélt
hann aftur til Englands og lagði í
lausamennsku sem gekk blessun-
arlega, að hans sögn, bæði hvað
varðar tónleika og óperu. Ólafur
hefur töluvert sungið óratoríur;
Sálumessu Mozarts og Messías
Handels til að mynda; en til dæmis
um óperuhlutverk í uppáhaldi
nefnir hann Fígaró og Papagenó
úr smiðju Mozarts og Tarquinius í
Lúkretía svívirt eftir Britten.
Listann mætti lengja til muna því
söngvarinn bíður þess óþreyjufull-
ur að reyna sig við safarík hlut-
verk sem þroskinn gæti gefið hon-
um færi á.
„Ég á enn langt í land með að
verða eins góður og mig langar,“
segir hann, „nú get ég varla beðið
eftir 35 ára aldrinum og þegar
hann næst tekur eflaust við til-
hlökkun um fertugsafmælið. Söng-
urinn veltur á reynslu og þreki,
bæði líkamlegu og andlegu, og svo
því að gera sér grein fyrir hverrar
gerðar maður er. Það þarf að
gæta sín svolítið og rækta sig
sem söngvara á því sviði sem
er sterkast.
Auðvitað væri draumur að
vera ofurmenni, geta sungið
þýsk ljóð, óratoríur, óperur
og dægurlög, en þó er stærri
draumur að verða virkilega
góður í því sem maður velst
til.“
Ópera á Íslandi
Við ræðum um óperu á Ís-
landi og Ólafur segir fórnfúst
starf tveggja kynslóða hafa
skilað sér svo um munar.
„Það eru ofsa skemmtilegir
tímar hér núna fyrir mína
kynslóð söngfólks. Stórfrétt-
irnar eru um fastráðningu
söngvara við Íslensku óp-
eruna og ánægjuleg stað-
reynd hve mikil gróska er í
tónleikahaldi. Þó er talsverð
samkeppni í söng hér, það
gildir ekki bara um útlönd-
in,og ekkert rakið að vinna
fyrir sér.
Best þætti mér að geta bú-
ið og starfað á Íslandi og
unnið úti líka. En maður fær
víst ekki alltaf allt. Ég hef heyrt
að nú séu um 40 Íslendingar að
syngja utan landsteinanna og ef-
laust vildu einhverjir þeirra vera
hér heima við sitt fag. Raunar fá
nokkrir þessara söngvara slíkt
tækifæri í Bohème hér í Gamla
bíói þessar vikurnar.
Þetta getur semsagt verið snúið
í söngnum, en svakalega skemmti-
legt líka. Svolítið í takt við efni óp-
erunnar, erfiðleika bóhemsins,
sem gerir gott úr því sem gefst, þó
að það sé ekki mikið. Undirtitil
sögu Murgers, sem óperan var
skrifuð eftir, mætti einmitt þýða:
káta og hræðilega líf.“
Af syngjandi kát-
um kettlingi
Ólafur Kjartan Sigurðarson nýtur vetrarins
á Íslandi en hefur bak við eyrað að reyna
næst fyrir sér í Þýskalandi.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Óperan La Bohème
gengur fyrir fullu húsi í
Íslensku óperunni í
Gamla bíói. Listamenn
þar hafa nokkrir verið
kynntir í blaðinu en Þór-
unn Þórsdóttir lumar á
spjalli við Ólaf Kjartan
Sigurðarson baríton-
söngvara. Hann er sá
örláti en yfirlætislausi
Schaunard í óperunni.
ÞAÐ hlýtur að teljast allmikill við-
burður þegar um fimmtíu manns í
ekki stærri bæ en Fáskrúðsfjörður er
bindast samtökum að skapa saman
leiksýningu. Og kannski er það ekk-
ert minna en meiri háttar afrek þegar
svo vel tekst til og með Dýrin í Hálsa-
skógi, sérstaklega þegar litið er til
þess að allflestir leikenda í sýning-
unni eru grunnskólabörn, og búa tæp-
lega yfir þeirri reynslu sem er helsta
vopn áhugaleikarans í glímunni við
list leiksviðsins. Hér leggjast allir á
eitt og útkoman sérdeilis ánægjuleg,
auðvitað ekki hnökralaus, en alltaf
skemmtileg.
Stærstan heiður af útkomunni á að
mínu viti leikstjórinn, Björn Gunn-
laugsson. Hann stýrir liði sínu af
miklu öryggi og tekst að láta allar
senur skila sínu til að skapa heildar-
myndina og segja söguna. Sú eðlilega
ákvörðun hefur verið tekin að leyfa
sem flestum að vera með, og því er
skógurinn fullur af smádýrum sem
settu skemmtilegan svip á sýninguna
og yngsta kynslóðin stóð sig með
prýði í þeim atriðum. Sýningin er að
flestu öðru leyti „hefðbundin“, en er
þó víða krydduð með skemmtilegum
smáatriðum, oft dálítíð hæðnislegum,
að hætti samtímans.
Leikmynd er vel unnin og hönnuð,
einföld umgjörð sem með litlum
breytingum skapar þær fjölbreyttu
aðstæður sem leikurinn krefst. Þó
hefði ég kosið að reynt hefði verið að
gera skiptingarnar að lifandi hluta af
sýningunni, myrkvanir eru heldur
hvimleið lausn á þessu vandamáli, og
síðasti hluti „dýranna“ má varla við
þeim tíðu skiptingum sem hann kallar
á. Búningar voru í anda Egners og vel
útfærðir, hinn kostulegi rangeygi elg-
ur mitt persónulega uppáhald. Förð-
un sömuleiðis verulega góð, en alls
eru sautján konur skrifaðar fyrir
förðun og búningum, enda ekkert
áhlaupaverk að sauma þrjátíu bún-
inga og farða síðan allan skarann
viðamikilli málningu.
Það er erfitt að að fara að telja upp
leikara í sýningu sem þessari, en þó
get ég ekki stillt mig um að geta
tveggja sérstaklega, Kjartan Svanur
Hjartarson var hinn ágætasti Mikki
refur, óttalegt grey sem erfitt var að
ímynda sér að hefði nokkurn tíman
veitt svo mikið sem músarunga.
Kjartan hefur greinilega góða til-
finningu fyrir tímasetningum og var
iðulega bráðfyndinn. Svo söng hann
sérlega skemmtilega. Helgi Snævar
Ólafsson var Marteinn skógarmús,
sem stundum verður hálfutangátta
persóna og ekki endilega skemmtileg.
Helga tókst hins vegar að gera hann
að kostulegum lúða sem fær skyndi-
lega upphefð þegar lögin um vináttu
dýranna eru sett. Frábærlega unnin
persóna hjá Helga og Birni leikstjóra,
sem gerir Martein að miðju sögunnar,
og meinfyndinn í þokkabót.
Allir leikarar sýningarinnar eiga
reyndar hrós skilið. Og það er auðvit-
að stærsti lærdómurinn sem börnin á
Fáskrúðsfirði mega draga af vinnu
sinni í Hálsaskógi að leiksýning, eins
og svo margt, byggist á samstarfi og
sameiginlegu átaki. Það er ómetan-
legt að leikflokkurinn Vera skuli
standa svo myndarlega að uppfærslu
með börnunum í bænum. Bónusinn er
svo hvað vel tekst til um afraksturinn,
hvað sýningin er skemmtileg og vönd-
uð. Svona á að fara að.
Byggt á sam-
starfi og sameig-
inlegu átaki
LEIKLIST
L e i k h ó p u r i n n V e r a ,
F á s k r ú ð s f i r ð i
Höfundur : Thorbjörn Egner. Þýð-
andi: Hulda Valtýsdóttir. Leik-
stjóri: Björn Gunnlaugsson. Félags-
heimilinu Skrúð. Föstudaginn 2.
mars 2001.
DÝRIN Í HÁLSASKÓGI
Þorgeir Tryggvason
 ÚT er komið 8. hefti í ritröðinni
Mannlíf og saga fyrir vestan, en hún
fjallar um vestfirskt mannlíf fyrr og
nú á svæðinu frá Bjargtöngum að
Djúpi. Meðal efnis í þessu hefti er
frásögn af mönnum og málefnum í
Keldudal í Dýrafirði, seinni hluti, og
vestfirskar sagnir að fornu og nýju.
Þá er grein um upphaf verkalýðs-
hreyfingar á Þingeyri, sagt frá síð-
asta bóndanum í Selárdal í Súg-
andafirði og grein er um
mannskaðaveðrið mikla 7. apríl 1906.
Fjöldi mannlífsmynda úr Haukadal
og frá Þingeyri í Dýrafirði, frá fyrri
hluta 20. aldar, en alls prýða yfir 60
ljósmyndir þetta hefti.
Meðal höfunda eru Hafliði Magn-
ússon frá Bíldudal, Guðbjartur
Gunnarsson úr Súgandafirði, Nat-
hanael Mósesson á Þingeyri, Ing-
ólfur Þórarinsson frá Keldudal, Egg-
ert Guðmundsson frá Haukadal, Ingi
S. Jónsson á Þingeyri og Gunnar S.
Hvammdal frá Hvammi. Ritstjóri rit-
raðarinnar er Hallgrímur Sveinsson.
Útgefandi Vestfirska forlagið,
Hrafnseyri, 80 bls. Prentun:
Ásprent/POB, Akureyri. Fæst í
bókaverslunum um land allt og hjá
forlaginu. Verð 1.500 kr.
Rit
♦ ♦ ♦