Morgunblaðið - 12.06.2001, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 ÞRIÐJUDAGUR 12. JÚNÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Allir fari og hreyfi sig
Íþróttir
og heilsa
SETJUM Svíþjóð íhreyfingu, íþróttirog heilsa“ var yfir-
skrift námskeiðs sem Ás-
dís Ólafsdóttir íþrótta-
kennari sótti til Svíþjóðar
í lok apríl sl. á vegum
Heilsueflingar í skólum.
„Á þessu námskeiði var
saman komið skólafólk
víðs vegar frá Svíþjóð,“
sagði Ásdís.
„Aðal viðfangsefni nám-
skeiðsins var hvernig við
getum fengið börn, ung-
linga og aðra til að hreyfa
sig og halda því síðan
áfram þegar skóla lýkur.
Sama er í umræðunni þar
og hér – hvers vegna
hætta svo margir íþrótta-
iðkun strax á unglingsár-
um?“
– Hvað er hægt að gera í slíkri
þróun?
„Nú ætla Svíar að reyna eins
og þeir geta að fá almenning til
að hreyfa sig hvar í þjóðfélaginu
sem er, en einbeita sér þó að skól-
unum, foreldrum og íþróttahreyf-
ingunni, því þar leggjum við
grunninn. Þess vegna þarf að
skoða ýmsa þætti eins og við höf-
um raunar verið að gera hér á
landi. Ég vil halda því fram að svo
dýrt sé orðið að stunda íþróttir
hér á landi að það sé ekki öllum
fært að senda börn sín í slíka iðk-
un og þeir sem virkilega þurfa að
vera með geti það ekki vegna
peningaleysis. Það eru ekki bara
æfingagjöld heldur fatnaður og
ferðalög sem bætast við og er
þetta þá orðinn ærinn kostnaður.
Því legg ég til að öll sveitarfélög á
landinu greiði fyrir þjálfun barna
og unglinga.“
– Er þetta mikilvægt?
„Það væri enginn smápeningur
sem hægt væri að spara í heil-
brigðisgeiranum ef almenningur
væri duglegri að hreyfa sig. Skól-
inn hefur ekki komið til móts við
iðnaðar- og þekkingarþjóðfélagið
sem skyldi. Nú á tölvuöld er aug-
ljóst að ástandið verður verra ef
ekkert er að gert. Eins og spek-
ingarnir segja erum við á hraðri
niðurleið og verðum komin í apa-
stellingarnar áður en við vitum
af, því allir bogra yfir tölvum í nú-
tímaþjóðfélaginu. Per Gaarsell
dósent við háskólasjúkrahúsið í
Málmey sagði að þeir sem ekki
hefðu tíma til að hreyfa sig verði
að gera sér grein fyrir að fyrr eða
seinna á lífsleiðinni geti þeir
þurft að taka sér tíma í veikindi.
Hann lagði mikla áherslu á að
fyrir hvert land væri mikilvægast
að heilsan væri í lagi. Það skiptir
alla máli. Hann sagði jafnframt
að í skólum væri rétt að leggja að
jöfnu heilsu-lestur-skrift-reikn-
ing. Hann benti einnig á hversu
slæmt ástand væri orðið meðal
eldra fólks vegna þess að það sit-
ur lon og don yfir sjónvarpsglápi
frá morgni til kvöld og heilsan
versnar mjög við hreyfingarleys-
ið. Að lokum lagði hann áherslu á
að nýjasta apótekið yrði hreyf-
ing.“
– Hvaða með
íþróttahreyfinguna?
„Margir töluðu um á
námskeiðinu að tengja
þyrfti betur saman
skólann og íþrótta-
hreyfinguna og hvernig mætti
gera það á sem áhrifaríkastan
hátt. Sumir töldu mjög heppilegt
að íþróttakennarinn væri jafn-
framt þjálfari að einhverju leyti,
en aðrir vildu meina að unglingar
ættu að velja meira sjálfir og
vera ábyrgir, sérstaklega í fram-
haldsskólum. Einn fyrirlesarinn
kom með fjóra unglinga sem
sögðu álit sitt á íþróttum og komu
ýmsar ábendingar frá unglingun-
um, t.d. spurðu þeir hvers vegna
ekki væri bara hægt að sækja þá
íþrótt sem hver og einn hefði val-
ið sér í íþróttafélögunum eða
hvor ekki mætti setja þá nem-
endur sem stunduðu reglulega
einhverja íþrótt í sér tíma svo
þeir fengju eitthvað út úr íþrótta-
tímum, því oft væru þeir nemend-
ur sem ekki stunduðu íþróttir og
þættu þær leiðinlegar til ama og
tefðu allt. Þeir bentu á að oft
mættu kennarar ræða við nem-
endur í nokkrar mínútur um
hvers vegna við erum að hreyfa
okkur og um framtíð og hreyf-
ingu.“
– Hvað fleira kom fram?
„Það var margt, t.d. var þarna
skólastjóri frá Rinkeby, Börje að
nafni, hann rekur unglingaskóla
með 450 manns frá 62 mismun-
andi þjóðum. Hann lætur nem-
endur hreyfa sig á hverjum degi í
einn til tvo tíma og árangur varð-
andi aga lætur ekki á sér standa
því þessi skóli var þekktur áður
fyrir agavandamál en nú hefur
það gjörbreyst. Einnig verða allir
kennarar í þessum skóla að
hreyfa sig í að lágmarki tíu mín-
útur á dag. Þetta er góð hugmynd
því við hinir fullorðnu erum fyr-
irmyndir og ég legg til að kenn-
arar og annað starfsfólk í skólum
landsins fari út tvisvar til þrisvar
í viku og skokki í tuttugu til þrjá-
tíu mínútur. Ég vona að þessi orð
fái einhverja af lesendum til þess
að fara út og hreyfa sig
og að þeir svo „dragi“
aðra með.“
– Hvaða íþróttir er
heppilegast fyrir al-
menning að stunda?
„Ég myndi segja að
fyrir almenning á öllum aldri
væri heppilegast að stunda göng-
ur og sund og jafnvel blanda
þessu dálítið saman.
Það er hins vegar best fyrir
ungviði að prófa sem flest og
finna íþrótt sem hentar og hægt
er að stunda áfram. Ég spila t.d.
tennis með nokkrum konum og
hef gert um árabil.“
Ásdís Ólafsdóttir
 Ásdís Ólafsdóttir fæddist á
Hrauni í Ölfusi 25. janúar 1949.
Hún lauk íþróttakennaraprófi
frá Íþróttakennaraskólanum á
Laugarvatni 1970. Árið 1992 fór
hún um tíma til framhaldsnáms í
Danmörku í íþróttafræðum og
hefur auk þess sótt ýmis nám-
skeið. Ásdís hefur stundað
íþróttakennslu um áratugaskeið
og er nú íþróttakennari í Snæ-
landsskóla í Kópavogi. Hún er
gift Sverri Matthíassyni við-
skiptafræðingi við Íslandsbanka
og eiga þau þrjú börn.
Bráðum verð-
um við öll
komin í apa-
stellingarnar
Uss, það var ekkert gagn í þessari hárkollu þinni, Magga.
GRÆNFLAGGINU, verkefni
sem miðar að því að efla
fræðslu um umhverfismál og
vistvernd í daglegu starfi
skóla var hleypt af stokkunum
nýlega. Umhverfisráðherra og
Landvernd sem standa saman
að verkefninu ásamt 12
grunnskólum, undirrituðu
samstarfssamning um verk-
efnið í Grasagarðinum í Laug-
ardal en markmið þess er að
efla vitund nemenda, kennara
og annars starfsfólks skól-
anna um umhverfismál, að því
er fram kom á blaðamanna-
fundi þar sem verkefnið var
kynnt.
Græna flaggið er umhverf-
ismerki sem notað er víða í skólum
í Evrópu sem tákn um góða
fræðslu og umhverfisstefnu í skól-
um. Að baki flagginu stendur
sjálfseignarstofnunin FEEE sem
Landvernd er aðili að.
Þeir skólar sem uppfylla settar
kröfur fá heimild til að flagga
græna flagginu en til þess þurfa
þeir að hafa tekið a.m.k. sjö skref
til bættrar umhverfisstjórnunar
m.a. þarf sérstök umhverfisnefnd,
með fulltrúum allra starfsstétta
skólans, foreldrum og nemendum,
að starfa í skólanum.
Stöðu umhverfismála í skól-
anum þarf að meta og gera
áætlanir um aðgerðir, sem ná
til ýmissa þátta í daglegu
starfi, t.d. flokkunar á pappír
og rusli, notkunar umhverf-
isvænna hreingerningarefna,
samnýtingar á bílum og
sparnaðar á rafmagni með því
t.d. að slökkva ljós. Reynslan
af verkefninu í Evrópu sýnir,
að skólar sem taka þátt í
verkefninu geta jafnframt
sparað talsvert í rekstri.
Skólarnir sem taka þátt í
verkefninu eru Andakílsskóli,
Engidalsskóli, Fossvogsskóli,
Gnúpverjaskóli, Grunnskóli
Mýrdalshrepps, Grunnskólinn
Borgarnesi, Hallormsstaðaskóli,
Langholtsskóli, Lindaskóli, Lýsu-
hólsskóli, Selásskóli og Seljaskóli.
Á fundinum gaf Skógræktarfélag
Íslands fulltrúa hvers skóla tré til
að planta við skólann sinn.
Tólf grunnskólar taka þátt í umhverfisverkefni
Fá græna flagginu úthlutað
fyrir góða umhverfisstefnu
Umhverfisráðherra, Siv Friðleifsdóttir, Ólöf
Guðný Valdimarsdóttir, formaður Land-
verndar, og Sigrún Helgadóttir, fram-
kvæmdastjóri Landverndar og verkefnis-
stjóri, undirrita samninginn.
Morgunblaðið/Billi