Morgunblaðið - 12.06.2001, Blaðsíða 47

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 12. JÚNÍ 2001 47
EINS og alþjóð er kunnugt var
frumforsendan fyrir hinu alræmda
kvótakerfi að slá skjaldborg um
nytjafiskstofna á Íslandsmiðum –
einkum þorskstofninn. Allar götur frá
því að kerfið var lögleitt hafa formæl-
endur þess fullyrt að það hafi bjargað
þorskinum frá útrýmingu og stuðlað
síðan að vexti hans og viðgangi, enda
þótt reynslan hafi frá upphafi sýnt
fram á allt annað.
Og hvað nú, þegar hrun þorsk-
stofnsins blasir óvéfengjanlega við
eftir nær tveggja tuga ára fram-
kvæmd kvótakerfisins?
Í fréttum Ríkisútvarpsins 6. júní sl.
var forsætisráðherra spurður hvort
ekki lægi ljóst fyrir að kvótakerfið
væri orsök ófarnaðarins?
Svar forsætisráðherra: „Það snert-
ir þetta ekkert“!
Þá höfum við það staðfest frá
fyrstu hendi, að hinn margyfirlýsti til-
gangur kvótakerfisins hafi verið yf-
irskin eitt. Hinn raunverulegi tilgang-
ur hafi frá upphafi verið að festa í
sessi kerfi, sem þjónað gæti auðvald-
inu, hinum örfáu útvöldu. Þessu hafa
andstæðingar kerfisins haldið stöðugt
fram en ekki náð eyrum alþjóðar. Öllu
hefir ráðið hinn gegndarlausi áróður
um hið göfuga og lífsnauðsynlega
hlutverk kvótalaganna að viðhalda,
vernda og efla viðgang fiskstofna Ís-
landsmiða.
Svo geta menn ímyndað sér hvert
svar forsætisráðherra hefði orðið, ef
hinn yfirlýsti árangur með kerfinu
hefði ráðið og fiskistofnarnir vaxið og
dafnað: Þetta eigum við því kvóta-
kerfi að þakka, sem Sjálfstæðisflokk-
urinn og Framsóknarflokkurinn hafa
staðið vörð um ásamt örfáum fram-
sýnum hagræstingarmönnum í sjáv-
arútvegi!
Það væri þess vegna óhætt að setja
gæsalappir um þetta fyrirséða svar.
En við höfum fleiri vitnisburði frá
þjónum lénsherranna. Sjávarútvegs-
ráðherrann mælti svo orðrétt opin-
berlega: „Ég sé ekki að annað kerfi en
kvótakerfið geti leyst þann vanda sem
minnkun þorskafla um 60 þúsund
tonn á tveimur árum veldur.“ Ekki er
nóg að kerfið beri ekki ábyrgð á hrak-
förunum heldur er það ljósið í myrkr-
inu, sem lýsir stjórnvöldum. Kerfið,
sem ber í sér svívirðilegustu sóun,
sem um getur. Brottkast, sem engu
tali tekur og er óafmáanlegur blettur,
sem stjórnvöld hafa sett á atvinnu-
veg, fyrr og síðar, til að þóknast hinu
nýja auðvaldi Íslands.
Ætli að fari ekki að líða að því að
landsmenn átti sig á innihaldi sátta-
tals stjórnvalda, sem formaður Sjálf-
stæðisflokksins hóf á landsfundi
flokksins 1999 og flestir fjölmiðlar
hafa jarmað undir síðan?
Auvirðilegasta kosningabrella sem
um getur. En hún heppnaðist og til-
gangurinn helgar meðalið og skó-
þurrka formannsins á
Dagblaðinu skrifaði
hlakkandi um „kosninga-
málið sem hvarf“. Og úr
því að sá skriffinnur er
nefndur, er ekki úr vegi
að nefna dæmi um þá
„sáttfýsi“ sem ríkir í röð-
um kvótakerfismanna,
en það má sjá í leiðara
Dagblaðsins 7. þ.m.:
„Minni þorskstofn en áð-
ur var talið undirstrikar
enn og aftur mikilvægi
þess að kvótakerfið sé
virkjað af fullum þunga
og án undantekninga.“
Og „þak á hámarkshlut-
deild einstakra fyrir-
tækja í kvóta einstakra fisktegunda
gerir ekki annað en rýra möguleika
lifandi starfsgreinar til að nýta mik-
ilvægustu auðlindina á
sem hagkvæmastan
hátt.“
Þá hafa menn það og
þýðingarlaust að eiga
orðastað við slíka
menn.
Að endingu skal hér
minnst á hina aðalfor-
sendu kvótakerfisins:
Hagræðinguna. Nægir
í því sambandi að
minna á afkomu sjáv-
arútvegsfyrirtækj-
anna nú um stundir.
Öll er stefna vald-
hafa í fiskveiðistjórn-
armálum orðin hörmu-
leg hringavitleysa. En
það er kannski ekki von á góðu, þegar
oddvitinn sjálfur lét svo um mælt að
veiðibrestinn myndu útvegsmenn vel
þola, enda hefði gengið lækkað svo
mikið að þeir fengju fleiri krónur í
vasann en áður. Hann lét þess ógetið
úr hvaða vösum þær krónur kæmu,
enda mun almenningur hvort sem er
verða þess vís innan skamms.
Forsætisráðherrann sagði það
einnig mjög heppilegt að gengið
skyldi hafa fallið undanfarnar vikur
og mánuði, annars kynnu svona frétt-
ir eins og um aflabrestinn að hafa
valdið hruni gengisins um 15-20% í
einu!
Hinum ógeðslega blekkingarleik er
haldið áfram fullum fetum og flestir
fjölmiðlar eins og útspýtt hundsskinn
að þjóna honum.
Síðan verða á Landsfundi að hausti
fundin upp ný herbrögð.
Hringavitleysa
Sverrir
Hermannsson
Höfundur er formaður Frjálslynda
flokksins.
Kvótinn
Og hvað nú, þegar hrun
þorskstofnsins blasir
óvéfengjanlega við, spyr
Sverrir Hermannsson,
eftir nær tveggja tuga
ára framkvæmd
kvótakerfisins?