Morgunblaðið - 15.06.2001, Blaðsíða 41

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ FÖSTUDAGUR 15. JÚNÍ 2001 41
FYRIR nokkrum ár-
um tók undirritaður
þátt í tónleikum með
Sinfóníuhljómsveit Ís-
lands til styrktar bygg-
ingu tónlistarhúss. Þá
var mikill hugur í fólki,
almenningur lét skrá
sig fyrir föstum fjár-
framlögum til margra
ára, teikning lá frammi
af prýðilegu húsi og
loksins sást hilla undir
að sinfóníutónleikar,
ballett- og óperusýn-
ingar fengju aðstöðu
við hæfi. Síðan hefur
mikið vatn runnið til
sjávar og glæsibyggingar hafa risið á
kostnað íslenska ríkisins ekki aðeins
á Íslandi heldur líka á erlendri grund.
Mikill sómi er að fallegum húsum
hvar sem þau eru og hvort sem þau
eru sendiráð, ráðhús, flugstöðvar,
verslunarmiðstöðvar eða veitingahús
sem snúast. Notagildi þeirra hlýtur
þó að vega hvað þyngst, þegar ráðast
skal í framkvæmdir sem kosta millj-
arða króna.
Skammsýni
Nú hef ég frétt, mér og mörgum
fleiri til furðu og sárrar reiði, að
ákveðið hafi verið að væntanlegt tón-
listarhús muni ekki verða byggt með
aðstöðu fyrir óperu-, ballett- eða
söngleikjasýningar! Og eins og fleiri
get ég ekki orða bundist. Hvílík
skammsýni og virðingarleysi við al-
menning og listunnendur okkar
lands. Allir vita að ef ekki verður gert
ráð fyrir þessari aðstöðu við bygg-
ingu fyrirhugaðs tónlistarhúss verður
það aldrei. Aldrei! Svo einfalt er það.
Þá mun aldrei gefast kostur á að sjá
t.d. ballett við réttar aðstæður
(skemmst er að minnast heimsóknar
Helga Tómassonar og San Francisco-
ballettins á Listahátíð þar sem tónlist
var niðursoðin). Hvorki verður hægt
að fá gestasýningar af glæsilegum
söngleikjum og óperum og svo fram
eftir götunum. Fyrir hvern á þá að
byggja hús upp á fleiri milljarða
króna? Ekki trúi ég að fastagestir
sinfóníutónleika ætlist til að lagt sé í
þess háttar fjárfestingu fyrir þá eina?
Ekki vilja hljóðfæraleikarar Sinfón-
íuhljómsveitar Íslands að húsið verði
einungis byggt fyrir þá til þess að
hljómsveitin hljómi betur (ef vel tekst
til með hljómburð)? Nei, ég veit að
hljómsveitin okkar er ekki eigingjörn
og myndi aldrei láta sér detta slíkt í
hug. Að sjálfsögðu á tónlistarhús
fyrst og fremst að vera
heimili SÍ en ekki óperu
eða balletts. Það á þó
ekki að útiloka að hægt
sé að setja upp ballett-
eða óperusýningar í
húsinu. Síðustu 2 ár hef-
ur SÍ gengist fyrir óp-
eruuppfærslum í Laug-
ardalshöll. Árangurinn
var vægast sagt vand-
ræðalegur og aðstand-
endum til lítils sóma og
var hreint grátlegt að
horfa upp á óperuform-
inu misþyrmt á þennan
hátt. Því hefur verið
haldið fram að kröfur til
hljómburðar séu svo mismunandi að
ekki gangi að samræma hann ólíkum
tónlistarflutningi. Því er til að svara
að sinfóníutónleikar eru mjög oft og
gjarna haldnir í óperuhúsum einmitt
vegna góðs hljómburðar í viðkomandi
húsum (La Scala, Dresden, París
o.fl.).
Væntanlegt hús mun einnig vera
hugsað til ráðstefnuhalds. Mér hafa
borist þær upplýsingar að það sé
meiri vandkvæðum bundið að sam-
eina hljómburð ráðstefnuhúss og tón-
listarhúss en að gera ráð fyrir óperu-
flutningi í slíku húsi. Í ráðstefnuhúsi
hlýtur að líka að skipta sköpum að
geta boðið upp á fyrsta flokks aðstöðu
á sviði til kynningar á vörum eða fyrir
skemmtiatriði.
Slys við höfnina
Mér sýnist að ákveðið hafi verið að
gera úr húsinu flest það sem það sem
í upphafi átti að forðast.
Húsið átti ekki að vera monthús
eða dýrt verkfræðiafrek heldur
menningarhús með mikla notkunar-
möguleika. Verkfræðingarnir eiga
ekki að skorast undan heldur takast á
við þetta ögrandi verkefni og finna
lausn sem hentar íslenskum aðstæð-
um. Við þurfum ekki nýjan vita við
Reykjavíkurhöfn eða nýtt kennileiti
fyrir borgina.
Við þurfum
tónlistarhús fyrir alla
Enn er tími til að afstýra þessu
byggingarslysi. Ég vona að ráða-
menn endurskoði ákvörðun um bygg-
ingu tónlistarhúss og finni lausn sem
allir geta sætt sig við. Ég veit að mik-
ill fjöldi fólks, leikra sem lærðra, er
andvígur núverandi ákvörðun og
styður ekki byggingu tónlistarhúss
sem kemur að takmörkuðu gagni og
þjónar aðeins litlum hópi fólks.
Að endingu langar mig að vitna í
samþykkt Samtaka um tónlistarhús
1.
kafla, 3. grein: „Tónlistarhúsið á að
fullnægja ýtrustu kröfum um góðan
hljómburð og afnot hússins eiga að
auðga tónlistarlíf þjóðarinnar. Miða
skal við, að hægt sé að flytja öll helstu
verk tónbókmenntanna.“
Kolbeinn Ketilsson
Tónlistarhús
Húsið átti ekki að vera
monthús eða dýrt verk-
fræðiafrek, segir Kol-
beinn Jón Ketilsson,
heldur menningarhús
með mikla notkunar-
möguleika.
Höfundur er óperusöngvari.
Tónlistarhús,
fyrir hvern?
Njálsgötu 86,
s. 552 0978
Bómullar-satín
og silki-damask
rúmfatnaður