Alþýðublaðið - 13.03.1922, Blaðsíða 1

€2he>il& mi
1922
Mánudagian 13. marz
60 töSubkð
Jram ja|nalarmenn.
Eítir Agúst Jóhannesson.
Það kemur margt fyrir á iangri
leið segir máitækið og sama datt
mér í hug þegar eg las í Morgua-
blaðinu 3. þ. m. grein með fyrir
sögninni „Fram stóreignamenn".
Greinin er ekki ólaglega stiluð,
en svo er það nú ekki meira, en
eg geng að því vísu að ritstjórn
biaðsins hafi fundist hún .passa í
kramið* og þvi ráðist í að þýða
liana I þvf augnamiði, að það
væri ekki vinna sem framleiddi
aðeins matarlist, heldur væri það
einhver nýmóðins aðferð, — sem
annaðhvórt höfundur umræddar
greinar eða ritstjórn Morgunblaðs
íns gefur vonandi nafn bráðlega.
Greinin er i sannleika sagt
írekar litils virði, en mig langar
til að taka hana til athugunar og
umiagnar og sýna fram á hversu
mikil fjarstæða i henni felst frá
upphafi til enda — þótt þess
raunar þurfi ekki þvi greinin sýn
ir sjálf hve fátæk hún er af viti
og rökfærslum.
Höf. byrjar mál sitt með því,
að segja að „þjóð án stóreigna-
manna sé einskis nýt" o. s. frv.,
en eg segi að þjóð án stóreigna
manna sé bctur sett, en þjóð með
stóreignamönnum, sem stofna
Jþjóðarbúikapnum i voða með því
að draga allan auð og alla fram
ieiðilu krafta þjóðarinnar í sínar
hendur — i hendur örfárra gróða-
'brallsmanna — og stöðva svo
alla framleiðslu þegar þeim bezt
likar, og þeir álíta að þeir græði
ekki nóg á henni, því ágirnd vex
með eyri hverjum. En vinnulýð
urír.n situr eftir með sárt ennið
og komhlöður tómar, og ekkert
annað framundan en að draga
fram lífið með aðstoð og gjaf-
mildi hinna guðdómlegu stóreigna-
manna, sem sjaldan er meir en
einn hundraðasti hluti af rentu-
rentum þeirra, sem þeir í náð
sinni offra hinum „voluðu*. Þeim
er nóg meðaa þeir geta „kýlt“
sinn eigin kvið, þó endirinn verði
ailsjafna sá, að lægri stétta lýður-
inn svo kallaði er settur á „guð
og gaddinn* og hrynji niður úr
hungri og örbirgð. Þeir geta verið
rólegir rneðsn þeim liður vel, þó
annar búi svo að segja við nefið
á þeim hlaðinn ómegð, sem ekki
veit hvað hann á að hafa tii hnífs
eða skeiðar vikum og mánuðum
saman,
Höf. segir að hin raunverulega
farsæld hvers þjóðfélags hafi
byggst og byggist á einstökum
stóreignamönnum, en eg segi, að
hin raunverulega farsæld hvers
þjóðfélags byggist á vellfðan hvers
einasta einstaklings — byggist á
þrótt og þroska heildarinnar bæði
lfkamlega og andlega; — byggist
á jöfnuð en ekki ójöfnuð, —
byggist á samvinnu og sameign í
fáum orðum sagt: hagur hvers
þjóðfélags byggist á þvf, að fram
leiðslan sé rekin með hag heildar
innar fyrir augum, en ekki vegna
hagsmuna einstakra manna (Siðar-
meir mun eg rökstyðja þessa
skoun mfna þó eg geri það ei
hér að sinni.)
Höf. segir ennfremur meðal
annars f upphafi greinar sinnar,
að — vinnan framleiði aldrei auð
inn — að hún framleiði „mjög
lítið nema matarlyst*. Já, það er
ekki öli vitleysan einsl Það hefði
ekkert verið óheppilegra þó hann
hefði sagt, að það væri eins þægi
legt að ganga á höfðinu eins og
á fótunum, eða að það væri ekki
nema einn iitur sem ætti tilveru
rétt í heiminum! Svo langt getur
heimskan gengið, að þegar í upp
hafi þessarar. umræddu greinar
kveður höf. hennar upp dauða-
dóm yfir henni og skóðunum sfn
um. Mér verður á að tpyrja:
framleiðir iðjuieysið auðinn? Nel
vinnan ein á hvaða sviði sero hún
er, framleiðir auðinn, en iðjuleys■
ið og ómenskan' framleiðir ekkert
annað en örbyrgð og Iftilmensku,
en ef til vili er það bezti auðurinn
Citla kajjihúsið
Laugaveg 6
Selur ódýrar veitingar.*
Engir drykkjup rningar.
Jarðarför elsku sonar okkar, Hrólfs
Þorsfeinssonar, fer fram miðviku-
daginn 15, þ. m. frá Frikírkjunni,
og hefst kl. i e. m. með húskveðju
á heimili okkar, Hverfisgötu 91.
Guörún Guðmundsdóttir.
S’orsteinn Forsteinsson.
í augum hins hattv. höf grein
arinnar: „Fram stóreignamenn*.
Það eru stóreignamennirnir sem
framleiða matarlyst iftilmagnans
nú f heiminum. Það eru stóreigna
mennirnir sem framieiða: Áfengis,
matar og nautnapólitfkina nú í
heiminum Það eru stóreignamenn
irnfr sem vita, að auðurinn er afl
þeirra hluta sem gera skai, og
nota hann lfka — en sern iítil-
menn sfnar iægstu hvatir. Sem
dæmi má taka Spin og ísiand.
Spánn er stórveldi — stóreigna-
maður. —- íiland fáment smáríki
— öreigi — Nú ætlar stórveldið
Spánn, að notz afi sitt til sð troða
eitthvert hið bezta og fegur&ta
siðferðis og menningarmái Iftil
magnans (ísiands) ofan f skítinn.
Þannig sýna margir stóreignamenn
yfirbu'ði sfna nú f heiminum.
(F h.)
Hagyrðlngadeildarfondur í
kvöld ki. 9 f -Suðurgötu 14
Fró Englandi komu f gær
Beigaum og Mai.