Morgunblaðið - 20.06.2001, Blaðsíða 40

MINNINGAR
40 MIÐVIKUDAGUR 20. JÚNÍ 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Í æsku minni var lífið
holt og móar, mýrar og
melar þegar komið var
út fyrir túngirðinguna.
Því eru æskuminningarnar tengdar
endalausum gönguferðum um holt og
móa og gangstígarnir voru gamlar
moldargötur troðnar af mönnum og
GÍSLÍNA
JÓNSDÓTTIR
✝ Gíslína Jónsdótt-ir fæddist á Ytri-
Bakka við Hjalteyri
19. janúar 1935. Hún
lést á líknardeild
Landspítalans í
Kópavogi 15. maí
síðastliðinn og fór
útför hennar fram
frá Hallgrímskirkju
25. maí.
búsmala. Alls staðar
gras og grjót og hvað
eina hét sínu nafni. Nú-
tíminn kom sem malar-
vegir svo hægt var að
nota reiðhjól og síðan
bíla. Nú fer enginn neitt
nema á bíl, bendir á
fjöllin og hólana og þyl-
ur nöfnin ef hann veit
þau. Göturnar gengur
enginn framar. Ólafur
föðurbróðir minn á Ytri
Bakka orti um þetta:
Ennþá breytist aldarfar
ekki eru tíðir samar.
Nú verða gömlu göturnar
gengnar aldrei framar.
Ytri Bakki var á sinni tíð heilmikill
staður. Þar bjó Friðrik Jónsson sem
farið hafði til Noregs að læra skipa-
smíði ásamt Jóhanni bróður sínum á
Siglunesi og Jóni frænda þeirra í
Arnarnesi. Hjalteyrin niður af Ytri
Bakka var athafnasvæði þeirra Frið-
riks og Jóns. Þar lærðu ýmsir að
smíða, meðal annarra Ólafur í Pálm-
holti faðir Ólafs á Ytri Bakka. Þegar
lauk sögu Friðriks og afkomenda
hans, hóf búskapinn Kristján Páls-
son, sunnlenskur bindindisfrömuður,
og eftir hann kom Ólafur frændi
minn að Ytri Bakka ásamt frænda
sínum Jóni syni Ólafs og Steinunnar í
Bakkagerði og konu hans Hansínu
Gísladóttur. Í skýrslum er Ólafur tal-
inn fyrir búi fyrstu 3 árin en síðan
báðir. Í heimili var Hansfríður gamla
móðir Hansínu húsfreyju og systir
Steinunnar í Bakkagerði og Sigríðar í
Syðra Koti. Núorðið eru þetta aðeins
nöfn. Á sinni tíð var þetta saga. Þá
var allt saga og sagan var alls staðar.
Ég var ekki gamall er ég fyrst
kjagaði göturnar niður að Ytri Bakka
á eftir foreldrum mínum að heim-
sækja frændfólkið. Jón og Hansína
áttu tvær dætur, Steinunni á aldur
við mig og Gíslínu sem var yngri. Á
Ytri Bakka var mikil snyrtimennska
úti sem inni. Þar ríkti sérstakt fágað
andrúmsloft ríkt af sögu og listrænni
áferð. Hógværð var aðalsmerki þessa
fólks, ekkert var því fjær en að vekja
ahygli á sjálfu sér. Búið var ekki stórt
en nægjusamt og traust.
Ekki fékk búskapurinn að dafna
lengi í friði á Ytri Bakka því berkl-
arnir komu til sögunnar og hlutu þær
mæðgur báðar að fara á Kristneshæl-
ið Hansína og Gíslína dóttir hennar.
Þar lést Hansína árið 1950 en Gíslína
lifði og eftir langa hælisvist með við-
komu á Reykjalundi kom hún upp-
komin kona til Reykjavíkur og starf-
aði lengi við afgreiðslu hjá
Klæðaverslun Andrésar við Skóla-
vörðustíg. Hún giftist ekki en eign-
aðist son sem nú er uppkominn fjöl-
skyldumaður.
Gíslína var skynsöm kona og fylgd-
ist með ýmsu, t.d. var gaman að
ganga með henni um málverkasýn-
ingu. Síðast er ég leit inn í Klæða-
verslunina var hún ekki þar og mér
var sagt að hún hefði greinst með
krabbamein. Flestir eiga trúlega erf-
itt með að setja sig í spor þeirra sem
ganga urðu út í lífið sem berklasjúk-
lingar innilokaðir á hæli og lifa þar
sín ungdómsár. Þætti víst flestum
nóg á sig lagt þótt þetta síðasta mein
bættist ekki við. Ég sakna þess að
hitta Gíslínu ekki framar, því ég átti
ýmislegt vantalað við hana um ævi
hennar og sögu. Þrátt fyrir allt lifði
hún lífinu lifandi og af þeirri fáguðu
hógværð sem einkenndi æskuheimili
hennar, lét lítið fyrir sér fara og tróð
ekki öðrum um tær. Hún tilheyrði
þeirri alþýðu sem spjátrungarnir
segja að ekki sé lengur til af því hún
sést ekki í háskólunum. Það fábrotna
fólk verður þó gjarnan minnisstæð-
ara og skilur eftir sig sannari verð-
mæti en hávaði „sýndarveruleikans“.
Gíslína sigraði ekki heiminn en hún
sigraðist á því sem ekki er síður
merkilegt. Hún lét ekki grimm örlög
beygja sig. Eins og skáldið sagði:
„Afrek í ósigrum lífsins er aldrei til-
gangslaust.“ Megi hún öðlast góða
heimkomu.
Jón frá Pálmholti.
Sérfræðingar
í blómaskreytingum
við öll tækifæri
Skólavörðustíg 12,
á horni Bergstaðastrætis,
sími 551 9090.

 


 
 

 






 




 



 

  !" #$
 

  


  

    !""

 


 #
   


$ 


 #%&
'( 

&

 
  ')

'( 

%


 
 )

 *+
'( 


%
 
'( 
 
,'

-
)
. 

 
'( 
 /. 
'
$
$
))$
0
%

 &

 
  &
  '   
 #'# 
 


     $ 
  
    
120-
3
445
6 7


 
0

 &


 
$ )
# )  
)8(
*
) /0
8
)/%%
-
"/0,

% 
'( 

%% 

$
$
)$
$
$
0
*  


 
 

 
 
(


 


2592:9 

+;<
" +#% 
+  #


 

 , 
8(% ''( 

=)
*
+
)
)
 )
%
)'( 

 %)
)
'( 

 '
!(
)
)

)
%
-
)
. )
)
'( 
 8(


%8()
)
'( 
 $
)
)
;
)$
$
0
-
  
 
5>?5>8
3
442

4)%1+( @%
+ &
 !   . 
  
 
/

$


  0$ # 



 1    !""
)
)+('( 

'')
+(
!(
+('( 
0
*  


 
 

 
 
(


 



15
08


9  AB
+  2
 3


 -

 

 , 

08@
1
C+(

08@ )
))

'( 

)

08@



08@ *+
'%/'( 

)
8@ 
 "8(
)$
$
0
*  


 
  

 
5>8
!
24
-

+  2
 3


 -



 , 
0
 #

 


 + )
% '( 

-
)
. +('( 


(
 )
% 
+(0

 


 
 $ 

 



 


&-535248&



 (
)
AD
" +#% 
+  2
 3

0  

  


 4 
5



' 
&'%9" '( 

8(4( & ' 2) 
'

 '( 

)$
$
0

 

 
 








24-535*92>18E>
*8

$
 +(



3$
  D


+ 
( 
 )
# 6
 

 4 
 
 ''( 


 %*
+

 ''( 

##
F

 '
)'$
$
))$
0




 

9-0? 

@
 +(


+  2
 3


 -

 

 , 
0
 #

 

(#)%'( 
0

 $
 
 
$






2>5 2 8923
442
3
;)
  

 @ % )@%AG


 

 , 
9 

 
'( 
 1
)
 '
-
%
 
'( 

 9

 
 )
)
"))'( 

$
$
)$
$
$