Morgunblaðið - 26.06.2001, Síða 27

LISTIR
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 26. JÚNÍ 2001 27
EITT af því sem einkenndi und-
anlát módernismans á síðustu ára-
tugum nýliðinnar aldar, var end-
urkoma tónmiðjunnar, þ.e.
grunnhugmynd tóntegundaskipun-
arinnar, ítrekanir heilla þátta og
hálfkvæðar stefhugmyndir, ofast
hugsaðar sem tilvitnanir. Sú tón-
stefna sem endanlega braut á bak
aftur flókna byggingartækni mod-
ernismans, var „minimalisminn,“
þar sem tónmálið var fært til þess
einfaldasta, bæði í tónferli og
hljómskipan og að endurtekningin
kom í staðinn fyrir úrvinnslu tón-
hugmyndanna. Sé þetta haft í
huga, voru tónleikar þeir sem
haldnir voru í Ými sl. sunnudag,
undir heitinu Íslensk kammertón-
list á Jónsmessu, eins konar „nos-
talgisk“ upprifjun og fyrir margra
hluta sakir skemmtileg, sérstak-
lega að fá að heyra „gömul“ verk
og hvernig ný verk bera í sér um-
ræddar breytingar, þó með þeim
söknuði, að enn má heyra að „mód-
ernisminn“ heldur höndum manna
að nokkru leyti.
Fyrsta verk tónleikanna var
Ristur (1995) fyrir klarinett og
píanó, eftir Jón Nordal, einfalt og
látlaust verk, er var mjög fallega
leikið af Önnu Guðnýju og Sigurði
Ingva. Þarna mátti heyra að tón-
miðjan var enn vakandi og tónferli
stefjanna sérlega lagrænt og á
köflum fallega ofið í eitt fyrir
hljóðfærin. Nýjasta verkið var
Nocturno I, II og III, (1999) fyrir
klarinett, selló og píanó, eftir Pál
P. Pálsson. Þarna mátti heyra
hljómbundnar tónlínur, sem voru
jafnvel leiknar í áttundum og í
Nocturno II var skemmtileg og
hröð „Perpetuo“ tónhugmynd leik-
in í áttundum, sem eins konar A
stef með hægferðugum millikafla
(B) en Nocturno III er tónræn
hugleiðsla, mjög nærri kontra-
punktískum hugmyndum barokk-
manna, sem náði töluverðu risi er
leitaði niðurlags í tregfullan fá-
tónaleik (minimal). Verkið var ein-
staklega vel leikið af öllum félög-
unum og oft tekið til hendi af
glæsibrag, eins og t.d. í Nocturno
II, sem er sérlega skemmilegt
verk.
Elsta verk tónleikanna var Plu-
tôt blanche que azurée (1976), fyrir
klarínett, selló og píanó, eftir Atla
Heimi Sveinsson, en samt sem áð-
ur nýtískulegast þeirra verka sem
hér voru flutt, þ.e.a.s. að í því get-
ur að heyra höfnun á bygginga-
tækni modernismans og þar er
tónlistinni stefnt til þess frjálsræð-
is í tóntaki og formskipan, sem far-
ið var að gæta hjá tónskáldum úti í
heimi á áttunda áratugnum. Þarna
mátti heyra í upphafi fallega radd-
aðan samleik á selló og klarínett,
leik með einstök tónbil (fimmundir
þríundir og sexundir) langa og
hljómrænt kyrrstæða „kadensu“
og „minimaliskan“ endi, sem var ef
til vill einum og langdreginn.
Verkið naut þess hve vel það var
flutt af Önnu Guðnýju, Bryndísi
Höllu og Sigurði Ingva.
Það verk sem hélt mest í eldri
gildi modernismans en þó með
ákveðinni leit til komandi tíma, var
sónatína (1998) fyrir klarinett og
píanó, eftir Áskel Másson. Sóna-
tína Áskels er magnað verk, ákaf-
lega þétt í gerð en þó með fallega
mótuðum andstæðum og var ein-
staklega vel flutt. Lokaverk tón-
leikanna var Áfangar fyrir klarí-
nett, fiðlu og píanó, eftir Leif
Þórarinsson. Áfangar er í upphafi
byggt á „minnkuðum ferhljómi“
sem er sérlega áberandi í minimal-
isku uppafi, er verður svo óræðari
er líður á verkið, en endar eins og
það hófst, með fátónaleik.
Flutningur fjórmenninganna var
hreint frábærlega mótaður og átti
Anna Guðný skemmtilega mótuð
tilþrif í verki Atla en þó sérstak-
lega í hinu frábæra verki Áskels.
Fiðlan fékk í raun vart að njóta sín
fyrr en í verki Leifs, þar sem hann
m.a. brá á leik með tilvitnun í
klassísk tóngrip, sem Sigrún Eð-
valdsdóttir lék af glæsibrag. Bryn-
dís Halla átti frábæran leik í Noct-
urno II, eftir Pál og einnig í verki
Atla. Klarínettið var í raun þunga-
miðju hljóðfæri tónleikanna og átti
Sigurður Ingvi aldeilis glæsilegan
leik, sérstaklega í verkunum eftir
Atla og Áskel. Það var sérlega
skemmtileg upplifun að heyra
þarna gamla kunningja, og eignast
nýja vini í frumflutningi hérlendis
á næturljóðum Páls og ekki síst
sónatínu Áskels, sem undirritaður
var að heyra í fyrsta sinn.
Gamlir kunningjar
og nýir vinir
TÓNLIST
Ý m i r
Anna Guðný Guðmundsdóttir,
Bryndís Halla Gylfadóttir, Sigrún
Eðvaldsdóttir og Sigurður Ingvi
Snorrason fluttu verk eftir Jón
Nordal, Pál P.Pálsson, Atla Heimi
Sveinsson, Áskel Másson og Leif
Þórarinsson. Sunnudagurinn 24.
júní, 2001.
KAMMERTÓNLIST
Jón Ásgeirsson
FORMAÐUR Félags íslenskra leik-
ara, Edda Þórarinsdóttir, hefur af-
hent Ólöfu Ingólfsdóttur, dansara og
danshöfundi, fyrsta EuroFia-dans-
arapassann á Íslandi.
„Félagið er aðili að FIA, Alþjóða-
samtökum dansara, leikara og
óperusöngvara, og hefur Evrópu-
deild samtakanna, EuroFia, nýlega
gefið út dansarapassa. Með útgáfu
passans hefur sá gamli draumur orð-
ið að veruleika að dansarar geti
ferðast milli landa innan Evrópu og
fengið alla þá þjónustu sem aðildar-
félög FIA veita dönsurum í sínu
heimalandi,“ segir Edda. „Það er
misjafnt hvaða þjónusta býðst í
hverju hinna 17 aðildarlanda. Sem
dæmi má nefna að í Bretlandi á
dansarinn greiðan aðgang að ýmsum
upplýsingum, s.s. um daglega þjálf-
un, námskeið, læknisaðstoð og
vinnumöguleika.
Erlendir dansarar sem heimsækja
Ísland með passann í vasanum fá
félagsskírteini FÍL og njóta þar með
sömu réttinda og aðrir í félaginu, s.s.
lagalegrar aðstoðar ef með þarf,
upplýsingar um samninga dansara
og ókeypis leikhúsmiða.“
Fyrsti EuroFia-
passinn á Íslandi
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Edda Þórarinsdóttir afhendir Ólöfu Ingólfsdóttur passann.
margar einka- og samsýningar allt
frá því hún lauk námi árið 1997.
Sjóðinn stofnaði Erró til minn-
ingar um frænku sína og er hon-
um ætlað að efla og styrkja efni-
legar listakonur. Þetta er í fjórða
sinn sem veitt er úr sjóðnum en
fyrri styrkþegar eru Ólöf Nordal,
Finna Birna Steinsson og Katrín
Sigurðardóttir.
ÚTHLUTAÐ var úr Listasjóði
Guðmundu S. Kristinsdóttur, móð-
ursystur Erró, við opnun á yfirlits-
sýningu Errósafnsins í Listasafni
Reykjavíkur – Hafnarhúsi sl. laug-
ardag. Framlag sjóðsins féll að
þessu sinni í skaut listakonunnar
Gabríelu Friðriksdóttur og nemur
upphæðin þrjú hundruð þúsund
krónum. Gabríela hefur haldið
Sjóðurinn er sjálfseignarstofnun
í vörslu borgarsjóðs Reykjavíkur
en umsjón með honum hafa
Reykjavíkurborg og Errósafn.
Stjórn sjóðsins skipa forstöðu-
menn Listasafns Reykjavíkur,
Listasafnsins á Akureyri og Lista-
safns Íslands. Forstöðumaður
Listasafns Reykjavíkur er formað-
ur sjóðsstjórnar.
Úthlutað úr Listasjóði Guðmundu S. Kristinsdóttur
Styrkurinn kemur í hlut
Gabríelu Friðriksdóttur
Morgunblaðið/Halldór Kolbeins
Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, borgarstjóri, Eiríkur Þorláksson forstöðumaður Listasafns Reykjavíkur og for-
maður sjóðsstjórnar, Erró og styrkþeginn að þessu sinni, Gabríela Friðriksdóttir myndlistarkona.
FIMMTÁNDU tónleikarnir í röð-
inni Bach í Breiðholtskirkju verða
í kvöld, þriðjudagskvöldið, kl.
20:30. Það er Jörg E. Sonder-
mann, organisti í Hveragerði og
kennari við Tónskóla þjóðkirkj-
unnar, sem leikur á orgel kirkj-
unnar. Tónleikaröðin er í tilefni af
250 ára ártíð tónskáldsins.
Á tónleikunum nú verður flutt
verkin Kontrapunktur I og XI,
Sex sálmforleikir (úr Neumeister
Sammlung), Fantasía in Organo
pleno um sálmalagið Komm, Heil-
iger Geist Herre Gott, Sálmfor-
leikur á 2 Clav. et Pedale um
sálmalagið Komm, Heiliger Geist
Herre Gott, Sálmforleikur in Org-
ano pleno um sálmalagið Komm,
Gott Schöpfer, Heiliger Geist og
Prelúdía og fúga í h - moll.
Aðgangseyrir er 900 kr. og
rennur til Hjálparstarfs kirkjunn-
ar.
15. Bachtónleikarnir
í Breiðholtskirkju
Just For Men
hárlitunarsjampó
fyrir karlmenn, sem
litar gráu hárin og
gefur eðlilegan lit á
aðeins 5 mínútum
og hver litun endist í
allt að 6 vikur.

Þú gerir það
sjálfur

Sáraeinfalt

Leiðbeiningar
á íslensku fylgja
hverjum pakka
Einnig
skegglitunargel
sem þú burstar í
skeggið
og gráu hárin fá
eðlilegan lit á aðeins
5 mínútum.
Haraldur Sigurðsson ehf. heildverslun,
símar 567 7030, og 894 0952, fax 567 9130.
E-mail: landbrot@simnet.is
Útsölustaðir: Hagkaup, Nýkaup, apótek og hársnyrtistofur
Aðeins fyrir
karlmenn
5 mínútna háralitun
Mörkinni 3, sími 588 0640
G
læ
si
le
g
hú
sg
ög
n
Sérpantanir
Opið virka daga
frá kl. 12-18.
Ryðfríar
Blómagrindur
y fríar
Blómagrindur
með hengi
Tilboðsverð
kr. 2.900
áður kr. 3,595
Klapparstíg 44
Sími 562 3614