Morgunblaðið - 02.08.2001, Qupperneq 4

FRÉTTIR
4 FIMMTUDAGUR 2. ÁGÚST 2001 MORGUNBLAÐIÐ
VEITINGAMENN og kaffihúsa-
gestir sem blaðamaður og ljós-
myndari Morgunblaðsins heimsóttu
í gær, á fyrsta gildisdegi nýju lag-
anna, reyndust vera á einu máli um
gagn og nauðsyn laganna – þau
væru ekki slæm hugmynd á blaði en
í reynd illframkvæmanleg og kynn-
ingarmálum væri ábótavant.
„Við ætlum að hætta alveg að
selja tóbak,“ er það fyrsta sem Anna
Karen Sverrisdóttir, framkvæmda-
stjóri Café Milanó, segir þegar hún
er innt eftir viðbrögðum við nýjum
tóbaksvarnalögum. Ástæðuna er að
hennar sögn ekki hægt að rekja
beint til nýrra laga heldur síhækk-
andi tóbaksskatta. „Veitingaleyfið
ætti að duga og algjör óþarfi er að
leggja endalausa skatta ofan á vör-
una. Við höfum því ákveðið að klára
þær tóbaksbirgðir sem við eigum og
hætta svo allri sölu.“
Rekstraraðilar Café Milanó hófu
undirbúning fyrir breyttar aðstæð-
ur í veitingarekstri fyrir rúmu ári
þegar staðurinn ákvað að setja al-
gjört reykbann í hádeginu þegar
mesta ösin er. Anna Karen segir
breytingarnar nú því ekki verða
eins hastarlegar og ella og að við-
skiptavinir staðarins hafi haft lang-
an tíma til að aðlagast. „Flestir við-
skiptavina okkar hafa verið mjög
ánægðir með þetta fyrirkomulag og
það mælst vel fyrir. Starfsfólkið er
líka ánægt því að það er miklu þægi-
legra að vinna á reyklausum vinnu-
stað. Nú hefur fjöldi reyklausra
borða yfir daginn verið aukinn og
við teljum okkur uppfylla þessar
nýju kröfur mjög vel.“
Veitingamenn fengu
engar upplýsingar
Anna Karen segist reyndar afar
undrandi og óánægð með hvernig
staðið hafi verið að kynningu lag-
anna innan veitingahúsageirans þar
sem engar upplýsingar hafi borist
veitingamönnum, hvorki skrifleg
fyrirmæli né að fulltrúi frá löggjaf-
arvaldinu hafi komið og kynnt eig-
endum og starfsfólki í hverju breyt-
ingarnar felast.
„Upplýsingaflæðinu er algjörlega
ábótavant, reglur hafa ekki verið
kynntar og upplýsingar eru nær
engar. Af þeim upplýsingum sem ég
hef viðað að mér um lögin sýnast
mér þau sniðug eins langt og þau ná
en það þarf að fylla í eyðurnar. Ég
hef haft samband við aðra kaffi-
húsaeigendur og þeir eru sammála
mér í þessu og þykir einkennilegt að
hafa ekki fengið greinarbetri upp-
lýsingar – sérstaklega í ljósi þess að
það er ætlast til þess að við veit-
ingamenn leggjum út í heilmiklar
framkvæmdir og breytingar vegna
laganna.“
Þegar hún er spurð um hvað
henni finnist viðskiptavinir segja
um ný tóbaksvarnalög segir hún
þann misskilning vera nær algildan
að almenningur haldi að öll kaffihús
hafi verið skylduð til að vera alveg
reyklaus frá og með gildistöku lag-
anna í gær. „Þannig að upplýsing-
arnar virðast ekki bara vera ónógar
til starfsfólks kaffihúsanna heldur
einnig til almennings.“
Rakel Rán Guðjónsdóttir, rekstr-
arstjóri á Svarta kaffinu, tekur í
sama streng og segist enga kynn-
ingu hafa fengið á breyttri löggjöf.
„Ég hringdi í dómsmálaráðuneytið
á þriðjudag og reyndi að afla mér
betri upplýsinga en fékk þau svör að
umsjónarmaður verkefnisins væri í
fríi og ekki væntanlegur fyrr en í
næstu viku. Þetta þykir mér hart
því það er nauðsynlegt að fá að vita
hvort unnt sé að fá einhverjar und-
anþágur frá lögunum, t.d. um kvöld
og helgar, því á minni stöðunum í
borginni er nánast ókleift af stúka
veitingasalinn af,“ segir Rakel Rán.
Á Svarta kaffinu eru 14 borð og fyrr
í vikunni voru tvö þeirra reyklaus en
í gær hafði þeim verið fjölgað í fjög-
ur. Þau höfðu einnig verið færð frá
hinum borðunum en reykingar voru
leyfðar á hinum tíu borðunum. „Við-
skiptavinirnir eru mjög meðvitaðir
um nýju lögin og spyrja mikið um
hvar megi reykja og hvar ekki.
Þrátt fyrir það virðist fólk ekki vita
hvernig lögin eru, þ.e. hvar þau eiga
að gilda og til hverra þau taka,“ seg-
ir Rakel Rán og kveðst þess fullviss
að margir staðir muni eiga erfitt
með að framfylgja lögunum þrátt
fyrir besta vilja veitingamannanna.
„Það væri auðvitað eðlilegasta og
einfaldasta lausnin fyrir alla aðila að
hafa annars vegar reyklaus kaffihús
og hins vegar kaffihús þar sem
reykingar eru leyfðar,“ segir Rakel
Rán.
Telja lögin fara yfir strikið
Á Hverfisbarnum sátu félagarnir
Einar Gunnar Guðmundsson og
Sverrir Briem að kaffidrykkju.
Spurðir um tóbaksvarnalögin voru
þeir sammála um að mikil umræða
væri á vinnustað og í vinahópi
þeirra um þau og flestir væru á
þeirri skoðun að það væri skynsam-
legast að kaffihúsin fengju sjálf að
ráða hvernig málum væri háttað
innanhúss. „Lögin fara yfir strikið.
Auðvitað ætti markaðurinn að
stjórna þessu. Það hefur sýnt sig á
undanförnum árum að það er sterk-
ur markaður fyrir bæði reyk- og
reyklausa staði og þeir síðarnefndu
ganga mjög vel. Það er eftirsókn-
arvert og sterkur leikur fyrir kaffi-
hús að fá það orðspor að vera fjöl-
skylduvænn staður,“ segir Einar
Gunnar og Sverrir tekur undir: „Við
viðskiptavinir staðanna veljum
sjálfir hvert við förum og ákveðum
staðarval eftir aðstæðum og félags-
skap hverju sinni. Það ætti að vera
eigendanna að ákveða sínar reglur,
innan skynsamlegs ramma auðvit-
að, og ríkið ætti að draga úr þessari
stjórnun á högum fólks,“ segir hann
og bætir við: „Eina rétta lausnin á
þessu vandamáli er kannski bara að
hætta að reykja.“
Þjónar Hverfisbarsins sögðu að
reyklausum borðum hefði verið
fjölgað verulega en vandamálið væri
bara að enginn vildi sitja við þau.
Misjafnar undirtektir vegna nýrra tóbaksvarnarlaga sem tóku gildi í gær
Einar Gunnar Guðmundsson og Sverrir Briem segja
markaðinn eiga að fá að ráða en ríkið ekki.
Anna Karen Sverrisdóttir á Café Milanó
er hætt að selja tóbak vegna hárra skatta.
Morgunblaðið/Billi
Rakel R. Guðjónsdóttir á Svarta kaffinu
segir erfitt að framfylgja lögunum.
Veitingamenn
telja þau ekki
nógu vel kynnt
Ný tóbaksvarnarlög tóku gildi í gær, 1.
ágúst. Samkvæmt lögunum eru reykingar
á veitinga- og kaffihúsum bannaðar
nema í afmörkuðu rými.
ÁRNI Johnsen keypti fyrr í sumar
hurðir hjá Húsasmiðjunni fyrir rúm-
ar 100 þúsund krónur út á beiðni frá
Ístaki vegna framkvæmda við Þjóð-
leikhúsið. Með svipuðum hætti og
hreinlætistæki frá Tengi og gluggar
og hurðir frá trésmiðju á Stokkseyri
greiddi Ístak reikninginn í Húsa-
smiðjunni og fékk hann síðan endur-
greiddan hjá Framkvæmdasýslu rík-
isins, samkvæmt heimildum
Morgunblaðsins. Hurðirnar og hrein-
lætistækin voru meðal þeirra vara
sem Árni sendi frá Vestmannaeyjum
til lands með þéttidúknum sem komið
var fyrir í geymslu í Reykjavík á veg-
um rekstraraðila Þjóðleikhúskjallar-
ans.
Bogi Þór Siguroddsson, forstjóri
Húsasmiðjunnar, vildi hvorki játa því
né neita að hurðakaupin hefðu átt sér
stað. Málið væri í „eðlilegum farvegi
hjá þar til bærum yfirvöldum,“ eins
og hann orðaði það. Almenna regla
fyrirtækisins væri að gefa ekki upp-
lýsingar um einstaka viðskiptamenn
né einstök viðskipti.
Fleiri en fjórar beiðnir
Páll Sigurjónsson, forstjóri Ístaks,
sagði við Morgunblaðið að beiðnirnar
sem Árni hefði misnotað í nafni fyr-
irtækisins væru fleiri en fjórar en
ekki fjórar eins og haft hefði verið eft-
ir sér í blaðinu í gær. Hann sagði að
rannsókn Ríkisendurskoðunar ætti
eftir að leiða í ljós hversu mörg til-
vikin væru.
„Árni hafði ekki undir höndum
beiðnablöð frá okkur heldur pantaði
hann vörurnar og bað að þær yrðu
settar á reikning Ístaks. Síðan kemur
hann til okkar og óskar eftir því að við
skrifum út beiðni á byggingarefni til
nota í Þjóðleikhúsinu. Þegar verk-
kaupi biður um þetta þá gerum við
það, þannig er almenna vinnureglan,“
sagði Páll.
Efniskaup fyrir rúma
milljón sem ríkið hefur greitt
Andvirði byggingarefnis og hrein-
lætistækja, sem upplýst hefur verið
um opinberlega að Árni hafi keypt til
eigin nota á nafni Þjóðleikhússins eða
Ístaks, nemur rúmri einni milljón
króna. Eftir á að koma í ljós hvort til-
vikin hafi verið fleiri en um er að ræða
glugga og hurðir frá Trésmíðaverk-
stæði Sigurjóns Jónssonar fyrir 418
þúsund krónur, hreinlætistæki hjá
Tengi hf. fyrir 180 þúsund, þéttidúk
frá Garðheimum fyrir 173 þúsund, óð-
alsteina frá BM-Vallá fyrir rúmar 160
þúsund og hurðir frá Húsasmiðjunni
fyrir 105 þúsund kr. Hefur þetta verið
greitt af Framkvæmdasýslu ríkisins,
samkvæmt heimildum Morgunblað-
ins, og er til skoðunar hjá Ríkisend-
urskoðun. Ekkert af þessu hefur ver-
ið notað í Þjóðleikhúsinu heldur við
híbýli Árna. Ótalin eru timburkaup í
Byko fyrir um 1,5 milljónir, sem Árni
pantaði upphaflega á nafni Þjóðleik-
hússins. Þau viðskipti hafa ekki farið í
gegnum Framkvæmdasýsluna og eru
ekki til skoðunar hjá Ríkisendurskoð-
un eftir því sem næst verður komist.
Fleiri viðskipti Árna
Johnsen út á reikning
Ístaks að koma í ljós
Hurðir hjá
Húsasmiðj-
unni fyrir
100 þúsund
krónur
GREINT var frá því í gær að Sig-
urbjörn Bárðarson myndi keppa
með landsliðinu á heimsmeistara-
móti íslenskra hesta sem haldið er í
Austurríki í ágúst. Hann var ekki
valinn í liðið til að byrja með og lék
mönnum forvitni á að vita hverju það
sætti. Sigurður Sæmundsson lands-
liðseinvaldur sagði í viðtali við Morg-
unblaðið að í úrtökuprófi fyrir liðið
hefði ekki verið komið samþykki frá
eigenda hestsins Gordons frá Stóru-
Ásgeirsá um að Sigurbjörn mætti
keppa á hrossinu.
„Mér fannst Sigurbjörn ekki nógu
vel ríðandi. Hann keppti í úrtökunni
á hesti sem var að mínu mati ekki
nógu góður til að senda á heims-
meistaramót. Þótt Sigurbjörn sé
meðal heimsins bestu knapa þá helst
það í hendur að hafa rétta hestinn.“
Sigurður sagði að ákvörðun eig-
enda Gordons um að leyfa Sigurbirni
að keppa á því væri besta niðurstaða
sem hefði getað orðið. „Það voru allir
mjög ánægðir þegar samningar náð-
ust um að Sigurbjörn fengi að keppa
á þessum firnasterka hesti. Nú getur
maður farið að vænta stórviðburða
frá honum sem ég er ekki viss um að
hefði verið hægt hefði hann verið á
öðrum hesti.“
Rétti hesturinn
skiptir öllu MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi frá Túru Guðmundsson,
dóttur Errós, en hann slasaðist ný-
verið á Spáni.
„Faðir minn hefur beðið mig um
að koma eftirfarandi tilkynningu á
framfæri: Erró er úr lífshættu og líð-
ur vel.
Hann hugsar fyrst og fremst til
bróður síns, Kristins Siggeirssonar,
sem liggur á sjúkrahúsi af völdum
slyss.
Erró vill koma á framfæri sérstök-
um þökkum til Davíðs Oddssonar,
forsætisráðherra, fyrir þá hugulsemi
að hringja í eiginkonu hans til að
spyrja um líðan hans og bjóða fram
aðstoð.
Hann biður fjölmiðla vinsamlega
að grennslast ekki frekar eftir frétt-
um af heilsufari sínu.“
Tilkynning frá Erró
Líður vel og úr lífshættu
BIFREIÐ var ekið á unglingspilt á
hjóli við Hlíðarhjalla í Kópavogi um
klukkan átta í gærmorgun.
Pilturinn var fluttur með sjúkra-
bifreið á slysadeild Landspítala – há-
skólasjúkrahúss. Þar fengust þær
upplýsingar að pilturinn hefði hlotið
beinbrot við áreksturinn. Gert var að
sárum hans en hann fór síðan heim
af spítalanum.
Ekið á
hjólreiðamann
♦ ♦ ♦
LÖGREGLAN í Keflavík stöðvaði
ökumann um klukkan ellefu í fyrra-
kvöld eftir að hann hafði mælst á 133
kílómetra hraða á klukkustund á
Reykjanesvegi á móts við Fitjar en
þar er hámarkshraði 70 km/klst.
Lögreglan sagði að maðurinn yrði
væntanlega sviptur ökuréttindum
tímabundið.
Tekinn á 133
km hraða
♦ ♦ ♦