Morgunblaðið - 02.08.2001, Qupperneq 22

FERÐALÖG
22 FIMMTUDAGUR 2. ÁGÚST 2001 MORGUNBLAÐIÐ
KAFFIHÚSIÐ Sjávarpakkhúsið
opnaði seint í júní á Stykkishólmi.
Húsið er eins og nafnið gefur til
kynna fyrrum pakkhús sem hefur
nú verið gert upp.
„Viðtökurnar hafa verið mjög
góðar“ segir Bjarni Daníelsson
annar eigenda kaffihússins. „Við
erum með einfaldan matseðil þar
sem aðallinn okkar er tvenns kon-
ar súpur sem hafa notið mikilla
vinsælda. Súpurnar eru mjög mat-
armiklar, annars vegar sjáv-
arréttasúpa og hins vegar kjöt-
súpa. Sjávarréttir eru áberandi á
matseðlinum og eiga eftir að vera
meira áberandi þegar við höfum
fengið tíma til að þróa matseð-
ilinn.“
Hús með langa sögu
Bjarni segir viðtökurnar hafa
verið góðar undanfarinn mán-
uðinn. „Það eru bæði heimamenn
og ferðafólk sem kemur, heima-
menn virðast kunna vel að meta
þennan stað. Húsið sem við erum í
heitir Sjávarpakkhúsið, og hefur
Fyrrum
pakkhúsi
breytt í
kaffihús
Stykkishólmur
ERFITT er að trúa því að
óreyndu, að litla húsið að Árbraut
29, við bakka Blöndu, sem eitt sinn
var fjós og hlaða Kvennaskólans,
geymi kynstrin öll af gömlum
heimaunnum munum, klæðum og
hannyrðum svo og ýmiss konar
áhöldum tengdum heimilisiðnaði.
Heimilisiðnaðarsafnið á Blöndu-
ósi er því afar sérstakt auk þess
sem það er eina heildstæða text-
ílsafnið á Íslandi.
Í sumar eru 25 ár frá því kven-
félagskonur í Austur-Húnavatns-
sýslu stofnuðu safnið, sem var opn-
að á 100 ára afmæli Blönduóss. Í
dag er safnið sjálfseignarstofnun.
Fyrir dyrum stendur að reisa
viðbyggingu við safnið og hafist
verður handa innan örfárra vikna,
segir Elín S. Sigurðardóttir for-
stöðumaður ánægð í bragði...
„Stækkun hefur lengi verið á döf-
inni, ekki veitir af því margt af því
sem safnið á, er geymt í kössum
hér og þar.“
Safnaleiði gerir ekki
vart við sig
Gestir dvelja að meðaltali um
eina til tvær klukkustundir í þessu
litla safni, sem í fyrstu hljómaði
sem óhemjulangur tími en hann
var fljótur að líða, safnaleiði gerði
ekki vart við sig, aldrei þessu vant,
athyglin hélst allan tímann og
undrun viðstaddra leyndi sér ekki
þegar Elín dró úr skúffum og
skápum hvern listmuninn á fætur
öðrum, meðal annars útsaumaða
óhreinatauspoka, sem hún segir
hafa verið algenga undir óhrein föt
ungbarna og voru oft í stíl við
puntuhandklæði sem hún sýnir
okkur ennfremur, listavel gerð. Þá
blasa við útsaumaðir vöggukjólar,
kaffidúkar, löberar og alls kyns
smádúkar svo fátt eitt sé talið.
Maður á varla orð yfir myndar-
skapinn. Í hvað eru konur dagsins
eiginlega að eyða tímanum og er
það þess virði?
„Hér er að finna alls kyns bró-
derí og tóvinnu sem konur alls
staðar að af landinu hafa unnið og
safninu hefur áskotnast. Mest er
unnið af konum innan héraðs en í
auknum mæli berast munir annars
staðar frá. Margir munanna eru
frá aldamótum og allt fram á okkar
dag.“
Svo dregur forstöðumaðurinn
upp sýnishorn af nærklæðum
kvenna fyrr á tímum, útsaumuð
eru þau að sjálfsögðu og undurfal-
leg, til sýnis er m.a. handsaumuð
samfella úr örþunnu lérefti og kot
sem er undanfari brjóstahalda nú-
tímans, að sögn Elínar. Líklegt er
að ungum nútímakonum þættu þau
vera fínustu ballklæði.
Áður en við göngum í næsta her-
bergi, beinast augun að kvenbún-
ingum frá seinni hluta 19. aldar
svo sem skautbúningum, upphlut
og peysufötum sem án efa margar
nútímakonur vildu ennfremur
eignast en því miður, þeir eru ekki
til sölu.
Má bjóða
kaffi og kleinur?
Maður finnur næstum lyktina af
Halldóru Bjarnadóttur þegar
gengið er í Halldórustofu, og fáir
yrðu hissa þótt hún kæmi askvað-
andi með kaffi og nýbakaðar klein-
ur. Í stofunni sem kennd er við
hana er að finna ýmsar einkaeigur
Halldóru, sem hún ánafnaði safn-
inu, margt er þar fallegra hluta og
sérstakra, til dæmis ritvél, sjöl,
sendibréf, gömul leðurtaska föður
hennar, Bretaskápur og fyrsta
bútasaumsteppið á Íslandi sem
hún hafði að eigin sögn: „aðeins yf-
ir rúminu á jólum, annars aldrei.“
Elín segir sögur af þessari
merku konu sem lést árið 1981, 108
ára, elst allra Íslendinga, og sýnir
okkur svuntudúk, þann fínasta sem
hefur verið unnin á Íslandi, úr ull
meira að segja. „Halldóra var mik-
ill safnari og ferðaðist mikið um Ís-
land og sankaði að sér því hún vildi
halda menningu kvenna á lofti.
Sýningar hélt hún víða um land og
fór með tóvinnu kvenna mjög
gjarnan til útlanda og hafði til sýn-
is.“
Tæki og tól
í kjallara
Í kjallara safnsins er einnig
margt merkra muna, svo sem
rokkar, spunavél, prjónavél,
snældur og fleira. Ýmiss konar
teppi, ofin eða útsaumuð skreyta
kjallarann og þar hangir fatnaður
vel á sig kominn miðað við aldur.
Með öllu er ómögulegt að segja
frá öllu því sem fyrir augu og eyru
ber í Heimilisiðnaðarsafninu á
Blöndósi, en tækifæri er enn til
heimsókna. Safnið verður opið
ferðamönnum til 20. ágúst, milli 13
og 17 á daginn og á öðrum tímum
er opnað fyrir hópa. Á veturna er
það smáfólkið í skólunum sem
kemur og skyggnist aftur í aldir í
þessu litla húsi sem samt er svo
stórt.
Til stendur að reisa viðbyggingu við Heimilisiðnaðarsafnið á Blönduósi
Í litlu húsi á Blönduósi
er að finna kynstrin öll
af heimaunnum munum,
klæðum og hannyrðum.
Hrönn Marinósdóttir
fræddist m.a. um kot
sem var undanfari
brjóstahalda nútímans.
Í stofunni hjá Hall-
dóru Bjarnadóttur
Viðstaddir hlusta með athygli á
Elínu forstöðukonu segja sög-
ur af Halldóru Bjarnadóttur.
Morgunblaðið/Hrönn Marinósdóttir
Í Halldórustofu er til dæmis ritvél, sjöl, sendibréf, gömul leðurtaska
föður hennar, Bretaskápur og fyrsta bútasaumsteppið á Íslandi.
TENGLAR
.....................................................
Símanúmer safnsins er 452 4067
og á Upplýsingamiðstöð Blönduóss
fást einnig upplýsingar í síma 452
4520