Morgunblaðið - 02.08.2001, Qupperneq 24

ERLENT
24 FIMMTUDAGUR 2. ÁGÚST 2001 MORGUNBLAÐIÐ
REIÐIR Palestínumenn í stærstu
flóttamannabúðunum í Líbanon
kröfðust þess í gær að náð yrði
fram hefndum fyrir árás Ísraela á
skrifstofur Hamas-samtakanna á
Vesturbakkanum í fyrradag, þar
sem átta féllu, þ. á m. tveir drengir.
Skotmark Ísraela mun hafa verið
tveir helstu leiðtogar Hamas-sam-
takanna, sem féllu í árásinni.
Árásir Ísraela undanfarið á til-
tekin skotmörk meðal Palestínu-
manna hafa verið fordæmdar víða
um heim. Forseti Sýrlands, Bashar
Assad, sagði í gær að Sýrlendingar
kynnu að auka herafla sinn í ljósi
stigmagnandi átaka fyrir botni
Miðjarðarhafs. Sagði Assad að
staða mála í Mið-Austurlöndum
væri komin á „alvarlegt stig sem
krefðist fyllstu árvekni og viðbún-
aðar“.
Hátt í 700 manns hafa fallið í
átökum Ísraela og Palestínumanna
undanfarna tíu mánuði, umsamin
vopnahlé hafa að engu orðið og
arabar hvarvetna í Mið-Austur-
löndum hafa fyllst mikilli reiði.
Hosni Mubarak, forseti Egypta-
lands, sagði í gær að árás Ísraela á
Hamas-leiðtogana mundi leiða til
„hefndarhringrásar“ og bæði Ísr-
aelar og Palestínumenn mundu
gjalda þess. Lét Mubarak þessi orð
falla eftir að hafa átt fund með
Yasser Arafat, forseta heimastjórn-
ar Palestínumanna.
Tyrkir gagnrýndu Ísraela harð-
lega í gær fyrir árásina á Vest-
urbakkanum. „Líkt og mörg önnur
ríki fordæmir Tyrkland þessa árás,
sem bætir ekki ástandið, sem nú
þegar er alvarlegt,“ sagði í yfirlýs-
ingu tyrkneska utanríkisráðuneyt-
isins. Eru Ísraelar hvattir til að
láta af valdbeitingu.
Þjóðverjar vöruðu við því í gær
að árás Ísraela á skrifstofur Hamas
gætu orðið til þess að draga enn úr
möguleikum á friðarumleitunum. Í
yfirlýsingu frá þýska utanríkis-
ráðuneytinu sagði að árás Ísraela
væri „ógn við ákaflega viðkvæmt
vopnahlé í Mið-Austurlöndum“ og
geti stuðlað að stigmögnun frekari
átaka. Hvöttu Þjóðverjar báða
deiluaðila til að hefja viðræður.
Í yfirlýsingu frá rússneska utan-
ríkisráðuneytinu er aukið ofbeldi í
Mið-Austurlöndum fordæmt og
Ísraelar og Palestínumenn hvattir
til að fara eftir friðaráætlun sem
lögð var til í skýrslu alþjóðlegrar
nefndar er kennd var við George
Mitchell, fyrrverandi þingmann í
Bandaríkjunum.
Abdullah II Jórdaníukonungur
ræddi við George W. Bush Banda-
ríkjaforseta í síma á þriðjudag og
hvatti hann til að láta meira til sín
taka til að binda enda á átök Ís-
raela og Palestínumanna. Opinbera
fréttastofan Petra í Jórdaníu
greindi frá því að konungurinn
hefði sagt Bush að Bandaríkja-
stjórn yrði umsvifalaust að skerast
í leikinn á landsvæðum Palestínu-
manna, þar sem ástandið færi hríð-
versnandi og væri „komið á stór-
hættulegt stig“.
Samkvæmt fréttaskýringu
breska ríkisútvarpsins, BBC, eru
árásir Ísraela undanfarið í sam-
ræmi við þá stefnu ísraelsku stjórn-
arinnar að ráða af dögum menn
sem hún telur að séu ógn við ísra-
elska borgara. Hafi ísraelskir emb-
ættismenn á stundum viðurkennd
fullum fetum að þetta sé stefnan og
að henni sé fylgt til hins ítrasta.
„Ég get sagt ykkur afdráttar-
laust hver stefnan er,“ sagði
Ephraim Sneh, fyrrverandi aðstoð-
arvarnarmálaráðherra og núver-
andi samgönguráðherra, fyrr á
þessu ári. „Ef einhver hefur framið
eða er að leggja á ráðin um hryðju-
verk verður að ráðast á hann. Þetta
ber árangur, þetta er ótvírætt og
þetta er réttlátt.“
Eftir árásina á Vesturbakkanum
í fyrradag ítrekaði Bandaríkja-
stjórn andstöðu sína við að Ísraelar
fylgi þessari stefnu.
Eldflaugaárásir Ísraela
fordæmdar víða um heim
Beirút, Berlín, Damaskus, Amman. AP.
AP
Föður Omars Mansours, sem var meðal hinna föllnu í árásinni, lyft svo að hann geti snert lík sonarins.
Segir Dani
hunsa alla
samvinnu
Þórshöfn. Morgunblaðið.
ANFINN Kallsberg, lögmaður
Færeyja, sagði í ræðu á Lög-
þinginu í gær að Danir vildu ekki
eiga neitt samstarf við færeysk
stjórnvöld um sjálfstæðismálin.
Þingkosningar verða í Færeyjum
einhvern tíma fyrir næsta vor.
Kallsberg sagði ljóst að sjálfstæð-
ismálið væri alls ekki í höfn,
danska stjórnin legði steina í götu
Færeyinga og notaði allar hugsan-
legar leiðir, lagalegar og pólitískar,
til að hindra framgang málsins.
„Þess vegna er mikilvægt að við
sýnum lipurð og þrautseigju. Og
við skulum ná takmarkinu,“ sagði
lögmaðurinn.
Færeyingar ætla að lækka
dönsku styrkina
Kallsberg sagði að þar sem for-
sætisráðherra Danmerkur, Poul
Nyrup Rasmussen, hefði ekki vilj-
að halda fund með sér um grund-
vallaratriði sjálfstæðisins myndi
færeyska stjórnin einhliða lækka
fjárstyrkina sem Danir veita Fær-
eyingum á hverju ári. Aðstoðin er
nú um milljarður danskra króna,
nær 12 milljarðar ísl. kr. á ári, en
landstjórnin í Þórshöfn hyggst
lækka hana um þriðjung frá næstu
áramótum. Einnig hyggjast Fær-
eyingar taka yfir stjórn skólamála
og almannatrygginga en þessir
málaflokkar eru nú á hendi stjórn-
valda í Kaupmannahöfn. Lögð
verða drög að opinberum sjóði sem
nota á til að koma í veg fyrir of
miklar efnahagssveiflur í kjölfar
breytinga í atvinnumálum.
Olían ekki enn í hendi
Hafnar eru boranir eftir olíu í
lögsögu Færeyja og ræddi Kalls-
berg um tækifærin og hætturnar
sem hugsanlegri olíuvinnslu gætu
fylgt. Hann varaði fólk einnig við
því að ganga út frá því sem gefnu
að olía fyndist og lagði áherslu á að
enn væri verið að leita.
Kallsberg í ræðu
á Lögþinginu
MOAMMAR Gaddafi, leiðtogi
Líbýu, er nú orðinn 59 ára gamall
og hefur setið við stjórnvölinn í
landinu í 32 ár. Landar hans eru
nú farnir að velta því fyrir sér
hver mun taka við af honum þeg-
ar hann lætur af störfum.
Sér til halds og trausts við
stjórn landsins hefur Gaddafi
„Grænu bókina“, handbók eftir
leiðtogann sem sögð er svara öll-
um spurningum um hvernig beri
að stýra Líbýu sem „alvöru lýð-
veldi“. Í landinu er engin stjórn-
arskrá, aðeins bókin græna sem
greinir frá hugmyndafræði leið-
togans. Bókin segir þó ekkert um
það hver muni taka við af honum.
Synir Gaddafis í sviðsljósinu
Hingað til hafa íbúar Líbýu
slúðrað og lesið á milli línanna
um hver verði arftaki leiðtogans
en nú geta sér margir til um að
þrír einstaklingar komi til greina
sem allir bera nafnið Gaddafi.
Þrír elstu synir Gaddafis, þeir
Mohammed, Seif el-Islam og Al-
Saadi deila nú sviðsljósinu með
föður sínum í auknum mæli. Til
merkis um það nefna dagblöð í
Líbýu nú syni Gaddafis á nafn en
hingað til hafa menn verið ein-
kenndir með stöðuheitum sínum í
líbýskum dagblöðum en ekki
nöfnum. Gaddafi hefur hingað til
verið sá eini sem nefndur er á
nafn.
Haft er eftir Anthony Cord-
esman, sérfræðingi í málefnum
Líbýu á rannsóknarmiðstöð í
hernaðar- og alþjóðamálum í
London, að einkennin sem nú eru
að koma fram séu dæmigerð fyrir
leiðtoga sem vill að sonur hans
taki við af sér. Í arabískum kon-
ungsríkjum eins og Jórdaníu er
hefð fyrir því að sonur takið við
af föður en í öðrum arabaríkjum
þykir slíkt þó ekki jafnsjálfsagt.
Kona næsti
leiðtogi Líbýu?
Gaddafi á auk fyrrnefndra
sona, eina dóttur og þrjá aðra
syni. Dóttir hans, Ayesha Gad-
dafi, sem er laganemi á þrítugs-
aldri, hefur vakið athygli fyrir
vasklega framgöngu. Hún átti til
að mynda fund með Saddam
Hussein, forseta Írak, er hún
heimsótti landið og hún hélt
þrumandi ræði um ágæti írska
lýðveldishersins (IRA) í ræðu-
horninu í Hyde Park í London í
einkaheimsókn sinni þangað í
fyrra.
Því velta menn nú fyrir sér
hvort Ayehsa kunni að verða
fyrsta konan til að verða forseti
Líbýu. Það er þó talið fremur
ólíklegt þar sem íbúar Líbýu eru
fastheldnir á hefðir auk þess sem
ættflokkaskipulag er þar enn við
lýði. Gaddafi lýsti því yfir
snemma á síðasta ári að þörf
væri á nýjum þjóðhöfðingja í Líb-
ýu en síðan þá hafa engar
ákvarðanir þar að lútandi verið
teknar. Þegar þriðji elsti sonur
hans, Al-Saadi, var spurður út í
þetta nýlega, þar sem hann var
staddur í Tókýó, sagði hann of
snemmt að ræða það hver verði
næsti þjóðhöfðingi Líbýu.
Undir orð hans tekur Saad
Djabar, sérfræðingur í málefnum
Norður-Afríku við háskólann í
Cambridge á Englandi. Djabar
sagði þó að val á arftaka Gaddaf-
is gæti orðið ruglingslegt þegar
til þess kemur.
„Það er þörf á að endurskipu-
leggja uppbyggingu líbýsks
stjórnkerfis og samfélags,“ sagði
Djabar.
Íbúar Líbýu velta fyrir
sér arftaka Gaddafis
AP
Moammar Gaddafi, hinn 59 ára gamli leiðtogi Líbýu, ásamt tveimur
sonum sínum. Til vinstri er Al-Saadi sem er forseti knattspyrnu-
sambands Líbýu og er hann einn af leikmönnum líbýska landsliðsins í
knattspyrnu. Fyrir miðju er Gaddafi og lengst til hægri er Seif el-
Islam sem er formaður góðgerðastofnunar Gaddafis.
Synir og dóttir
leiðtogans
í sviðsljósinu
Líbýa, Trípólí. AP.
TEKJUSKATTAR verða ekki
lækkaðir á Ítalíu fyrr en í fyrsta
lagi árið 2003. Í kosningabarátt-
unni í vor hét hægrimaðurinn Silv-
io Berlusconi, sem varð forsætis-
ráðherra í júlí, að tekjuskattar
yrðu lækkaðir og var loforðið einn
af grundvallarþáttum stefnuskrár
flokks hans, Áfram Ítalía.
Berlusconi kom fram í sjón-
varpsþætti í kosningabaráttunni
og undirritaði þar skjal sem hann
kallaði Samning við Ítali og inn-
siglaði þar loforðið. Hagfræðingar
efuðust frá upphafi um að hægt
yrði að uppfylla það og standa
jafnframt við skilyrði sem sett eru
um hámarkshalla á fjárlögum að-
ildarríkja Efnahags- og mynt-
bandalags Evrópu, EMU. Ítalska
stjórnin segir nú að hallinn sé of
mikill og því verði að bíða með
lækkunina.
Stjórnin lagði í gær fram fimm
ára áætlun um efnahagsmál í neðri
deild þingsins og var hún sam-
þykkt, áður hafði efri deildin sam-
þykkt hana.
Sagt er frá frestun skattalækk-
unarinnar í greinargerð með áætl-
uninni.
Skatta-
lækkun
frestað
Stjórn Silvios
Berlusconis
Róm. AP.