Morgunblaðið - 02.08.2001, Side 40
UMRÆÐAN
40 FIMMTUDAGUR 2. ÁGÚST 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Guð
ÞAÐ hefur vart far-
ið fram hjá neinum
Íslendingi að smá-
bátaeigendur reru líf-
róður fyrir tilveru
sinni á lokadögum Al-
þingis í maí sl. Krafa
þeirra var skýr, þ.e.
að þeir yrðu látnir í
friði. Þeim varð ekki
að ósk sinni, sjávarút-
vegsráðherra ákvað
að fara ekki að vilja
meirihluta alþingis-
manna og fresta
framkvæmd laga um
krókabáta.
Þeir voru því niðurlútir trillu-
karlarnir sem yfirgáfu Alþingi að
kvöldi 19. maí.
Frá því þessi dapra niðurstaða
leit dagsins ljós hefur margt gerst
í þjóðfélaginu sem styrkt hefur
kröfu og stöðu trillukarla. Fyrst er
þar til að taka skoðanakönnun sem
DV gerði. Þar var spurt: „Ertu
fylgjandi eða andvíg(ur) því að
smábátar njóti sérréttinda til veiða
við Ísland.“ Svörunin var mjög góð
eða 89% og voru 81,8% fylgjandi
því að smábátar nytu sérréttinda.
Þá kom fram í þjóðarpúlsi Gall-
up að sjávarútvegsráðherra og
gjörðir hans nutu ekki trausts
meirihluta kjósenda Sjálfstæðis-
flokksins, 54,5% þeirra voru ekki
ánægðir með hans störf.
Þetta tvennt hefði átt að nægja
til að ráðherrann myndi athuga
sinn gang og fallast á viðræður við
trillukarla um sættir. Landssam-
band smábátaeigenda var reiðubú-
ið að slá af kröfum sínum um
óbreytt kerfi, þó aðá engan hátt
röksemdir lægju til þess að ástæða
væri til að gefa eftir. Ráðherrann
hefur aftur á móti, þrátt fyrir
þessu skýru skilaboð, ákveðið að
sitja við sinn keip og lýsa yfir að
ekki komi til greina að falla frá
kvótasetningu krókabáta.
Stjórn Landssambands smá-
bátaeigenda ályktaði nýverið um
þá stöðu sem upp er komin. Í
henni er skorað á ríkisstjórn að
setja hið fyrsta bráðabirgðalög til
að viðhalda núverandi veiðikerfi
krókabáta. Þannig yrði komið í
veg fyrir þá vá sem annars blasir
við hinum dreifðu byggðum. Ný-
legur dómur Héraðsdóms Reykja-
víkur sýnir að þegar svo miklir
hagsmunir eru í húfi hafa stjórn-
völd fulla heimild til að grípa inn í
með slíkri lagasetningu. Þá liggur
og fyrir álitsgerð Sigurðar Líndal
og Skúla Magnússonar sem stað-
hæfir að stjórnvöldum er heimilt
að stjórna veiðum krókabáta með
núverandi fyrirkomulagi.“
Í niðurlagi ályktunarinnar
segir eftirfarandi:
„Það er brýn nauðsyn fyrir þjóð
sem lifir á nýtingu fiskistofna að
veiðunum sé stjórnað
með þeim hætti að
þeir vaxi og dafni
ásamt því að mannlífi
og menningu aukist
þrek og þor. Þetta
gerist því aðeins að
sátt ríki meðal þjóð-
arinnar um fyrir-
komulag og fram-
kvæmd fiskveiðanna.
Stjórn Landssam-
bands smábátaeig-
enda ítrekar enn á ný
fyrri yfirlýsingar sín-
ar um vilja til að leysa
mál í samvinnu og
sátt við stjórnvöld. En
til að svo megi verða þarf vilja
beggja til.“
Fjölsóttasti fundur sem haldinn
hefur verið á Vestfjörðum nú hin
síðari ár fór fram 26. maí sl. Um
áttahundruð manns sóttu fundinn
og var vilji fundarins afar skýr,
það er að fyrirhuguð lagasetning
um breytingar á veiðikerfi króka-
báta kæmi ekki til framkvæmda.
Skömmu áður höfðu á þriðja þús-
und Vestfirðinga ritað nafn sitt
þar sem skorað var á stjórnvöld að
koma í veg fyrir lagasetninguna.
Engin spurning er að margvís-
legar forsendur liggja að baki víð-
tækum stuðningi við sjónarmið
trillukarla. Íslendingar hafa nokk-
ur innbyggð grundvallaratriði sem
ekki má ráðast á, né særa. Eitt
slíkt er trillukarlinn og rómantíkin
kringum trilluútgerðina. Trillu-
karlinn sækir sjóinn einn síns liðs,
augun nema bátinn sem sker logn-
ið á sjónum og ómur af vinalegu
vélarhljóði berst til eyrna. Komið
að landi þar sem fólkið horfir á
spriklandi fiskinn og virðir fyrir
sér athafnir trillukarlsins. Athafn-
ir sem auðga mannlífið, eru í sátt
við fiskistofnana og náttúruna.
Komi núgildandi lög til fram-
kvæmda er vegið alvarlega að því
sem hér hefur verið lýst.
Við sem eigum alla afkomu okk-
ar og fjölskyldna undir útgerð
smábáta biðjumst vægðar af hálfu
Alþingis og ríkisvalds.
Vægð
Guðmundur
Halldórsson
Höfundur er trillukarl í Bolungarvík
Smábátar
Við sem eigum alla af-
komu okkar og fjöl-
skyldna undir útgerð
smábáta, segir Guð-
mundur Halldórsson,
biðjumst vægðar af
hálfu Alþingis og ríkis-
valds.
ÞAÐ verpir þrasta-
par í garðinum heima.
Ég hef í huganum
ímyndað mér, að sama
spörvafjölskyldan
komi alltaf ár eftir ár,
því hreiðrin eru nær
alltaf í sömu tveimur
trjánum. Einungis er
það mismunandi á
hvaða grein hreiðrin
eru hverju sinni,
stundum á fimmtu
hæð, stundum á þeirri
sjöttu. Parið byrjar að
verpa snemma vors og
kemur venjulega upp
ungum úr tveimur til
þremur vörpum á
sumri hverju. Þegar þrengjast fer
um ungana brölta þeir upp úr
hreiðrinu, sumir hanga á greinum
trésins lengi vel, aðrir falla ófleygir
beint til jarðar. Það er þá undir því
komið hvort stríðaldir kettirnir í
hverfinu koma í morðhugleiðingum í
skemmtiferð að drepa sér til dund-
urs og gamans, því eins og allir vita
er það skiljanlegt að kettir, sem
ekkert hlutverk hafa lengur, verði
að fá að drepa varnarlausa unga til
afþreyingar, eða svo er sagt. Þó að
aðeins þrír til fjórir ungar komist
upp af oft allt að átján samtals halda
foreldrarnir áfram að verpa, unga
út og fæða afkvæmin af slíkri elju,
að það vekur aðdáun.
Í Guðspjalli 27. júlí segir Jesús
um spörvana:
,,Og ekki fellur einn þeirra til
jarðar án vitundar föður yðar.“ Því
er það svo, að það er öruggt að
varnarlausir ungarnir komast í
hendur föðurins, þegar kettirnir
hafa lokið sér af með þá. En líkinga-
mál Jesú er ekki alltaf auðskilið. Þó
er það svo að hann tjáir það greini-
lega að við þurfum ekkert að óttast,
við séum, ef eitthvað er, í meiri met-
um hjá föðurnum en fuglarnir. Þeg-
ar hann talar þetta er farið að of-
sækja hann og öll þau er fylgdu
honum. Hann er að tala kjarkinn í
sitt fólk. Hann segir, að við eigum
að hrópa hátt um það, sem hann
hvíslar okkur í eyra. En þurfum við
á kjarki að halda? Ef
til vill ekki hérlendis,
ef til vill erum við dek-
urþjóð, sem treyst-
umst ekki til að þjást
fyrir trúna, ef til vill
hefur Drottinn sett
okkur niður hér á
þessu landi, okkur til
varnar, eins og ung-
ana, sem klekjast út
þar sem engir kettir
eru. Það er svo sem
ekkert þrekvirki að
tala um Guð, að játa
trúna hér, þar sem
engin hætta er á of-
sóknum og raunar full-
komið öryggi nema um
náttúruhamfarir væri að ræða. En
einnig þá værum við í höndum Guðs.
Í þessum hugrenningartengslum
um fuglana, um öryggi okkar í land-
inu hér, leitar sú hugsum á hvað
okkur sé ætlað að gera fyrir trúna,
fyrir Guð í stað þess að deyja fyrir
trúna. Það hlýtur að vera það, að
sýna trú í samskiptum við aðra, að
leggja eitthvað verulegt af mörkum
í samskiptum við þá sem á þurfa að
halda. Í starfi prestsins kynnist
maður margs konar örbirgð, and-
legri ekki síður en líkamlegri. En að
ungir foreldrar, sem verða fyrir því
að börnin þeirra veikist af lang-
vinnum sjúkdómi, þurfi að verða ör-
eigar þess vegna getur ekki verið að
vilja Guðs. Sé barnið veikt á geði fer
fyrir alvöru að syrta í álinn, geðveiki
ræðir maður ekki, engu er líkara en
svona fjölskylda sé holdsveik og far-
ið með hana eins og farið var með
holdsveika í fyrndinni. Búi fjölskyld-
an t.d. norður í landi, foreldrarnir
starfi bæði tvö utan heimilis til að
komast af, er vart nema eitt fram-
undan. Fyrir fjölskyldunni fer eins
og þrastarungunum í garðinum mín-
um, þrastarunganum, sem kötturinn
drap og skildi eftir sundurtættan.
Það er okkur sem þjóð ekki sæm-
andi, að ungar fjölskyldur þurfi að
fara á vonarvöl vegna veikinda
barna sinna. Mér er kunnugt um
fleira en eitt tilfelli, þar sem ástand-
ið er slæmt, annað foreldrið þarf
venjulega að hætta að vinna, tekj-
urnar skerðast, kostnaður eykst,
skuldir hlaðast upp, ástandið verður
óþolandi, fjölskyldan tætist í sund-
ur, allir verða eitt flakandi sár og
það er vafamál hvort þau sár grói
nokkurn tíma. Sjáir þú, sem þetta
lest, einhvern möguleika til að
breyta þessu ófremdarástandi,
hvort sem er með að stuðla að kerf-
isbreytingu eða einhvern veginn
öðru vísi, viltu þá vera svo væn/
vænn að leggja þessu fólki lið? Auk
þes er það svo, að það er nánast eins
og að fá happdrættisvinning, að
koma langveiku barni undir lækn-
ishendur og það er ekki fagfólki á
nærri fertugri barna- og unglinga-
geðdeild að kenna heldur því, að
ekki er til rými, ekki aðstæður til að
taka við langveikum börnum.
Megi góður Guð hjálpa okkur til
að breyta því, sem við framast get-
um hvert og eitt, þetta er alvarlegt.
Jesús sagði að við ættum að hrópa
um það, sem okkur væri hvíslað í
eyra, gerum það nú, ræðum þetta
opinskátt, gerum eitthvað.
Í garðinum mínum slapp einn
þrastarungi úr klóm kattarins,
vegna hatrammlegrar árásar for-
eldranna. Hann skreið í skjól undir
trénu hjá heimilishundinum, sem lét
sér fátt um finnast. Daginn eftir tók
þrastarunginn flugið, flögraði fyrst
upp á girðinguna, safnaði kjarki, lét
síðan vaða og sjá, hann hvarf í blá-
móðu góðviðrisdagsins með stoltum
foreldrunum. Skyldi hann koma aft-
ur næsta vor og byggja hreiður í
fjölskyldutrénu sínu?
Um þresti, þjóð og
þjáðar fjölskyldur
Þórey
Guðmundsdóttir
Börn
Sé barnið veikt á geði,
segir Þórey Guðmunds-
dóttir, fer fyrir alvöru
að syrta í álinn.
Höfundur er settur sóknarprestur á
Þingvöllum.
Byggir
upp og
nærir
NAGLANÆRING
textil.is