Morgunblaðið - 02.08.2001, Qupperneq 45

MINNINGAR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. ÁGÚST 2001 45
✝ Guðrún Guðjóns-dóttir fæddist í
Tungu í Fljótshlíð
17. mars 1908. Hún
lést á hjúkrunar-
deildinni á Lundi 14.
júní síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru Guðjón Jóns-
son, bóndi í Tungu, f.
20. mars 1872 í Mið-
koti í Fljótshlíð, d. 5.
apríl 1952 í Tungu,
og kona hans, Ingi-
laug Teitsdóttir, f. 4.
ágúst 1884 á Grjótá í
Fljótshlíð, d. 27. júlí
1989, og jarðsungin á Breiðaból-
stað á 105. afmælisdegi sínum.
Þeim hjónum varð fjögurra barna
auðið og var Guðrún elst þeirra, þá
Sigurlaug, f. 8. júní 1909, átti Guð-
mund Guðnason, f. 4. október 1909
frá Kotmúla í Fljótshlíð. Þau
byggðu nýbýlið Fögruhlíð úr Kot-
múlalandi árið 1936 og bjuggu þar
til 1990 er þau fluttu á Kirkjuhvol
á Hvolsvelli. Guðmundur lést 12.
sept. 1998. Næstur að aldri er Odd-
geir, f. 4. júlí 1910, fv. hreppstjóri,
fræðimaður og bóndi í Tungu
1942–1991. Kona hans er Guðfinna
Ólafsdóttir ljósmóðir, f. 19. júlí
þeim tíma féll Markarfljót vestur í
Þverá sem þá var einatt ill yfir-
ferðar, áður en fyrirhleðslur voru
gerðar til varnar.
Guðrún vann síðan áfram hjá
foreldrum sínum í Tungu til ársins
1942, en það ár tóku Oddgeir,
bróðir hennar, og Guðfinna, kona
hans, við búinu í Tungu. Guðrún
fór þá starfsstúlka að Breiðaból-
stað til sr. Sveinbjarnar prófasts
Högnasonar og konu hans, Þór-
hildar Þorsteinsdóttur, og vann
þar um árabil sem haust- og vetr-
arstúlka en á sumrin var hún
kaupakona hjá Oddgeiri, bróður
sínum í Tungu. Um 1953–54 fór
hún sem bústýra að Voðmúlastöð-
um í Landeyjum til bræðranna
Guðmundar og Árna Kristjáns-
sona og 1956 flutti hún með þeim
til Þorlákshafnar og sá þar um
heimilishald fyrir þá. Guðmundur
lést 1964 en Guðrún bjó áfram með
Árna í Þorlákshöfn þar til þau
fluttu á Dvalarheimilið Lund á
Hellu árið 1983. Árið 1989 fluttu
þau á Dvalarheimilið Kirkjuhvol á
Hvolsvelli. Árni lést 28. júlí 1999.
Guðrún dvaldist áfram á Kirkju-
hvoli, en þar sem þreki hennar og
heilsu fór mjög hnignandi var hún
flutt skömmu fyrir andlátið á
hjúkrunardeildina á Lundi þar
sem hún lést 14. júní sl., þá orðin
93 ára.
Útför hennar var gerð frá
Breiðabólstaðarkirkju í Fljótshlíð
23. júní.
1922 á Syðra-Velli í
Flóa. Þau eru búsett á
Hvolsvelli frá 1991.
Yngst systkina Guð-
rúnar er Þórunn, f.
11.8. 1911. Hennar
maður var Kristinn
Jónasson rafvirkja-
meistari á Eyrar-
bakka, f. 21. júní 1897,
d. 13. mars 1973. Guð-
rún gekk í barnaskóla
Fljótshlíðar sem þá
var farskóli. Hún fór
ung að taka þátt í
heimilis- og bústörf-
um og kom þá fljótt í
ljós dugnaður hennar og einstök
vandvirkni.
Guðrún var heitbundin Eyvindi
Albertssyni, f. 3. nóv. 1908 í Skipa-
gerði í Landeyjum, miklum gáfu-
og ágætismanni. Hann hafði stofn-
að til búskapar á hluta á austur-
jörðinni í Teigi í Fljótshlíð með að-
stoð móður sinnar, Salvarar
Tómasdóttur, en afráðið var að
þau Guðrún og Eyvindur tækju við
jörð og búi í Tungu vorið 1936. En
skömmu áður en að því kæmi gerð-
ist það hörmulega slys 13. apríl þá
um vorið, að Eyvindur drukknaði
af hesti í Þverá fyrir neðan Teig. Á
Ég finn það gegnum svefninn,
að einhver læðist inn
með eldhúslampann sinn,
og veit að það er konan,
sem kyndir ofninn minn...
(Davíð Stefánsson.)
Þessar ljóðlínur þjóðskáldsins
koma mér í hug þegar ég minnist
heiðurskonunnar Guðrúnar Guð-
jónsdóttur frá Tungu, sem átti nokk-
urn hlut að uppeldi mínu á unglings-
árum, þegar hún var í hópi
heimilisfólksins á Breiðabólstað um
allmargra ára skeið.
Eins og í öllum góðum skáldskap
má leggja dýpri merkingu en við
blasir í fyrstu í hin einföldu orð
skáldsins, sem að ofan eru tilfærð.
Að bera eldhúslampann um húsið á
myrkum morgnum og kynda ofninn
sem veitti yl og notalegar aðstæður
til dagsverksins, var hlutverk sem
stundum var ekki metið til fulls svo
sem vert var og einatt af höndum
innt án þess „að alheimta daglaun að
kvöldum“. En í þessu getur einnig
falist líking um mikilvægi hinnar
fyrstu gerðar í aðhlynningu og upp-
eldi yngri kynslóðarinnar og jafn-
framt nauðsyn þess að glæddur sé
eldur hugsjóna, meðal yngri sem
eldri, til betri og fegurri framtíðar
jafnréttis, friðar, skilnings og sátta
meðal stétta, þjóða og allra jarðar-
barna.
Á árunum milli stríða, á fjórða
tugi síðustu aldar, voru hin svoköll-
uðu nútímaþægindi óvíða komin til
sögunnar, a.m.k. í sveitum landsins.
Eftir litla og lausa olíu- og kolaofna,
sem mikil eldhætta fylgdi, komu
vatnsmiðstöðvar með ofnum á þili og
kolakatli í kjallara. Það var oft kalt á
nóttinni og á morgnana áður en kynt
var upp. Þessi verk annaðist Gunna
af mikilli samviskusemi. Alltaf fyrst
á fætur, eldsnemma morguns, að
kveikja ljós á lampa, lífga glóð í elda-
vélinni og kynda miðstöðina, kola-
ketilinn í suðausturhorni kjallarans
sem var grjóthlaðinn með moldar-
gólfi, en að suðvestanverðu var
strokkur og skilvinda í afþiljuðu her-
bergi, þar sem Gunna vann úr
mjólkinni með öðru heimilisfólki,
eftir að hafa sinnt mjöltum ásamt
fleirum.
Svo komu ný og nútímalegri húsa-
kynni og jafnvel vélar og tæki til
léttis í eldhúsi með rafmagni og
sjálfvirkri olíukyndingu. Þeim fram-
förum fagnaði hún, en hélt áfram að
vera árrisulust allra, reiða fram
morgunverðinn og segja sjöfréttirn-
ar úr útvarpinu þegar aðrir voru að
tína á sig spjarirnar.
Raunar eru þetta fremur aukaat-
riði og aðeins umgjörð um það sem
Gunna bjó yfir og átti innra með sér.
Hún var alin upp í Tungu með for-
eldrum sínum og systkinum, að
ógleymdri föðursystur sinni, Vigdísi
Jónsdóttur, sem einnig var langdvöl-
um á Breiðabólstað. Á heimilinu í
Tungu var ekki aðeins frábær verk-
menning að þeirra tíma hætti, með
saumum og vefnaði og list- og húsa-
smíði, heldur var þar einnig slík
auðgi þjóðfræða, ættfræði, kveð-
skapar og náttúruvísinda að sjald-
gæft má teljast. Og fæst af þessu var
skráð til síðustu tíma, en ein kyn-
slóðin nam af annarri.
Gunna í Tungu var vel gefin kona
og verkhög og hefði kannski átt ann-
an feril á öðrum tíma. En ung að ár-
um, á blómaskeiði ævinnar, varð hún
fyrir svo óvæntri og biturri reynslu,
er hún missti unnusta sinn, að skilj-
anlegt verður að hún gat aldrei orðið
söm og áður. Ör verða eftir, sem
aldrei hverfa, en sú þunga reynsla
varð henni einnig skóli til þroska í
því sem öðrum má verða til hjálpar í
nauðum, umhyggjusemi og meðlíð-
unar í annarra vanda, þjónustuvilja
og hjálpsemi hvar sem þörf er á.
Þess fengu ekki síst að njóta börnin
sem í návist hennar voru. Þess er
vissulega ljúft að minnast af eigin
reynslu frá liðnum árum, og líka
þeirrar tryggðar og samkenndar
sem óbrigðul var alla tíð.
Gunna í Tungu hafði numið sín
fræði í heimaskóla, þulur, kvæði,
þjóðsögur og vísnagerð sem kom sér
vel þegar kveðist var á og úrslitum
réði að rétt væri farið með „stuðl-
anna þrískiptu grein“ og að engin
þurrð yrði á rétt kveðnum stökum. Í
stuttu máli má segja að hún hafi búið
að fágætum sjóði fróðleiks, sagna og
kveðskapar eins og raunar systkinin
öll frá Tungu, þó að bróðir hennar,
Oddgeir, sé þeirra kunnastur fyrir
fræðimennsku sína og ritstörf.
Gunna í Tungu var næm og natin
við allt sem lífsanda dró. Hlúði að
vexti og þroska hvar sem þörf var á.
Hún lét sér annt um börn og ung-
linga og virtist skilja og skynja
þeirra þarfir og viðhorf ekki síður en
foreldrarnir. Henni var lagið að
miðla af fróðleik sínum, hvort sem
var í gamanmálum eða alvöru.
Oftast var það gert til að kæta og
létta öðrum í skapi í dagsins önn og
erli.
Hún breiddi í kringum sig birtu
velvildar og umhyggju, jafnt fyrir
mönnum sem málleysingjum. Hún
hændi að sér dýrin sem hún um-
gekkst og mátti glöggt greina að
hún átti vinum að mæta, ekki síst
þegar hún settist að mjöltum eða var
að gefa hænsnunum. Öll sín verk
vann hún af frábærri vandvirkni og
samviskusemi svo aðrir máttu af
læra.
Það er vissulega margs að minn-
ast og margt að þakka frá liðnum
samverustundum og hlýhugur og
þakkarkennd býr í hugum vina og
samferðafólks. Göfgi og fórnarlund á
sín laun að lokum. „Gott þú góði og
trúi þjónn, gakk inn til fagnaðar
herra þíns“, sagði frelsarinn forðum.
Gott er að mega treysta orðum hans.
Blessuð sé minning Guðrúnar
Guðjónsdóttur frá Tungu.
Sváfnir Sveinbjarnarson.
GUÐRÚN
GUÐJÓNSDÓTTIR
✝ Andrés HelgiBjarnason fædd-
ist á Suðureyri við
Súgandafjörð 10.
júlí 1934. Hann lést
á Landspítalanum í
Fossvogi 20. júní
síðastliðinn. Andrés
var sonur hjónanna
Sigurborgar Sumar-
línu Jónsdóttur, f.
23. apríl 1903, d. 6.
apríl 1991, og
Bjarna Guðmundar
Friðrikssonar, vita-
varðar og sjómanns,
f. 31. júlí 1896, d. 5.
nóv. 1975. Systkini Andrésar
voru: Drengur Bjarnason, f. 1923,
d. óskírður sama ár; Elísabet
Friðrikka, húsfreyja í Reiðholti, f.
19. okt. 1924, d. 19. okt. 1958;
Bergþóra Jósefína, f. 2. júní 1926,
d. 6. ágúst 1932; Ása, f. 10. ágúst
hjúkrunarfræðingur í Reykjavík;
Hermann Alfreð, f. 17. feb. 1948,
viðskiptafræðingur í Reykjavík.
Andrés kvæntist eftirlifandi
eiginkonu sinni, Hrafnhildi Svövu
Guðmundsdóttur, hinn 15. júlí
1960. Börn Andrésar og Hrafn-
hildar eru: 1) Bergþóra, f. 21.
sept. 1959, húsfreyja á Kiðafelli.
Eiginmaður hennar er Sigurbjörn
Hjaltason, f. 10. júní 1958. Börn
þeirra eru: Hrafnhildur Björk, f.
27. ágúst 1979, Rakel Rán, f. 18.
nóv.1981. 2) Örn Viðar, f. 6. júlí
1962. 3) Elísabet María, f. 2. sept.
1966. Sambýlismaður hennar er
Eiríkur Kjartansson. 4) Kolbrún,
f. 14. ágúst 1967.
Andrés var trésmíðameistari
að mennt og starfaði sem slíkur
drýgstan hluta ævinnar. Hann
var listfengur mjög og fékkst
mikið við tréskurð og framleiðslu
ýmissa muna.
Andrés var einnig mikill
áhugamaður um íþróttir og lék í
öldungaflokki Hauka um árabil.
Útför Andrésar fór fram frá
Fríkirkjunni í Hafnarfirði hinn
27. júní.
1927, sjúkraliði í
Reykavík; Eyjólfur
Sigurður, f. 3. janúar
1929, sjómaður í
Hafnarfirði; Friðrik
Þórður, f. 29. ágúst
1930, d. 7. ágúst 1983,
tollvörður í Keflavík;
Þórhallur, f. 6. ágúst
1932, d. 30. mars
1992, sjómaður í
Hafnarfirði; Anna, f.
27. apríl 1936, versl-
unarmaður í Garða-
bæ; Páll, f. 22. sept.
1937, pípulagninga-
meistari í Reykjavík;
Karl, f. 14. júní 1939, d. 6. des.
1939; Karl, f. 16. nóv. 1940, múr-
ari í Hafnarfirði; Sigríður Borg-
hildur, f. 16. feb. 1942, d. 3. júní
1946; Arnbjörg Jóna, f. 4. okt.
1943, húsfreyja á Suðureyri;
Borghildur Fríða, f. 9. maí 1946,
Bróðir minn, Andrés Helgi
Bjarnason, er látinn. Við systkinin
ólumst upp á Suðureyri við Súg-
andafjörð og á Galtarvita í stórum
systkinahópi. Persónuleiki Andrés-
ar kom þar strax í ljós, brosmild-
ur, dugmikill og hrekklaus dreng-
ur. Meðan sum okkar systkinanna
áttum það til að vera tekin á tepp-
ið hjá foreldrum okkar fyrir
bernskubrek var ekki um það að
ræða hjá Andrési. Hreinlyndi,
hjartagæska og hjálpsemi eru eig-
inleikar sem ég hef alltaf tengt
Andrési. Bóngóður var hann og
alltaf var auðsótt mál að leita til
Andrésar eftir hjálp við ýmiss
konar smíðar, enda var hann lag-
hentur og ákaflega fær í sinni iðn,
trésmíði. Íþróttahæfileikar Andr-
ésar komu snemma í ljós. Hann
var afburðamaður í frjálsum
íþróttum og vann til fjölda verð-
launa á íþróttamótum á Núpi við
Dýrafjörð. Áhugi Andrésar á
íþróttum átti eftir að endast ævi-
langt. Hann fylgdist ávallt vel með
í heimi íþróttanna og stundaði
lengst af knattspyrnu með félögum
sínum. Andrés fylgdist einnig vel
með þjóðmálum og hafði skoðanir
á þeim. Hann ræddi þjóðmál af
einurð og staðfestu með réttlætið
alltaf að leiðarljósi.
Andrés fluttist suður frá Súg-
andafirði ungur maður og nam tré-
smíði. Hann starfaði sem tré-
smíðameistari mestan hluta ævi
sinnar. Andrés var hamhleypa til
vinnu og afkastaði oft á við þrjá
menn. Það var gæfuspor fyrir
bróður minn er hann gekk að eiga
Hrafnhildi Guðmundsdóttur. Sam-
an reistu þau sér yndislegt heimili
í Garðabænum og ólu þar upp
börn sín. Þangað var alltaf gott að
koma og gaman að fylgjast með
þessum listrænu hjónum smíða
fagra hluti. Einnig var það aðdá-
unarvert hve mikla alúð þau lögðu
í gullfallegan garðinn sinn.
Upp úr miðjum aldri átti Andrés
við erfið veikindi að stríða um
tíma. Líkaminn var ekki samur á
eftir en andlegt atgervi beið ekki
hnekki af.
Með þakklæti fyrir samfylgdina
kveð ég Andrés bróður minn að
sinni og sendi eiginkonu og fjöl-
skyldu hugheilar samúðarkveðjur.
Megi minning um góðan dreng
lifa.
Ása Bjarnadóttir.
ANDRÉS HELGI
BJARNASON
Elsku langamma.
Ég kveð þig með síðasta erindinu
úr kvæðinu um okkur sem þú gafst
mér.
Sofðu mín Sigrún,
sofðu nú rótt.
Guð faðir gefi
þér góða nótt.
(Jón Thor.)
Þín
Sigrún.
Elsku langamma.
Nú ertu farin til Guðs og við sökn-
um þín, þegar við förum með bæn-
irnar biðjum við Guð að faðma þig
frá okkur. Við þökkum þér allt.
Vertu yfir og allt um kring
með eilífri blessun þinni,
sitji Guðs englar saman í hring
sænginni yfir minni.
(Sig. Jónsson frá Presthólum.)
Góða nótt elsku amma Sigga.
Ólöf Björk og Lilja Björk.
Nú þegar leiðir skilur streyma svo
margar fallegar minningar frá liðn-
um samverustundum um huga okk-
ar.
Þú varst alltaf svo hlý og góð og
hafðir allt það til brunns að bera sem
prýða má eina manneskju.
Það var fyrir rúmum fimmtíu ár-
um sem fundum okkar bar saman.
Þá varstu enn ung og glæsileg með
barnahópinn þinn. Það ljómaði allt í
kringum þig af hreinlæti, góðvild og
hjartahlýju. Ég tel mig hafa verið
heppinn mann að hafa átt þess kost
að vera samferðamaður þinn í lífinu.
Þú gafst mikið af þér og varst mikil
og góð fyrirmynd fyrir okkur Heiðu,
þá nýtrúlofuð. Við leigðum þá í kjall-
aranum á Baldursgötu 2 í Keflavík.
Það var á þessum tíma sem við
Heiða gengum í hjónaband og þið
hjónin, þú og Sigurður Guðmunds-
son eiginmaður þinn, voruð vígslu-
vottar. Það var svo í framhaldi af
þessu sem þú fékkst ærið verkefni.
Þú varst yfir systur þinni við flestar
fæðingar drengjanna okkar og varst
hennar stoð og stytta. Heiða mun
aldrei gleyma því hvað henni var
mikill styrkur af nærveru þinni. Það
er frá þessum tíma sem við eigum
margar fallegar og góðar minningar
með ykkur hjónum.
Það var svo árið l965 sem þú varst
fyrir þeirri djúpu sorg að missa eig-
inmann þinn, þá 55 ára gömul. Þú
tókst því með stillingu og hugprýði
eins og þín var von og vísa, og lífið
hélt áfram. Þú miðlaðir hlýju og góð-
vild til okkar allra. Börnin okkar og
barnabörn fóru ekki varhluta af því.
Við þökkum þér fyrir alla þá ástúð
og umhyggju sem þú sýndir þeim.
Þú varst mannvinur að eðlisfari. Ég
heyrði þig aldrei hallmæla nokkrum
manni, það voru allir góðir í þínum
augum. Það er sagt að augun séu
spegill sálarinnar og kom það skýrt
fram í ásjónu þinni. Þið Heiða voruð
mjög samrýndar systur og ferðuðust
mikið saman, til sólarlanda, Dan-
merkur og Noregs. Einnig innan-
lands, vestur á firði, voruð viku á
Súgandafirði hjá Ingu systur minni.
Það var einnig á þessum árum
sem þú komst með okkur í sumarbú-
staðinn. Þar ríkti kyrrð og friður,
kvöldsólin umvafði okkur og Þing-
vallavatn skartaði sínu fegursta.
Kvöldkyrrðin var rofin með fögrum
gítarhljómum frá Ingu Jónasar og
við sungum „Undir bláhimni“. Þess-
um yndislegu samverustundum
munum við aldrei gleyma.
Elsku Sigga, við munum varðveita
minningu þína og muna öll þín góðu
verk.
Við vitum að þér verður vel tekið
handan móðunnar miklu og biðjum
góðan Guð að varðveita þig og fjöl-
skyldu þína.
Ég þakka þau ár sem ég átti,
þá auðnu að hafa þig hér.
Og það er svo margs að minnast,
svo margt sem um hug minn fer.
Þó þú sért horfin úr heimi,
ég hitti þig ekki um hríð.
Þín minning er ljós sem lifir
og lýsir um ókomna tíð.
(Þórunn Sig.)
Ragnar og Bjarnheiður.
Handrit afmælis- og minningargreina skulu vera vel frá gengin, vélrituð eða tölvusett. Sé
handrit tölvusett er æskilegt, að disklingur fylgi útprentuninni. Senda má greinar til blaðsins
í bréfsíma 569 1115, eða á netfang þess (minning@mbl.is). Nauðsynlegt er, að símanúmer höf-
undar/sendanda fylgi. Nánari upplýsingar má lesa á heimasíðum. Það eru vinsamleg tilmæli
að lengd greina fari ekki yfir eina örk A-4 miðað við meðallínubil og hæfilega línulengd — eða
2.200slög. Höfundar eru beðnir að hafa skírnarnöfn sín en ekki stuttnefni undir greinunum.