Morgunblaðið - 02.08.2001, Page 49

vanta við hliðarlínuna, er Þórður lék.
Það var mikið áfall, er Þórður týnd-
ist í hafi suður af Grænlandi, er hann
var að ferja heim litla flugvél með
félaga sínum hjá Loftleiðum (og í
Val) hinn 18. marz 1963.
Eftir styrjöldina voru megin sam-
skiptin við erlend knattspyrnulið á
höndum félaganna, en landsliðið lék
aðeins einn leik á ári, og 1950 engan.
Félögin KR og Valur voru saman um
móttöku erlends liðs annað hvert ár
og 1953 tóku félögin saman á móti
Waterford frá Írlandi og var Úlfar
formaður móttökunefndar en undir-
ritaður gjaldkeri. Gestirnir gistu í
félagsheimili KR hvar komið hafði
verið upp gistiaðstöðu og ráðinn
þjóðfrægur matsveinn til þess að
annast morgunverð og aðrar máltíð-
ir, Lási kokk. Eftir á vildi Úlfar
ganga frá þvotti á líninu en þegar
leitað var eftir að gera upp fyrir
verkið, bað Úlfar undirritaðan að
koma niður á læknastofuna á viðtals-
tíma. Við fórum út bakdyramegin út
í bíl og síðan var ekið suður á Vals-
völl og þar var fyrir einn maður að
grafa skurð, var það Hafsteinn Guð-
mundsson, síðar formaður ÍBK.
Ræddust þeir við um stund um
stefnu, dýpt og halla á skurðinum, en
síðan var haldið í þvottahúsið og
spjallað við eigandann og reikning-
urinn gerður upp. Við fórum síðan
aftur niður á læknastofu, Úlfar
klæddist hvíta sloppnum, opnaði
dyrnar að biðstofunni og sagði ósköp
rólega „Gjörið svo vel, næsti.“
Úlfar hefur alla tíð verið mikill
félagsmálamaður og virðist láta bezt
að hafa mörg járn í eldinum sam-
tímis og hreint ótrúlegt hverju hann
hefur fengið áorkað. Hann var einn
af 10 stofnendum Sundfélagsins Æg-
is 1927, aðeins 16 ára gamall, um
tveimur áratugum síðar tekur hann
að sér formennsku Vals. Hann var
kosinn til borgarstjórnar Reykjavík-
ur 1958 og í framhaldi af því í stjórn
Íþróttavallanna í Reykjavík. Þegar
sú nefnd var lögð niður 1962 og
stofnað Íþróttaráð Reykjavíkur, tók
hann við formennsku Laugardals-
nefndar, sem hafði skilað af sér
Laugardalsvellinum 1959. Næsta
verkefni nefndarinnar var að ljúka
byggingu Laugardalslaugarinnar,
sem vígð var 1. júlí 1968. Ótaldar eru
þær nefndir, sem hann starfaði í inn-
an heilbrigðisgeira borgarinnar. Úlf-
ar lét eftir öruggt borgarstjórnar-
sæti á lista Sjálfstæðisflokksins eftir
prófkjör 1978, og við tók Davíð
Oddsson.
Sumarið 1967 tók Úlfar að sér for-
mennsku Íþróttabandalags Reykja-
víkur og þá hófst 17 ára farsælt sam-
starf okkar að málefnum
íþróttafélaganna í Reykjavík. Með
honum kom nýtt blóð inn í fram-
kvæmdastjórn bandalagsins, en
fyrstu 20 árin hafði forystusveitin
breytzt lítið. Á fyrstu stjórnarárum
Úlfars hófst getraunastarfsemin
með samvinnu ÍBR, ÍSÍ og KSÍ, en
síðan bættist UMFÍ við, þegar vagn-
inn var kominn á fulla ferð. Banda-
lagið annaðist þennan rekstur fyrstu
15 árin. Þá voru fest kaup á jörð í
Grímsnesinu með það fyrir augum
að koma þar upp æfingabúðum fyrir
aðildarfélögin.
Vegna breyttra aðstæðna var
jörðin seld síðar, þegar framkvæmd-
ir voru komnar nokkuð áleiðis.
Margt var á döfinni í íþróttamál-
um Reykjavíkur á stjórnarárum Úlf-
ars. Þá hófust íþróttir fatlaðra,
skíðasvæði Reykvíkinga í Bláfjöllum
var opnað, byggð var Íþróttamiðstöð
II í Laugardalnum í samstarfi ÍBR,
ÍSÍ og KSÍ, bandalagið beitti sér fyr-
ir rafvæðingu skíðaskála félaganna,
ný íþróttafélög komu til sögunnar
eftir því sem ný hverfi byggðust,
mörg ný, stór íþróttahús risu með
möguleikum á umfangsmeiri keppni
og æfingum. Aldrei skorti verkefni
og stjórnarfundir undir forystu Úlf-
ars voru skemmtilegir og líflegir,
flestir meðstjórnenda hans voru með
honum öll 17 árin.
Undirritaður vill þakka Úlfari
Þórðarsyni fyrir langa samfylgd og
ánægjulegt samstarf innan ÍBR og
framkvæmdastjórn bandalagsins
færir honum beztu árnaðaróskir á
þessum tímamótum.
F.h. Íþróttabandalags Reykjavík-
ur,
Sigurgeir Guðmannsson.
FRÉTTIR
MORGUNBLAÐIÐ FIMMTUDAGUR 2. ÁGÚST 2001 49
AFMÆLI
ASKUR, Fraxinus excelsior, er
merkilegt tré. Askurinn er af
smjörviðarætt, Oleaceae og á heim-
kynni suður um Evrópu frá Noregi
og allt austur í Asíu. Hann er há-
vaxinn og myndarlegur, verður allt
að 40 m á hæð í heimkynnum sín-
um og hefur breiða krónu. Börk-
urinn er ljós yfirlitum og gerir það
að verkum að dökk, hér um bil kol-
svört brumin verða mjög áberandi
að vetri til, sérstaklega endabrum-
in því þau geta verið afar stór.
Blöðin eru stakfjöðruð og minna í
fljótu bragði á blöð reyniviðar.
Askurinn laufgast seint. Blómgun-
artíminn er á vorin fyrir laufgun,
en hann hefur enn sem komið er
ekki blómstrað hér-
lendis. Aldinið er
hneta með 3-4 cm
löngum væng og eru
hneturnar nokkrar
saman í knippi.
Knippin hanga á trénu
fram á vetur og minna
á ótal lyklakippur.
Aski er aðallega fjölg-
að með sáningu en
ræktunarafbrigðum
er fjölgað með
ágræðslu. Hann getur
orðið allt að 400 ára
gamall. Haustliturinn
er gulur.
Askurinn er þurfta-
frekur og þarf djúpan,
rakaheldinn, frjóan og
kalkríkan jarðveg auk þess sem
hann þarf gott vaxtarrými. Þetta
er verðmætt viðartré og er viður
asksins þekktur fyrir sveigjan-
leika, styrk og seiglu. Til marks um
það má nefna að viðurinn var not-
aður í hestvagna og hús fyrstu yf-
irbyggðu bílanna. Talið er að fyrstu
skíðin hafi jafnframt verið úr ask-
viði. Í dag er viðurinn einkum not-
aður í húsgögn, verkfæri og ýmiss
konar íþróttavarning.
Askur hefur verið ræktaður á Ís-
landi í rúmlega 100 ár, en sú rækt-
un hefur aldrei orðið
umfangsmikil. Hann
hefur átt erfitt upp-
dráttar hérlendis því
hann þarf talsvert
meiri hita og skjól en
almennt hefur verið í
boði á Íslandi. Þó má
finna einstaka
plöntur í grónum og
skjólgóðum görðum
sunnanlands, hann
þrífst tæpast annars
staðar á landinu. Í
Múlakotsgarðinum í
Fljótshlíð er stór og
glæsilegur askur,
hugsanlega sá
stærsti á landinu
enda eru skilyrði þar óvenju góð á
íslenskan mælikvarða. Askurinn
laufgast yfirleitt ekki fyrr en undir
miðjan júní en nær yfirleitt að fella
laufið tímanlega á haustin. Þó get-
ur hann orðið fyrir haustkali.
Eins og áður sagði er askurinn
tré með fortíð. Í norrænni goða-
fræði lék askur Yggdrasils lykil-
hlutverk því hann sá um það að
halda himinhvelfingunni uppi og
greinar hans breiddu sig út yfir
alla heimsbyggðina. Hann naut því
sérstakrar virðingar meðal nor-
rænna manna. Ræktunarsaga
asksins í Evrópu er löng því hann
var gjarnan ræktaður við
mannabústaði vegna þokkafulls
vaxtarlags og þeirra viðarnytja
sem hafa mátti af honum.
Viðurinn er ekki það eina sem
menn hafa nýtt af askinum. Ask-
urinn var nýttur í lækningaskyni til
að vinna bug á ýmsum kvillum. Te
af blöðunum var drukkið sem
hægðalyf, notað til meðhöndlunar á
sýkingu í nýrum og þvagfærum og
til að hrekja út sníkjudýr í melting-
arveginum. Útvortis voru blöðin
notuð í bakstra eða böð til að með-
höndla sár sem vætlaði úr. Börk-
urinn var svo notaður í stað kíníns
til að lækka sótthita.
Ýmiss konar hjátrú hefur verið
tengd askinum. Þeir sem eru illa
hrjáðir af vörtum geta til dæmis
reynt eftirfarandi aðferð: Takið dá-
litla sneið af beikoni, komið henni
fyrir undir berkinum á aski og mun
þá myndast nokkurs konar hrúður
á berkinum. Þegar sárið grær
hverfa vörturnar. Askurinn getur
líka hjálpað þeim sem þjást af al-
mennri taugaveiklun. Það eina sem
þarf að gera er að klippa lítinn bút
af nögl hvers fingurs og hverrar tá-
ar auk svolítils lokks af hári. Næsta
sunnudagsmorgun á að fara á fæt-
ur fyrir sólarupprás og bora litla
holu í stofn fyrsta asktrés sem við-
komandi finnur. Neglurnar og hár-
ið eru sett í holuna og holunni lokað
og taugaveiklunin heyrir sögunni
til. Aðrir kvillar sem askurinn var
talinn vinna á voru til dæmis
eyrnaverkur, gyllinæð og getu-
leysi.
Þessi goðsagnaplanta hefur lítið
verið gróðursett á Íslandi undan-
farna áratugi. Auk gömlu trjánna
sem áður var minnst á, má finna
eina og eina unga plöntu í görðum
mjög áhugasamra garðræktenda.
Hugsanlega væri hægt að rækta
meira af aski á Íslandi ef rétt
kvæmi kæmu til sögunnar. Í því
sambandi hafa menn einkum ein-
blínt til Noregs, því þar þrífst ask-
urinn vel allt norður í Þrændalög,
alveg að 63°40’ n.br. og því kannski
mögulegt að finna kvæmi sem
henta við íslenskar aðstæður. Auk
þess að vera skemmtileg viðbót við
þær trjátegundir sem nú þegar eru
ræktaðar á Íslandi gæti askkvæm-
ið gert sitt til að minnka almenna
taugaveiklun í íslensku sam-
félagi…
ASKUR
(Fraxinus
excelsior)
Guðríður Helgadótt ir ,
garðyrkjufræðingur.
VIKUNNAR
BLÓM
Um s j ó n S i g r í ð u r
H j a r t a r
459. þáttur
KIRKJUSTARF
GUÐSÞJÓNUSTUR voru í Stóra-
Núpskirkju og Ólafsvallakirkju um
síðustu helgi þar sem Þorvaldur
Halldórsson kom á vegum sumar-
kirkju þjóðkirkjunnar og leiddi
safnaðarsönginn og lék undir við
heilaga kvöldstund, þar sem nær-
veru Drottins var leitað.
Næstu helgar verður Þorvaldur á
ferð um Suðurland. Næsta laugar-
dag verður líklega helgistund á
Þingvöllum. Næsta sunnudag verð-
ur Þorvaldur með helgistund í
Galtalæk og á töðugjöldum í Rang-
árvallasýslu helgina 19.-20. ágúst.
Óhætt er að mæla með því að fólk
láti leiðast til helgihaldsins, enda
unun að taka undir söng Þorvaldar
Halldórssonar biðjandi og þakk-
andi, leitandi nærveru Guðs í lífinu.
Safnaðarstarf
Hallgrímskirkja. Hádegistónleikar
kl. 12-12:30. Jóhann Friðgeir Valdi-
marsson, tenór og Guðmundur Sig-
urðsson, orgel.
Háteigskirkja. Foreldramorgunn
kl. 10. Taize-messa kl. 21. Þangað
sækir maður frið og kyrrð, staldrar
við í asa lífsins, tekur andartak frá
til þess að eiga stund með guði. Lif-
andi ljós og reykelsi bjóða mann vel-
kominn. Tónlistin fallin til að leiða
mann í íhugun og bæn. Allir vel-
komnir.
Vídalínskirkja. Nú er biblíu- og
fræðsluhópurinn hættur fram á
haust en bæna- og kyrrðarstundirn-
ar verða áfram í sumar kl. 22 í Vída-
línskirkju. Hressing á eftir.
Morgunblaðið/Brynjar Gauti
Þingvallakirkja.
Þorvaldur
Halldórsson og
sumarkirkjan
FÉLAG íslenskra bifreiðaeigenda,
FÍB veitir félagsmönnum sínum og
öðrum vegfarendum margþætta að-
stoð um verslunarmannahelgina,
mestu ferðamannahelgi ársins. Að-
stoðarbílar FÍB verða á ferðinni um
allt landið og þjónustunet félagsins
verður í viðbragðsstöðu.
Á þjóðvegum landsins verður á
annan tug þjónustufarartækja
félagsins á ferðinni. Sólarhringsvakt
verður í höfuðstöðvum félagsins auk
þess sem starfsmenn og umboðs-
menn félagsins verða í stöðugu sam-
bandi við fjölmiðla.
Vegfarendur munu því jafnharðan
fá upplýsingar um hvar þjónustubíla
FÍB verður að finna hverju sinni og
á hvaða leið þeir eru. Sími FÍB að-
stoðar er 5 112 112 og sími stjórn-
stöðvar FÍB er 562 9999.
Veita sjálfir aðstoð
eða kalla eftir hjálp
Starfsmenn þjónustubíla FÍB
veita aðstoð á vegum úti ef t.d. dekk
springur eða bíll verður rafmagns-
laus. Ef meiri viðgerða gerist þörf,
kalla þeir eftir þeirri aðstoð sem
nauðsynleg er, t.d. eftir þjónustu
dráttarbíla eða verkstæða, útvegun
varahluta, aðstoð lögreglu eða
sjúkraliðs, – í stuttu máli veita þeir
alla þá aðstoð sem mögulegt er að
veita í hverju tilfelli.
Innan þjónustunets FÍB um allt
Ísland eru alls um 30 umboðsmenn
félagsins, tugir bifreiðaverkstæða og
þjónustuaðila sem veita félagsmönn-
um FÍB forgangsþjónustu. Fyrir at-
beina FÍB verður sérstök vakt hjá
flestum bifreiðaumboðum og
stærstu varahlutaverslunum lands-
ins um verslunarmannahelgina og
mun stjórnstöð FÍB annast útvegun
varahluta hjá þessum aðilum í neyð-
artilvikum og koma þeim í réttar
hendur.
Aðstoð FÍB um verslunarmannahelg-
ina í síma 5 112 112
Vegaþjónusta FÍB
allan sólarhringinn
FLUGMÁLAFÉLAG Íslands verð-
ur með samkomu í Múlakoti í Fljóts-
hlíð um verslunarmannahelgina sem
kallast hátíð flugsins. Í tilkynningu
frá félaginu segir að nóg verði af
tjaldstæðum og uppákomur verði
margar.
Þar eru nefnd atriði eins og flug-
vélasamkoma, listflug, lendingar-
keppni, pokakast, leikir, brenna,
flugeldasýning, samkomutjald,
kvöldvaka með uppákomum, o.fl.
„Sjáumst hress í góðu veðri, fljúg-
andi sem akandi,“ segir í fréttatil-
kynningu félagsins.
Nánari dagskrá mótsins er að
finna á heimasíðunni www.flugmala-
felag.is.
Hátíð flugsins
verður í Múla-
koti um helgina
♦ ♦ ♦