Vísir - 18.08.1979, Síða 25

Laugardagur 18. ágúst 1979
25
Friðrik indriðason skrifar um kvikmyndir
Það er sitthvað Mongóíi
eða mongóiíti, hr. Wayne
Leikstjóri Dick Powell
Aöalhlutverk John Wayne,
Susan Hayward.
GAGNRÝNENDUR
ÖSKRA
Léleg hestaópera meö John
Wayne sem Genghis Khan,
Susan Hayward, sem hina heitu
en óviðmótsþýöu brúöi hans,og
næstum allt Utah fylki vestan
Salt Lake City sem Gobi eyði-
mörkin. Sögunni hefur ekki
veriðvel þjónað og hið sama má
segja um poppkorns-almenn-
inginn.
Robert Hatch „The Nation”
...Þetta er einfaldlega aust-
rænn vestri...ætti að vekja
óætlaðan hlátur.
A.H. W eiler ,,Ne w Y ork Times”
Wayne..sýnir hinn mikla
sigurvegara sem blöndu af heið-
arlegum herforingja og mong-
ólskum fábjána... Hryllingur
tveggja meginlanda er næstum
tvo ti'ma að vinna eina stúlku,
svo að handritið sleppir bara
yfirtöku Asiu. Það virtist ekki
mikilvægt atriði, hvort sem var.
„Time”
Minnismerki um slæman
smekk.... versta mynd
Waynes... Hann einfaldlega
skelfur þegár einhver minnist á
hana.
Allan G. Barbour ,,The Films
of John Wayne”.
Söguþráður
Tatara-prinsessan Bortai
(Susan Hayward, það er rétt,
hin rauðhærða Susan Hayward)
erá ferð í konunglegrimúldýra-
lest yfir Gobi-eyðimörkina.
Skyndilegabirtistrykmökkur út
við sjóndeildarhringinn og
þrumandi sláttur hestahófa
heyrist. Er þaðErrol Flynnog 7.
riddarasveitin? Heitur, en ekki
brenndur. Það er Duke Wayne
sem mongólski höfðinginn
Temudjin, ásamt grimmdar-
legri hjörð af leiðum statistum.
Wayne drepur tittlinga og svip-
ast um eftir póstvagninum. En
þegar hann finnur aðeins aust-
ræna múldýradýralest þá
skiptar hann mönnum sinum að
sjálfsögðu að hefja blóöbað.
Bortai skammar hann fyrir
morðin á bestu vörðum hennar
(eftir allt þá nást blóðblettirnir
aldrei úr fótunum i þvotti) en
Temudjin starir aöeins á hana
urrandi og sleikir loppurnar.
Við veltum þvi fyrir okkur hvort
hann ætli að éta hana eða
nauðga henni. En þar sem þetta
er Hollywood á fimmta ára-
tugnum þá gerir hann hvorugt.
Hann tekur hana i loðna arma
sina og verður yfir sig ástfang-
inn. Hann ákveöur að biöja
Úr bókinni
fimmtíu
verstu
myndir
allra tíma:
The
Conqueror
(1956)
hennar, en þar sem hún þarf að
hugsa sig um rænir hann henni i
millitiðinni.
1 næstu atriðum sjúum viðs vo
hvernig Bortai verst lostafull-
um árásum hans. Hann dregur
óviljugan fanga sinn til hallar-
innar til að horfa á dansstúlkur
hans leika listir sinar. Sýningin
sem fylgir er undarlega lik Las
Vegas Flamingo Review og við
furðum okkur ekki þó henni
mistakist að tæla Bortai, eða
hvern sem er.
Loksins sér Bortai að hinum
ruddalega fangaverði er alvara
og i einni dramatiskustu um-
skiptingu, siðan að Christine
Jörgensen kom af skuröborðinu
kastar hún sér viljug I arma
hans.
...Þegar þetta berst til eyrna
föður hennar ákveður hann að
siöa hinn lostafulla tengdason
sinn, eftir allt þá kom hann
aldrei i kvöldverð til fjölskyldu
stúlkunnar.
......I bardaganum sem
fylgir á eftir sjáum viö mann
Duke Wayne i ógleymanlegasta hlutverki ævi sinnar. . . sem
Genghis Khan,fljótasta sverð austursins.
falla af hesti aðra hverja
sekúndu, þetta atriði er litiðfrá-
munalegraen skerandi óp hinna
deyjandi aukaleikara.
.....Loksins tekst Temudjin
að kála föður stúlkunnar og fær
titilinn Genghis Khan að laun-
um. Með þá nafnbót i vasanum
og Bortai i söðultöskunum riður
hetja okkar inn i sólarlagið og á
blöð sögunnar.
ÓGLEYMANLEGUR
LEEKUR
Wayne tilkynnti það fyrir-
fram, að, „The Conqueror er
Vestri á ýmsan hátt. Eins og
handritið er þá er þetta kúreka-
myn d og þa nnig ætla ég að le ika
Genghis Khan, ég sé hann sem
byssubófa”.
Leikur Waynes felst mest i
urri. Kannski gleymdi leik-
stjórinn að útskýra fyrir honum
muninn á mongóla og
mongólita..
....fyrir ástarsenursinar með
Bortai styðst Wayne við ,,Ég
Tarzan þú Jane” skólann i
rómantik...
Leikur Susan Hayward sem
Bortai gefur I skyn nöldrandi
húsmóður sem fajið hefur
öfugumegin framúr með hárið
fullt af krullum og timburmenn
i ofanálag.
...hún er likari óreyndu
módeli i fyrstu myndatöku
heldur en kvikmyndaleikkonu i
aðalhlutverki.Agnes Moore-
head, tekst nærri að stela sen-
unni. Leikur hennar sem leiðin-
leg kjaftaskjóða er algerlega
ótrúlegur.
SAGA MYNDARINN-
AR
Löngu áður en myndin var
gerð hafði John Wayne samið
um að leika i annarri mynd Dick
Powells. Hann kom einn dag inn
á skrifstofur RKO fyrirtækisins,
og sá þar af tilviljun handritið af
þessari mynd, sagðist elska
þetta handrit og bað Powell að
sleppa fyrri myndinni en taka
þessa i staðinn.
,,í fyrstu varð ég undrandi,
John Wayne sem barbarinn
Genghis Khan, en þégar ég sá
að Wayne var alvara þá ákvað
ég að skella mér i þetta.
Wayne varö að fara i strang-
ann megrunarkúr fyrir hlut-
verkið og á timabili gleypti
hann Dexedrine-töflur fjórum
sinnum á dag.
Susan Hayward tók hlutverk
sitt á miklu léttari hátt: ,,Ég
sem rauðhærð Tatara-
prinsessa, það leit út eins og
einhver villtur íri hefði villst á
leiðinni tii Gömlu Cathay.
Myndin var tekin i stúdióum
RKO fyrirtækisins og St.
George, Utah. Indjánar frá
nálgum verndarsvæðum voru
notaðir sem aukaleikarar, eftir
‘allt þá segja mannfræðingar að
þeir séu sennilega komnir frá
miðri Asiu. Nærvera þeirra
hefur örugglega haft þau áhrif
að gömlu vestra-stjörnunni
Wayne fannst hann sem heima
hjá sér.
Iþessarimynd dansaði Susan
Hayward i fyrsta sinn á hvita
tjaldinu og var hún sex vikur i
danstimum fyrir það atriði, það
leit út fyrir að förðunarmeistari
myndarinnar myndi þurfa svip-
aðan tima til að undirbúa
Wayne.
Þegar fréttamenn spurðu
Powell hvernig Wayne liti út
svaraðihann: „Ægilegur, alveg
ægilegur”.
FJÁRHAGSLIÐIN
Wayne kom fyrstur með þá
hugmynd að frumsýna myndina
i Moskvu. Yfirvöld þar vildu þó
fyrst s já hana og eftir það sögðu
þau: „Nyet”
Þrátt fyrir mikla söluherferð
náði myndin aöeins 4,5 millj. af
6 millj. dollara kostnaði. Utan
Bandarikjanna skilaði hún þó
hagnaði. Þetta skipti ekki máli
þvi Howard Hughes, sem
persónulega framleiddi mynd-
ina varð svo hrifinn af henni að
hann keypti öll eintök myndar-
innar fyrir litlar 12 millj.
dollara. Þessi sérviskufulli
biiljónamæringur horfði siðan á
myndina aftur og aftur aðallega
einsamall.
Isautján árfékkenginnannar
að sjá myndina. Hughes neitaði
að hún yrði sýnd i sjónvarpi, en
1974 tókst Paramount að kaupa
sýningarréttinn.
Wayne og Hayward I einu af „heitari” augnablikum myndarinnar.
BARYSHNIKOV SEM
JAMES CAGNEY?
A næstunni mun hafist handa
við að gera kvikmynd byggða á
ævisögu hins þekkta leikara
James Cagney. Burt Kennedy
mun leikstýra myndinni auk
þess að gera handritið. I ráði er
að fá ballettleikarann Michael
Baryshnikov til að leika Cagney
á sinum yngri árum en
Baryshnikov leikur nú i mynd-
inni The Turning Point sem
Nýja bió hefur hafið sýningar á,
og var raunar útnefndur til
Óskarsverðlauna fyrir leik sinn
þar.
Hann er maðurinn sem
Cagney vill sjálfur fá i þetta
hlutverk en stúdíóið sem fjár-
magnar myndina vildi fá þekkta
stórstjörnu i hlutverkið.
„Við Cagney teljum að auö-
veldara sé að kenna Barysh-
nikov að tala meö Bronx-
hreimi heldur en að kenna öðr-
um að dansa eins og hann”,
sagði Kennedy i viðtali við
Photoplay timaritið. En Cagney
sem var einn af þekktustu leik-
urum sins tima leit ávallt á sig
sem söngvara og dansara fyrst
og svo kom leikurinn i öðru
sæti. Þess vegna er mikilvægt
að góður dansari verði valinn i
hlutverkið.
Kennedy rannsakaði það á
skrifstofu sinni hvað fólkið þar
James Cagney viil sjálfur fá
Baryshnikov til þess að leika
sig.
taldi besta manninn i hlutverk-
ið. Komu þá fram nöfn eins og
Richard Dreyfuss, Joel Grey og
George Segal.
Enginn nefndi Baryshnikov.
En hinsvegar þegar Kennedy
stakk upp á honum voru allir
sammála um það að hann væri
Fær Baryshnikov hlutverk i
myndinni um ævi Cagney?
eins og sniðinn i hlutverkið ef
hægt væri að losa hann við
rússneska framburðinn og
kenna honum Bronx framburð i
staðinn.
Þess má geta að lokum að
Baryshnikov likist Cagney á
sinum yngri árum mikið.