Alþýðublaðið - 15.03.1922, Síða 1

Alþýðublaðið
1922
Míðvikudagina 15. marz,
€kkí saiitiigsœál.
Síðan eg síðast reit um kröfur
Spánar á headur vor, hafa þeir
atburðir gerst sem bíeyta stór-
kostiega aðstöðu Alþingis.
Áskoranir hafa borist frá fjölda
félaga um að fella þegar i stað
stjórnarfrumvarp J. M,
Erlendar þjóðir hafa sent Al-
þingi skeyti og iáta i ljósi þá ósk
sina og von, að ísiandi megi
auðnast að varðveita sjálfstæði
sitt óskert og vinna bug á kröf-
tím Spánvarja.
Voldugasta þjóð heimsins, sem
er bannþjóð, hefir veitt máium
vorum svo mikia athygli, að born-
ar hafa verið fram í þiagi hennar
íþingsályktunartillögur um málið,
sem fara algerlega okkur í vil.
Og nú sfðas'c hefir fjölmennur
fundur bindindisféiaganna og kirkju-
féiaganna, sömu þjóðar, skorað á
þing og stjórn sfna, að setja svo
báa tolia á allar spánskar vörur
að innfiutningur yrði sama og
bannaður, ef þeir halda áfram
kúgunartilraunum sínurn við ísland
og aðrar sér smærri þjóðir.
Þegar þess er gætt, hve bann-
menn eru afarsterkir i þingi Banda-
rikjanna, má telja víst að þær til-
lögur sem fram koma oss í vil
verði samþyktar. En það getur
ikannske dregist nokkuð ' vegna
þess hve mörg mál Iiggja eðliiega
fyrir svo stórri samkomu.
Það er og víst, að Norðmenn
munu ekki láta undan kröfum
Spánverja. Og er það ærið fbug
unatefni fyrir þá „geðstillingar"
•og „gáfumenn", sem telja sjávar
útveginn úr sögunni og landið
gjaldþrota, ef ekki verður biind
andi og hugsunariaust fallist á
kröfur Spánar og vínflóðinu steypt
yfir landið.
Það er ekki ómaksins vert, að
eita óiar við rskalausar staðhæf-
ingar þessara nafniausu, þyrstu
rnanna en hafi þeir uokkurn Snefii
af sómútiifinningu og sjálfstæðia
þrá hinna fornu ídendinga, þá
| ættu Þeir að athuga þetta:
1. Verði slakað til við Spán-
verja, er Alþingi — og þar œeð
öllum íslendingum — að minsta
kosti í þrjú ár (upppsagnarfrestur
millirikjasamninga oftast svo lang-
ur) — bannað að hefta á nokk
urn hátt innflutning vína þeirra
sem fram eru tekin í stjórnarfrum-
varpinu. Með öðrum orðum: Er
Iend þjóð setur íslendingum þá
kosti, að þó þeir allir væru sam
mála um það, má ekki setja
neina áfengislöggjöf, sem heltir
innflutning. Áður gátu kjósendur
hver í sínu héraði ráðið því, hvort
menn fengju sölu eða veitingaleyfi
áfengis Nú mætti ekki leyía þeim
að hafa atkvæði um það. Landið
tók einkasöiu áfengis um síðustu
áramót. Henni yrði að hætta, nema
á sterkum vínum.
2. Hvort mundu ekki fleiri líkar
kröfur verða ge/ðar á hendur ís
lendingum, ef þeir f fyrsta sinn
sem þeir mæta mótblæstri á cý
byrjaðri sjálfstæðisbraut sinni gef
ast að óreyndu upp? Hvort mundi
undanlátsssmi við Spánverja, að
ástæðulausu, bera vott um „kon
ungablóð", sem einn þingmaður
kveður renna svo mjög í æðum
íslendinga? Mundi það ekki frem-
ur bera vott um undirlægjuskap,
úrræðaleysi, þekkingarskort og
dugleysi Alþingia, ef gengið yrði
að kröfunum iliræmdu?
Stjórnarskifti eru orðin hér á
Iandi, og er forsætisráðherrann
kunnur bindindis og bannmaðnr,
frá fyrri tímum, Á Spáni hafa
lika orðið stjórnarskifti, en hvort
stjórnin þar er betri eða verri í
þesau mili en fyrirrennarinn, er
ekki kunnugt
Með þessura stjórnarskiftum má
líta svo -á, að fallin séu ár gildi
öll munnleg og heimildarlaus lof-
ord, sem fyrri stjórnir kunna að
bafa gett. Samningar verða þd
teknir upp alveg að nýju. Qg
líggur í sjálfu sér ekkeit á því,
fyr ea Spánn hefir sagt upp þeim
=s=ssss=ssssssstat.
62 tölublað
bráðabirgðaEaraaÍEgum, sem nú
gilda. En þeir eru uppsegjanlegir
með þriggja mánaða íyrirvara <)
Aðaláherzluna þarf að leggji.
á það, að ieita þegar í stað nýrra
markaða íytir aaitfiíkinn, svo hægt
sé að sýna Spánverjum fram á
það, að íslendingar séu ekkert
upp á þá komnir, haldi þeir áfram
kröfum sinura.
Og vetði menn sendir til Spán
ar til samningageiðar eiga þeir
fyrst og fremst að fá i veganesti
frá Alþingi voru og hinui nýu
sljótn akýlaus boð um það til
Spánverja, að aðflatningsbann fi
áfengi til Islands sé algert
innanribismál, sem ekki verði
samift nm, hvorki við Spán né
aðrar þjóðir.
Þvf b»ð getur ekkl talist sann-
gjörn krafa og er árás á sjaifstæði
íslands, þegar Spánn krefst þess
við samninga, að fá meiri ríttindi
til handa . þegnum sínum, en Is-
lendingum sjálfuin er nk veittur.
Þetta vona eg að öllum sé ljóst.
Þó hin fráfarna stjórn hafi
annaðhvort ekki haft kjark eða
vit til þess að segja þetta þegar
f upphafi, þá horfir nú svo heppí-
iega við, að vel geta nýir samn-
ingamenn flutt þessi boð frá nýrri
Íslandsstjórn og samansöfnuðu A1
þingi, til nýrrar stjórnar á Spáni.
Ingolfur yónsson.
í auglýsingtt iögreglustjóra f
blaðinu f gær um lausar lögreglu-
þjónsstöður, hafa byrjunariaunin
raisprentast i7oo kr. í stað 1800 kr.
Söngfi. Freyja óskast til við-
tais í Alþ.húsinu í kvöld kl 9 sfðd.
Formaðurinn.
(1 Af misgáningi skýrði „Tfm-
inn* rangt frá þessum samningum
nýlegs; í skeytinu frá utanrfkis-
ráðuneytinu er það aðeins tekið
fratn, sem hér segir. 15. roatz er
þar ekki nefndur. H'óf.