Morgunblaðið - 02.10.2001, Blaðsíða 27

ERLENT
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 2. OKTÓBER 2001 27
SORG og reiði ríkti í Kólumbíu á
sunnudag vegna morðsins á Con-
suelo Araujo, 62 ára gamalli konu
sem var landsþekkt fyrir afskipti af
menningarmálum og gegndi um
hríð embætti ráðherra menningar-
mála. Skæruliðar marxistasamtak-
anna FARC rændu Araujo 26. sept-
ember og lík hennar fannst á
laugardag í gljúfri, hátt uppi í
Sierra Nevada-fjöllum í norðurhluta
landsins.
„Við erum öll munaðarlaus núna,“
sagði Emilda Castillo, sem var göm-
ul skólasystir hinnar látnu og tók
þátt í minningarathöfn í borginni
Valledupar. Araujo varð á sínum
tíma þekkt fyrir að koma á framfæri
svonefndri Vallenato-tónlist sem
byggist á þjóðlagatónlist.
Borgarastyrjöld hefur geisað í
Kólumbíu nær samfleytt í 37 ár og
falla að jafnaði um 3.000 manns á
ári, margir þeirra í hryðjuverkum.
Gegn FARC berjast stjórnarher-
menn en einnig AUC, samtök vopn-
aðra hægrimanna sem sögð eru eiga
náið samstarf við ýmsa háttsetta
hershöfðingja. FARC fjármagnar
baráttu sína að miklu leyti með því
að skattleggja fíkniefnaviðskipti en
meira er framleitt af kókalaufum,
hráefninu í kókaíni, í Kólumbíu en í
nokkru öðru landi. Einnig gera sam-
tökin mikið af því að ræna fólki og
krefjast lausnargjalds. FARC hefur
ekki opinberlega viðurkennt að liðs-
menn samtakanna hafi myrt Araujo.
Hún var í hópi fimm annarra
gísla, ræningjarnir lentu í átökum
við stjórnarhermenn og þurftu að
flýja með gíslana. Talsmenn stjórn-
arhersins hafa eftir einum gíslanna
að Araujo hafi dottið og neitað að
halda áfram, enda orðin örmagna.
Hafi ræningjarnir þá skotið hana.
Andres Pastrana, forseti Kólumbíu,
fordæmdi morðið og sagði það „illt
verk hugleysingja“. Hann hefur á
undanförnum árum lagt sig mjög
fram um að reyna að ná samkomu-
lagi um frið við FARC-menn en for-
setaframbjóðandinn Noemi Sanin
hefur hvatt til þess að öllum við-
ræðum við skæruliða verði slitið.
Forsetakosningar verða næsta vor.
Pastrana hefur ekki rætt um stefnu-
breytingu gagnvart FARC eftir
morðið á Araujo.
Árangurslausar
friðarumleitanir
Ekki hefur orðið neinn sýnilegur
árangur af friðarviðleitni stjórnar
Pastrana. Hann lét FARC eftir um
16.000 ferkílómetra landsvæði í suð-
urhluta landsins fyrir þrem árum og
mega stjórnarhermenn ekki fara inn
á það, samningurinn um svæðið hef-
ur verið endurnýjaður árlega. Gagn-
rýnendur forsetans segja að FARC-
liðar, sem eru taldir vera um 16.000,
noti svæðið til heræfinga og jafn-
framt að þangað fari þeir með gísl-
ana sem þeir ræna til fjár. Nýlega
meinuðu skæruliðar öflugasta for-
setaframbjóðandanum, Horacio
Serpa, og þúsundum stuðnings-
manna hans að fara inn á svæðið.
Stjórnvöld í Bandaríkjunum flokka
FARC með alþjóðlegum hryðju-
verkasamtökum.
Skæruliðar myrða fyrrver-
andi ráðherra í Kólumbíu
AP
Einn af þátttakendunum í minningarathöfn um Consuelo Araujo í
heimaborg ráðherrans fyrrverandi, Valledupar, með mynd af hinni
myrtu. Á spjaldinu stendur „Consuelo, góðir tímar eru í vændum“.
Pastrana forseti
hvattur til að slíta
friðarviðræðum
Valledupar í Kólumbíu. AP.
LOKAUNDIRBÚNINGUR
var í gær hafinn fyrir aðgerðir
til að lyfta flaki rússneska
kjarnorkukafbátsins Kúrsk af
botni Barentshafs. Slæmt veð-
ur hamlaði aðgerðum á föstu-
dag en í gær sagði talsmaður
rússneska Norðurflotans að
vind hefði lægt. Enn væri öldu-
hæðin þó um tveir metrar.
Talsmaður hollenska fyrirtæk-
isins Mammoet-Smit, sem ann-
ast björgunina, sagði að verið
væri að koma björgunar-
prammanum G-4 fyrir yfir flak-
inu og síðan yrðu stálkaplar
látnir síga niður að því.
Nguyen Van
Thieu látinn
NGUYEN Van Thieu, sem var
forseti Suður-Víetnams í mörg
ár er styrjöldin geisaði í land-
inu milli komm-
únista og and-
stæðinga þeirra,
lést í gær á
sjúkrahúsi í
Boston í Banda-
ríkjunum. Hann
var 78 ára að
aldri. Thieu gekk í lið með
kommúnistahreyfingunni Viet
Minh skömmu eftir seinni
heimsstyrjöld en sneri síðar við
blaðinu og varð yfirmaður suð-
ur-víetnamska hersins og
stjórnaði baráttunni gegn herj-
um Norður-Víetnams og Viet-
cong, skæruliðum kommúnista
í suðurhlutanum. Árið 1963 var
Thieu leiðtogi uppreisnar-
manna sem steyptu stjórn Ngo
Dinh Diems og varð sjálfur for-
seti landsins 1967. Hann var
endurkjörinn í kosningum 1971
en flýði land í apríl 1975.
Stjórnarand-
stöðuleiðtogi
syrgður
FORSÆTISRÁÐHERRA
Indlands, Atal Behari Vajp-
ayee og forseti landsins, K.R.
Narayanan, lýstu í gær yfir
hryggð sinni vegna andláts
stjórnarandstæðingsins Mad-
hav Rao Scindia, en hann fórst
ásamt sjö öðrum um helgina er
Cessna-flugvél þeirra hrapaði.
Scindia var 56 ára gamall og
varaleiðtogi Kongressflokksins
á þingi. Naryanan sagði að
Scindia hefði verið kraftmikill
og hugmyndaríkur „og ein
skærasta stjarnan á himni ind-
verskra stjórnmála“.
Estrada
fyrir rétt
JOSEPH Estrada, sem hrak-
inn var úr embætti forseta Fil-
ippseyja, kom í gær nauðugur
fyrir rétt í borg-
inni Queson. Var
hann á inniskóm
og sagðist hafa á
síðustu stundu
ákveðið að mæta
þar sem sér
hefði verið hótað
valdbeitingu ef hann streittist
við. Verjendur hans voru fjar-
verandi í mótmælaskyni. Estr-
ada er sakaður um spillingu og
er m.a. sagður hafa nælt sér í
sem svarar átta milljörðum
króna með ólöglegum hætti og
látið leggja inn á leynilega
reikninga.
STUTT
Prammi
yfir flaki
Kúrsk
Thieu
Estrada
gætu hafist strax í dag, þriðjudag.
Málefnasamningur ætti að liggja fyr-
ir hinn 9. þessa mánaðar og er þá
gert ráð fyrir að Jens Stoltenberg
hverfi úr embætti forsætisráðherra
viku síðar.
Gangi áform þessi eftir verður
Kjell Magne Bondevik, leiðtogi
Kristilega þjóðarflokksins, næsti for-
sætisráðherra Noregs. Gengið hefur
verið út frá því að hann fari fyrir rík-
isstjórninni í þeim óformlegu viðræð-
um sem fram hafa farið undanfarna
daga.
Þá liggur fyrir að Hægriflokkur-
inn fær ráðuneyti utanríkis- og fjár-
mála. Framfaraflokkur Carl I. Hag-
ens mun síðan verja stjórnina falli ef
að líkum lætur.
Bondevik var um hríð forsætisráð-
herra samsteypustjórnar hægri- og
miðflokka og ljóst að hann leggur
áherslu á að hreppa embættið á ný.
Hann nýtur mikils álits í skoðana-
könnunum en flokkurinn missti
nokkur sæti í nýafstöðnum þingkosn-
ingum.
ÚTLIT er fyrir að ný stjórn taki við
völdum í Noregi eftir hálfan mánuð.
Þrír flokkar, Hægriflokkurinn,
Kristilegi þjóðarflokkurinn og Ven-
stre, ákváðu í gær að hefja formleg-
ar stjórnarmyndunarviðræður.
Bæði kristilegir og Venstre teljast til
miðflokka í norskum stjórnmálum.
Leiðtogar flokkanna þriggja
skýrðu frá því í gærmorgun að
stjórnarmyndunarviðræður yrðu
hafnar en um helgina höfðu farið
fram þreifingar á milli manna og
flokka. Viðræðurnar munu fara fram
á þeim grundvelli, sem þá náðist
samstaða um.
Það var létt yfir leiðtogum flokk-
anna í gærmorgun þegar þeir skýrðu
blaðamönnum frá niðurstöðunni.
Þeir Jan Petersen, Hægriflokki,
Kjell Magne Bondevik, Kristilega
þjóðarflokknum, og Lars Sponheim,
Venstre, kváðust allir vissir um að
valdastofnanir samtaka þeirra
myndu leggja blessun sína yfir
stjórnarmyndunarviðræðurnar.
Allt útlit var því fyrir að viðræður
Ný stjórn í Noregi
eftir hálfan mánuð?
ÞINGKOSNINGAR voru haldnar í
Bangladesh í gær, en þetta er í átt-
unda sinn sem íbúar landsins ganga
að kjörborðinu síðan það hlaut
sjálfstæði frá Pakistan árið 1971.
Mikil öryggisgæsla var við kjör-
staði, en 150 manns létust í aðdrag-
anda kosninganna. Létust tveir á
kjördag þegar skarst í odda milli
fylgjenda tveggja stærstu flokk-
anna, miðflokksins Awami og Þjóð-
arflokks Bangladesh (BNP), kosn-
ingabandalags fjögurra hægri
flokka, í suðurhluta landsins.
Kosið er um 300 sæti í þjóðþingi
Bangladesh og þótti kjörsóknin
góð. Leiðtogar Awami og BNP,
þær Sheikh Hasina Wajed og Khal-
eda Zia, hafa báðar gegnt forsætis-
ráðherraembættinu áður, en stjórn-
málaskýrendur treystu sér ekki til
að spá fyrir um það hvor þeirra
færi með sigur af hólmi í þetta sinn.
AP
Mikil örygg-
isgæsla við
kjörstaði
ÁHRIFAMIKLIR stjórnmálamenn
í Danmörku ræða nú um að fella úr
gildi umdeild lagaákvæði sem beint
er gegn kynþáttahatri, að sögn Jyl-
landsposten. Er forsendan að
ákvæðin dragi úr tjáningarfrelsinu
og virki oft öfugt við það sem stefnt
er að.
Talsmaður Venstre-flokksins
gengur lengst í þessum efnum en
fleiri vilja ræða málið.
Í gildandi ákvæðum refsilaga er
sagt að hægt sé að dæma menn í allt
að tveggja ára fangelsi fyrir að ógna,
hæða eða gera lítið úr fólki vegna
kynþáttar, litarafts, trúar eða kyn-
hneigðar.
„Ég styð mjög víðtækt tjáningar-
frelsi og er því mjög hlynnt því að
ákvæðið um kynþáttahatur verði af-
numið,“ segir Birthe Rønn Horn-
bech, talsmaður Venstre í réttar-
farsmálum. „Fólk á að geta tjáð sig
um hvað sem er án þess að vera ógn-
að með refsingu. Það merkir ekki að
allt sem sagt er sé gott en verjast á
með gagnrökum, ekki banni.“ Hún er
einnig á móti tillögu sem miðar að
því að sumir sérskólar fyrir múslima
og félög þeirra verði bönnuð en
margir flokkar, þ.á m. Venstre, hafa
átt frumkvæði að tillögunni.
Mogens Lykketoft, utanríkisráð-
herra úr flokki jafnaðarmanna, vill
að menn „íhugi“ þessi mál vandlega
vegna þess að eftir sem áður sé þörf
fyrir leiðir til að hindra ofsóknir
gegn einstökum hópum í samfélag-
inu.
Lög gegn kynþáttahatri afnumin?