Vísir - 07.01.1980, Blaðsíða 8

VÍSIR
Mánudagur 7. janúar 1980
8
Utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdast jori: Davið Guðmundsson
Ritstjorar: olafur Ragnarsson
Hörður Einarsson
Ritstjörnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elias Snæland Jónsson.
Fréttastjóri erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Blaðamenn: Axel Ammendrup, Halldór Reynisson, Jónina Michaelsdóttir, Katrin
Pálsdottir, Páll Magnússon, Sigurveig Jónsdóttir Sæmundur Guðvinsson.
Iþrottir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson.
Ljósmyndir: Gunnar V. André'sson, Jens Alexandersson.
Utlif og hónnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson Askrift er kr. 4.500 á mánuði
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson. innanlands. Verð i lausasölu
230 kr. eintakið.
Auglysingar og skrifstofur: Prentun Blaðaprent h/f
Siðumúla 8. Simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Ritstjórn: Siðumúla 14, simi 86611 7 linur.
DRÖGUM UPPIGRANNÞJDÐIRNAR
tslenska þjóðin hefur nú um skeið dregist aftur úr nágrannaþjóðum sinum I lffs-
kjörum. Framfarasinnuð öfl i landinu verða nú að taka höndum saman um aö
uppræta allt, sem stendur i vegi fyrir nýrri lifskjarasókn þjóðarinnar.
Ekki veröur öðru með réttu
haldið fram en því, að lífskjör
hér á landi séu góð. Margir lifa
viðallsnægtir, f lestir við góð efni
og sem betur fer aðeins tiltölu-
lega fáir við sult og seyru. I
samanburði við lífsafkomu
manna í landinu fyrir örfáum
áratugum býr íslenska þjóðin nú
við hin mestu sældarkjör. Og þær
þjóðir, sem lakast eru settar í
heiminum, eiga sjálfsagt erfitt
með að hugsa sér meiri velsæld
en við njótum.
Þegar á þessar staðreyndir er
litið, kann það að þykja með ólík-
indum, að það skuli vera eitt
brýnasta verkefni núlifandi kyn-
slóðar að bæta lífskjörin í land-
inu. Engu að síður er þetta rétt.
Og ástæðan er f yrst og f remst sú,
að islenska þjóðin hefur nú um
skeið dregist aftur úr nágranna-
þjóðum sínum í lífskjörum.
Ymist eru vinnulaun hér lægri
eða verðlag lífsnauðsynja hærra,
nema hvort tveggja sé, eftir því
við hvaða þjóðir er miðað.
Haldi hér áfram á þessari
braut, mun tvennt óhjákvæmi-
lega gerast: brottflutningur
fólks úr landinu mun stóraukast,
og óánægju- og upplausnaröflum
mun vaxa ásmegin. Þess vegna
verða menn að varast að af-
greiðabrýningar hugsandi manna
um nýja sókn þjóðarinnar til
bættra lífskjara sem hvatningu
til ómerkilegs lífsgæðakapp-
hlaups. Hvortsem mönnum líkar
það betur eða verr, ber fólk hér á
Islandi nú afkomu sína fyrst og
f remst saman við af komu fólks í
þeim löndum, sem við höfum
mest samskipti við, en ekki lífs-
kjör fólks hér á f yrri tíð eða fólks
í vanþróuðum löndum. Baráttan
fyrir bættum lífskjörum á ís-
landi snýst því í grundvallar-
atriðum um það að halda öllu
okkar dugmesta fólki í landinu og
skapa hér þjóðfélag friðar og
stöðuleika, í stað upplausnar og
togstreitu.
Það átakanlegasta við það,
hvernig okkur íslendingum hef ur
á siðasta áratug mistekst að
halda í við grannþjóðirnar í lífs-
kjörum, er sú staðreynd, að allt
er þetta sjálfskaparvíti, sem
komast hef ði mátt hjá með því að
beita skynsemi og festu. Við höf-
um látið vaða hér uppi óðaverð-
bólgu, sem hefur rýrt lífskjör
þjóðarinnar um 25-30%. Við
höfum látið undir höfuð leggjast
að nýta okkur í eðlilegum mæli
þá möguleika til sköpunar efnis-
legra gæða, sem bíða ónotaðir í
orkulindum okkar. Við höfum
með sívaxandi ríkisumsvifum og
dekri við einokunarhringa
brugðið fæti fyrir framtakssamt
ungt fólk í landinu, sem í æ rík-
ara mæli kemur ekki auga á
önnur starfstækifæri en vinnu
einhvers staðar í opinbera kerf-
inu. Til dæmis hefur verið búið
þannig um hnútana, að engir
utan tveggja einokunarhringa
mega koóiá nálægt sölu á þýð-
ingarmesu útf lutningsafurðum
okkar. Þetta fyrirkomulag
skaðar þjóðarbúið örugglega um
marga milljarða á hverju einasta
ári og rekur unga fólkið á ríkis-
jötuna í stað þess að laða það til
arðbærra starfa fyrir útflutn-
ingsatvinnuvegi okkar.
Framfarasinnuð öfl í landinu
verða nú að taka höndum saman
um að uppræta allt það, sem
stendur í vegi fyrir nýrri lifs-
kjarasókn íslensku þjóðarinnar:
óðaverðbólguna, ófrelsið í at-
vinnumálum og andstöðuna gegn
nýtingu orkulinda okkar til arð-
samra iðnaðarverkefna.
UM GAGNRYM
A SJÚNVARPS-
FRÉTTAMANN
Nokkra athygli hefur vakið sú
áskorun fréttamanna Utvarps
og sjónvarps til stjórnar Blaða-
mannafélags Islandsað hún láti
siðanefnd félagsins kanna þær
árásir, sem gerðar hafa verið
undir nafnleynd á einn sjón-
varpsfréttamanna, ögmund
Jónasson. Ekki verður annað
séö en að það sé full eðlilegt að
Blaðamannafélagið fjalli um
shk mál, sem varða traust
félagsmanna og reyndar furðu-
legt að þaðskuliekki þegar hafa
tekið máliö til umfjöllunar óum-
beðiö.
Nú er það ekkert nýtt að
starfsmenn rikisfjölmiðla séu
gagnrýndir opinberlega í út-
varpsráöi fyrir meinta hlut-
drægni eða önnur mistök i
starfi. Listinn yfir sllkt fólk er
langur ogmá þar nefna nokkur
nýleg dæmi sem Gunnar Ey-
þórsson, Sigrúnu Stefánsdótt-
ur, Pál Heiðar Jónsson og Sig-
mar B. Hauksson. Ekki er þó
ætlunin að fjalla um mál þessa
fólks hér heldur mál ögmundar
Jónassonar.en gagnrýni á hann
hefurfariöhærraað undanförnu
en gagnrýni á aðra fréttamenn.
bað sem einkennt hefur þessa
gagnrýni er hversu ómálef naleg
hún hefur veriö og hversu litt
haldbærum rökum hún hefur
veriöstudd. Virðistsem umræð-
urnar snúist fremur um tilfinn-
ingaatriði, svo sem hvort ög-
mundur hafi glott undir ákveön-
um setningum heldur en að
hann hafi rangfært eöa skrum-
skælt fréttir.
Þó aö ég sé i flestum pólitisk-
um málum skoðanabróöir
helztu gagnrýnenda ögmundar
fæ ég ekki annað séö en að i
þetta sinn hafi þeir algerlega
misst marks og að gagnrýni
þeirra beri meiri keim af of-
sóknum en ást á frjálsri frétta-
mennsku i' okkar þjóöfélagi.
Hefur jafnvel veriö lagst svo
lágt að draga i efa að ögmundur
sé hæfur fréttamaður vegna
menntunarskorts. Er það gert
gegn betri vitund enda eru fáir
frétta- eða blaðamenn jafn vel
menntaðir og ögmundur, sem
er með MA gráðu i sagnfræði
og stjórnmálafræðum frá virt-
um háskóla.
Fjallar um allar hliðar
Það sem einkennt hefur
fréttamennsku ögmundar er
hversu vel unnar allar hans
fréttir eru og hve þær eru itar-
legar. Margir fréttamenn hafa
tamið sér þau vinnubrögð að
fleyta yfirborð atburða i frétt-
um sinum og fylgja i öllu miðju
vegarins, þannig aö sem fæstum
bregði við. Slikar fréttir skilja
þó fólk yfirleitt jafn fjarri
kjarna málsins og áður. ög-
mundur hefur hins vegar sagt
mjög itarlega frá hverjumáli og
gert sér far um aö f jalla um það
frá öllum hliðum þannig að
mörg gagnrýnisverö atriöi hafa
neðanmals
Asakanir um hlutleysisbrot á
hendur fréttamanni eru alvar-
legt atriði. Það er mikilvægt, aö
gætt sé heiöarleika og sanngirni
og að gagnrýni beriekki keim af
ofsóknarofstæki eins og oft hefur
viljað brenna við, segir Pétur J.
Eiriksson, framkvæmdastjóri, i
þessari grein um gagnrýnina á
fréttamenn við rikisfjölmiöl-
ana.
fengið að koma fyrir augu sjón-
varpsnotenda ekki siður en
önnur lofsverð. 1 landi, sem Is-
landi þar sem frjáls frétta-
mennska á sér aðeins stutta
hefð getur slikt að sjálfsögðu
skorið i eyrum sofandi manna.
Léleg upplýsing og trú
Það er svo sem skiljanlegt að
menn sem gert hafa Margréti
Thatcher og frjálshyggjuna að
trúarbrögöum þoli illa að heyra
i rilcisfjölmiðli að guðinn sé
óskeikull. Slikir menn búast
auðvitað til varnar guði sinum
og þrjóti öll rök er auðvelt að
slita setningar úr samhengi svo
gera megi fréttamann tor-
tryggilegan.
A sama hátt fer það i taugarn-
ar á mönnum, sem eru illa upp-
lýstir um efnahagsmál i Israel
að heyra fréttir i rikisfjölmiðli
um 100% veröbólgu þar i landi
vitandi það að jafn illa upplýstir
framsóknarmenn muni nota
fréttina gegnsérog flokksstefnu
sinni i kosningabaráttu.
En það hefur alltaf gefist illa
lýðræði og frjálsri skoðana-
myndun að láta strangtrúaöa og
illa upplýsta ráða upplýsinga-
streymi til hins almenna borg-
ara. Þvi er ekki hægt að gera þá
kröfu til samvizkusams frétta-
manns, sem tekur starf sitt al-
varlega að hann fari að kröfum
slikra manna, og þegi yfir um-
ræðum i Bretlandi um stefnu
stjórnar Thatchers, sem sjálf-
sagt þykir að birta i öðrum fjöl-
miðlum, eða efnahagsmálum i
Israel af því að óupplýstir fram-
sóknarmenn gætu farið að
draga upp jafnaðarmerki með
Likud og Sjálfstæðisflokknum.
Fréttamaður, sem gerði slikt
væri slæmur fréttamaður og
ekki starfi sinu vaxinn.
Ósanngirni
Sú gagnrýni, sem menn hafa
að undanförnu birt á ögmund,
undir nafni eða nafnleynd hefur
verið ósanngjörn og órökstudd.
Verður vart séð að gagnrýn-
endur hafi gert sömu kröfur um
hlutlægni til sjálfra sin og þeir
gera til ögmundar. ögmundur
naut trausts allra flokka þ.m.t.
Sjálfstæöisflokksins þegar út-
varpsráð staöfesti ráðningu
hans. Veröur ekki annað séð en
að hann hafi verið traustsins
verður og að hann hafi ekki
brugðist þVÍ trausti.
Asakanir um hlutleysisbrot á
hendur fréttamanni erualvarleg
atriöi. Með óábirgum ásökun-
um er hægt að grafa þannig
undan trausti hans og áliti aö
starfsgeta hans beri skaða. Það
er þvimikilvægt aö gætt sé heið-
arleika og sanngirni og að gagn-
rýni beri ekki keim af ofsóknar-
ofstæki eins og oft hefur viljað
brenna viö. Slikt er ekki I þágu
frjálsrar blaðamennsku og
frjálsrar skoðanamyndunar.