Vísir - 13.01.1980, Blaðsíða 4

t * f
sioasti soluocur| KR/KG J PYNGD.-I VERÐ.
PQKKUM ARt(Af,|)R
POKKUN.
3DKULL . S. 31- 76340
-VÖRUURVALIÐ ER HJA OKKUR
S KAUPFÉLAG HÉRAÐSBÚA ^
VÍSIFt
Mánudagurinn 14. janúar 1980.
Tveim vikum fyrir jól
hafði Edward Kennedy i
eigin persónu talað við
fleiri demókrata i Iowa,
en alls kusu Carter þar i
fylki i kosningunum i
janúar 1976. En þetta er
aðeins forskot, þvi að nú
fyrst fer i hönd aðalerill-
inn i baráttunni fyrir
forkosningamar.
Kennedy haföi rikar ástæöur til
þess aö taka daginn snemma, ef
svo mætti segja. Þaö var i Iowa,
sem Carter tókst fyrst aö vekja
athygli manna á þvi, aö i fullri
alvöruyröi aöreiknameöhonum,
sem hugsanlegu forsetaefni
demiScratafyrirfjórum árum. Þá
haföi hann aö baki sér tveggja
ára þindarlausan þeyting um
landiö þvert og endilangt, þar
sem flokksbroddarnir vissu varla
hvaöan á þá stóö veöriö. Þeir
voru ekki vissir um, hversu
alvarlega þeir áttu aö taka þenn-
an ágenga en geöfellda náunga
sunnan Ur Georgiu, sem áöur var
rikisstjóri, en vildi allt I einu
veröa forseti.
Byrja baráttuna
sífeHMyrr
Hér áöur — eöa fram á miöjan
sjöunda áratuginn — hófst kosn-
ingabaráttan fyrir alvöru ekki i
Bandarikjunum fyrr en viö full-
trúavaliö i New Hampshire
siöasta þriöjudag 1 febrúar.
Byrjunin nefur nú flust fram og
hefst venjulega meö sjónarspilinu
i Iowa. Hér og þar i Iowa safnast
fulltrúar flokksins saman 21.
janúar til þess aö kjósa úr slnum
hópi fulltrúa á fylkisþing flokks-
ins, sem haldiö er i júni. Fylkis-
þingiö velur siöan aftur fullt'rúa á
landsþingiö (sem hjá demó-
krötum veröur 11. ágúst I New
York, en hjá repúblikönum 14.
júli i Detroit), en þaö tilnefnir svo
frambjóöanda flokksins til for-
setakosninganna.
Grundvallarbreytingar, sem
oröiö hafa i stjórnmálakerfi USA
á siöustu ti’u til fimmtán árum,
valda þvi aö kosningabaráttan
hefst svona miklu fyrr.
Nýttkem
Valdiö hefur siast úr bakher-
bergjum flokksforingjanna
T0LVUV0G
PRENTUN,

5 j:
PRENTUN
DAGSETN.jKG. VERÐ| ÞYBGO
GUÐMUNDUR.S.91-^
i([Spí!Sígur
GÖOfiR VÖRUR
ÖCBÐUVERBj
3UE.BÍ
ARn.-.r.i 'P 2) . 9 Z '156
NONNIG BUBB
ÞOKKUM VIÐSKIPTIN_______________
KJOT OG NYIENDUVORUH I MIKLU URVAll
URVALS KJÖT OG NÝLENOUVÖRUR i
v ARBÆJARMARKADURINN j^ökkum vkiskiptin ARBÆJARKJOR
POKKUNAROAGUR P0BKUNAR[!AGU« ■■ »
. $ K.A.S.K. KJÖRBÚfl # \ ® K JORBUÐIR
1 PðKKUNAWQACtJR pA»n*i»onárno
s SOLUFELAG AUSTUR HÚNVETNINGA ^ I S KAUPFÉLAG VESTUR HÖNVETNINGA ^
H AGABUÐIN
Islenzk Matvæli

BUUAfi
NAUTAHAKK
lIMlilHillilWll _r_T_______
2 11/ 19 ]!) IKR/ KG. I ÞYNGD. I VERO.
2JI 1)11 3 6 1 6 6 5 5 2 3 6 81
i>l
©
★ Tvær dagsetningar (pökkunard., síðasti
sölud.)
★ Hœgt að slökkva / kveikja á hverri
prentun eftir því sem við á
★ Subtotal og Grand total
★ Miðaprentari afkastar 40—45 miðum á
mínútu
★ Sérstakur teljari fyrir prentaða miða
Nokkrum vogum úr
febrúarsendingu óráðstafað
STAÐFESTIÐ PANTANIR
0*82655 l’liistos IeF 030
PLASTPOKAR
O 82655
PLASTPOKAVERKSMIÐJA ODOS SIGURÐSSONAR GRENSASVEGI 7 REYKJAVÍK
BYGGINGAPLAST • PLASTPRENTUN • MERKIMIÐAR OG VÉLAR
Kosnlngaskjálfti
í Bandaríkjunum
gömlu og flust til flokksdeild-
anna úti f héruöum. Áriö 1968
voru forkosningar i 15 af 50
rikjum USA. 1 hinum rikjunum
völdu flokksstórbokkarnir sjálfir
fulltrúana, og framboösefnin gátu
einbeitt sér aö þvi einu aö vinna
þessaflokkshöföingja á sittband.
En i ár veröa forkosningar i 35
rikjum fyrir utan Washington og
Puerto Rico.
A landsþingi flokksins eru full-
trúarnir bundnir i atkvæöa-
greiöslunni af vilja heimamanna
þeirra. Þaö er aö segja i fyrstu
tveim atkvæöagreiöslunum. Fái
ekkert framboösefnanna hreinan
meirihluta fyrir þriöju atkvæöa-
greiöslu eru fulltrúarnir lausir
allra slikra átthagaskuld-
bindinga, og hrossakaupin geta
hafist. En frá þvi 1964 og þar til
nýju reglurnar gengu I gildi,
sýndi reynslan, aö þaö framboös-
efniö, sem forystu haföi I for-
kosningunum, haföi venjulega
tryggt sér slikt fylgi á landsþing-
unum, en þau uröu nánast forms-
atriöi og meira tilefni til_þess aö
lyfta sér á kreik. Undantekningin
var landsþing repúblikana 1976.
þegar Ronald Regan var hárs-
breidd frá þvi aö sigra þáverandi
forseta, Gerald Ford, allt fram á
siöustu stund.
Koslir
og gallar
Þetta hefur aukiö mikilvægi
kosningabaráttunnar heima i
héraöi þvi aö flest rikin velja full-
trúana á landsþingiö eftir at-
kvæöahlutfalli heima. Aöur fékk
sigurvegarinn alla fulltrúana.
Þegar Urslitin veröa eins tvisýn,
eins og horfir I einvigi þeirra
Carters og Kennedys, þrátt fyrir
aukiö f ylgi Carters aö undanförnu
i skoöanakönnunum, getur spenn-
an haldist allt fram á landsþingiö
I ágúst.
Kostur þessa nýja kerfis þykir
liggja I þvi, aö hinn venjulegi
kjósandi á oröiö stærri hlut i út-i
nefningunni. Frambjóöendur,
sem heföu veriö vonlausir sam-
kvæmt gömlu aöferöinni, geta nú
komist alla leiö á toppinn, eins og
Carter geröi 1976, ef þeir byrja
nógu snemma.
Galli þess þykir vera sá, aö þaö
reynir ekki lengur eins mikiö á þá
eiginleika, sem áöur þurfti til
þess að hljóta útnefningu. Pólit-
íska fimi, reynslu og innsæi á
borö viö það, sem húsbóndinn I
Hvita húsinu þarf helst aö hafa til
brunns að bera. — Ennfremur
getur reynst erfiöara aö ná kjöri
en útnefningu. George McGovern
tókst aö skjóta aðalkeppinautum
og liklegasta framboösefninu
1972, Edmund Muskie, ref fyrir
rass meö þvi aö biðla til hinna al-
mennu flokksbræðra , þvi aö ráö-
gjafar hans glöggvuöu sig vel á
áhrifum nýju reglugeröarinnar.
En hann hörfaöi aöallega til hinna
róttækari á vinstriarmi demó-
krata, sem höföu komiö sér fyrir i
lykilaöstööu innan flokkskerfis-
ins. Meöal hins stóra skara
kjósenda átti hann ekki mögu-
leika gegn Richard Nixon. ,
Ronald Reagan endurtók naést-
um nákvæmlega sömu söguna og
McGovern. Nú hefur hann lært af
reynslunni. Aö vlsu setja menn
hann ennþá í sambandi við hægri
arminn I repúblikaflokknum og á
hann mikil ítök i áhugasamasta
flokksfólkinu eöa nefnilega þvi
fólki, sem helst ómakar sig til að
kjósa I forkosningum. En hann
gerir sér sjálfur grein fyrir, að
hann hlýtur ekki kosningu i
nóvembernemahannhöföi einnig
til miöllnumanna. Hefur hann þvi
lagt sig fram viö aö draga úr
helstuhægriöfgunum I viöhorfum
sinum til ýmissa mála.
svuapungl og
umfangsmikið
Þeir sem helst gagnrýna nýja
kerfið, telja, aö gengiö hafi verið
of langt í átt til lýöræöis. Þátt-
takendafjöldinn sé orðinn alltof
mikill, kosningastarfiö umfangs-
mikiö og ógjörningur aö hafa
yfirsýn yfir þróun mála. Til eru
meira aö segja þeir, sem sakna
gamla bakherbergismakksins.
Þeir visa i sinni gagnrýni einmitt
til íowa þar sem Kennedy og
hjálparkokkar hans hafa talað til
um 11 þúsunda demókrata meö
heimsóknum i skóla og aðrar
stofnanir. í þessum hópi er stór
hluti sautján ára táninga. Þeir
hafa þó ekki kosningarétt, spyr
kannski einhver. Jú, þeir fá aö
greiða atkvæöi við fulltrúakjöríð
21. janúar, ef þeir veröa orönir
átján ára fyrir 4. nóvemlaer,
þegar forsetakosningarnar fara
fram. Til þessarar kynslóöar
biölar Kennedy helst, en hún
fæddist eftir að hann varð öld-
ungadeildarþingmaöur 1962.