Vísir - 17.01.1980, Blaðsíða 23

Umsjón:
Sigurveig
Jónsdóttir
vism
Fimmtudagur 17. janúar 1980.
útvarp kl. 20.05:
LÖGREGLUMABUR
HYGGUR Á RREYTINGAR
Fimmtudagsleikrit útvarpsins
er „Gjaldiö” eftir Arthur Miller i
þýöingu Óskars Ingimarssonar.
Þetta er 1 fyrsta sinn sem þetta
leikrit er flutt i Utvarpinu, en
Þjó&leikhúsið sýndi þaö fyrir 10
árum.
„Ég ætla a& tala um konur og
áfengi”, sagöi Þurí&ur J. Jóns-
dóttir félagsráögjafi, þegar
Visir ræddi viö hana um þáttinn
Til umhugsunar, sem hún sér
um i dag.
Þuriöur sagöi, aö tiltölulega
meiri aukning heföi oröiö á
áfengissýki hjá konum en
körlum siöustu árin. Orsakir
áfengissýki þeirra væru oft
sambæráegar, en þó heföi hún
orðið vör viö þaö i starfi sinu, aö
félagsleg atriöi hafi meiri áhrif i
þessu efni hjá konum en körl-
um.
„Það fylgja þvi ýmis vanda-
mál að vera kona”, sagöi hún.
,,0g það veröur aö taka þaö til
greina viö meöferö áfengis-
sjúkra kvenna. Meðferöin
veröuraöbyggja á félagslegum
og menningarlegum raunveru-
leika kvennanna”.
Koma siður i meðferð
Þuriöur sagöi, aö konur ættu
viö ýmis vandamál aö striöa
umfram karlmenn. Þær drekka
Leikritiö fjallar um fimmtugan
lögreglumann, sem er aö velta
þvi fyrir sér hvort hann eigi aö
hætta i lögreglunni eftir 30 ára
starf. Konan hans hvetur hann til
þess, en sjálfur er hann á báöum
áttum.
frekar einar inni á heimilum
sinum og einangrast þvi meira
og verða einmana.
Konur koma seint i mefíerö
og raunar er taliö aö um 90%
drykkjusjúkra kvenna komi
aldrei tilmeMer&ar. Vegna þess
hvetregar þær eru til þess, eru
þær orðnar veikari og oftar
búnar aö glata fjölskyldunni en
drykkjusjúkir karlar.
„ 9 af hverjum 10 eigin-
mönnum áfengissjUkra kvenna
fara frá konum sinum, en 9 af
hverjum 10 eiginkonum eru
kyrrar i hjónabandi með
áfengissjUkum körlum”, sagöi
Þuriður.
„Konur hafa lika meiri
sektarkennd og minna sjálfs-
traust. Og oft er hjá þeim inni-
birgð reiöi og biturleiki gagn-
vart þvi hlutverki sem þjóö-
félagiö hefur ætlaö þeim”.
Aðalefni erindis Þuriöar
fjallar um áfengisneyslu
kvenna, en þó mun hún aöeins
minnast á aöra vimugjafa.
-SJ
Þaö áað fara að rifa húsiö, sem
þau bUa i, og fá þau gamlan gyö-
ing til aö koma innanstokksmun-
unúm i' verö. Þá kemur bróöir
lögreglumannsins i heimsókn
eftir 16 ára fjarveru...
Arthur Miller er Bandarikja-
maður, fæddur i New York áriö
1915. Hann varö fyrst þekktur
sem leikritahöfundur áriö 1945, en
hefur siöan hlotiö margvislegar
viöurkenningar fyrir verk sin.
tJtvarpiö hefur áöur flutt nokkur
verk eftir Miller: „1 deiglunni”,
„Allir synir minir” og „Horft af
brUnni”.
Miller
Leikstjóri „Gjaldsins” er GIsli
Halldórsson, en meö hlutverkin
fara RUrik Haraldsson, Herdis
Þorvaldsdóttir, Róbert Arnfinns-
son og Valur Glslason. Leikritiö
hefst kl. 20.05 og tekur rúmlega
tvo tima i flutningi.
— SJ
útvarp
12.20 Fréttir. 12.45
Veöurfregnir. Tilkynningar.
Tónleikasyrpa. Léttklassisk
tónlist, dans- og dægurlög
og lög leikin á ýmis hljóö-
færi.
14.45 Til umhugsunar. Þuriður
J. Jónsdóttir félagsráögjafi
hefur umsjón með höndum.
15.00 Popp. Páll Pálsson
kynnir.
15.50 Tilkynningar.
16.00 Fréttir. Tilkynningar.
16.15 Veöurfregnir.
16.20 Tónlistartimi barnanna.
Stjórnandi: Egill
Friöleifsson.
16.40 Útvarpssaga barnanna:
„Hreinninn fótfrái" eftir
Per Westerlund. Margrét
Guðmundsdóttir les (2).
17.00 Siödegistónleikar. Rut L.
Magnússon syngur „Fimm
sálma á atómöld” eftir Her-
bert H. Agústsson viö ljóö
eftir Matthias Johannessen;
hljóöfærakvartett leikur
með; höfundurinn stjórnar /
Sinfóniuhljómsveit Islands
leikur Þrjár fúgur eftir
SkUla Halldórsson, Alfreö
Walter stjórnar/Werner
Haas og óperuhljómsveitin
i Monte Carlo leika Pianó-
konsertnr. 1 i b-moll op. 23
eftir Pjotr Tsjaikovský,
Eliahu Inbal stjórnar.
18.00 Tónleikar. Tilkynningar.
18.45 Veöurfregnir. Dagskrá
kvöldsins.
19.00 Fréttir. Fréttaauki.
Tilkynningar.
19.35 Daglegt mál. Arni
Böðvarsson flytur þáttinn.
19.40 tslenskir einsöngvarar
og kórar syngja.
20.05 Leikrit: „Gjaldiö” eftir
Arthur Miller. Þýöandi:
Óskar Ingimarsson. Leik-
stjóri: Gisli Halldórsson.
Persónur og leikendur:
Viktor/RUrik Haraldsson
Esther/ Herdis
Þorvaldsdóttir, Salomon/
Valur Gislason, Walter/
Róbert Arnfinnsson.
22.15 Veðurfregnir. Fréttir.
Dagskrá morgundagsins.
22.35 Aö vestan.Finnbogi Her-
mannsson kennari á Núpi i
Dýrafirði sér um þáttinn.
23.00 Kvöldstund meö Sveini
Einarssyni.
23.45 Fréttir. Dagskrárlok.
Frá uppsetningu Þjóöleikhússins á Gjaldinu. Sömu leikarar fara meö
hlutverkin i útvarpinu: Róbert Arnfinnsson, Valur Gíslason og Rúrik
Haraldsson.
Útvarp kl. 14.45:
KONUR 00
JtFENOI
Eniurrelsn fslenskra kMkmynda
Ariö 1980 mun seinna meir
veröa kennt viö endurreisn is-
lenskrar kvikmyndageröar.
Þrjár kvikmyndir veröa frum-
sýndar I byrjun ársins en þær
voru allar teknar á siöastliönu
ári. Allar þeirra eru geröar
fyrir sýningar i kvikmyndahús-
um og er það nýlunda, þvi aö á
undanförnum árum hefur yfir-
ieitt alltaf veriö rætt um kvik-
myndagerö I sambandi viö sýn-
ingu i sjónvarpi. Þessa öflugu
kvikmyndaframleiöslu ber aö
hluta aö þakka skynsamlegum
fjárveitingum úr Kvikmynda-
sjóöi ríkisins sem tók til starfa i
fyrra. Formaöur sjóösstjórnar
er Knútur Hallsson, skrifstofu-
stjóri Menntamálaráöuneytis-
ins.
Auövitaö á almenningur eftir
aö sjá þessar myndir og segja
álit sitt á þeim. Fer þar eflaust
sem oft áöur aö mörgsjónarmiö
munu koma fram. Þau geta
oröiö islenskri kvikmyndagerö
til góös I framtiöinni ef þau mót-
ast af hógværö og hleypidóma-
leysi. Er ekki aö efa aö al-
menningur fagnar þvt aö geta
séö þrjár islenskar myndir I
kvikmyndahúsum meö skömmu
millibili. Mun ekki I annan tima
hafa veriö fariö öllu hressilegar
af staö I ungri listgrein i land-
inu, nú þegar skriöur er komin á
endurnýjun hennar. Og þaö er
gleöilegur vitnisburöur um
framhald kvikmyndageröarinn-
ar, aö ekki hefur oröiö vart viö
samkeppni og rig, sem oft kem-
ur upp á milli fyrirtækja heldur
viröist samvinna hafa oröiö um
tæki og annaö meöal framleiö-
enda og sýnir þaö eitt meö ööru
aö kvikmyndageröarmenn, þeir
sem standa aö þessari endur-
nýjun, er mikiö meira I mun aö
gera veg islensku kvikmynd-
anna sem mestan en standa i
samkeppnisstriöi.
Alkunna er aö leikarar og
leikhús hafa staöiö fyrir leik-
húsferöum um allt land meö
miklum ágætum. Með tilkomu
íslenskra kvikmynda i þeim
mæli sem nú er framundan,
flyst hluti þessarar leiklistar
meö skjótum og einföldum hætti
um landsbyggöina. I dreifbýlu
landi er kvikmyndin hiö mesta
þarfaþing, vegna þess hve auö-
veld hún er I meðförum og fyrir-
hafnarlitil þá einu sinni lokiö er
gerö hennar. Auövitaö vill fólk
hafa sina leiklist áfram, en
nauösynleg fjölbreytni er aö
kvikmyndunum og fylgir þó
meira á spýtunni.
Viö höfum allt frá þvi aö
byrjaö var aö sýna talmyndir,
mátt búa viö þaö, aö myndir
væru sýndar hér á margvisleg-
um tungumálum. Viö erum t.d.
oröin vön þvi aö horfa á myndir
meö ensku tali. Skal ósagt látiö
aö hve miklu leyti þetta enska
tal kvikmyndanna hefur haft
áhrif á textagerö i poppheimin-
um, sem viröist vera nokkuö
ósjálfstæöur i gerö islenskra
texta. Margt fleira hefur oröiö
undan aö láta, þótt poppið sé
nefnt hér sérstaklega. Meö is-
lenskum kvikmyndum, I þeim
mæli sem þær eru boöaöar nú,
hefst notkun tungunnar i kvik-
myndahúsum. Þeirri notkun
fylgir hæfilegur metnaöur
þeirra s^m láta sig einhverju
varöa hvaö um okkur veröur I
framtiöinni.
Miöaö viö fólksfjölda og
möguleika á aösókn aö kvik-
myndahúsum veröur eflaust aö
skera kvikmyndageröinni nijög
þröngan stakk fjárhagslega.
Hugsjónamenn spyrja varla svo
mjög um ágóöa.En þeim hiýtur
aö vera kært aö þurfa ekki aö
bera stóran halla af fram-
kvæmdum sinum, sem eru I
senn menningarlegar og stórum
þýðingarmeiri en liggur i aug-
um uppi. Þaö aö þó skuli vera
hægt aö gera kvikmyndir hér
meö þeim ströngu fjárhags-
áætlunum sem fólksfjöldi lands-
ins setur og meö töluveröri
áhættu sýnir aö bæöi ein-
staklingar og bankar aö viö-
bættu rikisvaldi, vilja trúa þvi
aö okkur sé nauösyn á islensk-
um kvikmyndum. Og óhætt er
aö fullyröa aö sá góöi vilji, sem
liggur aö baki kvikmynda-
geröarinnar, byggist Uka á full-
vissu um, aö til starfa eru
komnir ungir menn, sem kunna
fagiö.
Svarthöföi