Vísir - 24.01.1980, Blaðsíða 8

Fimmtudagur 24. janúar 1980
8
£=r
Utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjori: Davið Guðmundsson
Ritstjorar: Olafur Ragnarsson
Hörður Einarsson
Ritstjornarfulltruar: Bragi Guðmundsson, Elias Snæland Jonsson.
Frettastjori erlendra frétta: Guðmundur G. Pétursson.
Ðlaðamenn: Axel Ammendrup, Halldor Reynisson, Jonina Michaelsdottir, Katrin
Pálsdottir, Pall Magnusson, Sigurveig Jonsdóttir, Sæmundur Guðvinsson.
iþrottir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson.
Ljosmyndir: Gunnar V. Andre'sson, Jens Alexandersscn
Uílit og honnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnus Olafsson.
Auglysinga og sölustjóri: Pall Stefánsson Askrift er kr. 4.500 á mánuði
Dreifingarstjori: Sigurður R. Petursson. i innanlands. Verð i lausasölu
230 kr. eintakið.
Auglysingar og skrifstofur: Prentun Blaðaprent h/f
Siðumula 8. Simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Ritstjórn: Siðumula 14, simi 86611 7 linur.
A nú að herða tðkin á ný?
Nóbelsverölaunahafinn Andrei Sakharov og Yelena kona hans eru nú i útlegð eftir
handtöku KGB i Moskvu. Aöförin aö Sakharov, þessum aöalleiötoga I mannréttinda-
baráttunni í Sovétrikjunum, vekur þá spurningu, hvort ráöamenn I Kreml hyggist nú
beita meiri hörku en áöur i viöskiptum sinum viö kunnustu andófsmennina og iáta al-
menningsálit umheimsins lönd og leiö.
Sú ráðstöfun sovéskra stjórn-
valda að handtaka Nóbelsverð-
launahafann og andófsmanninn
Andrei Sakharcv og konu hans
Yelenu hefur að vonum vakið
bæði undrun og reiði á Vestur-
löndum. Allmörg ríki hafa þegar
borið fram formleg mótmæli og
meðal annars bent á. að þessi
framkoma Sovétstjórnarinnar
við Sakharov og konu hans sé al-
gert brot á Helsinkisáttmálan-
um, sem Sovétríkin staðfestu á
sínum tíma.
Það er sem fyrr, að ráðamenn
Sovétríkjanna geta skrifað undir
hvaða samninga sem er með bros
á vör en þegar á ákvæði samn-
inganna reynir, eru þeir í hugum
þeirra marklaus pappírsgögn.
Undanfarið hefur staðið yfir
aðför gegn andófsmönnum í So-
vétríkjunum og er greinilegt að
Kremlherrarnir ætla sér að vera
búnir að taka úr umferð megin-
hluta þeirra Sovétborgara, sem
haft hafa sig í frammi gegn
stefnu yf irvalda, — áður en vest-
rænir gestir komi þangað í
stórum hópum vegna Ólympíu-
leikanna. Að vísu hafa mál skip-
ast svo að undanförnu vegna inn-
rásar Sovétmanna í Afganistan,
að þeir þurfa vart að óttast svo
mjög að forystuþjóðir Vestur-
landa sendi stóra hópa til leik-
anna, þar sem margir leiðtogar
hafa hvatt til þess að íþróttalið
hundsi Moskvuleikana vegna
framferðis Sovétmanna. Víða
annars staðar í heiminum fara
fram umræður um endurskoðun
þátttöku í leikunum.
Þótt ýmsir andófsmenn hafi
verið handteknir og sendir í út-
legð kom það á óvart, að á sama
veg færi um Sakharov, þar sem
sérfræðingar í málefnum Sovét-
rikjanna höfðu talið að ráðamenn
í Kreml óttuðustu neikvæð við-
brögð við slíkri ákvörðun á
Vesturlöndum, ekki síst í hópi
vísindamanna, sem virtu Sakha-
rov mikils. Það gæti síðan haft
ófyrirsjáanleg áhrif á vísindaleg
samskipti Sovétríkjanna við
Vesturlönd.
Margt bendir til, að ráðamenn
Sovétríkjanna hafi komist að
þeirri niðurstöðu, að afstaða
Vesturlanda til þeirra gæti vart
versnað mikið frá því sem verið
hefði, jafnvel þótt þeir létu
Nóbelsverðlaunahafann hverfa.
Svo mikil væri andúð fólks á
Vesturlöndum vegna 'nnrásar-
innar í Afganistan þessa siund-
ina og eftir þær aðgerðir, sem
Bandaríkjamenn hafa ákveðið til
þess að þrýsta á Sovétríkin,
meðal annars með kornsölubann-
inu, gæti vart verið von á nokkru
verra.
En fréttin um handtöku Sakha-
rovhjónanna hefur ekki
drukknað í fréttaflóði heims-
pressunnar og viðbrögðin hafa
alls staðar verið harkaleg.
Handtakan vekur ekki einungis
f urðu umheimsins sökum þess að
hún er brot á grundvallarmann-
réttindum heldur virðist hún
tákna, að um stefnubreytingu sé
að ræða hjá Sovétstjórninni
gagnvart þeim mönnum, sem
mest hafa verið áberandi í
mannréttindahreyfingunni þar í
landi. í stað þess að senda
Sakharov úr landi, eins og Sol-
zhenitsyn, Bukovskí, Ginsburg
og Siniavskí, er hann skyndilega
handtekinn á götu i Moskvu og
sendur á vegum KGB í útlegð á
stað, sem vestrænum frétta-
mönnum er meinaður aðgangur
að.
Almenningsálitið í heiminum
hefur veitt mannréttindabar-
áttumönnunum í Sovétrikjunum
styrkog Sovétstjórninni gífurlegt
aðhald, erwætlar hún nú að hundsa
það algerlega? Ætlar hún nú að
herða tökin á ný og láta sig álit
umheimsins engu skipta?
Þessum spurningum verður
svarað á næstu dögum, en þess er
nú krafist í nafni réttlætis og
mannréttinda, að friðarverð-
launahafanum Sakharov og konu
hans verði leyft að hverfa heim
til sín á ný.
Einsdæmi að skðli taki ekki
við nemendum á hveriu ári
Þvi miður verður ekki sagt
að áhugi stjórnvalda I landinu á
málefnum iþróttahreyfingar-
innar sé i samræmi við þaö
sem gerist hjá almenningi.
fþróttastarfiö hér fær hlægi-
lega háar upphæðir til að moða
úr. Stjórnvöld hafa hingaö til
ekki metið iþróttastarfið sem
menningarafl. Það er enginn
vafi á, aö áhugi á íþróttum og
útilifi hefur farið vaxandi hér á
landi sfðustu árin. Gleggsta
dæmið er sá gifurlegi fjöldi
sem iþróttahreyfingin hefur
innan sinna vébanda. Sá fjöldi
sem stundar iþróttir fer fjölg-
andi með ári hverju. A árinu
1979 voru 65 þúsund virkir i
iþróttastarfinu hér á landi, 30%
þjóðarinnar kemur eitthvað
nálægt iþróttum. Knattspyrnan
er ennþá langvinsælust. Hand-
boltinn kemur svo næstur.
Fjármál íþróttahreyfingarinn-
ar hafa oft verið til umræöu. En
iþróttahreyfingin er þvi miöur
svelt. Er eins og sumir af okk-
ar alþingismönnum skilji ekki
hvaö iþróttir hafi mikiö gildi
fyrir þjóöina. Það sem vekur
mesta athygli þegar minnst er
á iþróttir er hin almenna þátt-
taka allra þegna. Bæöi kynin.
Hlutur kvenna i iþróttum hér á
landi er meiri en gerist meðal
annarra þjóða. Og það sem er
mestum vert, aö hlutur kvenna
eykstár frá ári. Konúr iöka aö
minnsta kosti fjórtán tegundir
iþrótta. Samt er eitt sem
skyggir á öðru fremur þegar
minnst er á kvenmenn i iþrótt-
um. En það er kvennalandsliöið
i handbolta. Að land eins og Is-
land geti ekki teflt fram
kvennaliði er hneyksli. Þó svo
að efniviðurinn sé nógur hefur
HSI ekki haft áhuga á að sinna
þessum hóp. Á sama tima og
stórfé er eytt i karlalandsliöið.
Er þetta sanngjarnt? Hvernig
væri nú að hugsa málið og láta
Jóhann Inga hafa kvenfólkið i
svona mánuð til að byrja með.
Hann er kannski tilbúinn? Allir
eiga að fá að stunda iþróttir
sem það vilja. Það var þvi
nauðsyn aö stofna iþróttafélag
fatlaðra. Það er nauðsynlegt aö
allir sem hafa þrek, fái að
stunda iþróttir. Einn er sá hóp-
ur sem því miður hefur orðið
útundan i þessu þjóðfélagi, en
það eru þroskaheftir. En það
var árið 1978 aö skriöur komst
á þetta mál. Það var svo sann-
arlega kominn timi til. Allir
eiga aö geta stundaö iþróttir þó
svo þeir séu þroskaheftir eða
vangefnir. Þjóðfélagiö á aö sjá
um þaö. Annaö er ekki sann-
gjarnt.
Fiskhjallur en
ekki íþróttahús
A siöasta ári kom það best i
ljós i hvaða óefni við erum
neöanmóls
„Aidrei fyrr i sögunni hefur
vantað eins mikiö af iþrótta-
kennurum. Alls staöar um
landiö var augiýst eftir kenn-
urum. Og hver skyldi ástæðan
vera fyrir þessari vöntun?
iþróttaskólinn útskrifar um 30
iþróttakennara á 2ja ára fresti,
eöa sem svarar um 15 árlega.
Þaö mun vera einsdæmi I heim-
inum, að þannig skóli taki ekki
við nemendum árlega”, segir
Gunnar Bender, nemi i grein
sinni um tþróttas kólann á
Laugarvatni.
komin gagnvart iþróttakennslu
i landinu. Aldrei fyrr I sögunni
hefur vantað eins mikið af
iþróttakennurum. Alls staðar
um landið var auglýst eftir
kennurum. Og hver skyldi á-
stæðan vera fyrir þessari
vöntun. Iþróttaskólinn útskrif-
ar um 30 iþróttakennara á 2ja
ára fresti, eða sem svarar um
15 árlega. Það mun vera eins-
dæmi i heiminum sem skóli
ekki tekur við nemendum ár-
lega. Húsnæöisstaöa iþrótta-
skólans er i algerum ólestri.
Aöeins ein kennslustofa er og
hefur verið svoleiðis siðustu
30-45 árin. Sundlaug staðarins
er af minnstu gerð 12,5x8 m.
tþróttasalurinn minnir helst á
fiskhjall sem biður þess að
verða rifinn niður. Bygging nýs
iþróttahúss er þvi mál, sem
þolir enga bið. Það sem þarf að
gera strax er aö taka málefni
skólans til endurskoðunar. Það
þarf aö gera stórátak. Niður-
skurður á framlögum til skól-
ans hafa alltof oft verið fram-
kvæmd. Þaö verður að stoppa.
Annað sæmir ekki þjóð sem
hefur sett markið hátt.
Þar sem stjórnvöld hafa
ekki ennþá séð vandann eða
vilja ekki sjá hann, skulum við
að lokum láta tvo þekkta Is-
lendinga segja nokkur orö um
aöstöðuna i skólanum. Þeirra
orð eru ekki fögur. (Þeir
þekkja ástandið eftir að hafa
veriö i skólanum). Arni Guð-
mundsson núverandi skóla-
stjóri segir: „Það þarf að
stækka skólann til að unnt sé að
taka við fleiri nemendum og
veita þeim meiri sérmenntun.
Það þarf að auka fjárveitingar
til skólans til þess að unnt sé
að greiða hæfum kennurum
betri laun og ýmislegt fleira er
þörf á að gera sem fyrst. En
aöaiatriöiö er, aö stjórnvöld
geri þaö upp viö sig hvaö þau
ætla sér varöandi skóiann.
Hvort þau ætla sér aö byggja
hann upp og þá hvar. Eins og á-
standiö er, tel ég varla aö skól-
inn sé hæfur tii þess aö gegna
þvi hlutverki sem honum er
ætlaö”.
Anton Bjarnason segir : „öll
aöstaöa til bóklegrar og verk-
legrar kennslu er fyrir neöan
allar hellur.Til dæmis um það
er aðeins til ein kennslustofa og
leikfimisalur og sundlaug er of
litil, búningsaðstaða mjög léleg
og tækjakostur af skornum
skammti. Þá vantar skólann
bæöi baðvörð og húsvörð og
verður skólastjórinn sjálfur aö
bæta þeim störfum á sig.
Skólinn hefur ekki fengiö þaö
fjármagn sem honum hefur
veriö nauösynlegt, og hafa
skólayfirvöld alltaf mætt skiln-
ingsleysi hjá yfirvöldum og
sjaldnast fengiöþá fyrirgreiöslu
sem nauösvnleg má teljast....”
(Viðtölin við þessa kappa
eru úr íþróttablaðinu).