Vísir - 25.01.1980, Blaðsíða 5

'Civ\\\\\YV'
VlSIR
Föstudagur 25. janúar 1980
Guömundur
Pétursson
skrifar
LURIE’S OPINION
USA býöur Kína her-
gögn og vildarkjör
RússnesKir öiympíuieikar
Egyptar fð Mitla-
skarD í dag
Egyptaland mun í dag taka
formlega við af Israelsmönnum
enn einum hluta Sinai-eyðimerk-
unnar. 1 þeim hluta, sem afhentur
verður i dag, eru hin hernaðar-
lega mikilvægu f jallaskörð, Mitla
og Giddi.
Um leið munu Egyptaland og
Israel opna landamæri sinferða-
mönnum hvort annars til frjálsra
ferða landveginn.
Þetta er fimmti áfangi afhend-
ingar Israelsmnnna á hernumd-
um svæðum Sinai, og hafa nú
Egyptar tvo þriðju hluta skagans
á sinu valdi. Siðasta hlutann fá
þeir i' april 1982.
Svæðið, sem afhent er i dag, er
Mikiii
iarð-
skjáini
Aö minnsta kosti fimmtiu
slösuðust og fimm hundruð
misstu heimili sin I snörpum jarð-
skjálfta, sem gætti á 320 km svæði
umhverfis San Francisco i gær,
Nötruðu byggingar og komu
sprungur i margar.
I kjarnorkutilraunastofnun við
Livermore, 80 km austur af
borginni, var starfsfólkinu ekki
stætt, og varö aö yfirgefa
byggingarnar. Tuttugu og fjórir
starfsmenn uröu fyrir minniháttar
ar áverkum. — En kjarnaofn og
plútonfumgeymsla rannsóknar-
stofnunarinnar voru sögð örugg.
Kalifornia liggur á San
Andreas-jarösprungunni, sem er
sú lengsta i jarðskorpunni, sem
visindamenn hafa kortlagt. Jarö-
skjálftar eru tiðir á þvi svæöi og
stundum hrikalegir. 1906 lagðist
San Francisco þvi nær i rústir i
einum slikum og hundruð manna
fórust.
Visindamenn hafa spáð þvi, að
það sé 50% möguleiki á meiri-
háttar jarðskjálfta i Kaliforniu
innan 10 ára.
I Livermore i nágrenni kjarna-
rannsóknarstofnunarinnar var
mikil hjólhýsabyggð. Uröu spjöll
á 130 hjólhýsum, svo að um 500
manns misstu þar heimili sin.
Skaut Rauði krossinn skjólshúsi
yfir þaö fólk.
Stærsti kippurinn mældist
öflugastur skammt frá Liver-
more, eöa 5,8 stig á Richter-
kvaröa, Hann skók svo bygg-
ingar, að I háhýsum hoppuöu
stólar á gólfum.
Sums staöar rofnuöu gasleiðsl-
ur, og simleiöslur slitnuöu, sem
var til mikils bagai I álaginu á
simakerfiö, þegar fólk hringdi
þúsundum saman til þess aö
grennslast fyrir um, hvort heims-
endir væri að koma.
Járnbrautakerfi San Francisco
stöövaðist um hriö, en komst
fljótlega i lag aftur.
mestan part auðn, en þó nokkrir
flugvellir og svo herstöðin við Bir
Gifgafa.
Bandarikjastjórn hefur boöiö
Kina að láta þvi i té hergögn, og
auk þess hefur Kina veriö boðið
sérstök vildarkjör i millirikja-
verslun þessara tveggja þjóöa.
Þessara vildarkjara nutu Rúss-
ar, áður en þeir styggðu Banda-
rikjastjórn með innrák sinni i
Afghanistan, en þá voru þau af
þeim tekin.
Alger hlutverkaskipti hafa þvi
orðiö i fyrri stefnu og sambúð
USA gagnvart Kina og Sovétrikj-
unum.
Fulltrúadeild Bandarikjaþings
samþykkti i gær meö yfirgnæf-
andi meirihluta atkvæða ályktun,
þar sem studdar eru áskoranir
um að sniðganga alveg Ölympiu-
leikana I Moskvu, eða flytja þá
þaðan. Þessi hugmynd hefur á
siðustu dögum eftir nauðungar-
flutninginn á Sakharov-hjónunum
frá Moskvu, hlotiö æ fleiri tals-
menn viða um heim. Norsk
iþróttasamtök tóku undir þessar
áskoranir i gær.
Carter Bandarikjaforseti, sem
varað hefur i opinberri ræöu
Sovétmenn við þvi, að hann muni
beita hervaldi, ef nauðsyn kall-
aði, til þess aö vernda hinar
mikilvægu oliuflutningsleiðir á
Persaflóa, sagði Francesco Coss-
iga, forsætisráðherra Italiu i gær,
að sovéska ógnunin i Suðaustur-
Asiu og hryðjuverkin i Iran
myndu knýja vini til þess að
standa betur saman.
Frakkar sem hafa litið haft sig i
frammi i fordæmingunni á innrás
Sovétmanna i Afghanistan, létu
Sakharovmálið verða sér tilefni
yfirlýsinga i gær. Jean Francois-
Poncet, utanrikisráöherra, sagöi
Sovétmönnum, að ekkert annað
en afturköllun sovéska herliðsins
heim frá Afghanistan gæti leyst
þá kreppu, sem upp er komin i
sambúö austurs og vesturs.
r
I
OHugróOi
I
Texaco, þriöja stærsta |
■ oliufélag heims, hefur ■
| greint frá þvi, aö hagnaður |
Ífélagsins áriö 1979 hafi i
numið 1,76 billjónum doll- E
ara, sem var tvöfalt meir I
I.en árið 1978.
Gulf Oil hefur einnig !
I státað af 68% meiri I
* hagnaöi árið 1979 en 1978. '
Lb mm wmm mm mm mm tmm hJ
Viða hefur komiö til mótmæla vegna innrásar Sovétmanna I Afganistan. og þessi mynd var tekin i Bangkok I gær, þar sem námsmenn
brenndu eftirlikingu af Breshnev fyrir utan sovéska sendiráðiö í mótmælaskyni.
Boða alvarleg kjarnorkusiys
ef ekki veröur melrl varúö
Hætt er við enn alvarlegra
kjarnorkuslysi, en þvl sem skeði
á Þriggja milna eyju, ef ekki
koma til grundvallarbreytingar á
kjarnorkuiðnaðinum, segir I
skýrslu kjarnorkueftiriitsráös
USA.
Skýrslan er byggö á rannsókn,
sem sjálfstætt lögfræöifyrirtæki
tók aö sér fyrir ráðiö, en i henni
segir, aö meiri áherslu veröi að
leggja á öryggi kjarnaofnanna.
Er varaö viö þvi í skýrslunni,
að svipuö sly s og á Þriggja milna
eyju séu hugsanleg, en með
alvarlegri afleiöingum, ef ekki
komi til grundvallarbreytingar. 1
slysinu við Harrisburg 28. mars i
fyrra, þegar kælivatn náði ekki til
kjarnaofnsins, munaði einungis
hársbreidd, aö hrikaleg geisla-
eitrun hefði hlotist af.
1 skýrslunni segir, að kjarn-
orkuiðnaður sé svo flókinn, að
hugsanlega sé best að iðnaðurinn
skólaði upp I sameiningu sérfræð-
inga til þess að reka orkuverin.
Skorað er á yfirvöld i skýrslunni
að taka öll veitt rekstrarleyfi
kjarnorkuvera til gaumgæfi-
legrar endurskoðunar, og sömu-
leiðis þær reglur, sem viö er
miðaö, þegar rekstarleyfi eru
veitt. Jafnframt er lagt til, að
kjarnorkuver veröi reist á miklu
afskekktari stöðum en hingað til
hefur verið krafist.
Skýrslan var gagnrýnandi á'
tæknikunnáttu og þjálfun starfs-
fólksins i orkuverinu á Þriggja
milna eyju.
Til iftlls brasatt
TIu meiöar á sömu aðals-
mannasættinni á Silkiey
hafa nú sæst meö mestu
vinsemd utan réttar, eftir
65 ára löng málaferli.
Þessar fjölskyldur höföu
gert tilkall i dánarbú Don
Carmelo Parisi, landeig-
anda I Messina, árið 1914.
Arin liöu og enginn fékk
að nýta eignirnar, meöan
þrætan stóö yfir, og enginn
hélt þeim við. Verksmiöj-
unum I niöurniöslu var
lokað, þær urðu rústir og'
lögöust undir illgresi. En
meir en 100 lögfræöingar
þáðu málflutningsgjöld
fyrir þrasiö.
Nú segjast fjölskyld-
urnar fallnar féá kröfum
fyrir dómstólum, þvi aö
ekkert er eftir til þess að
rifast yfir' af upphaflegu
stóreignunum.