Vísir - 13.02.1980, Blaðsíða 8

vism Miövikudagur
13. febrúar 1980.
8

utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjori: Davið Guðmundsson
Ritstjórar: Olafur Ragnarsson
Hbrður Einarsson
Ritstjornarfulltruar: Bragi Guðmundsson, Elias Snæland Jonsson.
Frettastjori erlendra fretta: Guðmundur G Petursson.
Blaðamenn: Axel Ammendrup, Halldor Reynisson, Jonina Michaelsdottir, Katrin
Palsdottir, Pall AAagnusson, Sigurveig Jonsdottir. Sæi'iundur Guðvinsson
iþrottir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L Pálsson.
Ljósmyndir: Gunnar V. Andre'sson, Jens Alexandersscn.
Uilil og honnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnus Olafsson.
Auglysinga og sölustjori: Pall Stefánsson
Dreifingarstjori: Siguröur R. Petursson.
Auglysingar og skrifstofur:
Siðumula 8. Simar 86611 og 82260.
Afgreiðsla: Stakkholti 2-4, simi 8661 1.
Ritstjorn: Siðumula 14, simi 8661 1 7 linur.
Askrift er kr. 4.500 á mánuði
innanlands.
Verð i íausasölu
230 kr. eintakió.
Prentun Blaðaprent h/f
Jan Mayen aftur á flagskrá
Innan tibar hljóta samningaviðræbur milli Islendinga og Norömanna um Jan Mayen
máliö aö veröa teknar upp á nýjan leik. Viö skiptingu efnahagslegra réttinda á Jan
Mayen svæöinu hljótum viö aö sjálfsögöu aö taka nokkurt tillit til eignarréttar Norö-
manna aö sjálfri eyjunni Jan Mayen, en öll sanngirni mælir meö þvi, aö þeir viöurkenni
yfirgnæfandi hagsmuni okkar til auölindahagnýtingar á svæðinu.
Þar sem ný ríkisstjórn hefur
verið mynduð hér á landi, hlýtur
deila okkar við Norðmenn um
efnahagsleg réttindi á Jan
Mayen svæðinu að verða tekin
upp innan tíðar milli íslenskra og
norskra stjórnvalda.
Þegar vinstri stjórnin sprakk á
sl. hausti, stóðu fyrir dyrum við-
ræður um málið milli utanríkis-
ráðherra (slands og Noregs, eins
og menn rekur sjálfsagt minni
til, en þeim var af eðlilegum
ástæðum frestað við fall
stjórnarinnar. Starfsstjórn Al-
þýðuf lokksins hafði ekki
pólitíska stöðu til þess að taka
upp viðræður um málið, svo að
það er ekki f yrr en nú, sem í raun
og veru hefur verið unnt að taka
aftur upp samningaviðræður um
málið.
Að undanförnu hefur enn einu
sinni aukist þrýstingur á norsk
stjórnvöld frá hagsmunaaðilum í
norskum sjávarútvegi að hef jast
handa um útfærslu efnahagslög-
sögu umhverfis Jan Mayen í 200
milur.Hið beina tilefni er loðnu-
veiðar okkar íslendinga síðustu
vikurnar, en að sjálfsögðu er hin
raunverulega ástæða vaxandi
erfiðleikar í norskum sjávarút-
vegi, m.a. vegna minnkandi
þorskveiði og banns við sildveið-
um.
Það f lækir nokkuð deilu (slend-
ingaog Norðmanna um réttindi á
Jan Mayen svæðinu, að Danir
fyrir hönd Grænlendinga hyggja
nú á frekari útfærslu efnahags-
iögsögunnar við austurströnd
Grænlands. Þetta þýðir trúlega,
að lausn á Jan Mayen málinu
verður naumast fundin nema
með heildarsamkomulagi (slend-
inga, Norðmanna og Dana fyrir
hönd Grænlendinga.
Að sjálfsögðu er ólíku saman
að jafna kröfu Grænlendinga til
fullrar efnahagslögsögu við
Grænland og kröfu Norðmanna
til efnahagslögsögu við Jan
Mayen. Eins og íslendingar eiga
Grænlendingar lífshagsmuni
sína undir f iskveiðunum, svo að
við hljótum að sýna eðlilegum
kröfum Grænlendinga fyllsta
skilning. Norðmenn eiga þarna
aftur á móti sáralítið í húfi, og í
rauninni mæla öll sanngirnisrök
gegn nokkrum efnahagslegum
réttindum þeim til handa á Jan
Mayen svæðinu. Hið eina, sem
gerir það að verkum, að ekki
verður hjá því komist að fallast á
einhver réttindi þeirra á þessu
svæði, er sú staðreynd, að þeir
náðu því á sínum tíma að kasta
eign sinni á þessa smáeyju
norður í höfum, — og er þó stutt
síðan.
Á móti réttindum Norðmanna
mælir hins vegar allt annað: Jan
Mayen stendur á íslenska land-
grunninu. Á Jan Mayen er ekkert
efnahagslíf. Þetta eru ekki hefð-
bundnar norskar fiskveiðislóðir
(t.d. hófu þeir ekki loðnuveiðar
þarna fyrr en árið 1978, eftir að
þurfti að fara að takmarka veið-
arnar). Og þarna eru ekki í húfi
miklir hagsmunir Norðmanna,
gagnstætt þýðingarmiklum hags-
munum (slendinga. öll sanngirn-
isrök styðja því að yfirgnæfandi
hluta kröfu (slendinga til nýting-
ar á auðlindum sjávar og land-
grunns við Jan Mayen.
Sem betur fer hafa (slendingar
notað undanfarna mánuði til þess
að kynna málstað sinn í Jan
Mayen málinu meðal Norð-
manna. Sendiherra okkar í
Noregi og fleiri aðilar hafa ritað
greinar um málið í norsk blöð, og
nú síðast hefur utanríkisráðu-
neytið unnið að allvíðtækri dreif-
ingu í Noregi á greinargóðum
bæklingi, sem Björn Bjarnason
lögfræðingur og blaðamaður
hefur skrifað um sjónarmið ís-
lendinga í Jan Mayen málinu.
Með þessu hefur verulega verið
bætt úr fyrri vanrækslu á kynn-
ingu á málstað okkar meðal
Nprðmanna. Það hlýtur að segja
til sín í þeim samningaviðræðum,
sem í hönd f ara, því að þótt Norð-
menn haldi fast f ram eigin hags-
munum, hafa þeir ætíð reynst
skilningsríkir á íslenska hags-
muni og sameiginlega hagsmuni
(slendinga og Norðmanna, þegar
á hefur reynt.
Gengu vatnsskarð, lentu (snlóllóðl og ðlðu I tlóra tima eltir llugvél:
Komust á porradlót í Reykja-
vík eftir níu tíma ferðatag
Þeir félagar komu gagngert
til höfuðborgarinnar til að mæta
á blótið. En ferðin gekk ekki
átakalaust fyrir sig. Þaö var
ekki hægt aö fljúga frá Borgar-
firði, svo þeir félagarnir fengu
bíl til aö aka þeim að Vatns-
skarði. Vatnsskarðið var ófært,
og þvi þurftu þeir að ganga yfir
það.
,,Ég er ekki mikið fyrir svona
langar göngur”, sagði Kjartan
Ólafsson, sem eftir þetta ferða-
lag hefur verið nefndur Göngu-
Hrólfur af kunningjum sinum.
,,Mér varð þvi ekki hugsað
neitt hlýlega til Austur-flugs
meöan ég var að kjaga yfir
fjalliö
Vegna frekar litillar ánægju
af svona skemmtigöngum dróst
ég nokkuð aftur úr félögum
minum og rétt náöi að sjá þá
þegar þeir kröfluðu sig upp úr
snjóflóðinu,” sagði Kjartan.
,,Það var um 100 metra breið
brekka sem ákvað að slást i för-
ina með okkur”, sagði Björn
Skúlason,” en það varð ekkert
manntjón”.
Þaö tók þá félagana tæpan
- en borðhaidinu var lokið, begar belr loks komu
klukkutima að komast yfir
skarðið og þá tók bill á móti
þeim. Þeir komust svo til Egils-
staða um fjögur leytið, en flug-
vélin átti að leggja af staö til
Reykjavikur hálftima siðar.
A Egilsstöðum slógust Sveinn
Guðmundsson og Axel Björns-
son með i förina, svo og Arni
Halldórsson, sem átti að vera
veislustjóri á þorrablótinu.
Vélin, sem átti aö leggja af
stað klukkan hálí fimm tafðist
til klukkan að verða niu um
kvöldið, svo félagarnir komust
ekki i veisluna fyrr en klukkan
ellefu og var þá borðhaldi lokið.
En skemmtunin stóð fram eftir
nóttu
En borgar svona ferðalag sig?
,,Við höfum komist að þvi, að
þaö er af og frá að þetta borgi
sig fjárhagslega, þvi þetta hefur
kostaö okkur 100-150 þúsund
krónur á mann. En við sjáum
ekki eftir þvi að hafa farið og
það er á hreinu, að við mætum á
þorrablót Borgfirðingafélagsins
aftur næsta vetur”, sagði Pétur
Hjaltason.
— ATA
Það er ýmislegt á sig leggjanditil að komast á þorrablót! Frá vinstri: Axel Björnsson, Petur Hjaltason,
Kjartan Ólafsson, Sveinn Guðmundsson og Björn Skúlason. Visismynd: GVA