Vísir - 20.02.1980, Blaðsíða 23

23
Umsjón:
Hannes
Sigur&sson
vtsnt
Mi&vikudagur 20. febrúar 1980
Slónvarp ki. 20.30:
VAKA
Þátlur um
listræn málefni
Eins og fram kom i einhverjum
af þeim ræöum, sem fluttar voru
um helgina á listaþingi samtak-
ann „Lif og land”, er listrænt efni
sem sjónvarpiö sýnir ekki nema
um 2% af öllu efni þess. Vonandi
stendur þetta þó til bóta, en i
kvöld fáum viö aö sjá dálitinn
hluta af þessum tveimur prósent-
um, sem er Vaka i umsjá Aöal-
steins Ingólfssonar.
Aö sögn Aöalsteins veröur
þátturinn i þetta sinn aö mestu
leyti mynd frá samnorrænu
myndlistarsýningunni „Den
Nordiske”, er haldin var i Kaup-
mannahöfn fyrir skömmu. Is-
lendingar hafa alltaf tekiö virkan
þátt i sýningunni, og má þar
nefna Tryggva ólafsson, sem er
fastur meölimur þar.
Aöalsteinn sagöi aö afgang-
inum af þættinum yröi siöan sniliö
upp I kynningu á samtökunum
„Lif og land”. Veröur I þvi sam-
bandi rætt viö Jón Óttar Ragnars-
son,formann samtakanna og Jón
Baldvin Hannibalsson ritstjóra,
sem var fundarstjóri á listaþing-
inu, um þaö hvaö hafi komiö lit úr
ráöstefnunni, og tilgang og mark-
miö hennar. HS
A&alsteinn Ingólfsson, umsjónar-
maOur Vöku.
utvaip
Miðvikudagur
20. febrúar.
12.00 Dagskrá. Tónleikar.
Tilkynningar.
12.20 Fréttir. 12.45 Veöur-
fregnir. Tilkynningar.
Tónleikasyrpa Tónlist úr
ýmsum áttum, þ.á.m. létt-
klassisk.
14.30 Mi&degissagan:
„Gatan” eftir Ivar Lo-
Johansson Gunnar
Benediktsson þýddi. Hall-
dór Gunnarsson les sögulok
15.00 Popp. Dóra Jónsdóttir
kynnir.
15.50 Tilkynningar.
16.00 Fréttir. Tónleikar. 16.15
Veöurfregnir.
16.20 Litli barnatiminn: Ekki
er öll vitleysan eins Stjórn-
andinn, Kristin Guönadótt-
ir, og fleiri fara meö
gamanmál.
16.40 Utvarpssaga barnanna:
„Ekki hrynur heimurinn”
eftir Judy Blume Guöbjörg
Þórisdóttir les þýöingu sina
(9).
17.00 Siödegistónleikar Alicia
De Larrocha og
Filharmoniusveit Lundúna
leika Pianókonsert I G-dúr
eftirMaurice Ravel: Rafael
Frubeck de Burgos stj. /
Filharmoniusveitin I Vin
leikur Sinfóniu nr. 4 i a-moll
eftir Jean Sibelius: Lorin
Maazel stj.
18.00 Tónleikar. Tilkynn-
ingar.
18.45 Veöurfregnir. Dagskrá
kvöldsins
19.00 Fréttir. Tilkynningar.
19.35 Pianóleikur I útvarps-
sal: Friedrich Gurtler
leikurverk eftir Niels Gade,
Fini Henriques og Edvard
Grieg.
20.05 <Jr skólalifinu Umsjón:
Kristján E. Guömundsson.
Tekiö fyrir nám I liffræöi viö
verkfræöi- og raunvisinda-
deild háskólans.
20.50 Rithöfundur tekinn tali
Gunnar Kristjánsson ræöir
viö Guömund Danielsson
21.10 Kammertónlist Artur
Rubinstein og félagar I
sjónvarp
Miðvikudagur
20. febrúar
18.00 Sumarfélagar Léttfeta
Léttfeti er gamall hestur,
sem lengst af ævi sinnar
hefur gegnt herþjónustu en
er nú reiöskjóti litilla barna.
Þessi mynd greinir frá
ævintýrum Léttfeta i
sumarleyfinu. Þýöandi
Kristin Mantyla. Þulur
Guöni Kolbeinsson. (Nord-
vision — Finnska sjón-
varpiö)
18.30 Einu sinni var.Franskur
teiknimyndaflokkur.
Fimmti þáttur.
18.55 Hlé
20.00 Fréttir og veöur
20.25 Auglýsingar og dagskrá
20.30 Vaka.Dagskrá um listir.
21.10 Fólki& viö lóniö.
Spænskur myndaflokkur i
sex þáttum. Annar þáttur.
Efni fyrsta þáttar: Sagan
gerist I litlu þorpi I
Valenciahéraöi og hefst
fyrir um einni öld. Þorps-
búar hafa lifaö á fiskveiöum
mann fram af manni. Tono
Paloma hefur áhuga á hris-
grjónarækt en faöir hans
viU aö hann stundi betur
fiskveiöarnar. Einnig finnst
honum kominn timi til aö
Tono kvænist. Konuefni
finnst og slegiö er upp brúö-
kaupi. ÞýöandiSonja Diego.
22.05 Vetrarólympluleikarnir.
Brun kvenna (Evróvision —
upptaka Norska sjónvarps-
ins).
22.50 Dagskrárlok.
Guarneri-kvartettinum
leika Pianókvartett i Es-dúr •
op. 87 eftir Antonin Dvorák.
21.45 Utvarpssagan: „Sólon
Islandus” eftir Davtö
Stefánsson frá Fagraskógi
Þorsteinn O. Stephensen les .
(15).
22.30 Lestur Passiuslma (15).
22.40 A vetrarkvöldi Jónas
Guömundsson rithöfundur
spjallar viö hlustendur.
23.05 Djass Umsjónarmaöur
Gerard Chinotti. Kynnir:
Jórunn Tómasdóttir.
23.50 Fréttir. Dagskrárlok.
Guömundur Danfelsson rithöfundur.
utvarp kl. 20.50:
EINN AFKASTAMESTI
RITHÖFUNDUR VORRA
TÍMA TEKINN TALI
Gunnar Kristjánsson, barna-
skólakennari á Selfossi, mun I
kvöld rabba viö einn afkasta-
mesta rithöfund landsins, Guö-
mund Danielsson, um feril hans,
en Guömundur veröur sjötugur á
þessu ári.
Guömundur Danielsson er
fæddur og uppalinn I Rangár-
vallasýslu, en fluttist þaöan tvi-
tugur aö aldri. Fyrsta bókin sem
út kom eftir hann, var ljóðabókin
„Ég heilsa þér” (kom út 1933, er
hann var 23 ára). Siðan þá hefur
hann aöeins gefiö eina ljóöabók út
til viðbótar, en haldið sér þessi i
staö við skáldsöguformið. Hefur
Guömundur gefiö aö meöaltali út
eina bók á ári siöan 1935.
Sem dæmi um bækur, er hafa
komiö út eftir hann, má nefna
„Spltalasaga” (1977), „Járn-
blómið”og „Einvigi aldarinnar”,
sem var samin eftir aö Fischer og
Sþassky höföu leitt saman hesta
sina hér á landi I heimsmeistara-
einviginu 1972.
HS
PÆKLAÐAR BAKTERIUR UR TUNNU
AUtaf er okkur aö fara fram. I
hádeginu I gær tilkynnti heil-
brigöiseftirlitiö aö ekki væri
leyfilegt aö pota i saltkjötiö. Þaö
var nefnilega runninn upp
sprengidagur, þegar fólk bætir
á sig saltkjöti og baunum ofan á
allt annaö, og þess vegna var
töluvert um, aö fólk gengi I búö-
ir til aö huga a& saltkjötinu.
Þar sem Svarthöföi verslar,
eöa öllu heldur kona hans, fer
viröulegur gráhæröur ma&ur
meö þessi mál. Hann notar stór-
an gaffal. Þar hef ég aldrei séö
nokkra manneskju pota i salt-
kjötiö. Og þegar hann afgreiöir
súrinn, sem hann þarf stundum
a& leita aö frammi i tunnu, not-
ar hann einhver tæki til aö velta
bló&mörskeppum, lundabögg-
um, bringukollum og sviöa-
sultubögglum um inn i tunn-
unni, uns hann festir auga á ein-
hverju girnilegu, Hins vegar
mundi hann aldrei leyfa mér aö
pota.
Þannig er gæ&um þessa lifs
misskipt i versluninni. Sumir fá
aö pota meö slikum ærslum, aö
þaö vekur athygli heilbrig&is-
eftirlitsins. Eftirlitiö ber viö
smithættu, sem er au&vitaö
verst upp úr saltkjötstunnu, þvl
séu bakterfur slæmar hvunn-
dags, þá hljóta þær aö vera
alveg djöfullegar pæklaöar.
Fyrir löngu sat Svarthöföi á
tali viö háran öldung, sem eyddi
unganum úr heilu kvöldi viö aö
lýsa þvi hvernig ætti aö salta
kjöt I tunnu. Þetta var aö visu
meira ástundun samræ&ulistar
en lærdómur um saltkjötsgerö
sem aldrei kæmi aö notkun. En
ég minnist þess úr samtalinu, aö
hvergikom fram aö sá sem salt-
aöi snerti ekki kjötiö. Mér skild-
ist a& hann heföi fyrir vana aö
snerta hvern einasta bita og
raöa honum eftir kúnstarinnar
reglum i tunnuna, og var alls
ekki sama hvernig þaö var gert,
eöa hvaöa bitar voru neöstir og
hverjir i mi&junni o.s.frv. Þrátt
fyrir þetta viröist þjóöin hafa
lifaö af hinar pæklu&u bakteriur
frá þvi fyrir heilbrigöiseftirlit.
Hún viröist raunar hafa lifaö af
mikiö meiri óþrifnaö, eöa hvaö
um súra smériö, sem útlending-
ar sögöu að væri hreinn viöbjóö-
ur, og raunar óétandi fyrir ull.
Nú veit maöur ekki hvernig
kjöt er saltaö. Kannski er þaö
gert meö loftpú&um og pækil-
þrýstingi án þess mannshöndin
komi þar nærri. Þá er vel. Hins
vegar veröur ekki sé&ur munur
á þvl hvort bitar eru hand-
fjatla&ir I kjötvinnslu e&a potaö
er I þá i bú&um. Hvort tveggja
hlýtur samkvæmt mati heil-
brigöiseftirlitsins aö lei&a af sér
pækla&ar bakteriur. Og hvaö
segir svo sau&fjárverndin á Sel-
fossi um allar þessar aöfarir.
Ekki eru nema nokkrir ára-
tugir slöan fólk á Vesturlöndum
át kjöt sem haföi veriö látiö
hanga. Og enn þykir ekki ófint
að bor&a kjöt sem hefur hangiö
svo lengi aö þaö er oröiö græn-
leitt inni viö beiniö. Ekki hafa
heyrst andmæli frá eftirlitum
viö sliku. Slikur matur þykir
fara óvenjuvel I maga, þar sem
aörar bakteriur taka viö frekari
úrvinnslu. Næst má vænta þess,
aö eftirlitið tilkynni væntanleg-
um saltkjötsætum, aö þær eigi
aö ganga meö hreinan og
bakteriulausan maga.
En au&vitaö á ekki aö vera
meö aöfinnslur viö heilbrigöis-
eftirlitið. Þaö er meö vissum
hætti traustvekjandi aö heyra
tilkynningar frá þvi eftir þúsund
ára vanþekkingu á bakterium.
En svo vill til aö saltkjöt er hægt
aö þvo áöur en þaö er látið I
pottinn. Siðan fær þaö gó&a
su&u, og þá mætti ætla aö
bakteríurnar væru a.m.k. orön-
ar rangeygöar. Aftur A móti
heyrir maður aldrei neinar til-
kynningar um svonefndan
pylsumat, sem seldur er hálf
soðinn og aöeins ætla&ur til
upphitunar. Hvernig ætli
bakteriunum ll&i I pylsumatn-
um, þar sem öllum fjandanum
ægir saman, jafnvel svo fjar-
skyldum efnum, aö algengt er
aö fá súr bjúgu.
Svarthöfði.