Vísir - 21.02.1980, Blaðsíða 16

ingvar
Jónsson
leikur
einieik
meö
Sinfóníunni
islenski dansflokkurinn, Myndin er tekin á æfingu á atriOi úr dönsum eftir Sveinbjörgu Alexanders. — Visismynd JA
Einu sinni á ári er ekki nóo
Einleikari meO Sinfóniuhljóm-
sveit Islands I kvöld er Ingvar
Jónasson. Tónleikarnir hefjast I
Háskólabíói klukkan 20:30. A
efnisskránni eru verk eftir Fjölni
Stefánsson, Kóplon, konsert fyrir
víólu eftir Walton og Sinfónia nr. 2
eftir Tschaikovsky.
Ingvar er fæddur á Isafirði og
stundaði nám við Tónlistarskól-
ann i Reykjavik á árunum 1944 til
50. Þá hélt hann til náms i Vin hjá
Ernst Morawec. Hann lék með
Sinfóniuhljómsveitinni frá 1957 til
1970. Ingvar kenndi á fiðlu og
viólu við Tónlistarskólann I
Reykjavik, en frá 1972 hefur hann
kennt við Tónlistarskólann I
Malmö. Hann var fyrsti vióluleik-
ari I Sinfónluhljómsveit Malmö á
árunum 1972 til 74 en einnig hefur
hann leikið einleik kammertónlist
I Ameriku og flestum Vest-
ur-Evrópulöndum.
Hljóm^veitarstjóri I kvöld er
Göran W/Nilson. Hann er fæddur
i Halmstad 1941 og hóf nám I
píanóleik þriggja ára að aldri. TIu
ára gamall fékk hann inngöngu I
Konunglega Tónlistarskólann I
Stokkhólmi, þrátt fyrir að lág-
marksaldur til inngöngu I skólann
sé miðaöur viö 15 ár. Einn aðal-
kennari hans við skólánn var Olof
Wibergh, en einnig stundaöi hann
framhaldsnám I París, London og
New York.
Frá 1963 til 69 starfaði hann
sem hljómsveitarstjóri við Kon-
unglegu Operuna 1 Stokkhólmi og
hefur slöan 1974 veriö aöalstjórn-
andi við Sinfónlu og Kammer-
sveitina I örebro.
Ungmennafélagið Leifur
heppni I Kelduhverfi frumsýnir
leikritiö Hart I bak á sunnudag
klukkan 21 I Skúlagaröi.
Hart I bak er annað leikhús-
verk Jökuls Jakobsáonar og
Listdanssýning
Tónlist: Tsjaikovski o.fl.
Lýsing: Asmundur Karlsson
Umsjón búninga: Dóra Einars-
dóttir
Leikmynd: Birgir Engiiberts.
Dansarar: tsienski dansflokk-
urinn o.fl.
Danshöfundur og stjórnendur:
Kenneth Tillson og Sveinbjörg
Alexanders.
Um síðustu helgi var haldin
heil helgarráðstefna að Kjar-
valsstöðum um stöðu hinna
ýmsu listgreina I Islensku
menníngarlífi og um starfsað-
stöðu listamanna I ýmsum
greinum. I fróðlegu yfirlitser-
indi Rannveigar Agústsdóttur
kom meðal annars fram, að af
alls 315 milljörðum á fjárlögum
islenska ríkisins, er alls varið
1,47 milljarði til skapandi lista
og listtúlkunar. Þessi upphæð
nemur 3,2% af heildarútgjöld-
um á vegum menntamálaráöu-
neytisins en 0,46% af rikis-
útgjöldum I heild Af þessum
tölum virðist mega álykta, að sú
blómlega listastarfsemi, sem
þrátt fyrir allt er haldið uppi I
höfuðborg Islendinga, sé ekki til
oröin vegna stuðningsaðgerða
stjórnvalda, heldur beinlínis
þrátt fyrir þær.
En það er ekki einasta að
handhafar rlkisvaldsins stað-
hefur það hlotið miklar vinsæld-
ir.
Leikstjóri er Saga Jónsdóttir,
en leikmynd er gerð eftir hug-
mynd Steinþórs Sigurðssonar.
Tónlistin er eftir Jón Þórarins-
son.
festi hugmyndafátækt slna og
áhugaleysi á skapandi menn-
ingu með slngirni I fjárframlög-
um. Mönnum bar einnig saman
um, að markvissa menningar-
pólitlk væri hvergi aö finna I
orði né verki yfirvalda menn-
ingarmála. Til samanburðar
var fróðlegt að heyra erindi
Hans Kristjáns Arnasonar hag-
fræðings, á umræddri ráð-
stefnu, en hann fjallaði I erindi
slnu um opinbera listastefnu I
Hollandi. Þar var saijnarlega
ólíku saman að jafna. Aðalat-
riðið er e.t.v. ekki mismunur
fjárveitinga, til listastarf-
semi, þótt fullt tillit sé tekið
til höfðatölureglu. Hitt skipt-
ir meira máli, að ríkisvald-
ið hefúr þar I landi mótað
sér ákveðin markmið um stuðn-
ing við skapandi menningar-
starfsemi og komið á skipulagi,
sem tryggir að þessum mark-
miðum er náð I reynd. Þannig
eru menningarstofnanir I eigu
rlkis og sveitarfélaga skyldaðar
til kaupa á listaverkum samtlð-
arlistamanna og til þess að
skapa listafólki starfsaðstöðu,
sem einstaklingar eða venjuleg-
ur viðskiptamarkaður gæti ella
ekki látið I té.
Eðli málsins skv. eru hinar
ýmsu listgreinar misjafnlega
illa á vegi staddar, án virks
stuðnings opinberra stofnana.
Leikendur I Hart I bak eru
tólf. Meö helstu hlutverk fara
Tryggvi Isaksson, Kristveig
Arnadóttir, Friðgeir Þorgeirs-
son og Guðný Björnsdóttir. Um
tuttugu manns hafa unnið að
uppsetningu sýningarinnar.
Listdanshópur Þjóðleikhússins
er sennilega eitt besta dæmið
um unga listgrein sem á I vök að
verjast, og getur ekki náð veru-
legum þroska, án stóraukins
opinbers stuðnings. Eins og er
getur hópurinn eiginlega hvorki
lifað né dáið. Meðlimir listdans-
hópsins eru á launaskrá Þjóð-
leikhússins, að vlsu I lægsta
launaflokki opinberra starfs-
manna. Reynt er aö sjá honum
fyrir kennslu og þjálfun. Þetta
leiklist
Bryndis
Schram
skrifar
hefur hingað til dugað til þess að
hópurinn hefur ekki leystst upp,
þótt margir snjallir einstakling-
ar hafi leitaö erlendis, eftir
raunverulegum starfstækifær-
um. Hins vegar fær dansflokk-
urinn aðeins einu sinni á ári
tækifæri til sjálfstæðrar sýning-
ar. Þaö segir sig sjálft, að við
slikar aðstæður, getur ekki orö-
iö um listræna þróun að ræöa,
eða samanburð við atvinnu-
dansara erlendra leik- og ball-
etthúsa.
„Féleysi? Hér er um upphæð-
ir að ræða, sem ekki gerir til eða
frá fyrir afkomu þjóðarbúsins.
En sem getur auðgað tilveru
þjóðarinnar. Hér með er þvl
heitið á forsjármenn þessa
lands að þeir láti þennan hug-
prúða flokk lifa áfram og dafna
við mannsæmandi skilyrði”.
Þetta eru lokaorð Þjóðleikhús-
stjóra I formála sýningarskrár.
Vonandi verða þetta áhrlnsorð.
Húsfyllir áhorfenda á frum-
sýningu staðfestir, að dans-
flokkurinn á marga velunnara
og aðdáendur, sem fylgjast vel
með framförum hans. En er
þeim ljóst, að flokkurinn hefur
að undanförnu ekki haft fastan
kennara og löngum orðið að
stunda æflngar án leiösagnar?
Með slikum vinnubrögðum geta
þeir einstaklingar, sem hópinn
mynda, haldiö sér við, en flokk-
urinn I heild tekur naumast list-
rænum framförum. Heildar-
svipur hópsins núna virðist
staðfesta þetta ef borið er sam-
an við slðustu sýningu flokksins.
Sýningin er þrískipt: Fyrst er
eiginlegur klasslskur ballett,
nokkur atriði úr ballettum
Tsjaikovskis. Annar þáttur er
dramatlskt verk, ballett eftir
Kenneth Tillson við tónlist
Prokoffjevs. Að lokum eru svo
„dans-kokkteill” sem Svein-
björg Alexanders er höfundur
að og stjórnar einnig. Þetta eru
gamanmál I revlustfl.
Kenneth Tillson er bæði dans-
höfundur og stjórnandi að atrið-
um úr ballettum Tsjaikovskís.
Þetta var eina atriöið þar sem
um er aö ræða eiginlegan klass-
Iskan ballett. Hér reyndi mest á
einstaklinga hópsins, hvernig
þeir standa tæknilega. Mér virt-
ist þetta vera fallega útfærður
ballett, án þess þó hann gæti
hrifið okkur verulega. Vlða
gætti ákveðins öryggis- og jafn-
vægisleysis, jafnvel þreytu. 1
ballett af þessu tagi verður ekki
slakað á Itrustu kröfum um full-
komna þjálfun og öryggi. Kröf-
urnar snúast um tæknilega ná-
kvæmni, akróbatiskan léttleika
og mýkt. Ballettmeyjar okkar
hafa ekki til að bera þá fisléttu,
næstum að segja loftkenndu llk-
amsbyggingu, sem hér hæfir
best. Einna best þótti mér tak-
astlPas De Deux þeirra Ólavíu
Bjarnleifsdóttur og Viktors
Trutts I Neopólitanskum dansi
úr Svanavatninu. Dans þeirra
var gæddur ítölskum gáska og
léttleika. Sólódans Helgu Bern-
hard I Þyrnurósu (1. þætti) var
þokkafullur, þótt einhvern
herslumun vantaði til að full-
nægja ýtrustu kröfum.
Lokaatriðið Czardas úr
Svanavatninu var vel gert og
komst prýðilega til skila. Þetta
atriði var sfður hátæknilegt — I
eðli slnu, fremur karakterdans.
I öörum þætti „Kerrunni” eft-
ir Tillson við tónlist Prókoff jevs
er sögð saga af fjölskyldu
farandleikara, þar sem bærður
berjast um sömu stúlkuna. Hér
reynir meira á leikhæfni og
dramatlska tilburði. Kóreo-
grafia Tillsons fellur vel að efn-
inu og Iheild er þetta atriði gott.
Hér vakti mesta athygli mlna
dans Helgu Bernhard I hlutverki
trúðsins.
;,Dans-kokkteill” Sveinbjarg-
ar Alexanders var lokaatriðið.
Það kann aö vera umdeilanlegt,
hvort revludansar af þessu tagi
eigi heima I tæknilegri upp-
færslu ballettflokks. En af
undirtektum áhorfenda var
ljóst, að þetta var lang vinsæl-
asti hluti sýningarinnar, og
hlaut bestar undirtektir. And-
rúmsloftið eftir hlé var þvl
gáskafullt og leikandi létt. örn
Guðmundsson vakti mesta
kátlnu I tangó-dansinum, sem
hann geröi góð skil. Klassískir
ballettdansarar njóta sln ekki
endilega best I vélrænum
rythma diskódansa. Þar naut
Haukur Clausen sfn til hlltar,
þótt hann verði að teljást við-
vaningur I hópnum. Can-can at-
riðið var einna slst. I þvl atriði
var hópurinn varla nógu frískur
og ekki fullkomlega samtaka
heldur.
Búningarnir sem Dóra
Einarsdóttir ber ábyrgð á voru
vandaðir og fallegir. Af fjár-
hagsástæöum er ekki svo mikiö
við haft að bjóöa upp á lifandi
tónlist. Engu að síður var tón-
flutningurinn betri en oft áður.
Undirtektir áhorfenda voru
mjög góðar og uppörvandi fyrir
danshópinn. I þeim felst áreið-
anlega einnig krafa um að dans-
flokkurinn fái að reyna sig oft-
ar. Einungis með því móti getur
hann tekíð eðlilegum framför-
uum. Aðdáendahópur hans er á-
reiðanlega nógu fjölmennur —
hann mun ekki láta sig vanta.
Guðný Björnsdóttir, sem Ardís, Kristveig Arnadóttir sem Aróra og Friögeir Þorgeirsson sem Láki.
HART f BRK SfNT
í KELDUHVERFI