Vísir - 01.03.1980, Blaðsíða 17

Myndir: Bragi Guðmundsson og fleiri
Texti: Axel Ammendrup
vtsm
Laugardagur 1. mars 1980
vtsm
Laugardagur 1. mars 1980
En þó ég hafi alltaf þurft aö borga meö
mér i söngnum, þá hef ég siöur en svo séö
eftir þeim tima, sem hefur fariö i hann.
Þetta hefur veriö einhver besti timi ævi
minnar og ég vildi ekki hafa'misst af hon-
um fyrir nokkurn pening”.
má aö þetta seinna söngskeiö sé bein af-
leiöing af Verdi.
Þegar viö geröum plötuna. hugsaöi ég
meö mér, aö ég ætlaöi mér aöeins að syngja
i þetta eina skipti. Svo varö platan vinsæl
og viö vorum fengnir til að koma fram opin-
berlega, okkur var vel tekið og þarmeö var
skriöan komin af staö, og önnur plata varð
staöreynd.
Þaö er óviöjafnanlegt aö vera meö Sig-
fúsi, maöurinn er hreint stórkostlegur og
hann nýtur geysilegra vinsælda hvar sem
hann kemur. Þá eru lögin hans frábær og
þaö hefur sýnt sig aö timans tönn vinnur
ekki á þeim. Mér þykir mjög vænt um
þau”.
Trillan gerö klár áöur en lagt er af staö. Meö Guðmundi á myndinni er samstarfsmaöur hans úr sjónvarpinu, Jón Siguröason.
— Hvað hefuröu tekiö þátt i mörgum
sýningum?
„Ég hef leikiö og sungiö i fjórtán óperum
og óperettum á sviöi og auk þess tekiö þátt i
þremur stórum verkum i útvarpinu, og oft-
ast sungiö aðaltenórhlutverkiö.
1 þessum sýningum hef ég gifst oftar en
flestir venjulegir menn. Ég held til dæmis
aö ég hafi gifst Þuriöi Pálsdóttur fimmtiu
sinnum!
Ég lék i La Traviata og Madame Butter-
fly I Óperunni i Arósum áriö 1962. Ég haföi
fengið styrk til árs dvalar i Þýskalandi.
Þaöan var ég svo ráöinn til Arósaóper-
unnar til aö syngja i La Traviata, og þaö
gekk ljómandi vel.
Ari siöar höföu forráöamenn óperunnar
svo samband viö mig og báöu mig um aö
koma aftur út, nú til aö syngja i Madame
Butterfly. Mikil aösókn var aö sýningunni
og aö loknum þeim tiu sýningum, sem
fyrirhugaöar höföu veriö, var ákveöiö aö
bæta fjórum sýningum viö. Sú, sem söng á
móti mér, var búin aö ráöa sig til Þýska-
lands og gat ekki tekiö þátt i aukasýningun-
— Hvernig likar þér aö heyra þau leikin
með diskó-takti?
,,Ég kann ekkert illa viö þaö, sé út-
setningin vör.duö. Til dæmis likar mér á-
gætlega viö útsetningu Gunnars Þóröar-
sonar á „Vegir liggja til allra átta”.
Ég hef veriö beöinn um aö syngja lögin
hans Fúsa i diskó, en ég treysti mér ekki til
þess. Til aö mynda á Selfossi um daginn. Þá
var ég beöinn aö „diska” upp eitt lagiö, en
þá visaöi ég málinu til Sigfúsar og settist
sjálfur niöur. Sigfúsi varö ekki skotaskuld
aö komast fram úr þvi, lék af fingrum fram
i diskó-takti og geröi stormandi lukku”.
— Nú ætliö þiö aö leggja land undir fót.
Sviösmynd úr Madame Butterfly. Asta Hannesdóttir, Svala Nielsen, Guömundur Jóns-
son og Guömundur Guöjónsson.
— GUÐMUNDUR GUÐJÓNSSON, SÖNGVARI, SJÓNVARPSSTARFSMAÐUR OG ÁHUGATRILLUKARL í HELGARBLAÐSVIÐTALI
um og var þvi brugöið á það ráö að fá enska
söngkonu i hlutverkið, en hún haföi sungiö
Madame Butterfly 400 sinnum áöur.
Kunni hlutverkið en ruglaðist á
hurðum
Þegar sú enska kom var hún spurð hvort
hún vildi ekki fá æfingu fyrir sýninguna.
„Nei, nei. Sýnið mér bara hvar ég á aö
koma inn og hvar ég á að fara út”.
Þetta varö svo dálitið „kómiskt”, þvi þótt
hún kynni hlutverkið út i ystu æsar, ruglaö-
ist hún i hurðum, svo i lok einhverrar ari-
unnar söng hún meö miklum tilþrifum og
handasveiflum: „Which door?” Og ég söng
meö álika tilþrifum og benti á réttar dyr:
„That one”.
Þetta fannst meöleikurunum fyndiö og
hlógu mikiö og brostu, enda fékk sýningin
góöa dóma og var sérstaklega tekiö fram
hvaö létt hafi verið yfir leikurum.
Eitt litið vandamál fylgdi þessum söng-
konuskiptum. Sú sem var upphaflega I
hlutverkinu var itölsk og söng á itölsku. Sú
enska söng á ensku og voru umskiptin dá-
litiö erfiö. Sjálfur söng ég og hinir leikar-
arnir á dönsku.
Einsog hálfgert fri
Þegar ég fór til Danmerkur til aö taka aö
mér þessi hlutverk, haföi ég áhyggjur af
þvi aö þetta yröi erfitt. Ég haföi alltaf haft
„Treysti mér ekki til að syngja
Fúsa ídiskó!"
Hef gifst Þuriði Pálsdóttur 50
sinnum
„Héðangetégséðútá flóann meðkikiog fylgst með þegar grá-
sleppukarlarnir vitja um netin sin á vorim enda er ég mikill áhuga-
trillukarl sjálfur." Guömundur Guðjónsson, söngvari bendir út um
stofugluggann í íbúð sinni á f jórðu hæð i Bólstaðarhlíðinni.
,,Við eigum litla trillu 4 saman og förum eins oft út á sjó og
viö getum. Við stundum alls kyns veiðar en erum þó mest á
handfærumog veiöum ýsu. Við leggjum einnig rauðmaganet á vor-
in, svona rétt til að láta reykja eins og einn fisk fyrir okkur sjálfa.
Þessar trilluferffir veita mér mikla lífsfyllingu og ánægju, þó svo
alvöru sjómönnum þætti aflinn ekki mikill þegar við komum stolt-
ir í land með kannske 50 kíló. En þetta er besta ýsan í heiminum,
sérstaklega vegna þess að maður veiðir hana sjálfur.
...................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................... 1
Þótt undarlegt megi viröast hef ég aldrei
veriö til sjós, en löngunin hefur þó alltaf
blundaö i mér. Ég greip tækifæriö þvi
feginshendi þegar viö nokkrir vinnu-
félagar hjá Trésmlðaverkstæði Siguröar
Eliassonar ákváöum aö festa kaup á trill-
unni fyrir einum fjórtán eða fimmtán ár-
um.
Ég hef annars alltaf veriö mikill dellu-
karl. Fyrst voru þaö iþróttirnar, svo söng-
urinn og nú veiöiskapurinn, bæöi skakiö og
silungsveiöar.
Ég var i leikfimi eöa fimleikum I ein tutt-
ugu ár og keppti I mörg ár I sundi og sund-
knattleik meö Armanni. Ég varö Islands-
meistari i sundknattleik fimm eöa sex sinn-
um.
„Fantur ertu,Olfar!"
Ægir var aöal keppinautur okkar og einn
Ægismanna var Úlfar Þóröarson, læknir.
Ég man aö I einum leiknum klóraöi Úlfar
mér óvart á bringunni svo aö blæddi úr.
Þegar ég kom upp úr lauginni eftir leikinn
var ég alblóðugur á bringunni þar sem
vatniö haföi dreift úr blóöinu. Ég sagöi þvi
viö Úlfar, hálft i gamni og hálft I alvöru:
„Voðalegur fantur ertu, úlfar. Séröu hvaö
þú hefur gert?”
Þá svaraöi Úlfar aö bragöi:
„Þaö getur vel verið aö ég sé fantur, en
ég kvarta heldur ekki”.
Þetta sló mig alveg út af laginu, þvi ég
var nefnilega bölvaöur fantur sjálfur og var
oft rekinn upp úr lauginni fyrir þaö.
Að fremja söng
Ég hef átt margar ánægjustundir i iþrótt-
unum, enda má segja aö ég hafi stundaö
þær alla ævi nema ein sex eöa sjö ár, þegar
söngdellan náöi hvaö mestum tökum á mér.
Þá þoröi ég varla aö fara i sund vegna kvef-
hræöslu. Þetta var náttúrulega alger mis-
skilningur þvi maður fær siöur kvef og aöra
kvilla ef maöur stundar iþróttir. Enda fór
þaö svo aö ég kvefaöist eins og aörir engu
aö sföur, og varö stundum aö „fremja”
söng þrátt fyrir þaö, eöa eins og Siguröur
Ólafsson, söngvari og vinur minn, oröaöi
þaö: „þreyta söng og áheyrendur”.
Fyrir utan sundiö og fimleikana iðkaði ég
glimu, box og frjálsar iþróttir, auk þess
sem ég var mikiö á skiöum. Ég held ég hafi
verið hverja einustu helgi I marga vetur
uppi I Jósefsdal.”
— Hvenær fékkst þú söngdelluna?
„Ég hef alltaf haft gaman af söng, lang-
aöi til aö syngja i kór og þviumlikt, en aö ég
skyldi lenda I söng af svo miklum krafti var
meira óvart.
Ég var liölega þritugur þegar ég söng
fyrst I útvarpiö, en þá haföi ég lært söng I
eitt ár hjá Guömundi Jónssyni. Ég var svo
36 ára gamall þegar ég söng fyrst i Þjóö-
leikhúsinu, aukahlutverk i „Kysstu mig
Kata” áriö 1957.
Fjárhagsleg geggjun!
Fjölskyldan min lofaöi mér aö viölögöum
drengskap, aö segja ekki nokkrum manni
frá þvi aö ég væri að læra aö syngja, enda
var þaö á þeim tima álitiö nálgast geggjun.
Þaö má reyndar til sanns vegar færa aö
þetta sé geggjun,fjárhagsleg geggjun alla-
vega. Þaö fór svo óskaplega mikill tlmi I
þetta, bæöi i æfingar og sýningar, aö þegar
hæst stóö hjá mér áttum viö varla fyrir salti
út i grautinn. En eftir sýningar lagði maður
bara meira á sig, vann meiri eftirvinnu og
rétti þannig fjárhaginn af.
Ég hef alltaf unniö meö söngnum og naut
mikils skilnings atvinnurekenda minna,
sérstaklega þeirra Kristins Sigurjónssonar,
byggingarmeistara, og Siguröar Elias-
sonar. An þess skilnings heföi ég annaö
hvort þurft aö hætta aö vinna, sem var ó-
gjörningur, eöa aö hætta að syngja.
minni-máttarkennd út af þvi aö ég var ekki
tónmenntaöur og ég haföi orö á þessum
ugg minum viö hljómsveitarstjórann. Hann
sagöi aö viö skyldum sjá til. Ég notaöi svo
timann vel og læröi hlutverkiö og þaö tók
mig aöeins tiu daga. Þegar ég mætti á
elleftu æfinguna bókarlaus, bannaöi hljóm-
sveitarstjórinn mér aö minnast á tónfræöi
viö sig framar. Mér fannst þaö ekkert mál
aö læra textann og tónlistina á þessum dög-
um þegar ég þurfti ekkert aö vinna meö,
mér fannst þetta eiginlega hálfgert fri”
—Datt þér aldrei I hug aö setjast aö
erlendis?
„Nei, þaö hvarflaöi aldrei aö mér, enda
var ég oröinn þaö fulloröinn þegar ég byrj-
aöi aö syngja. Heföi ég veriö einum tuttugu
árum yngri heföi ég ef til vill tekiö þvl sem
mér bauöst á þeim tima”.
Fór of mikill kraftur í hurðirnar
— Er ekki erfitt að syngja aöalhlutverk i
óperu og vinna fullan vinnudag meö?
„Jú, þaö er mjög erfitt og þaö gerir eng-
inn nema hann hafi góöa heilsu.
Ég hef alltaf unniö meö söngnum, en einu
sinni ætlaði ég mér þó um of. Þá sungum
við „Rigoletto” meö Sinfóniuhljómsveit
tslands i Háskólabiói. Ég vann allan dag-
inn, eöa frá hálf átta til fimm, viö aö saga
huröir á trésmiöaverkstæöinu, og ætlaöi
svo aö fara aö syngja Rigoletto um kvöldiö.
Þegar ég byrjaöi aö syngja fann ég, aö of
mikill kraftur haföi fariö i huröirnar. Aö
visu komst ég i gegnum hlutverkiö, en ég
var ekki ánægöur meö frammistööuna.”
— Hvernig hófst samstarf ykkar Sigfúsar
Halldórssonar?
„Ég hef sungið lögin hans Sigfúsar frá
upphafi ferils mins. önnur dagskráin sem
ég geröi fyrir útvarpiö var eingöngu meö
lögum eftir Sigfús Halldórsson. Siöan hef ég
meira og minna verið meö lög eftir hann á
dagskránni hjá mér og hefur Sigfús iðulega
spilaö undir sjálfur.
Ég steinhætti aö syngja þegar ég hóf störf
hjá sjónvarpinu og ætlaöi aldrei oftar aö
syngja opinberlega. Mér fannst vera kom-
inn timi til aö fara aö vinna fyrir mér og
söng ekkert i átta ár.
Svo var þaö að Philharmóníukórinn ætl-
aöi aö æfa upp Sálumessuna eftir Verdi. Ég
dreif mig i kórinn til aö læra þetta verk, þvi
ég er mjög mikill Verdi-aödáandi.
„Sigfúser stórkostlegur maðurí"
Upp úr þvi var ég svo plataöur i aö syngja
inná fyrri plötuna meö Sigfúsi, svo segja
Guðmundur og kona hans, Kristfn Bjarnadóttir.
„Jú, viö erum aö fara i sex vikna ferö til
Bandarikjanna og Kanada. Viö leggjum af
staö 24. mars og komum fyrst fram i
Chicago. Þaöan förum viö til Minneapolis,
San FransiskóogLosAngeles.Þaöan förum
viö noröur til Kanada og feröumst þar um.
Ætlunin er aö koma fram á sem flestum
stöðum, þar sem vitaö er um einhvern hóp
tslendinga. Viö búumst við aö koma fram
23-35 sinnum, svo þetta veröur erfitt feröa-
lag.
Þorrablótunum frestað
Við vitum aö sum tslendingafélögin hafa
frestað þorrablótunum hjá sér þangaö til
viö komum og mikill áhugi hefur veriö fyrir
þessari ferö okkar meöal Islendinga og V-
Islendinga vestra.
Með okkur Sigfúsi fer Jón Asgeirsson,
sem verður fararstjóri og mun auk þess
flytja pistla, upplýsingar og fréttir frá
tslandi, og þá veröur Bill Holm einnig með
okkur og hann mun flytja kvæöi og ýmislegt
fleira”.
— Er mikil spenna i ykkur fyrir þessa
ferö?
„Hún söng: Which door? Og ég svaraöi um leiö og ég benti: That one”.
„J á, þaö er heilmikil spenna, þvi viö vit-
um ekkert hvernig þetta gengur eöa hvern-
ig okkur veröur tekiö. En viö veröum bara
að „stóla á Guö og góöa heilsu”, eins og
gamla fólkiö segir”.
Þetta eru bara dauðateygiurnar".
— Er röddin þin eins góö núna og hún var
þegar þú varst upp á þitt besta?
„Nei, nei, hún veröur aldrei eins góö eftir
þetta átta ára hlé. Blessaður vertu, þetta
eru bara dauöateygjurnar”, segir
Guömundur og hlær.
„Yfirleittfer röddin að missa styrkinn og
blæfegurðina, þegar menn eru þetta 45-55
ára gamlir, þó þaö sé náttúrulega einstakl-
ingsbundiö. En hins vegar kemur reynslan
á móti,menn geta gefið meira I túlkunina.
Og af reynslunni ættu menn aö læra aö
reisa sér ekki huröarás um öxl. Þaö er til
dæmis af og frá að ég færi að taka að mér
óperuhlutverk núna!
En ef til vill er aldrei hægt ab vera dóm-
bær á sjálfan sig. Það er alltaf dálitið erfitt
fyrir mann að viðurkenna aö hann sé ekki
nógu góöur”. —ATA.
EG HEF ALLTAF VERIÐ DELLUKARL”