Vísir - 19.03.1980, Blaðsíða 22
Miðvikudagur 19. mars 1980
22
vwmÍK
Afgreidum
einangrunar
plast a Stór
Reykjavikur
svœdið frá
mánudegi
föstudags.
Afhendum
vöruna á
byggingarst
vióskipta
mönnum aó
lausu.
Hagkvœmt veró
og greiósluskil
málar vió flestra
hœfi.
einangrunar
■■■plastiö
framleiðsluvörur I
pípueéi<in”iun I
iog skrufbutar I
orgarplastl hf
Borgarnetil nmiM nrö
^ 0^ kvöld og helgarcimi 93 7355
■
■
■
■
■
I
véla
pakkningar
Ford 4 6 8 slrokka benjim og diesel velar Opel
Austm Mm Peugout
Bedtord Pontiac
B.M.W Rambler
Buick Range Rover
Chevrolet Renault
4-6-8 strokka Saab
Chrysler Scama Vabis
Citroen Scout
Datsun benzm Simca
og diesei Sunbeam
Dodge — Plymouth Tekkneskar
Fiat bifreiðar
Lada — Moskvitch Toyota
Landrover Vauxhall
benzm og diesel Volga
Mazda Volkswagen
Mercedes Benz Volvo benzm
benzm og diesel og diesel -
I
Þ JÓNSSON&CO
Skeilan 17 s. 84515 — 84516
Góð ryðvörn
tryggir endingu
og endursölu
Auöbrekku 63
VSími 43244/
Verðlaunapeningar
Minnispeningar
Félagsmerki
Lyklakippur
Að breyta
vindi í
heltt vatn
- Bjartsýnn á að betta verðl nagkvæmt.
seglr Orn Helgason. eðiisfræðingur
„Ábendingar um að nýta vindorkuna á þennan
hátt hafa komið fram öðru hvoru allt siðan 1930
og jafnvel fyrr”, sagði örn Helgason, eðlisfræð-
ingur hjá Raunvisindastofnun Háskólans, i við-
tali við Visi vegna hugmynda um að beisla vind-
orkuna til húsahitunar, t.d. i Grimsey. ,,Það þótti
hins vegar ekki svara fyrirhöfn að fara út i slikt á
meðan oliuverð var svo lágt, að eina fyrirhöfnin
var að bera eldinn að henni”.
„Samkvæmt almennri
varmafræöi er þetta enn eldri
hugmynd. bað sem gerist er
einfaldlega það að vatnið hitnar
viö núning. Við vitum jú að
fingurinn hitnar, ef við núum
honum við borðplötu.”
baö hefur sennilega fæstum
dottiö i hug, sem barist hefur
gegn norðangarranum — eöa úr
hvaða átt sem hann nú stendur
— aö ef til vill væri hægt aö nota
vindinn til að hita upp hibýli.
Hvernig er vindi breytt
í heitt vatn?
„Slík virkjun samanstendur
af vindrellu, svonefndri bremsu
og vatnstanki”, svaraöi örn
„Rellan tekur orkuna úr vind-
inum og knýr bremsuna, sem
kemur af stað iðukasti og nún-
ingi I vatninu. Við það hitnar
vatnið og þvi er siöan safnað i
miðlunargeymi.”
„betta kom upphaflega þann-
ig til hjá okkur, að Ólafur Rúni-
bergsson, bóndi i Kárdalstungu
i Vatnsdal, sýndi áhuga á að
nota vindinn til að framleiða
rafmagn til húsahitunar. bar
sem um 85% af orkunotkun
heimilis fer til hitunar hússins
var athyglinni beint aö þvi hvort
ekki væri hagkvæmara að hita
vatniö beint, án þess að fram-
leiða rafmagn sem milliliö. 1
þessu höfum við stuðst viö til-
raunir danska Landbúnaðarhá-
skólans, sem staöiö hafa i 4 ár
og gefið góða raun.”
„Nú er Ólafur i Kárdalstungu
tilbúinn með turninn fyrir rell-
una, sem er 8 m hár, bremsuna
og tankinn, en við erum ekki
búnir með sjálfan spaðann. bað
hefur farið meiri timi i gerð
hans en ég ætlaði i upphafi. Viö
höfum lagt áherslu a að hanna
hann þannig, að hægt verði að
framleiða slika spaða hér
heima. Notum við til þess frauð-
plast, glertrefjar og sérstaka
vökva og er það ekki ósvipuð
aðferð og notuð er viö gerð
trefjaglersbáta. bá verður okk-
ar spaði einungis með tveim
blöðum og þvi gerður fyrir 5-9
vindstig.”
Tilraunir hefjast þegar
spaðinn er til
„Tilraunir geta hafist i Kár-
dalstungu strax og við erum
búnir að smiöa spaöann”, sagöi
Orn. „ólafur er tilbúin meö allt
sem að honum snýr. Hann hefur
smiðað þetta á einfaldan og
hagkvæman hátt. Spaðinn verð-
ur festur á hjólnaf af Land Rov-
er og drifið notað til aö leiða
orkuna niður i bremsuna.
Reikna ég meö aö kostnaðurinn
veröi um 5 m. kr. hjá Ólafi þó
erfitt sé aö meta það vegna hans
vinnu. Fyrir þá upphæð held ég
að hægt sé aö leggja um 2.5 km
af raflinu
Ólafur hefur rafmagn til ljósa
og annarra nota en til hitunar.
burft heföi að leggja til hans
nýja raflinu til aö það væri
Hér heldur örn á hluta úr spaöanum, sem geröur er úr frauöplasti,
glertrefjum og þar til gerðum vökvum.
hægt Hann hefur þvi þurft að
nota dýra oliukyndingu”.
„Nú er ætlunin að setja upp
svipaöa stöð i Grimsey til
reynslu. bar eru hagstæö skil-
yrði, þar er jafnvindasamt og
ekki mikið um stórviðri. bað
kemur heldur ekki oft fyrir að
þar sé logn.
Hvað kostar þetta svo, verður
þetta ódýrara en að kynda með
oliu?
„bað er nú erfitt aö segja tii
um það á þessu stigi, en ef allt
gengur að likum, þá reikna ég
með að þetta sé fyrirtæki sem
gæti borgað sig á 6-8 árum. bað
er reiknað með að við þurfum
20 m. kr. fjárveitingu til að geta
sagt ákveöið til um hvort þetta
sé hagkvæmt. bá ættum viö
einnig að geta sagt til um stofn-
kostnaö við slfka hitaveitu fyrir
Grimseyinga. A þessu stigi er
mest Ut i loftið að nefna tölur I
þvi sambandi. Ég er hins vegar
bjartsýnn á aö þetta verði hag-
kvæmur orkugjafi, þó rétt sé að
nefna þann varnagla, að enn er
mjörgum spurningum ósvarað i
þessu sambandi.”
Er þetta lausn á orkumálum
■a m^m mam i 4---- mam mm mm
þeirra staða sem eru á svo-
nefndum köldum svæðum?
„betta er ekki lausn fyrir
stærri þéttbýlisstaöi”, svaraði
örn. „En ef alít gengur að ösk-
um held ég að þarna geti verið
um hagkvæma lausn að ræöa
fyrir afskekktari staði, sem dýrt
og erfitt er að leiða orkugjafa
til.”
En hvað með raforkufram-
leiöslu með þessum hætti?
„baö er erfiðara viðureignar,
en þó ekki útilokaöur mögu-
leiki”, svaraði Orn. „bað þarf
hins vegar að vera miklu meiri
nákvæmni i raforkuframleiðsl-
unni þvi rafmagnstæki eru við-
kvæm fyrir ölllum sveiflum i
spennunni. bar vinnur hins veg-
ar meö okkur að bremsan virk-
ar eins og gangráður á relluna,
þannig að snúningshraði hennar
eykst ekki mikiö viö vaxandi
vind. betta m.a. gefur okkur
vonir um að hægt veröi að finna
lausn á þessu máli, þannig að
einnig verði hægt að breyta orku
vindsins i raforku”, sagöi örn
Helgason i lok samtalsins.
G.S.
Skálafélaglð Hraunbúar 55 ára á bessu ári:
Fertugasta vormótlð
í Krýsuvík I sumar
Skátafélagið Hraunbúar I
Hafnarfirði varö nýlega 55 ára
gamalt, en það var stofnað árið
1925.
Núna eru starfandi I félaginu
tvær ylfingasveitir, tvær ljós-
álfasveitir, fjórar áfangaskáta-
sveitir og tvær dróttskátasveit-
ir.
Hjálparsveit hefur veriö
starfandi i tenglsum við félagiö
um árabil.
„Á starfsári núverandi
stjórnar Hraunbúa hefur mikiö
unnist. Hitaveita hefur verið
lögð I húsnæði félagsins við
Hraunbrún og nú er veriö aö
vinna að endurbótum á rafkerfi
hússins. Foreldrafélag var
stofnað I fyrra og gerð nýrrar
spjaldskrár fyrir félagið er að
komast á lokastig.
„Hverahlið”, skála félagsins
við Kleifarvatn er nú verið aö
gera upp og skálinn undir
Bæjarfelli I Krýsuvik, „Skýja-
borgir” er nær fullgerður.
Til að fjármagna þessar
framkvæmdir voru seld jólakort
á siöustu aðventu og skátaskeyti
siöastliðið vor og að auki fékk
félagiö styrk frá Bæjarstjórn
Hafnarfjaröar”, segir i frétt frá
félaginu.
„Vormót hefur félagiö haldiö
nær óslitið i 39 ár og sfðustu 14
ár á svæði félagsins uppi Krýsu-
vik. Gestir á mótin hafa komiö
hvaðanæfa að af landinu og t.d.
komu á siðasta mót um 530 skát-
ar.
40. vormótið verður svo haldiö
5.— 8. júni næstkomandi og er
undirbúningur vel á veg kom-
inn. Náin samvinna verður milli
hjálparsveitarinnar, St. Georgs
gildis (félagsskaps eldri skáta)
og Hraunbúa. Hafa margir
gamlir skátar og mætir menn i
bæjarlifinu verið fengnir til liðs.
Svokallað „motto” eða
rammi vormótsins verður
„tréð” og er hugmyndin sú að
Vormót undirbúið. bau hafa slö-
ustu 14 árin veriö haldin i
Krýsuvik.
hver mótsgestur gróðusetji
minnst eina trjáplöntu á vor-
mótssvæöinu upp I Krýsuvfk.
Starfsmaður Hraunbúa og
húsvörður er, og hefur verið frá
i haust, Ólafur Sigurösson.
Hann er gamall skáti og hefur
unniö mikið og gott starf i þágu
félagsins i gegnum árin.
Heiöursfélagar Hraunbúa eru
fyrrnefndur Ólafur og Eirikur
Jóhannesson en sá sfðarnefndi
er einn af elstu skátum á land-
inu en þó alltaf jafn ungur I
anda.
Félagsforingi er Pétur
Sigurðsson og tók hann við em-
bætti I mars 1979,” segir
ennfremur i fréttinni
Skátar úr Skátafélaginu Hraunbúar { liafnarfiröi.