Vísir - 24.03.1980, Blaðsíða 8

vtsm
Mánudagur 24. mars 1980
r.-VSSS’
Utgefandi: Reykjaprent h/f
Framkvæmdastjóri: Davffl Guömundsson
Ritstjórar: ölafur Ragnarsson
„ Ellert B. Schram
Ritstjórnarfulltrúar: Bragi Guðmundsson, Elias Snæland Jónsson.
Fréttastjóri erlendra frétta: Guómundur G. Pétursson.
Blafiamenn: Axel Ammendrup, Frlða Astvaldsdóttir, Gisli Sigurgeirsson, Hannes
Sigurðsson, Halldór Reynisson, lllugi Jökulsson, Jónlna Michaelsdóttir, Katrln
Pálsdóttir, Páll Magnússon, Sæmundur Guðvinsson.
Iþróttir: Gylfi Kristjánsson og Kjartan L. Pálsson.
Ljósmyndir: Bragi Guðmundsson, Gunnar V. Andrésson, Jens Alexandersson.
Utlit og hönnun: Gunnar Trausti Guðbjörnsson, Magnús Olafsson.
Auglýsinga- og sölustjóri: Páll Stefánsson.
Dreifingarstjóri: Sigurður R. Pétursson.
Auglýsingar og skrifstofur:
Sifiumúla 8. Simar 86611 og 82260.
Afgreifisla: Stakkholti 2-4, simi 86611.
Ritstjórn: Slðumúla 14, slmi 86611 7 linur.
Askrift er kr. 4.500 á mánuði
innanlands.
Verfi I lausasölu
230 kr. eintakið.
Prentun Blafiaprent h/f.
Fulltrúar islenskra iðnrekenda
munu í dag setjast á rökstóla með
fulltrúum ríkisstjórnarinnar til
þessaðræða málefni iðnaðarins í
landinu og stöðu hans nú, þegar
lokiðer aðlögunartíma íslands að
EFTA og Efnahagsbandalagi
Evrópu.
Eflaust munu iðnrekendur á
þessum f undi leggja áherslu á að
fá skýr svör ráðamanna varð-
andi samræmda stefnu ríkis-
stjórnarinnar i þeim málefnum
sem snerta iðnaðinn.
Ljóst er að mikið vantar á að
íslenska iðnaðinum hafi verið
sköpuð sambærileg aðstaða og
keppinautar hans njóta og er þá
hætt við að ýmsar greinar
iðnaðarins standi höllum fæti nú
eftir að þær eru orðnar í fullri og
óheftri samkeppni við sömu
iðngreinar sem starfa í
þróuðustu iðnríkjum heims.
A þingi Félags islenskra iðnrek-
enda á f immtudaginn var, sagði
formaður félagsins, Davíð
Scheving Thorsteinsson, að hvað
snerti aðbúnað samkeppnis-
atvinnuveganna, undirstöðu
mannlífs á Islandi, væri
aðbúnaðurinn slíkur, að — enn
byggi iðnaðurinn ekki við sömu
starf saðstöðu og hinir
samkeppnisatvinnuvegirnir...
— enn byggju hvorki
Atkvæöin 09 arðurinn
Fundur i&nrekenda og rlkisstjórnar I dag er einn lióurinn I þvi aö styrkja stööu
atvinnulifs þjóöarinnar gagnvart erlendri samkeppni. En vilja ráöamenn I raun láta
arösemi og þjóöarhag stjórna geröum slnum eöa ráöa atkvæöakaup stefnunni?
iðnaðurinn né hinir samkeppnis-
atvinnuvegirnir við sömu starfs-
aðstöðu og erlendir keppinautar
þeirra búa við, hver í sínu landi.
— og enn byggju íslensku
samkeppnisatvinnuvegirnir ekki
einu sinni við sömu starfsaðstöðu
og útlendingar nytu hér á landi.
Þegar svona væri að málum
staðið ætti mönnum ekki að koma
á óvart að kaupmáttur
ráðstöf unartekna færi minnk-
andi og að óðaverðbólgan hefði
aldrei ætt áfram með eins
geigvænlegum hraða og nú.
Þá sagði Davíð: „Þarf
nokkurn að undra þótt fólks-
flóttinn úr landi haldi áfram. En
undanfarin 10 ár hafa samtals
flust af landi brott um 5500
(slendingar umfram þá, sem
f lust hafa til landsins. Ég held að
okkur öllum sé hollt að hugsa um
hvaða ástæður valda því, að þessi
mikli fjöldi kýs að lifa annars
staðar en á (slandi. Jafnframt
væri hollt að hugleiða, hvernig
atvinnuástandið væri á (slandi í
dag, ef allt þetta fólk, sem að
stórum hluta til er vel menntað,
jafnvel hámenntað atgervisfólk,
hefði kosið aðleita sér starfa á
(slandi. Ef til vill má segja, að
við höfum flutt atvinnuleysi
okkar út á þennan hátt.
Með þessu áframhaldi
skulum við hætta að tala um
jafnvægi í byggð landsins, en
hef ja fremur umræður um byggð
á íslandi."
Þessi orð leiðtoga iðnrekenda
ættu að verða mönnum
hugsunarefni, en það er þó ekki
nóg. Eitthvað verður að taka til
bragðs til þess að stöðva
„atgervisf lóttann" sem Davíð
nefnir svo og það er ekki nóg að
forystumenn þjóðarinnar lýsi
vilja sínum til ýmissa aðgerða,
ef ekkert verður svo úr þeim.
Iðnrekendur hafa undanfarin
ár krafist eðlilegra starfsskil-
'yrða fyrir iðnaðinn, bent á
nauðsyn aukinnar framleiðni,
varað við að halda uppi fölskum
lífskjörum með erlendri skulda-
söfnun, talað um dulbúið
atvinnuleysi, lýst áhyggjum
sínum vegna óraunhæfra kjara-
samninga og lagt fram tillögur til
lausnar í þessum efnum.
Enn situr við það sama í
þessum efnum og því miður
virðast skammtíma hentistefnu-
sjónarmið ráða gerðum ráðherra
miklu fremur en skynsamlegar
langtímaáætlanir, þar sem tekið
væri mið af þjóðarhag en ekki
pólitískum hagsmunum viðkom-
andi ráðherra eða flokka þeirra.
Það virðist því miður oft rétt,
sem Davíð Scheving Thorsteins-
son fullyrti á áðurnefndumfundi
iðnrekenda, að fjárfestingu og
opinberri aðstoð sé fyrst og
fremst beint þangað, sem hún
gæfi flest atkvæði, en ekki
þangað sem hún gæfi mestan
arð.
Nú er komiö aö þeim tima aö
verulega fari aö reyna á hæfni
rikisstjórnar Gunnars Thorodd-
sen til að leysa úr vandamálum
þjóöarinnar. Fjárlagaafgreiösl-
n er fyrsta þrautin. Ætlunin
mun vera aö fá fram afgreiðslu
á þvi fyrir páskaleyfi. Af viö-
brögöum fjármálaraðherra má
draga þá ályktun aö hann ætli
sér að standa mjög fast
gegn breytingum á frumvarp-
inu. 1 sjónvarpsþætti nýlega um
frumvarpið og rikisfjármál
sýndi hann óvenjulega festu og
ritstjóramágarnir uröu þar
undir. Einkum fór ritstjóri
Alþýöubalaösins öfugt út úr
þessari sennu og haföi hann þó
áöur unnið sér allgóöan sess i
sjónvarpi. Hinn nýi ritstjóri Vis-
iskomst nú naumast aö. Honum
viröist betur henta aö vera fyrir
svörum en spyrja.
Um þaö er deilt hvort fjár-
lagafrumvarpið gefi tilefni til
rektrarafgangs hjá rikissjóöi
eöa ekki. Þetta er deila sem
alltaf fer i gang viö fjárlagaum-
ræöu og miöað viö þaö hvort
menn eru það og þaö skiptiö i
stjórn eöa andstööu og svo
hvernig menn vilja túlka tölur.
Það getur oft veriö æöi erfitt
fyrir kjósendur aö átta sig á
slíkum umræöum. Þær eru
svona álika eins og umræöur um
niöurskurð. Séu menn i stjórn
vilja menn sem minnst skera
niður fyrst og fremst vegna þess
hvaö þaö er erfitt. Séu menn i
andstööu vilja þeir umfram
allt láta lækka rfkisútgjöldin en
enginn i andstööu vill segja til
um hvar niðurskurðurinn á aö
koma. Svo kemur aö klassiska:
Stjórnarandstaöan flytur alltaf
tillögur um hækkanir til hinna
ýmsu verkefna.
Er nokkur furöa þó kjosendur
spyrji aö þvi hvort þetta sé al-
vöru pólitik. Eða halda menn
virkilega að slikir skollaleikir
geri kjósendur virka i þvi aö
takast á viö veröbólguvandann?
Kjósendur eiga heimtingu á þvi
aö flokkar i stjórn standi viö sin
meginmál þó um þau þurfi aö
sjálfsögöu aö semja i sam-
steypustjórn, og að stjórnar-
andstaöan skipti ekki algerlega
um hugsunarhátt viö aö detta út
úr stjórn. — Ef þróunin verður
eins og undanfarin ár veröa
flokkarnir aö lokum allir eins og
reyndar hefur hefur þaö nú
nálgast. Spurningin sem hlýtur
aö vera á vörum kjósenda er
hvort flokkar þori að standa viö
orö sin og áróöur. Þaö er svo aö
sjá aö fjármálaráöherrann ætli
sér aö standa á stjórnarsátt-
málanum, sem fjárlögin eru
sniðin að.
Ég tel þaö mikiö framfara-
söor ef stjórnin stendur saman
um þetta, þó meö þvi sé ekki
lagður dómur á stjórnar-
stefnuna. En þaö ætti þá aö vera
hægt að koma á raunhæfari
gagnrýni sem gæti oröiö gagn-
leg fyrir almening.
Stjórnarandstaðan
Stjórnarandstaöan hefur ekki
haft yfir sér mikla reisn þaö
sem af er lífi stjórnarinnar. Þaö
má til varnar færa aö enn er
skammt um liöiö og fyrsta veru-
lega átakamáliö er nú I gangi.
Það sem af er fjárlagaumræö-
unni hefur stjórnin vinning og
haldi hún vel saman eins og áö-
ur er á minnst viröist hún hafa
alla möguleika til aö koma meö
nokkurri reisn út úr þeim
átökum. Hins ber einnig aö geta
aö óvenjulegt ástand rikir hjá
andstööunni nú þar sem stærri
flokkurinn hefur hluta af sinum
þingflokki innan stjórnarinnar.
REYHIR A
neöanmSs
Kári Arnórsson, skólastjóri,
segir m.a. I grein sinni, aö
stjórnarandstaöan hafi ekki
haft yfir sér mikia reisn þaö
sem af sé lifi rikisstjórnarinnar,
og aö þaö sem af sé fjárlagaum-
ræöunni hafi stjórnin vinning.
Hinn flokkurinn þ.e. Alþýðu-
flokkurinn er nýkominn úr rik-
isstjórn og mun lengi sleikja
sárin eftir þá setu. Flokkurinn
settisvo niöur i starfsstjórninni,
og einkum þó nýju ráöherrarnir
þar, aö þar er um varanlegan
álitshnekk aö ræöa. Ég hygg að
þaö sé ástæöan fyrir þvi hve ris
hans er litiö og hve marklitill
hann er i hugum fólks. Annars
viröist þaö vera meö þennan
flokk svipað og meö Kröflu aö
kvikrennsliö er ýmist til noröurs
eöa suöurs og fræöimönnum
gengur eriölega aö reikna þenn-
an óróleika út. En Krafla hefur
nú að mestu legiö i þagnargildi
og þó land risii eöa sigi og mepn
búist viö einhverju, verður litiö
úr þvi. Gott á meöan svo er.
Mér sýnist þvi aö eins og
ástand er nú, sé stjórnarand-
staöan veik, kannski ein veik og
andstaöa vinstri stjórnarinnar.
En það er ekki rétt aö nema ein-
göngu staðar viö andstööu i
stjórn. Hvernig veröur staöa al-
mennings gagnvart stjórninni?
Þar eru tveir þættir sem valda
miklu um og nú eru i meðferö.
Þessir þættir eru skattarnir og
kaupmátturinn.
Skattar og kjarasamn-
ingar
Skattamálin eru þáttur sem
marka afstööu manna verulega.
Þau skattalög sem nú hafa veriö
samykkt, setja menn i
nokkra óvissu um gjöldin. Aö
flestra mati er þvi þó spáö aö
skattar hjóna sem bæöi hafa
tekjur utan heimilis munihækka
verulega og fjármálaráöherr-
ann hefur lýst þvi yfir aö skattar
lækki ekki en ef til vill hækki.
Skattheimta á tslandi hefur ekki
veriö mjög mikil, en hún hefur
veriö mjög misjöfn. Sé hægt að
færa hana i betra horf er skatta-
hækkun óþörf. Skattgreiöendur
munu þvi vera forvitnir um þau
atriöi sem um getur i stjórnar-
sáttmálanum. þar sem heröa á
skattaeftirlitið. Skilvisir gjald-
endur una þvi ekki til lengdar aö
skattar hækki, en skattsvik viö-
gngist áfram i jafnrikum mæli
og veriö hefur. Þó ég sé þvi
fylgjandi. aö menn greiði há
gjöld til samfélagsins þá er rétt
að gjalda varhug aö stefnu
stjórnarinnar i þessum efnum.
Um hinn þáttinn, kaupmátt-
inn, sem mun einnig marka af-
stööu launafólks til stjórnar-
innar er auöséö aö rikisstjórnin
ætlar ekki að halda honum
uppi með hækkun grunnkaups.
Fjármálaráðherrann, svo
vitnað sé til hans einu
sinni enn, hefur lýst þeirri
skoðun að svigrúm til grunn-
kaupshækkana sé ekkert. Ja^
ööruvisi mér áöur brá. Alþýðu-
bandalagiö er komið meö sömu
stefnu og allir hinir, aö grunn-
kaupið megi ekki hækka þvi
launin hafi veruleg áhrif á verö-
bólguna hvað sem Lúövik segir.
Sem sagt allir flokkarnir eru
sammála um þetta og þá eru
likur til þess aö forystumenn
launþega séu þaö einnig, þvi
fram aö þessu hefur pólitikin
ráöiö hvaö mest I samningum.
Þó aö fjármálaráðherrann hafi
þarna skipt um skoðun er gam-
an aö sjá hvort td. Mogginn
skiptir um skoöun og hvetji til
átaka á vinnumarkaðnum eins
og hann geröi 1973. En þvi
veröur ekki trúaö aö óreyndu.
Kjaramálin ættu þvi ekki I
raun þe. hvaö grunnkaupiö
snertir, aö vera ágreiningsatriöi
stjórnar og andstööu. Þaö getur
hins vegar oröið verulegt
ágreiningsefni hvort aðgerðir
rikisstjórnarinnar verndi kaup-
máttinn eöa kannski bæti hann
eins og stjórnin heldur fram. Þá
held ég vinnuseljendur þurfi aö
vera vel á veröi. Veröi samiö
um félagsmálapakka eiga laun-
þegar aö fylgja þvi stift fram aö
það sem i pakkanum verður sé
framkvæmt og gera viö-
semjendum ljóst aö brot á slik-
um samningum veröi svarað
meö hörðum aðgeröum t.d.
verkföllum. Þaö er óþolandi
ástand sem rikt hefur um langa
hrið, aö verkalýösfélögum sé
réttur félagsmálapakki sem
happdrætti er meö hvort kemur
til framkvæmda.
Takist rikisstjórninni ekki að
leysa meö viöundandi hætti
skattamál og kaupgjaldsmál á
hún visa haröa andstööu.