Morgunblaðið - 11.12.2001, Blaðsíða 39

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. DESEMBER 2001 39
SÍÐUSTU ár hefur
átt sér stað athyglisverð
en hljóðlát uppbygging
á þróunarstarfi á lands-
byggðinni. Starfsemin
er á vegum þróunar-
félaga sem yfirleitt
ganga undir nafninu at-
vinnuþróunarfélög en í
raun vinna félögin að al-
mennri framþróun nær
allra samfélagsþátta á
þeim landsvæðum sem
þau starfa. Hjá þessum
félögum starfa nú um 30
sérfræðingar sem hafa
háskólamenntun á yfir 12 mismun-
andi fagsviðum auk þess sem félögin
kaupa að sérfræðiþjónustu á ýmsum
sviðum. Félögin hafa tengsl sín á milli
og mynda þannig öflugt þekkingar-
samfélag sem líta má á sem stærstu
sérhæfðu stofnun á sínu sviði hér á
landi. Samstarf félaganna við sveitar-
félög, fyrirtæki, ýmsar rannsókna-,
tækni- og menntastofnanir er að öllu
jöfnu mikið og þau sækja í auknum
mæli þekkingu til erlendra aðila og
efna til samstarfs við þá. Þróunar-
starf er í eðli sínu langtímaverkefni og
árangur þess kemur fram hægt og
sígandi en felur engu að síður í sér
örugga framþróun þar sem það er
stundað. Félögin hafa flest starfað í
núverandi mynd frá árinu 1997 og á
þeim tíma hefur byggst upp hjá þeim
afar hagnýt reynsla og sérhæfð þekk-
ing á þeim samfélögum sem þau
starfa í. Árangurinn hefur verið að
koma í ljós með afgerandi hætti á síð-
ustu misserum en er þó af ýmsum
ástæðum ekki mjög sýnilegur í þjóð-
félaginu. Það má meðal annars rekja
til þess að félögin vinna mikið með
þeim hætti að virkja aðra aðila innan
samfélagsins til að koma á umbótum
og verkefni þeirra byggja á samstarfi
fremur en einokun verkefna. Með
þessu móti margfalda félögin eigin af-
kastagetu og stuðla um leið að því að
gera samfélagið virkt á varanlegan
hátt.
Það er margt áhugavert í þeirri
þróun sem orðið hefur í rekstri félag-
anna á síðustu árum og þar á meðal að
með eflingu þeirra hefur verið sannað
að hægt er að reka á landsbyggðinni
þróunarstarf sem er sambærilegt því
besta sem þekkist. Er þá sama hvort
sem horft er til Evrópu eða Ameríku,
enda fyrirmyndir sóttar í báðar
heimsálfurnar sem hafa þróunarstarf
af þessu tagi meðal forgangsverk-
efna. Vitanlega er starfið hér smærra
í sniðum en vel skipulagt, hagkvæmt í
rekstri og árangursríkt. Félögin eru
einnig sönnun þess að auðveldlega er
hægt að flytja sérhæfða þekkingar-
starfsemi út fyrir borgarsamfélagið
og að það getur verið bæði hagkvæm-
ara og árangursríkara en sú fjarþjón-
usta sem búið hefur verið við á lands-
byggðinni í áratugi.
Grunnurinn að árangri félaganna
liggur í því að lögð hefur verið af rík
forræðishyggja í þróunarstarfi á
landsbyggðinni og um leið heima-
mönnum falið frumkvæði og ábyrgð á
því þróunarstarfi sem að heimabyggð
þeirra lýtur. Félögin fá, rétt eins og
fjölmargar aðrar opinberar stofnanir,
fjárhagslegan stuðning
en jafnframt frelsi til at-
hafna á eigin forsend-
um. Það sýnir sig með
afgerandi hætti að
stuðningur og frelsi af
þessu tagi magnar upp
krafta og áhuga heima-
manna á því að axla
ábyrgð á eigin velferð
og ná árangri á eigin
forsendum. Viðfangs-
efnin og starfsumhverfi
allt verður áhugaverð-
ara og dregur til sín vel
menntað og kraftmikið
starfsfólk sem leggur
metnað sinn í að vinna að framþróun
og nýta sóknarfæri sem víðsvegar eru
fyrir hendi á landsbyggðinni.
Ástæða er til að benda þingmönn-
um, sveitarstjórnarmönnum og öðr-
um sem málefnið varðar á að kynna
sér vel starfsemi atvinnuþróunar-
félaganna. Yfirlit yfir heimasíður
þeirra er á http://www.leit.is undir
stofnanir. Heimasíða Þróunarstofu
Austurlands sem höfundur vinnur hjá
er á slóðinni http://www.austur.is og
einnig má benda á vefina http://
www.east-iceland.is, http://
www.east.is og http://www.fna.is sem
einnig tengjast þróunarstarfi á Aust-
urlandi.
Nýr þekkingar-
búskapur á
landsbyggðinni
Gunnar Vignisson
Þekking
Félögin hafa tengsl sín á
milli og mynda þannig
öflugt þekkingarsam-
félag, segir Gunnar
Vignisson, sem líta má
á sem stærstu sérhæfðu
stofnun á sínu sviði
hér á landi.
Höfundur er forstöðumaður
viðskiptasviðs Þróunarstofu
Austurlands.
VEGNA greinar
sem leikritaskáldið
Birgir Sigurðsson rit-
ar í Morgunblaðið 6.
desember sl., þar sem
hann ásakar Árna
Hjartarson, jarðfræð-
ing hjá Orkustofnun,
um rangfærslur og
húsbóndahollustu
vegna ummæla sem
sögð eru höfð eftir
Árna á heimasíðu
Norðlingaöldu og
einnig í frétt í Morg-
unblaðinu 25. nóvem-
ber sl., vill undirritað-
ur koma eftirfarandi á
framfæri.
Ekkert hefur komið fram á
heimasíðu Norðlingaöldu um að
fyrirhugað lón við Norðlingaöldu
geti dregið úr uppblæstri við gamla
farveg Þúfuverskvíslar en greint
var frá helstu niðurstöðum rann-
sókna Árna Hjartarsonar á áhrif-
um fyrirhugaðrar Norðlingaöldu-
veitu á vatnafar í Þjórsárverum á
síðunni hinn 23. nóvember sl.
Rannsóknin er unnin fyrir verkefn-
isstjórn um mat á umhverfisáhrif-
um Norðlingaölduveitu og var texti
blaðamanns heimasíðunnar unninn
upp úr greinargerð Árna Hjartar-
sonar og yfirlesinn af honum og
verkefnisstjóra umhverfismatsins
áður en hann var birtur á heimasíð-
unni.
Þótti umsjónarmanni fréttavefs
Morgunblaðsins umrædd frétt það
athyglisverð að óskað var eftir að
fá texta hennar sendan til frekri
úrvinnslu. Var undir-
rituðum ljúft og skylt
að verða við þeirri bón
en varð það á að senda
frá sér rangt texta-
skjal til Morgunblaðs-
ins, þ.e. uppkast að
umræddri frétt á
heimasíðu Norðlinga-
öldu þar sem fram
kom að fyrirhugað lón
gæti dregið úr upp-
blæstri í gömlum ár-
farvegi en sú setning
var felld út í lokaút-
gáfu fréttarinnar, eins
og hún birtist á heima-
síðunni. M.ö.o. rétt
frétt fór inn á heima-
síðu Norðlingaöldu 23. nóvember
sl. en ekki til Morgunblaðsins.
Strax og frétt um málið birtist á
mbl.is var hún leiðrétt en því miður
slæddist umrædd villa inn í frétt
Morgunblaðsins af málinu 25. nóv-
ember sl.
Eftirá að hyggja voru það mistök
að óska ekki eftir leiðréttingu strax
og fréttin birtist í Morgunblaðinu
25. nóvember en nú, þegar við blas-
ir hvernig leikritaskáldið grípur
þessa villu á lofti til að reyna að
koma höggi á jarðfræðinginn, er
mér bæði ljúft og skylt að koma
þessu á framfæri. Semsagt, það
voru mannleg mistök sem urðu til
þess að rangar upplýsingar, að
hluta til, fóru til Morgunblaðsins.
Er blaðið beðið velvirðingar á
þessu sem og Árni Hjartarson.
Um orðfæri og dylgjur rithöf-
undarins í umræddri grein vegna
fréttaflutnings á heimasíðu Norð-
lingaölduveitu, sem og alla fram-
setningu hans á málinu í umræddri
grein, ætla ég ekki að hafa nein
orð, slík vinnubrögð dæma sig
sjálf. Ég vil hins vegar árétta hér
þá yfirlýstu stefnu verkefnisstjórn-
ar mats á umhverfisáhrifum Norð-
lingaölduveitu að heimasíðan á að
þjóna því hlutverki að koma á
framfæri til almennings og fjöl-
miðla upplýsingum um matsvinn-
una og annað sem að verkefninu
snýr. Er kappkostað að þær upp-
lýsingar séu réttar og áreiðanlegar
hvort sem þær eru jákvæðar eða
neikvæðar fyrir verkefnið.
Til varnar jarðfræðingi
Orkustofnunar
Árni Þórður
Jónsson
Norðlingaalda
Leikritaskáldið grípur
þessa villu á lofti, segir
Árni Þórður Jónsson,
til að reyna að koma
höggi á jarðfræðinginn.
Höfundur er ráðgjafi hjá Athygli
ehf. og umsjónarmaður heimasíðu
Norðlingaölduveitu.
M O N S O O N
M A K E U P
litir sem lífga