Morgunblaðið - 11.12.2001, Page 43

UMRÆÐAN
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 11. DESEMBER 2001 43
BIRGIR Sigurðsson
rithöfundur skýtur að
mér eitruðum skeytum
í Morgunblaðinu 6. des-
ember. Tilefnið var
frétt í sama blaði frá 25.
nóvember um áhrif
Norðingaölduveitu á
vatnafar í Þjórsárver-
um og grennd. Birgir er
hatrammur andstæð-
ingur allra virkjunar-
áforma þar efra og
sparar ekki stóryrðin í
garð Landsvirkjunar
og Orkustofnunar og
vegur í leiðinni óvægi-
lega að mér persónu-
lega og vísindaheiðri
mínum. Grein hans heitir „Rang-
færslur og húsbóndahollusta“ og
þegar að er gáð eru það getsakir hans
um meðvitaðar rangfærslur mínar og
hollusta við illan húsbónda sem eru
kveikja nafnsins. Fréttin um Norð-
lingaölduveitu er í grunninn byggð á
greinargerðum sem ég skrifaði fyrir
Landsvirkjun um áhrif lóns við Norð-
lingaöldu á vatnafar. Upp úr þeim
sauð almannatengslafyrirtækið At-
hygli örstuttan útdrátt sem settur
var á netsíðu Landsvirkjunar um
Norðlingaölduveitu. Hann var síðan
gerður að frétt á Morgunblaðs-
vefnum og endaði svo að lokum sem
baksíðuuppsláttur í Morgunblaðinu
sjálfu. Á þessari leið bjöguðust nið-
urstöður mínar nokkuð eins og ég
kem að síðar.
Það sem m.a. fór fyrir brjóstið á
Birgi var að ég hafði ekki gert mikið
úr neikvæðum vatnafarslegum áhrif-
um lóns með vatnshæð í 575 m y.s. við
Norðlingaöldu. Óbætanlegar nátt-
úruminjar fara ekki á kaf, lindasvæði
eða hverir hverfa ekki í
vatn, leki út í grunn-
vatnskerfið verður lítill.
Lónið kaffærir að vísu
29 km² lands (þar af
raunar yfir 20 km² utan
friðlandsins í Þjórsár-
verum) og ég benti á að
fallegt votlendi með
rústum syðst í Tjarnar-
veri myndi fara á kaf
svo og Eyfafen, rennsli
í Þjórsá neðan stíflu
myndi minnka verulega
og fossarnir niður með
ánni, Hvanngiljafoss,
Dynkur og Gljúfurleita-
foss, myndu rýrna að
sama skapi. Þannig sé ég kost og löst
á þessu lóni og læt það koma fram í
skrifum mínum.
Aðalaðfinnslur Birgis gagnvart
mér byggjast þó á augljósum villum
sem eiga rót sína að rekja til mistaka
hjá þeim sem gerði útdrátt úr grein-
argerðum mínum hjá Athygli. Þar
kom fram að draga myndi úr upp-
blæstri sem orðið hefur við gamlan
farveg Þúfuverskvíslar því lónið
myndi teygja sig inn eftir honum.
Þessi ábending mín á þó alls ekki við
lón í 575 m hæð því það nær ekki að
Þúfuverskvísl en hún á við eldri hug-
myndir og stærri lón, sem nú er horf-
ið frá að gera, lón í 579 m og 581 m
hæð. Villan stóð ekki nema í örfáa
tíma á Morgunblaðsvefnum en var þá
leiðrétt en í millitíðinni rataði hún inn
í útsíðufréttir Morgunblaðsins. Birg-
ir sá villuna strax og greip til stíl-
vopna sinna. Hann bendir réttilega á
að hér hafi eitthvað skolast til en ger-
ir því skóna að annarlegar hvatir hjá
mér valdi því. En þannig er því sem
sé ekki varið. Stóryrði um rang-
færslur og húsbóndahollustu, sem
beri vísindamennsku mína ofurliði,
eru því á misskilningi og missögnum
byggð. Þannig verður hann sjálfur
rangfærslum að bráð og það var leitt,
en öllum getur orðið á. Birgir Sig-
urðsson er ágætur sagnfræðingur,
eins og bækur hans sýna, en í ákafa
dægurmálaumræðunnar gleymir
hann þeirri gullnu reglu að líta í
frumheimildir. Hann hefði getað
skoðað Norðlingaölduvefinn betur en
hann gerði, hann hefði getað náð sér í
greinargerðir mínar og lesið þær
milliliðalaust og hann hefði getað haft
samband við mig og spurt mig í ein-
lægni hvort mér hefði virkilega orðið
sú ótrúlega skyssa á að rugla saman
lónhæðum í Norðlingaöldulóni. Þetta
gerði hann ekki í ákafa sínum. Hon-
um fannst hann hafa skotfæri á mér
og gæti í leiðinni gert Orkustofnun
tortryggilega og þess vegna lét hann
ríða af. En það var ekki viturlegt því
það á aldrei að skjóta fyrst en spyrja
svo.
Um rangfærslur og
húsbóndahollustu
Árni
Hjartarson
Norðlingaalda
Það á aldrei að skjóta
fyrst en spyrja svo, seg-
ir Árni Hjartarson, í
svargrein til Birgis
Sigurðssonar um
Norðlingaölduveitu.
Höfundurinn vinnur hjá Orkustofn-
um og er jarðfræðingur og sérfræð-
ingur um grunnvatn og vatnafar.
SAMFYLKINGIN
vill að mótuð verði at-
vinnustefna í menningu
og listum þar sem við-
urkennt sé að þekking,
sköpunarkraftur, hefð-
ir og hæfileikar séu
mikilvæg auðlind fyrir
íslenskt samfélag. Um
það var ályktað ítar-
lega á landsfundi
flokksins í nóvember sl.
og byggt á vinnu hóps
sem undir forystu Ásu
Richardsdóttur hefur
haldið utan um mark-
vissa umræðu um
menningarmál, ekki
síst mikilvægi þess að
litið sé á fjölbreytta menningu og
kröftugar listir sem eina af megin-
stoðunum í grunni nútímasamfélags.
Nýir miðlar og möguleikar
Umhverfi menningar og lista hef-
ur tekið miklum breytingum á und-
anförnum árum. Með tilkomu nýrra
miðla og starfsgreina hafa orðið til
möguleikar sem brýnt er að stjórn-
völd, fyrirtæki og einstaklingar fjár-
festi í. Menning og listir eru orðin
öflug atvinnugrein á Íslandi, sem
styrkir fjölbreytni hagkerfisins, eyk-
ur hagvöxt og virkar sem mótvægi
og innblástur fyrir aðrar stoðir þess.
Þess vegna ályktaði landsfundur
Samfylkingarinnar að stjórnvöld
ættu að ráðist í stórátak við að móta
atvinnustefnu um menningu og list-
ir. Með slíkri atvinnustefnu væru
styrktar þær stoðir sem íslenskt
menningarlíf hvílir á og nýjum
starfsgreinum innan þess gefnir
möguleikar til vaxtar. Einnig var á
það minnt að Ísland er að verða fjöl-
menningarlegt samfélag og við mót-
un menningarstefnu ber að taka tillit
til þess fjölda fólks af erlendum upp-
runa sem býr í landinu.
Það er nauðsynlegt
að hagræn umsvif
menningar og lista
verði rannsökuð og
gerð úttekt á stöðu at-
vinnugreinarinnar í ís-
lensku samfélagi og í
alþjóðlegu samhengi.
Jafnframt verður að
endurskoða skilyrði og
stjórnsýslu menningar
og lista. Sérstaklega er
brýnt að hugað sé að
skilyrðum sjálfstætt
starfandi listamanna
og að byggt sé upp
hvetjandi skattaum-
hverfi sem örvar inn-
lend og erlend fyrirtæki til að fjár-
festa í íslenskri menningu og listum.
Þá var mikill stuðningur við að
byggð yrði upp menningartengd
ferðaþjónusta, umgjörð hennar
styrkt og hvatti fundurinn til þess að
nýjar leiðir yrðu fundnar til að
kynna íslenskan þjóðararf og tengja
hann nútímamenningu þjóðarinnar.
Tengsl verndunar og sköpunar voru
talin lykilatriði í uppbyggingu menn-
ingartengdrar ferðaþjónustu.
Nýsköpun og útflutningur
Landsfundur Samfylkingarinnar
telur mikilvægt að gerð verði lang-
tímaáætlun um kynningu á íslenskri
list og menningu á erlendri grund,
þar sem sérstök áhersla er lögð á ný-
sköpun og list ungs fólks. Í því sam-
bandi ályktaði fundurinn um að
stofnaður yrði sjóður um erlent sam-
starf á sviði lista og menningar þar
sem lögð yrði áhersla á verkefni
sjálfstæðra aðila í öllum listgreinum.
Þá var ítrekað að efnd yrðu fyrirheit
um útflutnings- og þróunarsjóð ís-
lenska tónlistariðnaðarins en þar
hafa stjórnvöld verið á flótta undan
eigin loforðum við tónlistarmenn.
Landsfundurinn vill líka að skap-
andi starf í öllum skólum verði
stórum eflt og leggur í því sambandi
sérstaka áherslu á menntun kennara
og kjör í samræmi við hana. Og þá
ekki síður að uppbygging Listahá-
skóla Íslands verði efld og tryggt að
skólinn geti rækt hlutverk sitt sem
skóli miðlunar og sköpunar til fram-
tíðar. Það er trú okkar að það muni
skipta sköpum fyrir atvinnulíf fram-
tíðarinnar að frjó hugsun og skap-
andi starf hafi verið þroskað með
uppvaxandi kynslóð.
Í stuttri blaðagrein er ekki unnt að
halda öllu því til haga sem unnið hef-
ur verið í starfshópi eða ályktað um á
fundinum. Af því sem rakið er sést
þó að mikil og góð vinna hefur farið
fram og mun henni verða fylgt eftir
með ýmsum hætti. Fundurinn álykt-
aði einnig um framtíð ríkisútvarps-
ins. Því máli verður hinsvegar að
gera skil í sérstakri grein.
Menning er mikilvægt
atvinnumál
Svanfríður
Jónasdóttir
Atvinnustefna
Samfylkingin vill að
mótuð verði atvinnu-
stefna í menningu og
listum, segir Svanfríður
Jónasdóttir, þar sem
viðurkennt sé að þekk-
ing, sköpunarkraftur,
hefðir og hæfileikar séu
mikilvæg auðlind.
Höfundur er þingmaður
Samfylkingarinnar.