Morgunblaðið - 13.12.2001, Blaðsíða 8

FRÉTTIR
8 FIMMTUDAGUR 13. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Ekki eru menn á eitt sáttir um hvort það takist að tjasla saman
góðærisgleraugunum hans Davíðs aftur.
Menningarmiðlun í ljóði og verki
Ljóðaþýðingar
í brennidepli
VERKEFNI sember heitið Menn-ingarmiðlun í ljóði
og verki nær hápunkti
sínum nú um helgina með
mikilli ráðstefnu þar sem
meðal þátttakenda verða
margir erlendir gestir.
Ýmsar stofnanir koma að
verkefninu, en einn for-
svarsmanna þess er dokt-
or Gauti Kristmannsson
hjá Þýðingarsetri Hugvís-
indastofnunar HÍ. Morg-
unblaðið fræddist um
verkefnið í samtali við
hann á dögunum.
– Hvert er tilefni verk-
efnisins og hve lengi hefur
undirbúningur þess staðið
yfir?
„Tilefnið er ár tungu-
málanna í Evrópu og var sótt um
styrk hjá ESB til verkefnisins og
var þetta eitt af þremur íslensk-
um verkefnum sem hlutu styrk.
Undirbúningur hófst með styrk-
umsókninni fyrr á þessu ári, en
þar sem vilyrði fyrir styrknum
kom ekki fyrr en mjög seint var
ekki farið að undirbúa það af al-
vöru fyrr en í október sl. Það var
hins vegar skilyrði að dagskránni
væri lokið fyrir áramót.“
– Hvaða aðilar standa að verk-
efninu?
„Þýðingarsetur Háskólans sem
starfar innan Hugvísindastofnun-
ar og Stofnunar Vigdísar Finn-
bogadóttur í erlendum tungumál-
um. Erlendir samstarfsaðilar eru
háskólarnir í Mainz, Þýskalandi,
og í Vasa, Finnlandi. Auk þess
koma ýmsir innlendir aðilar að
þessu. Lesbók Morgunblaðsins
stóð fyrir ljóðaþýðingasamkeppni
þar sem þátttakan fór fram úr
öllum vonum, menntamálaráðu-
neytið, Reykjavíkurborg, Ríkis-
útvarpið og Bókmenntakynnn-
ingarsjóður styðja það ásamt
Rithöfundasambandi Íslands.“
– Hverjum er dagskráin ætluð?
„Öllum áhugamönnum um
ljóðaþýðingar.“
Hvað ber hæst á dagskránni?
„Á föstudeginum verður mál-
þing skálda, þýðenda og fræði-
manna þar sem menn velta fyrir
sér spurningunni um margtyngd-
ar bókmenntir. Á laugardeginum
verða síðan vinnustofur og verk-
stæði í Borgarbókasafni þar sem
farið verður yfir tiltekna þætti
ljóðaþýðinga, s.s. bragarhætti og
tungumál smáþjóða í því sam-
hengi, en einnig möguleika ver-
aldarvefjarins svo dæmi séu
nefnd. Einnig munu menn vinna
að nýjum þýðingum. Loks verður
ljóðahátíð á sunnudag, einnig í
Borgarbókasafni og þar munu
skáld og þýðendur lesa ljóð.
Tómas R. Einarsson og félagar
leika auk þess sem afhent verða
verðlaun í ljóðaþýðingasam-
keppninni. Ingibjörg Haralds
ætlar að heiðra okkur með því að
gera það.“
– Það verða margir erlendir
gestir á ferðinni eða hvað?
„Já, styrkur ESB fékkst til að
bjóða hingað erlendum
gestum til að hitta
kollega sína hér á
landi og koma alls 15
manns, frá Þýskalandi,
Bretlandi og Finn-
landi. Þetta eru kunnir fræði-
menn, þýðendur og skáld. Það
má t.d. nefna skáldið og ljóðaþýð-
andann Manfred Peter Hein sem
hingað kom síðast liðið sumar og
hreifst mjög af landinu, og Joa-
chim Sartorius sem áður var
framkvæmdastjóri Goethte Insti-
tut í Þýskalandi og er núna
stjórnandi Listahátíðarinnar í
Berlín. Christopher Whyte frá
Glasgow er einnig kunnur rithöf-
undur, en hann yrkir ljóð á gel-
ísku og skrifar skáldsögur á
ensku, auk þess sem hann þýðir
úr fjölmörgum málum. Christa
Schuenke og Birgit Veit eru báð-
ar þekktir ljóðaþýðendur í
Þýskalandi, sú fyrri fyrir Shake-
speare-sonetturnar m.a. og sú
síðari einkum fyrir þýðingar sín-
ar á Joseph Brodsky. Af fræði-
mönnum má nefna Andreas F.
Kelletat sem hefur mikið ritað
um nútímaljóðlist og þýðingar og
Tom Cheesman frá Swansea sem
bæði þýðir og ritar mikið um
ljóðlist. Við fáum einnig sjónar-
horn Mið-Austurlanda með
tveimur Aröbum, Mustafa Al-
Slaiman sem þýðir þýska ljóðlist
á arabísku og Ahmed Farouk
sem bæði skrifar og þýðir á það
mál og þýðir sem stendur Gunth-
er Grass. Einnig má nefna Gert
Kreutzer sem mikið hefur þýtt af
íslenskri ljóðlist á þýsku, og Kito
Lorenc en hann hefur einnig þýtt
íslenska ljóðlist á þýsku. Síðast
en ekki síst kemur hingað Karin
Graf sem stofnaði fyrstu umboðs-
skrifstofu höfunda í Þýskalandi
og er þar fremst í flokki á því
sviði, en hún er einnig þýðandi.“
– Verður einhver eftirmáli?
„Já, fjölmiðlarnir sem að verk-
efninu koma munu vinna úr því.
Lesbókin birtir vitanlega sigur-
ljóðin í samkeppninni, Ríkisút-
varpið, Rás 1 og Sjónvarpið, mun
fylgjast með þessu og einnig
standa vonir til að bestu ljóðin í
samkeppninni verði birt ásamt
erindunum í tímariti þýðenda,
Jóni á Bægisá. Einnig verður síð-
an unninn upp alþjóðlegur ljóða-
vefur í samvinnu við
kollega okkar úti og
aðra hér á landi.“
– Er þetta upphafið
að einhverju árvissu/
reglulegu?
„Nei, því miður, verkefnið er í
tilefni af ári tungumálanna og ég
óttast að þeir séu ekki margir
sem keppist um að styrkja ljóða-
þýðingar þegar því er lokið. En
við erum þakklát þeim sem hafa
stutt okkur og styrkt bæði er-
lendis og hérlendis, því án þess
stuðnings hefði aldrei verið unnt
að standa fyrir þessu verkefni.“
Gauti Kristmannsson
 Gauti Kristmannsson er fædd-
ur í Reykjavík 1960. Hann er
með BA í ensku frá Háskóla Ís-
lands og meistarapróf frá Ed-
inborgarháskóla. Doktorsprófi
lauk hann síðan frá Háskólanum
í Mainz. Lengst af hefur hann
starfað sem þýðandi og háskóla-
kennari. Eiginkona Gauta er
Sabine Leskopf verkefnisstjóri
og þýskukennari og eiga þau
börnin Fjólu og Jakob.
… fáum sjón-
arhorn Mið-
Austurlanda