Morgunblaðið - 13.12.2001, Blaðsíða 14

FRÉTTIR
14 FIMMTUDAGUR 13. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
KIRKJURÁÐ Þjóðkirkjunnar og stjórn
Kirkjugarðasambands Íslands hafa sent frá sér
ályktanir, þar sem áformaðri skerðingu á tekju-
stofnum kirkjunnar og kirkjugarða er and-
mælt.
„Kirkjuráð átelur að hluti þjónustugjalda,
þ.e. sóknargjalda og kirkjugarðsgjalda, sem
ríkið innheimtir fyrir Þjóðkirkjuna og önnur
trúfélög, sé látinn renna í ríkissjóð á sama tíma
og kostnaður við þjónustuna eykst. Þetta
skerðir til muna fjárhagslegt sjálfræði Þjóð-
kirkjunnar,“ segir í ályktun kirkjuráðs.
Í greinargerð ráðsins kemur fram að í frum-
varpi til laga um ráðstafanir í ríkisfjármálum sé
gert ráð fyrir skerðingu á sóknargjöldum og
kirkjugarðsgjöldum sem ríkið innheimti lögum
samkvæmt fyrir trúfélög og kirkjugarða.
Ríkið skilar aðeins hluta gjaldsins
„Gjöld þessi taka árlegum breytingum í sam-
ræmi við þær breytingar sem verða á meðal-
tekjuskattstofni einstaklinga milli ára hvort
heldur um lækkun eða hækkun er að ræða.
Gert er ráð fyrir að fjárhæð gjaldsins verði
óbreytt á næsta ári frá því sem nú er. Í raun er
þetta skerðing um 7% því að óbreyttu hefðu
gjöldin samkvæmt áætlun átt að hækka um þá
fjárhæð ef farið hefði verið að ofangreindum
lögum um gjöldin. Ofangreindar ráðstafanir
fela í sér að ríkið skilar einungis hluta af því ein-
staklingsbundna gjaldi sem ríkið innheimtir og
á að skila til hlutaðeigandi trúfélags og kirkju-
garðs,“ segir kirkjuráð.
Í greinargerð ráðsins segir að þjóðkirkjan
starfi á grundvelli settra laga og samninga við
ríkisvaldið. „Undanfarin ár hefur verið unnið að
því að auka sjálfstæði og ábyrgð kirkjunnar til
muna þ.m.t. fjárhagslegt sjálfstæði gagnvart
ríkinu. Hafa ber í huga að tekjur kirkjunnar eru
frá henni sjálfri sprottnar að meginstefnu til en
ekki ríkinu þótt framsetning fjárlaga beri þess
ekki merki,“ segir kirkjuráð.
Það bendir einnig á að kirkjugarðarnir þjóni
öllum þegnum landsins og sé þeim að lögum
skylt að veita þjónustu á móti gjöldunum.
„Þessi grundvallaratriði og gagnkvæmi skiln-
ingur hefur verið staðfestur í allri löggjöf og
samningum ríkis og kirkju, síðast samningi sem
gerður var 1998 milli aðila um fjármál. Þar seg-
ir m.a: „Auk þess innheimtir ríkissjóður eins og
verið hefur sóknar- og kirkjugarðsgjöld fyrir
Þjóðkirkju Íslands og innir af hendi lögbundnar
greiðslur í kirkjumálasjóð, jöfnunarsjóð sókna
og kirkjugarðasjóð.“
Hefði verið eðlilegra
að lækka staðgreiðslu
Kirkjuráð segir óeðlilegt að gerðar séu til-
lögur sem skerða einhliða tekjur Þjóðkirkjunn-
ar. „Það er sérstaklega alvarlegt þegar litið er
til þess að um er að ræða innheimtuþjónustu á
meðlimagjöldum eða þjónustugjöldum á vegum
ríkisins- ekki ríkisframlög,“ segir ráðið.
„Innheimtuaðilinn hyggst samkvæmt þessu
ekki skila fénu til rétthafa heldur halda hluta
þess eftir til annarra þarfa. Eðlilegra hefði ver-
ið að lækka þá innheimtuprósentu staðgreiðslu
í stað þess að innheimta hana að fullu af skatt-
þegnum. Sóknir landsins og kirkjugarðar
greiða umtalsverðan hluta tekna sinna í laun og
fjármagnskostnað. Hvort tveggja hefur hækk-
að verulega undanfarið eins og kunnugt er og
er því þessum aðilum nauðugur einn kostur að
skerða þjónustuna.“
Kirkjugarðaþjónusta
drabbast niður
Í ályktun stjórnar Kirkjugarðasambandsins
kemur fram að skerðingin á tekjum kirkjugarð-
anna nemi 9% eða rúmlega 54 milljónum króna.
„Hlutfall aldraðra í þjóðarheildinni mun vaxa
ört á næstu áratugum og mörg brýn og fjárfrek
verkefni bíða kirkjugarða landsins til þess að
mæta aukinni dánartíðni. Það er því fyrirsjáan-
legt að kirkjugarðaþjónusta mun drabbast nið-
ur verði haldið áfram að skerða tekjustofna
hennar. Stjórnin hvetur til þess að gildandi lög-
um, sem kveða á um að kirkjugarðsgjald eigi að
hækka í samræmi við meðaltekjuskattsstofn
einstaklinga á öllu landinu, verði framfylgt,“
segir í fréttatilkynningu frá KGSÍ.
Kirkjuráð Þjóðkirkjunnar og stjórn Kirkjugarðasambandsins andmæla skerðingu tekjustofna
Segja fjárhags-
legt sjálfræði
kirkjunnar skert
FLUGFÉLAG Íslands og Ríkis-
kaup hafa undirritað rammasamn-
ing um fraktflutninga á vegum
Ríkiskaupa til allra áfangastaða
Flugfélagsins og gildir samningur-
inn til ársloka 2003. Jón Karl
Ólafsson, framkvæmdastjóri Flug-
félags Íslands, segir að samning-
urinn tryggi fyrirtækinu um 20–30
milljónir króna á ári, en engin
ákvæði eru í samningnum um há-
mark eða lágmark viðskipta.
Að sögn Jóns Karls var samn-
ingurinn gerður að loknu útboði og
er svipaður samningum sem Flug-
félag Íslands og Ríkiskaup hafa
gert áður. Samningurinn tryggir
Ríkiskaupum ákveðið fraktrými í
flugvélum FÍ á bestu fáanlegu
kjörum, auk þess sem Flugfélagið
veitir Ríkiskaupum ákveðinn for-
gang og afslætti.
Jón Karl segir að Ríkiskaup
flytji nokkurt magn með flugi, að
mestu leyti í formi hraðsendinga
sem þurfi skjóta afgreiðslu. Má þar
m.a. nefna flutninga á vörum sem
tengjast sjúkrahúsum, s.s. lífsýni,
og þola ekki langan flutningstíma.
Að sögn Jóns Karls hafa frakt-
flutningar Flugfélags Íslands verið
að aukast um 5–7% á milli ára að
undanförnu. „Við höfum fundið
okkur ákveðna smugu í flutningum
en það er sú frakt sem er raun-
verulega í tímaþröng og við erum
þá að flytja mikið af ferskvöru.
Þetta er markaður upp á 100 millj-
ónir á ári, sem verið er að flytja
hér innanlands í flugi og hefur ver-
ið að vaxa um 5–7% undanfarin
ár.“
Morgunblaðið/Þorkell
Frá undirritun samninga Flugfélags Íslands og Ríkiskaupa. Jón Karl Ólafsson, framkvæmdastjóri Flugfélags
Íslands, er fyrir miðju. Næst honum á vinstri hönd er Júlíus S. Ólafsson, forstjóri Ríkiskaupa.
Ríkiskaup semja við
FÍ um flugfrakt
,,MENN eru að setja sér metn-
aðarfull markmið á næsta ári,“
segir Þórður Friðjónsson, for-
stjóri Þjóðhagsstofnunar, um þær
hugmyndir aðila vinnumarkaðar-
ins að ná megi tökum á verðbólg-
unni, sem verði um eða innan við
3% á næsta ári, með fyrirhuguðu
samkomulagi þeirra og stjórn-
valda um víðtækar efnahagsað-
gerðir. Til samanburðar hefur
Þjóðhagsstofnun spáð 3,5% verð-
bólgu frá upphafi til loka næsta
árs, Seðlabankinn 4,1% verðbólgu
og fjármálastofnanir jafnvel gert
ráð fyrir enn meiri verðbólgu.
Þannig hefur Landsbankinn t.d.
gert ráð fyrir 4,9% verðbólgu.
Getur tekist ef samkomu-
laginu er fylgt vel eftir
Þórður segir ekki útilokað að
þessu markmiði sem nú er stefnt
að verði náð. ,,Við höfum sagt að
það þurfi töluvert til, með hliðsjón
af þeim verðbólguspám sem menn
hafa sett fram hingað til, en það
er alls ekki útilokað að það geti
tekist ef því verður vel fylgt eft-
ir,“ segir hann.
Í viðræðum ASÍ og Samtaka
atvinnulífsins hefur verið við það
miðað að endurskoðun launaliðar
kjarasamninga fari ekki fram fyrr
en í maí og að launalið samninga
verði ekki sagt upp ef tekst að
halda verðlagsvísitölunni við
222,5 stig í maímánuði. Þjóðhags-
stofnun gerði ráð fyrir í sínum út-
reikningum að vísitalan yrði í
kringum 225 stig í þeim maí-
mánuði.
Lækkun grænmetisverðs
og styrking krónunnar
Að sögn Þórðar skiptir tvennt í
hugmyndum aðila vinnumarkað-
arins meginmáli um þróun verð-
lags á næstu mánuðum. Annars
vegar fyrirhuguð lækkun græn-
metisverðs með afnámi tolla af
innfluttu grænmeti og hins vegar
styrking krónunnar.
,,Gengisspár til skamms tíma
eru afar óvissar. Það sem hefur
legið til grundvallar í útreikning-
unum okkar þegar til lengri tíma
er litið, er að jafnvægisgengi á
bilinu 140 til 145 stig gæti stuðlað
að því að það kæmist á viðunandi
jafnvægi í viðskiptum við önnur
lönd á einhverju árabili. Til
skamms tíma litið getur gengið
hins vegar vikið frá þessu til
beggja átta. Mestu máli skiptir
hvernig markaðurinn tekur þess-
um ráðstöfunum, hversu trúverð-
ugar þær eru að mati markaðar-
ins. Til skamms tíma litið er það
trúverðugleikinn sem skiptir
einna mestu máli,“ segir Þórður.
Mikilvægt að fylgja
samkomlaginu eftir
– Þessar aðgerðir minna um
margt á þríhliða samráð aðila
vinnumarkaðarins og stjórnvalda
við gerð þjóðarsáttarsamning-
anna 1990 og endurskoðun þeirra
næstu árin þar á eftir. Þá tókst að
hafa áhrif á þróun efnahagslífsins
og viðhalda stöðugleika með sam-
stilltum aðgerðum. Er ástæða til
að ætla að ná megi sama árangri
nú með þessari aðferð eða eru að-
stæður breyttar?
,,Það er rétt að þarna er verið
með þríhliða átaki að reyna að ná
fram svipuðum áhrifum eins og
gert var á árunum 1990 og 1991.
Þá var því síðan fylgt eftir með
stífu aðhaldi í ríkisfjármálum og
peningamálum, sem ég tel að hafi
verið lykillinn að því hversu var-
anlegar þessar ráðstafanir urðu
sem gripið var til á þeim tíma.
Það þurfa auðvitað að vera efna-
hagslegar forsendur til staðar svo
árangur af þessu tagi náist á var-
anlegum grunni. Þessar aðstæður
voru fyrir hendi þegar saman
kom samkomulag á vinnumarkaði
og því var svo fylgt vel eftir með
aðhaldssömum aðgerðum í ríkis-
fjármálum og peningamálum. Það
er veigamesti þátturinn að al-
menna hagstjórnin verði með
þeim hætti að hún stuðli að því að
þetta markmið náist,“ segir Þórð-
ur.
Metnaðarfull
markmið á
næsta ári
Forstjóri Þjóðhagsstofnunar um
viðræður aðila vinnumarkaðarins
Á FUNDI borgarráðs á þriðjudag
var samþykkt að leggja til nokkrar
breytingar á lögreglusamþykkt
varðandi nektarstaði. Meðal þess
sem lagt var til var að einkadans
yrði bannaður, sýnendum bannað
að fara um meðal áhorfenda og að
ákveðinn metrafjöldi yrði á milli
sýnenda og áhorfenda.
Guðjón Óskarsson, rekstrar-
stjóri Óðals, gat ekki sagt til með
vissu hvaða áhrif það hefði á
rekstur staðarins ef einkadans
yrði bannaður. Þó væri ljóst að
veltan myndi minnka. „Þetta
skerðir tekjumöguleika þeirra sem
vinna við þetta. Hér í þessu húsi
okkar eru heilmargir starfsmenn
sem hafa framfærslu af þessu, fjöl-
skyldumenn mestmegnis, og svo
auðvitað dömurnar,“ sagði Guðjón.
Tekjur allra þeirra myndu lækka
yrðu tillögur borgarráðs að veru-
leika en starfsemi staðanna myndi
engu að síður halda áfram.
Aðspurður hvernig ákvæði um
ákveðinn metrafjölda á milli sýn-
enda og áhorfenda yrði framfylgt
sagði Guðjón að ekki væri að fullu
ljóst hvaða kröfur yrðu gerðar og
því væri erfitt að gera sér grein
fyrir því.
Hann segir að með tillögunum
sé borgarráð að fara fram á að at-
vinnu- og tjáningarfrelsi verði
skert og gengið yrði á rétt fullorð-
inna einstaklinga til að taka
ákvarðanir sem varða þá sjálfa og
bætti við að það væru ekki bara
karlmenn sem vildu fá einkadans.
Þór Ostensen, framkvæmda-
stjóri Vegas, sagði að ef tillögur
borgarráðs yrðu að veruleika yrði
að taka á því með einhverjum
hætti en sagði of snemmt að meta
hugsanleg áhrif. Honum finnst
skjóta nokkuð skökku við að á
sama tíma og borgarráð vilji
banna einkadans sendi fyrirtæki
borgarinnar, Lína.net, út kvik-
myndir með svipuðu efni. Rit með
sambærulegu innihaldi séu enn-
fremur til sölu á bensínstöðvum og
í bókabúðum. Þór segir að það fólk
sem vilji hefta starfsemi nektar-
staðanna hafi yfirleitt ekki hunds-
vit á því hvað færi þar fram. Þann-
ig hafi enginn aðili frá borgar-
yfirvöldum kynnt sér starfsemi
Vegas.
Tekjurnar skerðast en
starfsemi haldið áfram
Áhrif á nektarstaði ef einkadans verður bannaður