Morgunblaðið - 13.12.2001, Blaðsíða 36

LISTIR
36 FIMMTUDAGUR 13. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
S: 564-4120
BRILLIANT
Á R É T T U M A U G N A B L I K U M
H
V
ÍT
A
H
Ú
S
IÐ
/
S
ÍA
Samkvæmisfatnaður
Mikið úrval
Nýbýlavegi 12, Kóp., s. 554 4433
Víðistaðakirkja, Hafnarfirði
Kvennakór Hafnarfjarðar, Karlakór-
inn Þrestir og Kór eldri Þrasta halda
sameiginlega tónleika kl. 20.
Stjórnandi kvennakórsins er Hrafn-
hildur Blomsterberg. Undirleikari er
Bjarni Jónatansson og einsöngvari
Telma Hlín Helgadóttir. Karlakórn-
um Þröstum stjórnar Jón Kristinn
Cortez og Úlrik Ólason stjórnar Kór
eldri Þrasta.
Kaffileikhúsið Leikfélagið Hug-
leikur verður með sína árlegu jóla-
vöku kl. 20.30. Þar munu Hugleikarar
bjóða upp á leikþáttinn Jólakleinur
ásamt fjölda af frumsömdum jólalög-
um og sögum. Einnig verður frum-
fluttur helgileikur, „Ésúsarrímur“
kveðnar og sitthvað fleira sem teng-
ist jólum. Aðgangseyrir er 1.500 kr.
Dagskráin verður endurtekin á
sunnudagskvöld kl. 20.30.
Digraneskirkja, Kópavogi Að-
ventutónleikar Kvennakórs Garða-
bæjar verða haldnir kl. 20. Tónleik-
arnir verða ekki í Garðakirkju eins og
áður var auglýst.
Með kórnum koma fram þær Hall-
fríður Ólafsdóttir flautuleikari og Að-
alheiður Þorsteinsdóttir píanóleikari.
Söngstjóri er Ingibjörg Guðjóns-
dóttir.
Næsti bar, Ingólfsstræti Vinstri
grænir í Reykjavík efna til bóka- og
upplestrarkvölds
kl. 20.30. Þar
munu eftirtaldir
höfundar lesa upp
úr nýútkomnum
verkum sínum:
Einar Már Guð-
mundsson, Katrín
Jakobsdóttir,
Rakel Pálsdóttir,
Vigdís Gríms-
dóttir, Kristín
Ómarsdóttir og Þórunn Valdimars-
dóttir.
Reykholtskirkja Freyjukórinn,
Samkór Mýramanna og Karlakórinn
Söngbræður halda tónleika og hefj-
ast þeir kl. 21.
Á efnisskránni eru jólalög í bland við
veraldleg lög, flutt af hverjum kór
fyrir sig, en einnig munu kórarnir
syngja saman úrval jólalaga.
Einsöngvari með kórunum er Ildikó
Varga en hún er ungversk og hefur
starfað sem tónlistarkennari í Stykk-
ishólmi undanfarin tvö ár.
Aðgangseyrir er 1.500 krónur fyrir
eldri en 12 ára.
Miðgarður, Skagafirði Í tilefni út-
komu geisladisks með Álftagerð-
isbræðrum og bókar um þá, efna þeir
til opinnar samkomu kl. 21. Bræð-
urnir munu syngja lög af nýja disk-
inum, Álftirnar kvaka, og lesið verður
upp úr bókinni, Álftagerðisbræður -
skagfirskir söngvasveinar. Aðgangur
er ókeypis.
Í DAG
Einar Már
Guðmundsson
AÐRAR raddir, aðrir staðir vakti
mikla athygli þegar hún kom út árið
1948. Hún var fyrsta skáldsaga
Trumans Capote sem þá var aðeins
24 ára gamall.
Sagan fjallar um þrettán ára
dreng, Joel Knox, sem er sendur til að
búa hjá föður sínum á niðurníddri
plantekru á afkekktum stað í Suður-
ríkjum Bandaríkjanna. Móðir
drengsins er látin og hann hefur aldr-
ei hitt föður sinn. Eftirvænting hans
er mikil og hann gerir sér háar hug-
myndir um föður sinn og hvernig
hann sé í háttum.
Joel hefur fram til þessa búið í New
Orleans, borg þar sem allt iðar af
mannlífi og hann órar ekki fyrir því að
hann sé á leiðinni inn í
heim sem er svo strjálbýll
að hvert minnsta sér-
kenni fólks sem hann
hittir magnast upp.
Það er eins og allir
furðufuglar heimsins hafi
verið sendir á þennan
stað. Það er engu hægt að
leyna þar sem fólks-
mergðina vantar. Á hinu
nýja heimili Joels eru,
auk föður hans, stjúp-
móðirin frú Amy, Rand-
olph frændi hennar og
svarta þjónustustúlkan
Missouri. Auk þess eru
þar einkennilegir svipir og verur og
hljóð sem Jóel á erfitt með að ráða í.
Hann kynnist auk þess tvíburasystr-
unum Idabel og Florabel Thompkins
og á sú fyrrnefnda eftir að hafa af-
drifarík áhrif á líf hans. Eins og það sé
ekki nógu flókið, þar sem hann reynir
að koma sér fyrir á stað sem er á
mörkum mannheima, mörkum raun-
veruleikans, þar sem
allt er að sökkva í
kviksyndi tímans. Þar
eiga sér allir fortíð
skelfingar og harms
sem ekki þolir dóma
mannfélagsins og því
best að draga sig í hlé,
grafa líf sitt í kvik-
syndi og í besta falli
bregða upp sjónhverf-
ingum þegar einhver
nær að skyggnast inn
um glufu þeirrar þéttu
þoku sem umlykur
persónurnar, þannig
að áhorfandinn geti
aldrei verið viss. Var það sem hann sá
raunverulegt, eða ímyndað? Því verð-
ur ekki á móti mælt að hér sé á ferð
harla merkileg bók sem hefur verið
kennd við töfraraunsæið. Hins vegar
er hún barn síns tíma og vekur varla
aðdáun og furðu hjá þeim vestræna
heimi sem er yfirmettaður af suður-
amerísku töfraraunsæi síðustu ára-
tuga. Það væri þó hægt að segja að
fengur væri af þýðingum á tímamóta-
verkum, ef ekki væri fyrir þá sök að
þýðingin er einhvern veginn dálítið á
skakk og skjön. Helsti gallinn er sá að
það hefur ekki verið unnið nægilega
vel úr setningafræðilegum þáttum og
því gerist það alltof oft að bygging
setninganna verði enskuskotin. Auk
þess hefur þýðanda verið svo mikið í
mun að finna „góð“, jafnvel sjaldgæf,
íslensk orð yfir ýmis hugtök að stund-
um verður þýðingin tilgerðarleg, eins
og hann sé að þýða stórriddaraliðs-
bókmenntir úr hinni rússnesku hefð
19. aldar. Hið heita og kæfandi amer-
íska suðurríkja-andrúmsloft tapast
og úr verður hálfgerð stílleysa á köfl-
um, einkum í öðrum hluta bókarinn-
ar, þar sem lesandinn hnýtur einum
of oft um klasturslegar setningar. Það
hefði verið kostur að fá harðan rit-
stjóra á þýðinguna áður en hún var
gefin út.
Í kviksyndi tímans
BÆKUR
Skáldsaga
Höfundur: Truman Capote. Þýðandi: Atli
Magnússon. Útgefandi: Muninn bókaút-
gáfa.
AÐRAR RADDIR, AÐRIR STAÐIR
Súsanna Svavarsdóttir
Truman Capote
Í NEMENDALEIKHÚSINU standa
nú yfir æfingar á nýju íslensku leik-
riti, Íslands þúsund tár, eftir Elísa-
betu Jökulsdóttur. Í blokk í Breið-
holtinu býr sama fjölskyldan í
öllum íbúðunum en þetta mun vera
saga um Ísland í dag og alla daga.
Leikstjóri sýningarinnar er Stein-
unn Knútsdóttir og dramatúrg er
Magnús Þór Þorbergsson. Leik-
mynd og búningar eru í höndum
nemenda myndlistardeildar
Listaháskólans, um tónlistina sér
Jón Hallur Stefánsson en ljósa-
hönnun og tæknistjórn er í höndum
Egils Ingibergssonar.
Frumsýnt verður síðari hluta jan-
úar í Smiðjunni, Sölvhólsgötu 13.
Nemendaleikhúsið æfir
nýtt íslenskt leikrit
Morgunblaðið/Ásdís
Leikstjóri, dramatúrg og leikendur í Íslands þúsund tár á æfingu.
Laxness
og ljóðin
Blönduósi. Morgunblaðið.
LAXNESS og ljóðin nefnist leik- og
söngskemmtun sem frumsýnd verður
í kaffihúsinu Við árbakkann á Blöndu-
ósi í kvöld kl 21. Í dagskránni verður
víða komið við í verkum Halldórs
Laxness. Flutt verða ljóð eins og
Únglingurinn í skóginum, Bráðum
kemur betri tíð og Barnagæla frá
Nýja Íslandi. Auk þessa verður kveð-
skapur helstu höfuðpersóna í skáld-
sögum Halldórs fluttur. Nokkur ljóð
sungin og rifjuð upp atvik úr ævi
skáldsins. Listamennirnir sem koma
að dagskránni og kalla sig Á senunni
eru Jakob Þór Einarsson, Felix
Bergsson og Davíð Þór Jónsson.
Blús á Mokka
HULDA Vilhjálmsdóttir gengst fyr-
ir málverkasýningu á Kaffi Mokka
við Skólavörðustíg. Sýningin ber
heitið „Blús“ og samanstendur af ol-
íumálverkum á striga og svo akrýl-
myndum á krossviðsplötur. „Þema
sýningarinnar er Blús eða ferðin yfir
fjallið eða víðáttuna eða ferðin útí
bláinn. Biðin á spítala, langar að fara
en kemst ekkert en engill flýgur á
milli tungla,“ segir í kynningu.
„SÖNGVASVEIGUR“ var fyrir-
sögn á afar fjölsóttum aðventutón-
leikum Kvennakórs Reykjavíkur ný-
liðinn týsdag og vísaði til tónverks
Benjamins Brittens fyrir háar raddir
og hörpu frá 1942. Var nafnið að lík-
indum frá þýðandanum, Heimi Páls-
syni, runnið og vissulega tungutamari
íslenzka en „Jólahymnaathöfn“, þótt
hitt væri nákvæmara. Fyrir öllu var
þó hvað íslenzkun ensku textanna
virtist vel sönghæf, enda því miður
mörg dæmi um hið gagnstæða í hér-
lendum söngtextaþýðingum, jafnvel
þegar öllum þjóðlegum bragreglum
er fylgt út í æsar. Eins og svo oft áður
saknaði maður þó í annars vandaðri
tónleikaskrá að fá ekki frumtextann
með (nema í síðasta atriðinu, Wassail)
og hefði vel mátt finna rúm til þess, úr
því setjari spanderaði tvöföldum línu-
bilum.
Aðventudagskrá hins 86 kvenna
kórs var sérlega skemmtileg í ár og
lítt sliguð lummum. Innblásið stríðs-
áraverk Brittens var eyrnayndi í
fremstu röð, með þokkafullan hörpu-
leik Moniku Abendroth sem punktinn
yfir i-ið er léði englasöng kvennanna
himneskan bakgrunn sólroðinna
skýja. Stíll Brittens er einkennilega
tær og tímalaus í meðförum hans á
jólahymnunum fornensku og hefur
elzt afburðavel. Spil og söngur voru í
samræmi við það, og hefði kannski
helzt mátt hleypa aðeins meiri krafti í
lög eins og Balúlalá og Ég syng um þá
meyju, fyrir utan að gæta stundum
betur að tónstöðu á efsta sviði, þar
sem vart varð við feimnislega nálgun í
stað þess að kýla beint á. Aftur á móti
skorti ekki fjör í síðasta laginu, Adam
lá þar bundinn. Hugsanlega hjálpaði
þar til kyntengd þórðargleði, en
a.m.k. varð ljóst, að kraftur og snerpa
eru kórnum vel innan seilingar og
verða vonandi á hraðbergi þegar á
hólminn kemur í kórakeppninni í
Tékklandi næsta sumar.
Hin fallegu lög Atla Heimis Sveins-
sonar, Haustvísur til Máríu (1984) og
hið ekki ókeimlíka Maríukvæði hans
frá 1995, runnu ljúflega niður, síðar-
nefnt þó með votti af tónhnigi. Jól eft-
ir Báru Grímsdóttur frá 1992, sömu-
leiðis í þrískiptum takti, leið einnig
kliðfrítt um loft. Að því búnu frum-
flutti kórinn nýtt a cappella verk eftir
Báru við latínutextann Da pacem,
Domine (Gef frið, Drottinn). Fyrsta
orðið reyndist upplagt hrynfast
þráfrum í tápmikilli en fágaðri tón-
smíð er ósjálfrátt leiddi hugann að
meistarakvennakór ríkisútvarpsins í
Sofiu á hljómskífunum annáluðu „La
Mystère du Voix Bulgare“. Í senn
þjóðleg og nútímaleg nálgun Báru að
fornum trúartexta birtist í seiðandi
rytmískri mótun, þar sem m.a.
óvenjuleg lotuskipting á 9/8 (4+3+2)
fleytti þéttskipaðri raddfærslunni
áfram við nánast tímalausan aldanið
með dáheillandi árangri. Kórinn söng
þetta allkrefjandi en samt miðilsvæna
verk mjög vel, burtséð frá því hvað
sumir staðir hefðu mátt vera kraft-
meiri, ef ekki beinlínis á útopnum
„sauðakallsnótum“ að hætti Balkan-
búa. Þá kom ekki sízt fram hér sem
víðar að hinn afar þýðingarmikli 2. alt
var full fáskipaður eða aðeins 13
kvenna – á móti 27 í 1. S., 23 í 2. S. og
23 í 1. A. – þrátt fyrir hljómmiklar
raddir innan um.
3. og síðasta vers í Bjart er yfir
Betlehem úr Piae Cantiones frá 1582
var svolítið óhreint og einnig gætti
smá lafs í pílagrímasöngnum fagra
frá Slesíu, Fögur er foldin, en þó var
bæði vel mótað þar og í bæheimska
jólalaginu Komið þið hirðar. Síðmið-
aldalagið þýzka Það aldin út er
sprungið hljómaði bráðfallega í
skemmtilega fleygaðri raddfærslu
Jens Rohwers, og í frábærri perlu
Kaldalóns, Nóttin var sú ágæt ein, var
vaggan hrærð við hörpuundirleik
Moniku svo ekki var eftir auga óvökn-
að í kirkjunni. Loks var Wassail,
syrpa þriggja enskra jólalaga (carols)
í framúrskarandi útsetningu J.O.
Edwards fyrir kór og hörpu. Leikur
og söngur báru af í þessu sannkallaða
sælgæti í tónum, og heillaði ekki sízt
kórinn með tandurhreinni hæð í síð-
asta laginu, Gloucestershire Wassail.
Að prentaðri dagskrá lokinni end-
urflutti kórinn Da Pacem Báru, og
væri sá siður til fyrirmyndar við
frumflutning styttri íslenzkra verka
ef festist í sessi, enda versnar sjaldan
við ítrekun nema síður sé.
Balkanskur
hrynseiður
TÓNLIST
Hallgrímskirkja
Aðventutónleikar Kvennakórs Reykjavík-
ur. Meðal efnis A Ceremony of Carols eft-
ir Britten. Monika Abendroth, harpa.
Stjórnandi: Sigrún Þorgeirsdóttir. Þriðju-
daginn 11. desember kl. 16.
KÓRTÓNLEIKAR
Ríkarður Ö. Pálsson
♦ ♦ ♦