Morgunblaðið - 18.12.2001, Síða 38

SÖNGDEILD Tónlistarskóla
Kópavogs flytur jólasöngleikinn
Hin fyrstu jól eftir Michael Hurd í
Salnum í kvöld kl. 21.
Fjallar söngleikurinn, sem er
40 mínútna langur, um fæðingu
Krists. Leikstjórn er í höndum
Önnu Júlíönu Sveinsdóttur og
undirleik annast Julian Hewlett.
Helstu hlutverk syngja: Lára
Rúnarsdóttir (María), Arnar Rich-
ardsson (Jósef), Bjartmar Sig-
urðsson, Fjóla Nikulásdóttir, Guð-
rún Ragna Yngvadóttir, Hildur
Jónsdóttir, Sóley Eiríksdóttir,
Vigdís Ásgeirsdóttir, Svanhvít
Yrsa Árnadóttir, Anna Margrét
Sigurðardóttir og Hlíf Kvaran
Brynjarsdóttir.
Morgunblaðið/Þorkell
Söngdeild Tónlistarskóla Kópavogs æfir söngleikinn.
Jólasöngleik-
ur í Salnum
LISTIR
38 ÞRIÐJUDAGUR 18. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
ar skyldu hljóta náð fyrir augum
dómnefndarinnar, og mér er vissu-
lega upphefð að því, ekki síst því að
vera í félagsskap þessara ágætu
bókmenntamanna sem deildu verð-
launum með mér.“
Ögmundur átti þessar þýðingar í
fórum sínum. Hann hefur búið í
Danmörku í á fjórða ár, og kveðst
hafa drukkið í sig danskar bók-
menntir á þessum árum. „Ég fylgist
nú ekki vel með því sem er nýjast í
bókmenntunum, en er sólginn í það
sem eldra er. Ég hef verið að fikta
við þýðingar í nokkur ár, aðallega
tækifæriskveðskap og það sem teng-
ist rímnaháttum.“
Ögmundur segist lítið fást við eig-
in ritsköpun annað en það sem hann
kallar stílæfingar, en viðurkennir þó
að eiga nokkur ljóð og fleira ef til vill
í sarpi sínum. „Þetta er nú ekki
þannig að það eigi erindi við les-
endur enn sem komið er, hvað sem
síðar verður.“
Spurður um dálæti á þeim ljóð-
skáldum sem hann þýddi, segir Ög-
mundur að hann hafi alltaf fundið til
sérstakrar samkenndar með Emil
Aarestrup. „Hann var héraðslæknir
á Fjóni um miðja 19. öld og hafði
skáldskapinn í hjáverkum og gaf að-
eins út eina bók í lifanda lífi, og hún
gerði ekki mikla lukku meðal bók-
menntafrömuða í Danmörku. En
vegsemd Emils Aarestrup varð mun
meiri að honum gengnum, og nú er
hann metinn sem eitt af höfuðskáld-
um Dana á 19. öld. Ég held að hann
hafi ekkert verið kynntur Íslending-
um, og það má segja að það hafi ekki
þótt það sem mest var aðkallandi að
snúa dönskum kveðskap yfir á ís-
lensku fyrir ekki mörgum árum. En
nú hefur dönskukunnáttu Íslend-
inga hrakað svo mikið, og þjóðin
liggur ekki lengur í dönskum bók-
menntum – allra síst í dönskum bók-
menntum fyrri alda.“
Yeats og Williams sígildir
Hjörtur Pálsson fékk verðlaun
fyrir þýðingu á ljóðinu Sailing to
Byzantium eftir írska skáldið Will-
iam Butler Yeats. Hjörtur segir að
kvæðið sé með þekktustu ljóðum
Yeats. „Það stóð fremst í bók hans
Turninum sem kom út 1928. Það má
segja að það sé lofsöngur um sigur
andans á efninu og eilíft líf listarinn-
ar. Yeats var snortinn af ýmsum
dulspekihugmyndum. Hann var orð-
inn 63 ára þegar ljóðið birtist og
hugmyndin um siglinguna frá Ír-
landi holdsins til Miklagarðs andans
er miðlæg í kvæðinu og um leið
táknræn fyrir ævileið aldraðs skálds
sem hlýtur brátt að taka enda. En
þá dreymir hann um að taka á sig
nýja mynd óháða efninu, og lifa eilíf-
lega í söng sínum. Gullfugl kvæð-
isins er táknmynd eilífrar listar og
skáldsins sem dreymir um að ljóðið
lifi, þótt það deyi, en tengslin við
Býsans eru eðlileg í ljósi þess að þar
stóð list einmitt með miklum blóma
fyrr á tíð.“
Árni Ibsen vann til verðlauna fyr-
ir þýðingar á níu ljóðum eftir banda-
ríska skáldið William Carlos Will-
iams. Bjartur gaf út árið 1997
Rauðar hjólbörur og fleiri ljóð, en
þar voru þýðingar Árna á ljóðum
Williams frá fyrri hluta ævi skálds-
ins. „Ég á efni í annað handrit með
ljóðum frá seinni hluta ævi hans; -
þar eru ljóðin lengri og fjölbreytti
og ég valdi ljóðin níu sem fóru í
keppnina af handahófi úr þessu
safni.“
Leikrit Árna Ibsens, Skjaldbakan
kemst þangað líka, fjallar um Will-
iams og vin hans Ezra Pound.
„Williams er eitt af stóru nöfnunum í
ljóðagerð í Bandaríkjunum á 20. öld-
inni, og mikill brauðryðjandi. Hann
notaðist við tungutak amerískunnar
frá hvunndagsfólki í kringum sig,
sem á þeim tíma þótti alls ekki sjálf-
sagt og ekki nógu fínt mál í bók-
menntir – sérstaklega ekki ljóð.
Hann starfaði sem læknir alla ævi
og bjó í Rutherford í New Jersey,
rétt handan Hudson-árinnar á móts
við New York. Williams er einn af
mínum uppáhaldshöfundum og ég er
búinn að vera að lesa hann lengi. Ég
byrjaði að fikta við að þýða hann fyr-
ir alvöru fyrir um 20–25 árum. “
Margar athyglisverðar þýðingar á
íslenskum ljóðum á erlend mál bár-
ust dómnefnd. Í þeim flokki hlaut
Hallberg Hallmundsson viðurkenn-
ingu fyrir enskar þýðingar á íslensk-
um ljóðum frá 19. öld. Hallberg er
þekktur þýðandi en þó frekar fyrir
þýðingar á íslensku, meðal annars á
fyrrum lárviðarskáldi Breta, Ted
Hughes. Hallberg er búsettur í New
York.
LESBÓK Morgunblaðsins og Þýð-
ingasetur Háskóla Íslands stóðu fyr-
ir ljóðaþýðingakeppni nú í haust og
var tilkynnt um úrslit við athöfn í
Grófarhúsinu á sunnudag og verð-
laun afhent. Hátt í tvö hundruð um-
slög bárust, í flestum þeirra voru
eitt eða tvö þýdd ljóð en sum inni-
héldu þýðingar á mörgum ljóðum
eða ljóðabálkum. Verk um það bil tíu
þýðenda á íslensku komu til greina
en þegar upp var staðið treysti dóm-
nefndin sér ekki til að gera upp á
milli þriggja þýðenda en þeir reynd-
ust vera Árni Ibsen, Hjörtur Páls-
son og Ögmundur Bjarnason. Allir
hljóta þessir þýðendur viðurkenn-
ingu að upphæð kr. 50.000.
Árni þýddi níu ljóð eftir banda-
ríska skáldið William Carlos Will-
iams, Hjörtur ljóðið Sailing to Byz-
antium eftir írska skáldið William
Butler Yeats og Ögmundur nokkur
ljóð eftir dönsk skáld, svo sem Emil
Aarestrup, Fr. Paludan-Müller og
J.P. Jacobsen. Í áliti dómnefndar
segir að allar þýðingarnar séu ákaf-
lega vandaðar og að þýðendunum
takist, hverjum með sínum hætti, að
koma formgerð, merkingu og
andblæ frumtextanna til skila á ís-
lensku.
Lögfræðingur í læknis-
námi og þýðir ljóð
Tveir fyrstnefndu þýðendurnir
eru vel þekktir og útgefnir þýðend-
ur. Ögmundur, sem er í læknisnámi í
Danmörku, hefur hins vegar ekki
látið mikið á sér bera hingað til.
Ögmundur sagði í samtali við
Morgunblaðið í gær, að hann gæti
nú varla sagt að hann sinnti ljóða-
þýðingum í miklum mæli. „Þetta er
nú mest tómstundagaman hjá mér.
Foreldrar mínir sáu auglýsingu um
keppnina og hvöttu mig til að draga
eitthvað fram úr skúffunni og taka
þátt í henni. Ég var bara rasandi
hlessa á því að þessar þýðingar mín-
Morgunblaðið/Ásdís
Ingibjörg Haraldsdóttir afhenti verðlaunin. Hjá henni standa Árni Ibsen, Hjörtur Pálsson, Árni Blandon sem tók við verðlaunum Hallbergs Hallmund-
arsonar, Ögmundur Bjarnason og aðstandendur keppninnar, Sigurður Pálsson og Þröstur Helgason.
Þrír þýðend-
ur deildu sig-
urlaununum
Verðlaun veitt í ljóðaþýðingasamkeppni Þýðingaseturs HÍ og Lesbókar
LISTAKLÚBBUR Leikhúskjall-
arans stóð í gærkvöldi fyrir ljóða-
og söngdagskrá í tilefni af sjötugs-
afmæli Hannesar Péturssonar
skálds í síðustu viku. Lesin voru
ljóð Hannesar, sungin lög við ljóð
hans og fjallað um manninn og
skáldið. Fjölmenni sótti dagskrána.
Arnar Jónsson les hér eitt ljóðanna.
Hannes
Pétursson
heiðraður
Morgunblaðið/Ómar
LISTAVERKASÝNING Heklu
Guðmundsdóttur stendur nú yfir í
Galleríi Landsbankans – Lands-
bréfa, Laugavegi 77 og á Netinu.
Hekla stendur fyrir uppboði á einu
af verkum sínum fram til 23. desem-
ber og mun upphæðin renna óskipt
til Krafts, félags ungs fólks með
krabbamein. Uppboðið fer fram á
vefnum (www.landsbanki.is) og þar
er hægt að senda inn tilboð. Upp-
boðsverkið og fleiri verk eftir Heklu
eru til sýnis í húsakynnum Lands-
bankans – Landsbréfa meðan upp-
boðið fer fram. Markmið Lands-
bankans – Landsbréfa með galleríi á
Netinu er að taka þátt í vaxandi
heimi menningar og gera þannig við-
skiptavinum og öðrum kleift að njóta
lista á nýstárlegan máta á vefnum.
Listaverka-
uppboð
til styrktar
Krafti
SIGURÐUR Halldórsson leikur á
fimm strengja selló í Fríkirkjunni í
kvöld kl. 21. Á tónleikunum, sem taka
um klukkustund,
flytur Sigurður
Svítu Johanns
Sebastians Bach
nr. 6 í D-dúr, sem
er skrifuð fyrir 5
strengja selló, og
einnig fyrsta svít-
an í G-dúr. Þá eru
3 fantasíur fyrir
fiðlu eftir Georg
Philipp Telemann
sem Sigurður hefur staðfært yfir á
fyrrnefnt hljóðfæri.
Sigurður hefur starfað sem einleik-
ari og kammertónlistarmaður frá því
að hann lauk námi frá Guildhall
School of Music í Lundúnum árið
1990. Hann hefur sérstaklega lagt sig
eftir að flytja tónlist 20. aldar, m.a.
með Caput, og tekið þátt í fjölda
hljóðritana á þeirri tónlist.
Fimm strengja selló er sjaldséð á
tónleikum núorðið en það var algengt
á fyrri hluta 18. aldar að leika á slíkt
hljóðfæri.
Fimm
strengja selló
í Fríkirkjunni
Sigurður
Halldórsson
♦ ♦ ♦
♦ ♦ ♦