Morgunblaðið - 21.12.2001, Blaðsíða 34

LISTIR
34 FÖSTUDAGUR 21. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
' 3#4&'!45# !










&'
 ()
467 489:#;!
*+


,4<!8 <!4:=& ! 
- 

./0
4<##" 4 
#;! *'
1 
,
(

48>%?4@  2+, 3
,
2,
4
54"
7># ##489:#;!
*+
64&
& 4A; 
7

7
 8


9

 7

(

4B !B'489:#;!

(  
'
::4@ '"##*&'&C!%4:=& ! 
6


 
+

# #%4D8'489:#;!
;<+,4$D4:=& ! 

#!E
 












*+


,4<!8 <!4:=& ! 
*+
64&
& 4A; 
;<+,4$D4:=& ! 
=

&()
4!B##4A; 
>
)


)4:
B
##4D
?

@,
 4A &F4" 
 A , 


47  "# 4" #
.,
4"#  >4D
B
()
;
7) 4"# 8  ##4A; 
;9C
4@<!4@ 
 
         










*'
1 
,
(

48>%?4@   

>D4
F! 489:#;!
;

,
  E
4G
 ;*"
 ;  ##4:=& ! 
*'
1 
,



48>%?4@  6
)
4>#
& B##4A; 
2 
,
 
4"' H$ 8I
4" 
 *'
1 
,
 '
 
48>%?4@  7+, 
'

 
4
@ #4" #



()
,

 
) 47 9 489:#;!
F)

G

9


(+48  >'# 4A; 
    











- 

./0
4<##" 4 
#;! 
(  
'
::4@ '"##*&'&C!%4:=& ! 
6


 
+

# #%4D8'489:#;!

+
 (
/
+,
<)48
% ##J4J 
!C
6 
 +4$3#B 4:=& ! 
* 
()
49;  4" 
&





 
H4BK;& ; 4
8





,47K &?F%F# 489:#;!
2@
A   6 
,
:
4@'B 
# #4A; 
B

6 
,4"A;84 #
J
 !"#$%&'(%%)*++&+ ++
" # #C
#!;'
(L% 
-..(%M! A
D*
C
 
# ! C
=#! %
 #  

   ! ; ' J ; #

*C 
  ,      










&'
 ()
467 489:#;!
2+, 3
,
2,
4
54"
7># ##489:#;!
7

7
 8


9

 7

(

4B !B'489:#;!
? , 
(94@ '8 @ '4



+) 
 )4G"# !;##489:#;!
2I4B
84D
J
 )
'

648& #4& 7

7
 8


9

 >'
(

4B !B'489:#;!
.
/4""##4:=& ! 
*


K5 L47 9 N 489:#;!
:
 
-./














C

()
4B
84& &,
()
 0
&,

F)

*/44A; 
M ,
)


,


+9
,+,49
 4&;#;! 8)
,

4"'@ '"##J4A; 

<C
9

,


 4A 4A; 


,



,


9
4"# "# 4:=& ! 
> ,
 
<@4: @  ###4:=& ! 
;

G
8)
!
+4<!&4&'#;! 6


<

/
9 )49;@ # 4&'#;! F))4B !B'4

 
9 =@
> !
*> !

@ 83 *!
>!C: #=& #*& #
9 =@*4&!# #$ 9 =
*B ;#*$ " *
#' 
 
 
 

@# #*&
@
A; *K 
@
A; *"
 
@
A; *& @
A; *A 
@
A; *& 

*>
9 =
*$## #
9 =
*&!!
9 *>
: & B!!
ÓLAFUR Elíasson pí-
anóleikari og kamm-
ersveitin London
Chamber Group hafa
gefið út geisladisk þar
sem flutt eru þrjú verk
eftir Jóhann Sebastian
Bach; Píanókonsertar
í d-moll BWV 1052 og í
F-dúr BWV 1057 og
Hljómsveitarsvíta nr.
1 í C-dúr BWV 1066.
Stjórnandi er Harry
Curtis. Ólafur hefur
rekið útgáfufyr-
irtækið Skref, sem
gefið hefur út geisla-
diska með leik ís-
lenskra tónlistar-
manna, en nú var röðin komin að
honum sjálfum og hljómsveitinni
sem hann átti þátt í að stofna.
„London Chamber Group var stofn-
uð 1996. Upphaflega var sveitin að
mestu skipuð félögum okkar
Harrys úr Konunglegu tónlistar-
akademíunni, þar sem við vorum
báðir við nám. Harry Curtis þykir
mjög upprennandi stjórnandi og
var mikil stjarna í skólanum, þar
sem hann fékk mörg góð tækifæri
til að stjórna og vann til ýmissa
verðlauna. Við ákváðum að koma
saman hljómsveit og hugmynda-
fræði okkar var að virkja aðeins
hljóðfæraleikara sem voru búnir að
læra í bestu skólunum, en væru
ekki komnir með leið á því að spila.
Við vorum mjög duglegir að halda
tónleika í London til að byrja með,
og færðum meðal annars upp heila
óperu eftir Peter Maxwell Davis
sem fékk góða dóma. En með tím-
anum erum við að sjóast í þessu og
sjáum framtíðina fyrir okkur í
geisladiskum. Það er mikilvægast
fyrir okkur núna að vera duglegir
að framkvæma verkefni eins og
þennan geisladisk, og við gerum
okkur vonir um það að þetta fari að
rúlla af alvöru með
fjórða, fimmta diski, –
en þessi er númer
tvö.“
Ráða öllu sjálfir
Ólafur segir að það
sé tvennt sem þeir
Harry Curtis séu mjög
sammála um að verði
vörumerki hljómsveit-
arinnar; annars vegar
að vera með góða
hljóðfæraleikara á
þeirra aldri og yngri
eða milli tvítugs og
þrítugs, sem hann seg-
ir orkumesta fólkið, en
hitt sé að þeir Harry
Curtis hafi algjöra yfirumsjón með
verkinu frá upphafi til enda. „Við
veljum hljóðfæraleikarana,
ákveðum hvaða verk við tökum, og
hvar þau verða tekin upp og hver
hljóðritar, og erum líka sjálfir með
puttana í allri hljóðvinnslunni.
Þetta er mjög mikilvægt, finnst
okkur; – ekki bara það að geta lag-
að hlutina eftir á, – heldur förum
við líka með allt annað viðhorf í
upptökuna þegar maður er orðinn
vanur eftirvinnslunni.“ Ólafur hef-
ur sjálfur unnið mikið við tónlistar-
upptökur, og segir þá reynslu koma
sér ákaflega vel. Hann segir disk-
inn með verkum Bachs gríðarmikið
unninn.
„Við komum með hljómsveitina
til Íslands í sumar og vorum hér í
tólf daga. Við byrjuðum á þrotlaus-
um æfingum, þar sem við veltum
okkur upp úr smáatriðum, en svo
tók við sex daga upptökulota þar
sem við unnum frá morgni til
kvölds. Þetta er einungis hægt með
ungu fólki, vil ég meina. Það var
hamast frá morgni og fram eftir
degi, og svo var partí á kvöldin og
farið í fjallgöngur um helgar.“
Ólafur segir diskinn tekinn upp á
bestu græjur sem völ er á í heim-
inum í dag. Hann er tekinn upp á
margra rása harðan disk sem gaf
mikla möguleika á nostri við hljóð-
blöndun eftir á. „Við teljum okkur
vera með mjög gott efni í hönd-
unum.“
Langaði að heyra verkin með
ferskri nútímahljómsveit
Ólafur segir það ætíð sam-
komulag þeirra Harrys Curtis
hvaða verk eru leikin. „Ég var
reyndar búinn að vera með píanó-
konserta Bachs í hausnum mjög
lengi, alveg frá því ég fór fyrst að
spila á píanó. Ég var líka með krón-
íska barrokkdellu um tíma og vildi
ekkert heyra nema upprunaleg
hljóðfæri. Svo komst ákveðin
þreyta í það, og mig fór að langa til
að heyra þessi verk leikin af nú-
tímahljómsveit en með sama fersk-
leika og barrokkhljómsveitirnar
gera. Hefðbundnar hljómsveitir
nota of mikið víbrató fyrir minn
smekk, en við notum víbrató mjög
lítið og reynum að ná mjög þéttu
sándi. Margar hljómsveitir hafa
leikið þetta, en þá oftast með semb-
al í einleikshlutverkinu, en þetta
hefur aldrei verið gert með píanói
og svona ferskri hljómsveit. Það er
kannski ástæðan fyrir því að við
völdum þessi verk, en við stefnum
að því að taka upp alla píanókons-
erta Bachs á næstu fjórum árum
eða svo. Næsta sumar tökum við
Mozart, en svo snúum við okkur aft-
ur að Bach. Við teljum okkur geta
hljóðritað allavega einn disk á ári,
og það má vel vera að við gerum
það á Íslandi, við vorum mjög
ánægðir með það umhverfi sem
okkur tókst að skapa kringum upp-
tökurnar í sumar. Við vorum með
hljómsveitina nánast í herkví, – en
fórum þó í ferðir og gerðum margt
skemmtilegt, þannig að þetta var
mikið stuð.“
Bach með ferskleika
Ólafur Elíasson
píanóleikari
SPEKINGAR segja að það sem
haldi mest aftur af fullorðnu fólki,
við að láta drauma sína rætast og lifa
lífinu til fulls sé hræðsla. Jeunet er
þannig spekingur og Amélie er
hrædd.
Það getur verið erfitt fyrir litla
stelpu að vera mikil tilfinningavera
þegar foreldrar hennar eru það ekki.
Svo mikið þráir hún ástúð foreldra
sinna að þegar pabbi hennar lækn-
irinn, hlustar hana, slær hjartað svo
hratt að hann heldur hana hafa
hjartagalla. Þannig er komin ágætis
afsökun fyrir hjónin að ferðast ekki
um heiminn eins og þau langar.
Amélie lærir hegðunina af foreldr-
unum, og blandar lítið geði við aðra.
Einn dag ákveður hún að hjálpa öðr-
um til að gleðjast í lífinu og láta
drauma sína rætast. En þegar ástin
kemst í spilið sér hún að nú verður
hún að fara að hjálpa sjálfri sér að
þora að láta eigin drauma rætast.
Stundum er sagt að sannir lista-
menn séu þeir sem tekst einna helst
að varðveita í sér barnið, og það hef-
ur Jeunet tekist. Sagan af Amélie
Poulain er í rauninni eins og barna-
saga, hún er ævintýri fyrir fullorðna.
Amélie er heillandi, hún er barnsleg
og einlæg, (það bræðir alltaf full-
orðna) og myndin gengur út á barns-
leg uppátæki hennar í heimi hinnar
fullorðnum, með tilfinningar, vonir
og væntingar hinna fullorðnu.
Upphaf myndarinnar minnti mig
óneitanlega á stuttmyndina Fout-
aises sem Jeunet gerði 1989, þar sem
ungur maður fræðir áhorfendur um
hvað honum líkar og hvað honum
mislíkar. Þannig eru karakterar
kvikmyndarinnar kynntir til sögunn-
ar og segir það ótrúlega mikið um
viðkomandi á myndrænan og áþreif-
anlegan hátt. Amélie elskar að
sökkva hendinni djúpt ofan í bauna-
poka...
Strax í Foutaises sýnir Jeunet að
hann hefur mjög sterkan myndræn-
an stíl, og þessi einstaki myndstíll er
alls ráðandi hér. Það sem mér finnst
best, og vildi að ég sæi meira af í bíói,
er að þessi mynd er algerlega frum-
leg. Enginn annar hefði getað gert
þessa mynd. Þetta er heimur sem
Jeunet hefur skapað, og hann virðist
ekki hafa misst neitt við það að missa
félaga sinn Marc Caro sem gerði
með honum tvær fyrstu kvikmynd-
irnar, Delicatessen og La Cité des
Enfants Perdus.
Jeunet hefur fengið fína leikara til
að túlka sérstæðar og skemmtilegar
persónur myndarinnar. Audrey
Tautou er fullkomin sem Amélie,
stelpuleg og sæt með barnsleg svip-
brigði. Mathieu Kassovitz, sem flest-
ir þekkja betur sem leikstjóra, er
fínn sem ástmögurinn Nino Quin-
campoix, er hefði jafnvel mátt vera
aðeins sérvitringslegri eða sérstak-
ari á einhvern hátt. Jeunet fær einn-
ig til sín gamalgróna leikara sem
sjást í öllum hans myndum. Rufus
leikur pabba hennar Amélie og Dom-
inique Pinon leikur afbrýðisama
elskhugann (og lék aðalhlutverkið í
outaises). Þeir standa sig allir með
prýði, þegar þeir takast á við frekar
ýktan stílinn sem er algerlega í sam-
ræmi við handrit og persónur.
Amélie er einföld og einlæg saga
með skýrum skilaboðum og miklum
skemmtilegheitum. Uppátækin eru
einstök, flest atriðanna óborganleg,
fólkið dásamleg, stíllinn stórkostleg-
ur og framvindan bráðskemmtileg.
Einstök kvikmynd eftir einstakan
leikstjóra.
Einstök kvikmynd
KVIKMYNDIR
Háskólabíó
Leikstjóri: Jean-Pierre Jeunet. Handrit:
Guillaume Laurant og Jean-Pierre Jeunet.
Kvikmyndataka: Bruno Delbonnel. Tón-
list: Yann Tiersen. Aðalhlutverk: Audrey
Tauton, Mathieu Kassovitz, Rufus, Yol-
ande Moreau, Dominique Pinon og Serge
Melin. Frakkland 122 mín. UGC-Fox
2001.
LE FABULEUX DESTIN D’AMÉLIE POULAIN
/ AMÉLIE Hildur Loftsdóttir
„Amélie er einföld og einlæg saga með skýrum skilaboðum.“