Morgunblaðið - 23.12.2001, Blaðsíða 12

12 B SUNNUDAGUR 23. DESEMBER 2001 MORGUNBLAÐIÐ
Ljósmynd/Odd Borgestrand
Stund milli stríða í gömlu kirkjunni í Danessa. Hingað kom Helgi Hróbjartsson fyrst 1967.
Múslimunum þykirvænt um hann ogeru orðnir háðir vin-áttu hans. Boðunhans er ekki mikið í
orði, en hann nýtur mikillar virðingar
vegna verka sinna. Múslimarnir við
landamæri Sómalíu kalla hann ein-
faldlega „númer þrjú“. Allah er fyrst-
ur og fremstur, þá kemur Múhameð
og því næst Helgi. Íslendingurinn
Helgi Hróbjartsson er sá eini sýnilegi
í þessari þrenningu og dagsdaglega
hafa þeir sterkust tengsl við hann.
Helgi Hróbjartsson gegnir lykil-
hlutverki fyrir bæði norska og ís-
lenska Kristniboðssambandið í Suð-
ur-Eþíópíu. Auk þess að starfa við
neyðarhjálp ber hann ábyrgð á eft-
irliti og stuðningi við staðbundna trú-
boða í Filtu, Haja Suftu, Dollo, El
Kere og Wadra. Hópur innlendra
samstarfsmanna tekur þátt í „tjald-
gerðartrúboði“ á meðal múslima.
(Með tjaldgerðartrúboði er vísað til
Páls postula, sem starfaði við iðn sína
um leið og hann boðaði trúna). Helgi
ber einnig ábyrgð á frumherjastarfi í
Neghelle og á víðfeðmri Borana-
sléttunni þar sem jöfnum höndum er
boðuð trú og veitt hagnýt hjálp. Hann
hefur og eftirlit með starfi á sviði heil-
brigðisþjónustu í El Kere.
Áhættusamt líf
Helgi er 64 ára gamall og mennta-
ður í guðfræði og uppeldisfræði.
Hann fór fyrst til Eþíópíu 1967.
Heimildarmynd um Helga, sem sýnd
var í norska sjónvarpinu í október sl.,
sýnir að hann lifir áhættusömu lífi.
Honum er ekki mjög vel lagið að
segja frá því hvað hann er að sýsla.
Honum lætur betur að láta lítið fyrir
sér fara.
Svæði við landamæri Sómalíu er
byggt múslimum. Ættflokkaátök,
matar- og vatnsskortur er daglegt
brauð hjá Íslendingnum. Þótt Helgi
eigi marga vini á meðal múslima eru
þeir til sem vita ekki um hve gott
starf hann hefur unnið fyrir fólkið á
svæðinu. Síðast í fyrravetur var
reynt að ráða hann af dögum í einni af
ferðum hans.
– En hvers vegna er hann hér og
hvað ætlar hann sér sem hvítur
kristniboði í Afríku árið 2001?
„Ég hef meira en nóg að gera,“
segir Helgi. „Það eru alltaf einhverjir
sem þurfa á hjálp minni að halda og
ég er hér fyrst og fremst til að hjálpa
fólki sem mér þykir vænt um. Þótt ég
sé fæddur á Íslandi finnst mér ég
næstum vera orðinn Eþíópi og flestir
vinir mínir eru Eþíópumenn.“
Fyrsti söfnuðurinn
Helgi fer með okkur í fyrsta söfnuð
sinn. Það tekur um tvo tíma að aka
þangað frá Neghelle. Hann ekur um
þrönga malarvegi til norðurs og áður
en við náum til litla þorpsins Danessa
er Toyota Landcruiserinn, sem er
nokkuð kominn til ára sinna, búinn að
hrista okkur svo um munar.
Helgi kom fyrst hingað til Danessa
árið 1967. Það var tekið vel á móti
honum og lítill söfnuður varð til.
Margir voru opnir fyrir boðskap
kristninnar í Danessa og Helga þótti
hafa tekist vel til frá upphafi.
Þegar við sveigðum upp að kirkj-
unni, sem byggð er úr trjábolum,
tóku á móti okkur um fimmtíu safn-
aðarbörn og urðu það sannkallaðir
fagnaðarfundir. Helgi hafði ekki
komið hingað í nokkra mánuði og var
snortinn að sjá hve margir voru
mættir þennan mánudagsmorgun.
Um klukkustund eftir að við komum í
þorpið var kirkjan næstum fullsetin.
Samkomunni lýkur eftir um
klukkustund. Helgi vill kynna okkur
fyrir þremur nánustu samstarfs-
mönnum sínum í Danessa. Þeirra
fremstur er Jóhannes aðstoðarprest-
ur. Hann hefur starfað hér í næstum
þrjátíu ár. Faðir hans var töframaður
og var ekki beint upprifinn yfir því að
sonur hans yrði „Jesú-maður“. En
töframaðurinn tók einnig sinnaskipt-
um og það hafði mikið að segja fyrir
starfið í Danessa, að sögn Helga.
Okkur finnst við njóta forréttinda
að fá að fara í þessa heimsókn með til-
heyrandi guðsþjónustu og kirkju-
kaffi. Á fáeinum klukkustundum
fáum við meira en nasasjón af því
hvað kristniboðið er í raun. Hér er
fólk sem vitnar um hve mikill munur
er á lífi í myrkri og vonleysi og svo
nýja lífinu með Jesú. Við gleymum
því hvað tímanum líður. Það er engin
ástæða til að flýta sér annað. Heim-
sóknin hefur mikið að segja, bæði fyr-
ir fólkið í Danessa og Helga.
Eigin flugvél
Helgi hefur umsjón með stóru
svæði í Suður-Eþíópíu. Við margar
útstöðvanna sem hann sinnir eru
lendingarbrautir fyrir smáflugvélar.
Helgi er eini norræni kristniboðinn
með flugréttindi og eftir margra ára
stríð við yfirvöld fékk hann loks leyfi
til að nota flugvél við mannúðarstarf
sitt. Kristniboðsvinir á Rogalandi í
Noregi og á Íslandi hafa lagst á eitt
um að safna fyrir rekstrarkostnaði og
Helgi tók sjálfur stórt lán til að geta
látið draum sinn um að fljúga á milli
útstöðvanna rætast. Hann vill ekki að
sjóði kristniboðsins sé íþyngt með
þeim útgjöldum.
Það snart okkur djúpt að sjá þenn-
an einfara tala við fólk, jafnt um ver-
aldleg og andleg mál. Áhugi hans
leyndi sér ekki. Þetta er líf Helga.
Það hlýtur því að búa sterk köllun að
baki því að hann helgar líf sitt þessu.
„Já, ég verð að segja að það er köll-
un. Þeir sem koma hingað einungis
með ævintýraþrána í farangrinum
lýjast fljótt. Það koma margir erfiðir
dagar og á þeim dögum verður mað-
ur að vita hvers vegna maður er hér,“
segir Helgi.
„Ég hef bæði starfað sem kennari
og prestur á norðvestanverðu Ís-
landi. Sjómennirnir þar voru op-
inskáir og höfðu Guð með í hvers-
dagslífinu. Ég lærði mikið af fólkinu
þar. Ég verð að vera viss um að Guð
sé með mér. Þannig öðlast ég kraft til
að takast á við ýmislegt sem kemur
upp á,“ segir Helgi ákveðinn.
Til fundar við vonleysið
Eitt stærsta verkefnið sem Helgi
hefur staðið frammi fyrir undanfarna
mánuði er að bjarga lífi milli 20.000
og 30.000 manns í tvennum flótta-
mannabúðum við landamæri Sómal-
íu. Fólkið hefst við í hrörlegum kof-
um og er hrúgað þarna saman í
eyðimörkinni án nokkurra möguleika
til að afla sér vatns eða matar.
Þetta fólk er flóttamenn í eigin
landi vegna ættflokkadeilna. Yfirvöld
hafa gleymt því. Mannúðarsamtök og
kristilegar hjálparstofnanir halda í
því lífinu. Í bænum Haja Suftu búa
3.360 fjölskyldur við aðstæður sem
eru ekki mönnum bjóðandi. Í Marih-
anna-búðunum hittum við talsmenn
960 fjölskyldna. Í fyrra, meðan her-
ferð undir yfirskriftinni „Eþíópía
sveltur“ stóð, fékk hver fjölskylda
daglega 10 lítra af vatni og 25 kg af
sojamjöli í hverri viku. Sómalarnir í
þessum búðum voru fluttir hingað
nauðungarflutningum eftir langvar-
andi deildur við Oromo-fólkið. Í búð-
um í næsta nágrenni búa 1.200 fjöl-
skyldur sem flosnuðu upp eftir átök
við Borana-fólkið. Helgi er í góðu
sambandi við yfirvöld á staðnum,
Meðbróðir múslima
í Suður-Eþíópíu
Habibo er 35 ára gömul og situr hér í niðurníddum kofa með börnin sín. Af útlitinu að dæma gæti hún verið nær áttræðu.
Í vikunni áður en myndin var tekin átti hún sex börn, en nú aðeins fjögur.
Í næstum þrjátíu ár hefur Helgi Hróbjartsson verið meðbróðir múslima á Sómalíu-svæðinu í Suður-
Eþíópíu. Odd Borgestrand heimsótti Helga á starfssvæði hans.