Morgunblaðið - 13.02.2002, Blaðsíða 12

FRÉTTIR
12 MIÐVIKUDAGUR 13. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
STJÓRN Sambands ungra sjálf-
stæðismanna hefur skorað á stjórn-
völd að leggja Samkeppnisstofnun
niður og lýsir sig jafnframt and-
snúna hugmyndum um auknar
heimildir samkeppnisyfirvalda til
eignaupptöku eða skiptingar eignar
á frjálsum mörkuðum. Davíð Odds-
son forsætisráðherra lýsti því yfir á
Alþingi á mánudag að hann væri
ósammála SUS um bæði þessi atriði.
Í áskorun SUS segir að ógagn
Samkeppnisstofnunar hafi sjaldan
verið augljósara en á undanförnum
misserum. Víða hafi menn viljað
hagræða í rekstri en Samkeppnis-
stofnun hafi ítrekað komið í veg fyr-
ir eðlilega hagræðingu. Slíkar að-
gerðir vinni gegn hagvexti og rýri
þar með lífskjör.
„Þau völd sem embættismennirn-
ir í gömlu Verðlagsstofnun hafa
fengið í hinni nýju ríkisstofnun eru
óhófleg og styðjast ekki við gild
efnahagsleg rök. Jafnframt eru
vinnubrögð stofnunarinnar eins og
dæmin sanna óvönduð og tilviljana-
kennd,“ segir í áskorun SUS.
„Aðgerðir samkeppnisyfirvalda
skerða verulega eignarrétt og per-
sónufrelsi manna. Í réttarríki verð-
ur að gera miklar kröfur um það
hvernig slíku valdi er beitt. Engin
ástæða er til þess að gera minni
kröfur til stofnunarinnar í slíkum
aðgerðum, en ákæruvaldsins í saka-
málum. Eðlilegast væri, ef stofnunin
verður ekki lögð niður, að hún taki
engar ákvarðanir um réttindi og
skyldur einstaklinga og fyrirtækja,
heldur setji í slíkum tilvikum fram
kröfur fyrir dómstólum, líkt og
handhafar ákæruvalds. Slíkt fyrir-
komulag tryggir betur frelsisrétt-
indi einstaklinga.“
Vara við oftrú á samkeppnislög
„SUS varar við oftrú á samkeppn-
islög sem lausn á öllum meinum.
Besta ráðið til að auka samkeppni er
að draga úr höftum og auka frelsi í
viðskiptum. Slíkar aðgerðir eru til
þess fallnar að laða nýja frumkvöðla
að einstökum mörkuðum og þannig
auka á þeim samkeppni. Í þessum
efnum mættu ríkisvaldið og stjórn-
málamennirnir horfa í eigin barm.
Til dæmis stendur ríkið fyrir einok-
un á sölu áfengis og tóbaks, það
stendur einnig fyrir ójafnri sam-
keppni á fjölmiðlamarkaði og hindr-
ar samkeppni í landbúnaðargeiran-
um með miðstýringarskipulagi. Allt
eru þetta atriði sem koma hart niður
á neytendum með hærra verði,
minna vöruúrvali og öðru óhag-
ræði,“ segir í áskorun SUS.
Þá segir að samkeppnislögin
byggist ekki á vísindalegum grunni.
Samkeppnisstofnun hafi afar vítt
svigrúm til að skilgreina hvað sé ein-
okun og markaðsráðandi staða án
nokkurra vísana í almenna hag-
fræði.
„Engri ríkisstofnun er fært að
stýra öllum mörkuðum á Íslandi.
Stofnunin mun aldrei geta fylgst
með þeim óendanlega fjölda þátta
sem hefur áhrif á verðlag á markaði.
Þetta hefur komið skýrt í ljós þegar
stofnunin hefur reynt að koma í veg
fyrir samruna fyrirtækja á grund-
völli athugana sinna, en ekki fengið.
Hefur það sýnt sig í kjölfarið að
stofnunin hefur ekki reynst sannspá
um forsendur ákvörðunar sinnar.
Ungir sjálfstæðismenn lýsa sig
andsnúna hugmyndum um auknar
heimildir samkeppnisyfirvalda til
eignaupptöku eða skiptingar eigna á
frjálsum mörkuðum. Slíkar heimild-
ir væru til þess fallnar að draga úr
áhuga frumkvöðla á að hefja rekstur
og auka þannig samkeppni. Frum-
kvöðlar sækja síður fram á markaði
ef þeir telja sig eiga á hættu á að
eignir þeirra verði gerðar upptækar
ef þeir ná árangri í starfi.“
SUS skorar á stjórnvöld að leggja niður Samkeppnisstofnun
Ógagnið sjald-
an augljósara
Óánægja með
málsmeðferð
ráðherra
„ALLIR þingmenn Sjálfstæðis-
flokksins sem ég þekki eru mjög
undrandi yfir þeirri vanvirðu sem
ráðherra sýndi með þessari fram-
komu,“ segir Einar Oddur Krist-
jánsson, þingmaður sjálfstæðis-
manna, og vísar til þess að Valgerður
Sverrisdóttir, iðnaðar- og viðskipta-
ráðherra, skyldi kynna þingsálykt-
unartillögu um stefnu í byggðamál-
um fyrir árin 2002 til 2005 á
blaðamannafundi áður en hún kynnti
hana þingflokkum stjórnarflokk-
anna.
Eins og fram kom í Morgun-
blaðinu á laugardag hafði tillagan
hins vegar verið rædd og samþykkt á
fundi ríkisstjórnarinnar. Á umrædd-
um blaðamannafundi, sem haldinn
var í Ráðherrabústaðnum á föstu-
dag, kom fram í máli ráðherra að
hún stefndi að því að tillagan yrði af-
greidd á yfirstandandi þingi.
Efnislega um þingsályktunartil-
löguna segir Einar Oddur: „Mönn-
um finnst nú ekki mikið til hennar
koma. Þetta er bara almennt snakk.“
Bætir hann því við að í tillögunni
komi engar tillögur fram um hvernig
eigi að ná fram markmiðum hennar.
Umrædd þingsályktunartillaga
var rædd á þingflokksfundum
stjórnarflokkanna á mánudag. Sam-
kvæmt heimildum Morgunblaðsins
kom einnig fram óánægja í þing-
flokki framsóknarmanna um það að
tillagan skyldi kynnt fjölmiðlum áð-
ur en hún væri kynnt þingflokknum.
Stjórnarandstæðingar gagn-
rýna einnig málsmeðferðina
Stjórnarandstæðingar gagnrýndu
einnig málsmeðferð iðnaðarráðherra
í upphafi þingfundar á mánudag.
Sögðu þeir Jón Bjarnason, þing-
maður Vinstrihreyfingarinnar-
græns framboðs og Kristján L. Möll-
er, þingmaður Samfylkingarinnar,
m.a. að það væri ekki hægt að bjóða
þingmönnum upp á það að kynna sér
tillögu í byggðamálum á Netinu áður
en hún væri formlega kynnt á þingi.
Einar Oddur Kristjánsson alþingismaður
„ÞETTA er ekki fyrsta byggðaáætl-
unin sem sett er fram. Á undanförn-
um árum hafa komið fram hin ágæt-
ustu plögg, en þessi áætlun hefur það
fram yfir hinar eldri að henni fylgir
aðgerðaáætlun. Þar er tekið fram
með skýrum hætti hverjir eiga að
sinna framkvæmd ýmissa þátta henn-
ar. Þetta er mjög jákvætt,“ segir
Smári Geirsson, forseti bæjarstjórn-
ar Fjarðabyggðar og formaður Sam-
bands sveitarfélaga á Austurlandi,
um þingsályktunartillögu um stefnu í
byggðamálum fyrir árin 2002 til 2005,
sem iðnaðar- og viðskiptaráðherra
hefur kynnt.
Smári segir að ekki fari hjá því að
menn greini á um einstaka þætti
byggðaáætlunar. „Ég tel í of mikið
lagt að leggja svo mikla áherslu á Ak-
ureyri sem mótvægi við suðvestur-
hornið sem raun ber vitni,“ segir
hann. „Ég er sammála því að Eyja-
fjarðarsvæðið er eitt mikilvægasta
svæðið, sem getur gegnt þessu hlut-
verki, en miðað við landfræðilegar að-
stæður á Íslandi er nauðsynlegt að
byggja upp og leggja áherslu á fleiri
vaxtarsvæði. Ég bendi til dæmis á til-
lögur byggðanefndar Sambands ís-
lenskra sveitarfélaga, sem enn eru til
umræðu á vettvangi sambandsins.“
Í tillögum byggðanefndarinnar,
sem Smári átti sæti í, er bent á að
skynsamlegt gæti verið að leggja
áherslu á uppbyggingu þriggja svæða
á landinu, Eyjafjarðarsvæðisins, Ísa-
fjarðarsvæðisins og Mið-Austur-
lands. „Öllum er kunnugt um þau
uppbyggingaráform sem við höfum
hér fyrir austan. Ég tel að það sé
óeðlilegt að þau áform vegi ekki
þyngra í þessari þingsályktunartil-
lögu en raun ber vitni,“ segir Smári.
Hann segir að sveitarstjórnarmenn
um allt land muni án vafa skoða
byggðaáætlunina gaumgæfilega, sem
og stjórn Sambands íslenskra sveitar-
félaga, enda margt í henni sem snerti
starfsemi sveitarfélaga.
Þarf að styrkja fleiri
svæði en Akureyri
Forseti bæjarstjórnar Fjarðabyggðar
FORSETI Íslands, Ólafur Ragnar
Grímsson, efndi til móttöku á
Bessastöðum í gær í tilefni V-
dagsins (Vinnings-dagsins) á
morgun, fimmtudag. Að V-
deginum standa alþjóðleg samtök
sem hafa það að markmiði að
binda enda á ofbeldi gegn konum
um allan heim. Í tilefni dagsins
kom bandaríska leikkonan Teri
Hatcher til landsins og var vel
fagnað af forsetanum. Hatcher
hefur m.a. leikið í sjónvarps-
þáttaröðinni um Ofurmennið og
Píkusögum á Brodway en höf-
undur leikritsins, Eve Ensler, er
stofnandi V-dags-samtakanna.
Fjölbreytt dagskrá verður í Borg-
arleikhúsinu annað kvöld þar sem
fram koma m.a. Hatcher og Sig-
rún Hjálmtýsdóttir söngkona.
Morgunblaðið/Sverrir
Forseti Íslands, Ólafur Ragnar Grímsson, tekur við bol merktum V-deginum á Bessastöðum í gær. Með honum
eru Teri Hatcher leikkona og Ingibjörg Stefánsdóttir leikkona.
V-dagur
á morgun
KJÖRFUNDUR í prófkjöri
Samfylkingarinnar í Reykja-
vík hefst í dag kl. 16. Átta
manns gefa kost á sér í próf-
kjörinu og í kvöld verður
haldinn kynningarfundur
frambjóðenda á Hótel Borg,
sem hefst kl. 20.
Kosning í prófkjörinu fer
fram í Austurstræti 14 á
fjórðu hæð í dag, á morgun
og föstudag frá kl. 16 til 19,
en um helgina verður kjör-
staðurinn fluttur yfir í Hótel
Vík við Ingólfstorg. Kjörfundi
lýkur svo á sunnudag kl. 17.
Prófkjörið er opið öllum fé-
lagsmönnum í Samfylking-
unni svo og þeim óflokks-
bundnu Reykvíkingum sem
skrifa undir stuðningsyfirlýs-
ingu við Samfylkinguna, óska
eftir því að vera á póstlista
hjá flokknum og greiða 500
kr. þátttökugjald. Elli- og ör-
orkulífeyrisþegar og náms-
menn eru þó undanþegnir
gjaldinu, skv. upplýsingum
prófkjörsnefndar.
Frambjóð-
endur á
kynning-
arfundi
Prófkjör Samfylking-
arinnar hefst í dag
MORGUNBLAÐINU hefur borist
eftirfarandi fréttatilkynning frá Hag-
kaupum varðandi áhrif vetrarútsölu
Hagkaupa á vísitölu neysluverðs:
„Af þeim þáttum sem hafa áhrif á
vísitölu neysluverðs, er ljóst að útsala
Hagkaupa hefur mest áhrif á mæl-
ingu vísitölu neysluverðs fyrir febr-
úarmánuð.
Samkvæmt upplýsingum frá Hag-
stofu Íslands leiddu vetrarútsölur til
5,2% verðlækkunar á fatnaði og skóm
(vísitöluáhrif 0,25%). Fram kemur í
mælingum Hagstofunnar að verð-
lækkun á fatnaði og skóm hefur mest
áhrif á lækkun vísitölu febrúarmán-
aðar. Vetrarútsölur eru því ráðandi
þáttur í lækkun vísitölu neysluverðs.
Hagkaup eru stærsti söluaðili á
fatnaði og skóm á Íslandi. Fram hefur
komið í tilkynningum frá Hagkaupum
að á núverandi útsölu var afsláttur
hærri en áður, eða allt að 90%. Það er
því ljóst að Hagkaup, sem leiðandi að-
ili í sölu á fatnaði og skóm, hafa haft
veruleg áhrif á mælingu vísitölu
neysluverðs og þá lækkun sem náðist
fram.
Auk þess er ljóst að styrking ís-
lensku krónunnar hefur nú þegar haft
áhrif á verðlag á nýjum vörum í fatn-
aði og skóm. Eigin innflutningur
Hagkaupa í fatnaði og skóm er veru-
legur og styrking íslensku krónunnar
hefur þegar skilað sér í lægra verð-
lagi á nýjum vörum.
Hagkaup hafa auk þess í samvinnu
við birgja unnið markvisst að lækkun
á verðlagi á matvörum samhliða
styrkingu íslensku krónunnar. Frá
miðjum janúar hafa um 1.000 vörur
lækkað í verði í verslunum Hagkaupa,
sem slagar upp í heildarfjölda vara
sem ýmsir aðilar á matvörumarkaði
bjóða.
Áfram er unnið markvisst að því að
lækka innkaupsverð með það að
markmiði að stöðugleiki haldist í ís-
lensku efnahagslífi.“
Undir tilkynninguna ritar Finnur
Árnason, framkvæmdastjóri Hag-
kaupa.
Fréttatilkynning frá Hagkaupum
Telja útsölur Hag-
kaupa hafa mest áhrif
á lækkun vísitölu