Morgunblaðið - 15.02.2002, Blaðsíða 28

UMRÆÐAN
28 FÖSTUDAGUR 15. FEBRÚAR 2002 MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
HREINN Loftsson,
fyrrverandi formaður
einkavæðingarnefnd-
ar, hefur með yfirlýs-
ingum sínum í fjöl-
miðlum í dag, gefið
Símanum heldur kald-
ar kveðjur. Hann seg-
ir þar óstjórn á
rekstri fyrirtækisins,
áætlanagerð í molum,
fjárfestingar hæpnar
og markaðsaðgerðir
vafasamar.
Mann setur eigin-
lega hljóðan við þessi
ummæli enda má það
teljast með eindæm-
um maður í svo mik-
ilvægri stöðu skuli láta hafa þetta
eftir sér. Kannski þá helst vegna
þess að hann hefur gengið fram
fyrir skjöldu undanfarin misseri og
lofað fyrirtækið í hástert.
„…gríðarlega traust og sterkt
fyrirtæki… við megum ekki
gleyma því að þetta er eitt öfl-
ugasta og traustasta fyrirtæki á Ís-
landi.“ (Kastljós 19. sept 2001)
Stjórn fyrirtækisins sendi frá
sér fréttatilkynningu síðdegis í
gær og svaraði þar ummælum hans
á málefnalegan hátt og er lítið við
það að bæta. Skaðinn er hins vegar
skeður og mikið starf starfsmanna
framundan við að vinna Símanum
virðingu og traust landsmanna að
nýju.
Á undanförnum ár-
um hefur starfsmönn-
um Símans tekist að
umbylta fyrirtækinu
frá því að vera ríkis-
rekið einokunarfyrir-
tæki til þjónustufyrir-
tækis í fremstu röð.
Má kannski orða það
þannig að hugtakið
„viðskiptavinur“ hafi
orðið til hjá Símanum
á þessum tíma. Sam-
fara þessum breyting-
um hefur starfsmönn-
um tekist að breyta
viðhorfi landsmanna
til Símans, til hins
betra. Í þjónustu- og viðhorfskönn-
unum hefur margoft komið fram að
fyrirtækið er á réttri leið, almenn-
ingsviðhorf hefur batnað og fyr-
irtækið er í dag þekkt fyrir góða og
trausta þjónustu.
Ljóst er að ummæli Hreins hafa
unnið þessu starfi mikinn skaða.
Hann hefur ekki bara gert lítið úr
verkum starfsmanna, eða stjórn-
endum þess á öllum stigum, heldur
einnig unnið tjón meðal almenn-
ings og viðskiptavina. Þegar hann
kemur fram með ummæli þess efn-
is að við höfum haldið illa á fjár-
munum almennings, er hann að
gera lítið úr verkum okkar. Og þá
skiptir engu hvort hann hafi haft
rétt fyrir sér eða ekki. Nú þurfum
við að leggja í hamarinn enn á ný
og Hreinn Loftsson hefur togað
okkur langt niður á við.
Að lokum þetta: í aðdraganda
einkavæðingar fór fram ítarleg út-
tekt á starfsemi fyrirtækisins og
því gefið „heilbrigðisvottorð“ af
einu virtasta endurskoðendafyrir-
tæki heims PWC. Hreinn Loftsson
fór svo út meðal almennings,
kynnti skýrsluna og hvatti almenn-
ing til kaupa á fyrirtækinu. Hvað
verður um trúnað almennings á ís-
lenskum verðbréfamarkaði og við-
skiptum með hlutabréf, þegar fyrr-
verandi formaður einkavæðingar-
nefndar, kemur fram með þessum
hætti? Hverju geta kaupendur
hlutabréf nú treyst?
Þar hefur Hreinn kannski unnið
mest tjón.
Tjón á eignum
almennings
Magnús Orri
Schram
Einkavæðing
Hreinn hefur ekki bara
gert lítið úr verkum
starfsmanna, segir
Magnús Orri Schram,
eða stjórnendum á
öllum stigum, heldur
einnig unnið tjón meðal
almennings og
viðskiptavina.
Höfundur er starfsmaður Símans og
einn þúsunda eiganda.
Á STOFNFUNDI
Samfylkingarinnar
vorið 2000 var sam-
þykkt að láta vinna
faglega úttekt á stöðu
Íslands í Evrópusam-
starfinu. Þessi úttekt
birtist í bókinni Ísland
í Evrópu sem kom út í
tengslum við lands-
fund flokksins í nóv-
ember sl. Þar fjalla 13
sérfræðingar um ýmis
svið sem þarf að
hyggja að þegar staða
Íslands í Evrópusam-
starfinu er metin.
Meðal annars er þar
að finna greiningu á
samningsmarkmiðum Íslands við
hugsanlega aðildarumsókn að ESB.
Á landsfundinum var síðan sam-
þykkt að taka Evrópuúttekt flokks-
ins til umfjöllunar á almennum
fundum vítt og breitt um landið, þar
sem flokksmönnum og stuðnings-
mönnum flokksins gæfist færi á að
taka þátt í þeirri umræðu sem hafin
hefur verið innan Samfylkingarinn-
ar. Landsfundurinn samþykkti
jafnframt að þessu ferli lyki með al-
mennri póstkosningu um afstöðu
flokksmanna til aðildarumsóknar að
Evrópusambandinu.
Veruleikinn og
EES-samningurinn
Flestir eru sammála um mikil-
vægi þess að brugðist sé við breyt-
ingum á stöðu Íslands á alþjóða-
vettvangi af þekkingu og yfirsýn.
Ísland á afar mikið undir því að öll
samskipti við viðskiptaþjóðir okkar
gangi vel fyrir sig og að við njótum
góðra kjara. Við viljum líka njóta
þeirra kosta sem geta verið af sam-
skiptum á ýmsum öðrum sviðum en
viðskiptasviðinu. Stjórnmálaflokk-
ar, og stjórnmálamenn, sem taka
hlutverk sitt alvarlega þurfa að
geta tekist á við breytingar á stöðu
Íslands. Samfylkingin hefur haft að
markmiði að gangast fyrir Evrópu-
umræðu, sem byggist á efnislegri
umfjöllun um staðreyndir en ekki
upphrópunum, gífuryrðum og fyr-
irfram gefinni niður-
stöðu. Menn hafa von-
andi eitthvað lært af
umræðunum sem áttu
sér stað um afleiðingar
EES-samningsins.
Skoðum mál af
yfirvegun
Í aðdraganda EES-
samningsins drógu
stuðningsmenn hans
fyrst og fremst upp
hina beinu fjárhags-
legu ávinninga. And-
stæðingarnir drógu
hins vegar upp hryll-
ingsmyndir af því
hvernig erlendir auð-
menn myndu kaupa upp allar okkar
hjartfólgnustu lóðir og lendur og að
hér mundi flæða yfir erlent vinnuafl
sem mundi stórskaða íslenskan
vinnumarkað. EES-samningurinn
hefur hins vegar í raun reynst einn
mikilvægasti félagsmálasáttmáli
sem Ísland hefur gert, sömuleiðis á
sviði mennta og vísinda og með
mikilvægari umhverfissáttmálum
sem við höfum gerst aðilar að.
Fækkun EFTA-ríkjanna og breyt-
ingar á Evrópusambandinu hafa
síðan gert það að verkum að að-
koma okkar að ákvörðunum er
ófullnægjandi auk þess sem sam-
bandið teygir sig nú yfir ný svið
sem við eigum enga aðkomu að sak-
ir þess að samningurinn tekur ein-
ungis til þeirra sviða sem samið var
um á sínum tíma. Þannig hafa
ávinningar EES samningsins og
gallar orðið allt aðrir en ráða mátti
af umræðunni þá. Af þessu höfum
við vonandi flest lært að það er
betra að gefa sér ekki of mikið að
lítt athuguðu máli.
Upplýsing og
nauðsynleg umræða
Samfylkingin mun fram til hausts
halda opinbera kynningarfundi víða
um land. Þeir verða opnir öllum
þeim sem áhuga hafa á kynningu og
umræðu um þessi mál. Meginþungi
fundanna verður þegar nálgast alls-
herjaratkvæðagreiðslu flokks-
manna í haust, en ákveðið hefur
verið að stefna að því að úrslit liggi
fyrir laugardaginn 26. október. Á
þessum fundum verða frummæl-
endur um valin efni úr hópi skýrslu-
höfunda ,,Íslands í Evrópu“. Einnig
er áætlað að fundir í Samfylking-
arfélögunum um land allt taki Evr-
ópumálin til umfjöllunar og kalli á
sinn fund sérfræðinga og forystu-
fólk í flokknum til að flokksmenn
geti búið sig sem best undir at-
kvæðagreiðsluna í haust.
Það er afar mikilvægt að einmitt
þetta mál, hvort Samfylkingin setur
aðildarumsókn að Evrópusamband-
inu á stefnuskrá sína, skuli fara í
allsherjaratkvæðagreiðslu innan
flokksins. Ekki aðeins vegna þess
að mikilvægt sé fyrir flokksforyst-
una að þekkja vilja flokksins í máli
sem deildar meiningar eru um í
samfélaginu, heldur, og þá ekki síð-
ur, krefst þetta vinnulag þess að
kynning og umræða fari fram.
Flokksfólk í Samfylkingunni verður
vel upplýst um Evrópumálin af því
flokkurinn hefur sett þau á dag-
skrá. Til að meta hvort rétt sé að
láta reyna á aðildarumsókn þarf
fólk að átta sig á því hver staða Ís-
lands er og þeim möguleikum sem
eru fyrir hendi. Þannig gæti spurn-
ingin orðið merkilegri en svarið
þegar upp er staðið.
Upplýst flokksfólk
greiðir atkvæði í haust
Svanfríður
Jónasdóttir
Evrópumál
Til að meta hvort rétt sé
að láta reyna á aðild-
arumsókn, segir Svan-
fríður Jónasdóttir, þarf
fólk að átta sig á því
hver staða Íslands er og
þeim möguleikum sem
fyrir hendi eru.
Höfundur er þingmaður
Samfylkingar.
VÍNARTÓNLIST og amerísk söng-
leikjamúsík hljómar á tvennum tón-
leikum um helgina, í kvöld kl. 20.30 á
Laugaborg í Eyjafirði og í Hlégarði í
Mosfellsbænum á sunnudag kl.
17.00. Yfirskrift tónleikanna er Vín-
Broadway. Í Laugaborg verða tón-
leikar hópsins með hefðbundnu
sniði, en í Hlégarði verða hefðirnar
brotnar upp og gestum boðið að sitja
til borðs og njóta veitinga meðan
tónlistin hljómar. Þau sem syngja
eru Sigrún Hjálmtýsdóttir, Bergþór
Pálsson og Óskar Pétursson, en með
þeim leikur lítil kammersveit skipuð
þeim Sigurði I. Snorrasyni klarin-
ettuleikara, Sigrúnu Eðvaldsdóttur
fiðluleikara, Páli Einarssyni bassa-
leikara og Önnu Guðnýju Guð-
mundsdóttur píanóleikara.
Á efnisskránni er sígild tónlist af
léttara taginu, nokkurs konar þver-
skurður af tónlist frá tveimur heims-
álfum sem á sér gjörólíkan uppruna
en á það sameiginlegt að hafa náð
gífurlegum vinsældum um allan
heim. Fyrri hluti efnisskrárinnar er
helgaður Vínartónlistinni sem að
mestu leyti er samin á 19. öldinni en
hinn síðari söngleikjalögum frá 20.
öldinni og kennd eru við Broadway í
New York.
Laugaborg í Eyjafirði státar nú af
einum besta flygli á landsbyggðinni,
og tónleikahald þar hefur þess
vegna verið að færast í vöxt. Anna
Guðný Guðmundsdóttir píanóleikari
segir að aðstaðan í Hlégarði fyrir
tónleika af þessu tagi sé líka orðin
ansi fín. „Við höfum oft áður spilað í
Hlégarði og höfum oft spilað Vín-
artónlist, en nú erum við að prófa
okkur svolítið áfram með blandað
prógramm af Vínarmúsík og söng-
leikjatónlist og að bjóða fólki að sitja
til borðs.“
Diddú segir að tónleikar hópsins í
Hlégarði fyrra hafi gengið ákaflega
vel og að mikil stemning hafi verið í
salnum og að það sé sérstaklega
gaman að syngja bæði fyrir norðan,
og svo í sveitinni sinni og sinna sínu
fólki. „Við syngjum Vínarljóð og -dú-
etta, meðal annars úr Brosandi landi
sem margir þekkja. Ég ætla líka að
syngja Czardas úr Leðurblökunni.
Eftir hlé syngjum við músík úr
Showboat, Óperudraugnum og
Candide eftir Bernstein. Hljóm-
sveitin spilar líka nokkur lög án okk-
ar. Ég vona bara að þetta lukkist
jafn vel í ár og að það verði jafn
gaman og góð stemning bæði fyrir
norðan og hér í Hlégarði.“
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Bergþór Pálsson, Sigurður I. Snorrason, Anna Guðný Guðmundsdóttir,
Páll Einarsson og Sigrún Eðvaldsdóttir eru meðal flytjenda.
Vín, Broadway,
Laugaborg
og Hlégarður
ERIKA er fertugur píanókennari,
sem ekki bara býr með móður sinni
heldur sefur líka í sama rúmi og hún.
Mæðgurnar eru mjög háðar hvor
annarri og örlítið svekktar yfir því að
Erika varð aldrei konsertpíanisti og
það er ekki laust við að það bitni á
nemendum hennar. Hún sýnir þeim
enga samúð, ber þá áfram og þolir
ekki þá bestu. En þessi tilfinninga-
lega frosna og brenglaða mannvera
sem Erika er hefur kynferðislegar
þarfir, sem hún fær útrás fyrir á
sjúkan hátt, auk þess að refsa sér
fyrir á enn verri hátt. Þegar hinn tví-
tugi píanónemandi Walter fellur fyr-
ir henni og hún hyggst hefja ástar-
samband við hann fer allt í vitleysu.
Alveg eins og Erika er tilfinninga-
lega freðin er þessi mynd freðin.
Kvikmyndatakan er endalausir fast-
ir rammar sem reyna ekki að komast
nær eða kynnast aðalpersónunni.
Fjarlægðinni er haldið, alveg eins og
Erika vill, og í rauninni gefur það
raunsæja tilfinningu fyrir því hvern-
ig væri að vera nálægt þessari mann-
eskju. Isabelle Huppert leikur Eriku
stórkostlega vel. Hún er fullkomlega
sannfærandi sem þessi tvöfalda kona
sem heldur andlitinu algerlega og
hefur virðingu flestra en undir býr
kona sem er illa sjúk á geði. Annie
Girardot leikur móður hennar einnig
frábærlega, samleikur þeirra er fínn
og þessar manneskjur verða ljóslif-
andi fyrir manni. Samband þeirra og
krísur eru áhugaverð, sem og per-
sóna Eriku, en myndin er of frá-
hrindandi og vitsmunalega gerð til
að maður nái að tengja við hana.
Þar sem leikstjórinn kemur kulda
Eriku svo vel til skila skilur maður
ekki hvernig Walter getur fallið fyrir
henni. Hún er köld, leiðinleg, grimm,
ekki sú fríðasta og engan veginn að-
laðandi. Þannig falla forsendurnar
um sjálfar sig, maður trúir sögunni
ekki. Ég gat ekki annað en hugsað
um hversu mér leiddist að sjá enn
eina tilgerðarlega myndina um
franska konu sem engist út af helm-
ingi yngri manni. Og allt of lengi í
þokkabót.
Það er öruggt að Píanókennarinn
er ekki ein af þessum myndum sem
maður sér, skrifar um og man síðan
varla eftir tveimur mánuðum síðar.
En mér væri samt sama þótt ég
gleymdi henni, ekki af því að hún sé
svo hryllileg eða átakanleg. Hún er
um ljóta manneskju sem ég hef ekki
áhuga á að skipta mér af.
KVIKMYNDIR
Regnboginn
Leikstjórn og handrit: Michael Haneke
eftir skáldsögu Elfriede Jelinek. Kvik-
myndataka: Christian Berger. Aðal-
hlutverk: Isabelle Huppert, Annie Gir-
ardot, Benoit Magimel og Anna
Sigalevitch. 130 mín. Austurríki/
Frakkland. MK Diffusion 2001.
LA PIANISTE/PÍANÓLEIKARINN Illt á sálinni
Hildur Loftsdóttir