Morgunblaðið - 09.03.2002, Blaðsíða 4

FRÉTTIR
4 LAUGARDAGUR 9. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
410 MANNS, langmest konur, leit-
uðu til Stígamóta í fyrra vegna kyn-
ferðisofbeldis og hefur aðsókn stöð-
ugt aukist síðastliðin þrjú ár. 1.734
viðtöl voru tekin við þolendur en
þess má geta að af þeim 410 manns
sem leituðu sér aðstoðar í fyrra voru
225 að koma í fyrsta skipti. Til sam-
anburðar leituðu 380 manns til
Stígamóta árið 2000.
Í nýrri ársskýrslu Stígamóta
kemur fram að aðsókn hefur aukist
um 26,4% síðan 1999.
„Við getum ekki hugsað okkur að
túlka þetta sem aukið ofbeldi og höf-
um heldur engar forsendur til þess,“
sagði Rúna Jónsdóttir, fræðslu- og
kynningarfulltrúi Stígamóta, á
blaðamannafundi í gær þar sem árs-
skýrslan var kynnt. „Við getum von-
að að tölurnar séu hærri en áður
vegna þess að það hafi orðið ákveðin
vitundarvakning í samfélaginu. Það
stemmir heldur ekki almennilega
því ef vitundarvakning hefði orðið,
hefði hún líka átt að virka á þá sem
beita ofbeldinu og það hefur hún
greinilega ekki gert. En það er
ánægjulegt að fjölgunin er fyrst og
fremst á meðal ungs fólks sem getur
þýtt að færri burðast einir með
leyndarmálin áratugum saman eins
og verið hefur hingað til.“
14 komu vegna
nauðgana á útihátíðum
Komum vegna nauðgana fjölgaði
á milli áranna 2000 og 2001 úr 84 í
90. Þar af leituðu 14 stúlkur stuðn-
ings vegna nauðgana á útihátíðum
en voru 9 árið 2000.
Afdrif þeirra mála sem bárust
Stígamótum 2001 eru þann veg að
ekki var kært í 88,3% tilvika. Fang-
elsisdómar voru kveðnir upp í 2%
mála. 5,9% mála eru í vinnslu og
1,6% þeirra voru felld niður.
Stígamót eru að hefja átaksverk-
efni til þess að bæta þann stuðning
sem samtökin veita konun í kynlífs-
iðnaði. Í ársskýrslunni kemur fram
að Stígamótakonum hafi orðið æ
ljósari tengslin á milli kynferðisof-
beldis og vændis. „Vændi er mjög
falin starfsemi á Íslandi og margar
konur og nokkir karlar sem leitað
hafa til Stígamóta vegna kynferðis-
ofbeldis hafa skýrt frá störfum í
kynlífsiðnaðinum,“ segir í skýrsl-
unni. „Nær allt þetta fólk á sameig-
inlegt að hafa verið beitt kynferðis-
ofbeldi í æsku, hafa síðan leiðst út í
fíkniefnaneyslu og síðar fjármagnað
hana með vændi. Skömm þeirra
vegna þessarar iðju er nær óbærileg
og flest eiga þau það sameinglegt að
þeim finnst þau hafa misst alla
stjórn á aðstæðum sínum, þannig að
þau hafi ekki haft val um hver seldi
þau, hverjum, eða hvers konar kyn-
lífsathöfnum þau þurftu að taka þátt
í.“
Á þessu ári verður ráðist í marg-
þætt verkefni til þess að bæta stuðn-
ing við konur í vændi. Opnuð verður
símalína fyrir þær sem óska eftir
stuðningi en treysta sér ekki til að
koma í viðtal. Símtalið er ókeypis og
númerið verður 800-5353.
Sérstakur gestur Stígamóta er
Doris Otzen, forseti International
Abolitionist Federetion, alþjóðlegra
samtaka sem beita sér gegn vændi.
Mun hún halda erindi í málstofu sem
Stígamót standa fyrir í Norræna
húsinu í dag, laugardag, kl. 11–14.
Þolendur kynferðisofbeldis sem leituðu til Stígamóta í fyrra voru 410 talsins
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Stígamótakonur munu opna ókeypis símalínu fyrir konur í vændi sem
óska eftir stuðningi en treysta sér ekki í viðtal.
Aðsókn
eykst þriðja
árið í röð
RANNSÓKNIN á flugatvikinu
við Gardermoen-flugvöll í Osló 22.
janúar síðastliðinn þegar Flug-
leiðavél hætti skyndilega við lend-
ingu er í gangi á vegum norskra
flugmálayfirvalda, en talsvert er í
að niðurstöður hennar liggi fyrir
þar sem gagnaöflun stendur enn
yfir.
Arne Østby Wik, sem fer með
forræði rannsóknarinnar fyrir
hönd norskra flugmálayfirvalda,
sagði í samtali við Morgunblaðið í
gær að hann hefði fengið skýrslu
flugstjórans vegna atviksins og
einnig skýrslur nokkurra farþega.
Þá hefði verið óskað eftir upplýs-
ingum úr flugrita vélarinnar og
þær upplýsingar væru á leið til
þeirra. Á þessu stigi máls gæti
hann því ekki lagt mat á hversu al-
varlegt þetta flugatvik hefði verið.
Hann sagði aðspurður að þegar
slík atvik ættu sér stað rannsök-
uðu þeir allar hliðar málsins og
alla þætti sem gætu haft áhrif í
þessum efnum. Þeir hefðu einnig
upplýsingar úr flugturninum á
Gardermoen. Þeir myndu fara yf-
ir allar þessar upplýsingar og nið-
urstaðan koma fram í skýrslu um
atvikið.
Hann bætti því við að gerð
skýrslunnar ætti ekki að taka
mjög langan tíma, en þegar
skýrslan væri tilbúin yrði hún
send viðkomandi aðilum, svo sem
flugfélaginu, flugmönnunum og
fleirum, til skoðunar, og vegna
þess að um alþjóðlegt flugatvik
væri að ræða tæki sú meðferð sex-
tíu daga.
Gagnaöflun
stendur enn yfir
Fulltrúi norskra flugmálayfirvalda
um flugatvikið við Gardermoen
LAXNESSHÁTÍÐ verður haldin í
Stokkhólmi 21. mars en á henni
verður sérstök sýning með tilvitn-
unum í verk skáldsins. Sýningin er
á sænsku en Kaupþing í Stokkhólmi
kostar hana.
Í tilkynningu frá utanríkisráðu-
neytinu kemur fram að þeir Hall-
dór Guðmundsson, forstjóri Eddu-
Miðlunar, og dr. Lars Lönnroth,
sérfræðingur í íslensku, muni fjalla
um skáldið og verk hans í menning-
arhúsinu, „Kulturhuset“, í Stokk-
hólmi. Þar verður einnig flutt tón-
list auk þess sem kvikmyndin
Úngfrúin góða og húsið eftir Guð-
nýju Halldórsdóttur verður sýnd.
Vináttufélag Svíþjóðar og Íslands í
Stokkhólmi stendur fyrir dag-
skránni í „Kulturhuset“ í samvinnu
við sendiráð Íslands í Svíþjóð auk
fleiri aðila.
Síðar á árinu verður efnt til Lax-
nesshátíða í Gautaborg, Örebro,
Umeå, Husquarna, Jönköbing,
Málmey og Lundi.
Laxnesshá-
tíð í Stokk-
hólmi
EFNAHAGSBROTADEILD
ríkislögreglustjóra hefur ákært
mann fyrir skattsvik upp á 13,6
milljónir króna á síðasta áratug
með því að hafa sem fram-
kvæmdastjóri einkahluta-
félags, sem úrskurðað var
gjaldþrota árið 2000, ekki stað-
ið skil á virðisaukaskatts-
skýrslum, skilað röngum
skýrslum og ekki staðið toll-
stjóranum í Reykjavík skil á
innheimtum virðisaukaskatti
félagsins.
Málið hefur verið þingfest í
Héraðsdómi Reykjavíkur og er
krafist refsingar yfir ákærða,
sem neitar sök.
Efnahagsbrotadeildin hefur
ennfremur ákært annan mann
fyrir brot á lögum um virðis-
aukaskatt, þar sem svikin eru
talin nema tæpum 2,3 milljón-
um króna. Meint brot áttu sér
stað frá 1996 til 2000 og krefst
efnahagsbrotadeild refsingar
yfir ákærða sem hefur tekið sér
frest til að tjá sig um ákæruna.
Ákærður
fyrir 13,6
milljóna
króna
skattsvik
RÆKJUBÁTURINN Bára ÍS-66
sökk við bryggju í Súðavík í gær-
morgun. Neyðarkall barst frá bátn-
um í gegnum Tilkynningarskylduna
og voru lögregla og björgunarsveit
kölluð út. Báturinn var mannlaus og
er talið að sjálfvirkur neyðarsendir
hafi farið í gang þegar báturinn
sökk. Ekki er vitað um ástæðu
óhappsins en gott veður var í Súða-
vík í gærmorgun. Bára er 25 tonna
eikarbátur og er í eigu Hraðfrysti-
hússins Gunnvarar hf.
Að sögn lögreglunnar á Ísafirði
barst neyðarkallið um klukkan hálf-
sex í gærmorgun. Þá fór lögregla
strax á vettvang og sá bátinn liggja á
botninum við bryggjuna í Súðavík.
Báturinn var á rækjuveiðum í Ísa-
fjarðardjúpi í fyrradag og gengu sjó-
mennirnir frá bátnum við bryggjuna
á Súðavík um klukkan 21 í fyrra-
kvöld.Unnið var að því að ná bátnum
upp í gær og var stefnt að því að
koma honum í slipp til Ísafjarðar
samdægurs. Lögreglan á Ísafirði
sagði að ekki hefðu skapast vanda-
mál vegna olíuleka úr bátnum í höfn-
inni.
Bára ÍS
sökk í
Súðavík-
urhöfn
Ljósmynd/Haukur Magnússon
Stefnt var að því að ná Báru,
sem hér marar í hálfu kafi, á
þurrt í gær og koma henni í
slipp á Ísafirði.
FLENSUFARALDURINN virðist
hafa náð hámarki eða vera jafnvel í
rénun en að sögn Haralds Briem sótt-
varnarlæknis hafa verið talsverð veik-
indi á meðal starfsmanna í heilbrigð-
isgeiranum að undanförnu. „Ég hef
verið að skoða tölur um þetta sem
hafa verið að koma inn og mér sýnist
þetta þó ekki vera neitt óvenjulegt
ástand á flensutíma en sennilega hef-
ur hún náð toppi síðustu vikurnar.“
Haraldur segir að heilbrigðisstéttir
séu hvattar til þess að láta bólusetja
sig gegn flensunni. „Ástæðan er sú að
við viljum helst að starfsfólk sé varið
og það dregur þá líka verulega úr lík-
unum á því að það beri flensuna til
sjúklinga. Það hefur sýnt sig í rann-
sóknum erlendis að það er betra að
bólusetja starfsfólk en gamla fólkið,
þótt auðvitað sé reynt að bólusetja
það líka; það virkar þó síður á eldra
fólk þar sem ónæmiskerfið er orðið
slappara ef svo má segja. Almennt má
segja að það sé góð aðferðafræði að
bólusetja starfsmenn í heilbrigðis-
geiranum.“
Haraldur segir að bóluefnið sem
notað er verki á þá veiru sem nú er að
ganga. „En þrátt fyrir allt er ekki
nema 70 til 80 prósent vörn í bólusetn-
ingum þannig að það eru margir, ekki
síst þeir eldri, sem hafa látið bólusetja
sig, en fá samt flensuna. En auðvitað
dregur bólusetning á heildina litið
mjög úr faraldrinum. Síðan er alltaf
talsvert um það að fólki vill ekki láta
bólusetja sig eða finnst það ekki við
hæfi. Mér finnst hins vegar,“ segir
Haraldur, „bólusetning vera ákaflega
mikilvæg til þess að vernda sjálfan si-
g.En það skiptir ekki síður máli að
menn eru einnig að vernda aðra með
því að láta bólusetja sig og axla sam-
félagslega ábyrgð og faraldurinn
verður vægari fyrir vikið.“
Flensan er sögð
hafa náð hámarki
Handteknir
vegna
innbrots
LÖGREGLAN í Reykjavík
handtók þrjá pilta í fyrrinótt
fyrir innbrot í bifreið við Æsu-
fell. Skömmu eftir að innbrotið
var framið voru piltarnir teknir
og færðir á lögreglustöð þar
sem þeir voru yfirheyrðir. Þeir
eru allir innan við tvítugt.
EINN var fluttur á slysadeild
eftir árekstur tveggja bifreiða á
mótum Jaðarsels og Holtasels í
Reykjavík skömmu eftir klukk-
an 13 í gær. Hinn slasaði mun
hafa fengið höfuðhögg og van-
kast við það. Taka þurfti aðra
bifreiðina með kranabifreið af
vettvangi.
Árekstur
við Jaðarsel