Morgunblaðið - 12.03.2002, Blaðsíða 6

FRÉTTIR
6 ÞRIÐJUDAGUR 12. MARS 2002 MORGUNBLAÐIÐ
ÍSLANDSBANKI hefur nú sett sér
ný fjárhagsleg markmið eins og
fram kom í máli bæði stjórnarfor-
manns og forstjóra á aðalfundi
bankans sem haldinn var í gær.
Markmiðin eru m.a. að arðsemi eig-
in fjár nemi að lágmarki vöxtum
óverðtryggðra ríkisbréfa að við-
bættum 6%, kostnaður sem hlutfall
af tekjum verði innan við 50%, vöxt-
ur í tekjum og hagnaði nemi 7–15%
á ári, arðgreiðslur verði um 40%
hagnaðar og heildareiginfjárhlutfall
verði yfir 10%.
Kristján Ragnarsson, formaður
bankaráðs Íslandsbanka, sagði m.a.
í ræðu sinni: „Af umfjöllun fjölmiðla
að undanförnu má helst ráða, að
seta í bankaráði felist aðallega í því,
að bankaráðsmenn séu að taka
ákvarðanir um að lána hver öðrum
peninga. Þótt ég viti að óþarft sé að
geta þess hér, er það er með öllu
rangt. Starf bankaráðs felst í því að
setja lánareglur og það hefur eft-
irlitsskyldu um að eftir þeim
reglum sé farið af stjórnendum
bankans. Að lánamálum er ekki
komið með öðrum hætti en þeim að
setja lánamörk á stærstu viðskipta-
vini. Bankaráð fer með reglubundn-
um hætti yfir stöðu stærstu lánþega
og stærstu vanskilaaðila og sinnir
þar með mikilvægri eftirlitsskyldu.
Ég vil einnig geta þess í þessu sam-
bandi að frá því að Íslandsbanki og
Fjárfestingarbanki atvinnulífsins
voru sameinaðir hefur aldrei komið
til atkvæðagreiðslu í bankaráðinu.
Öll umfjöllunarmál bankaráðs hafa
verið afgreidd án ágreinings.
Ég get ekki lokið máli mínu nema
lýsa vonbrigðum mínum með hve
seint gengur að færa ríkisviðskipta-
bankana tvo úr höndum ríkisins til
einkaaðila. Þótt það sé yfirlýst
stefna ríkisstjórnarinnar að selja
hluti ríkisins í bönkum gengur
hvorki né rekur. Einkavæðingin er
mikilvæg fyrir þróun bankakerfis-
ins í heild og að mínu mati forsenda
frekari hagræðingar. Vandræða-
gangur þessara mála undanfarna
mánuði vekur upp spurningar um
hvort ekki væri rétt að ríkisstjórnin
léti endurmeta og endurskipuleggja
einkavæðingarferlið,“ sagði Krist-
ján m.a.
Á aðalfundinum var einnig rætt
um stefnumótun bankans og hverju
sú vinna hefði skilað en hún hófst
haustið 2000 þegar sameining Ís-
landsbanka og FBA var um garð
gengin. Í henni fólst m.a. að skoða
nafn bankans og var í gær sam-
þykkt að breyta því í Íslandsbanki
hf. úr Íslandsbanki-FBA hf. Bjarni
Ármannsson, forstjóri Íslands-
banka, talaði um stefnumótunar-
vinnuna sem fram hefur farið og
kom m.a. inn á samanburð við nor-
ræna banka. Í þeim samanburði
stendur Íslandsbanki vel og hefur
m.a. næstlægsta kostnaðarhlutfallið
af þeim sex bönkum sem skoðaðir
voru. Svenska Handelsbanken hef-
ur það lægsta 47,5%. Aðrir bankar
sem bornir voru saman eru Danske
Bank, Noredea, Den norske Bank
og SEB. Íslandsbanki kom best út
hvað varðar eiginfjárhlutfall og arð-
semi eigin fjár. Hins vegar er
markmiðið að færa arðgreiðslu-
stefnu Íslandsbanka nær því sem
þekkist hjá hinum norrænu bönk-
unum.
Í máli Vals Valssonar, forstjóra
Íslandsbanka, kom fram að heildar-
útlán bankans jukust um 33 millj-
arða króna á síðasta ári eða um
14,7%. Þar af voru tæpir 5 millj-
arðar vegna aukinnar verðbólgu, 23
milljarðar vegna þess að lán í er-
lendri mynt hækkuðu vegna breyt-
inga á gengi íslensku krónunnar og
tæpir 9 milljarðar vegna útlána-
aukningar til erlendra aðila. Lán til
innlendra aðila drógust hinsvegar
saman um 3 milljarða á árinu og
sagði Valur að þannig hefði útlána-
stefna bankans stutt dyggilega við
stefnu stjórnvalda og Seðlabankans
um aðhald í útlánaþróun til að
sporna við ofþenslu.
Í bankaráð Íslandsbanka voru
sjálfkjörnir þeir Einar Sveinsson,
Gunnar Jónsson, Helgi Magnússon,
Jón Ásgeir Jóhannesson, Kristján
Ragnarsson, Víglundur Þorsteins-
son og Þorsteinn Már Baldvinsson.
Í varastjórn voru með sama hætti
kjörnir þeir Einar Örn Jónsson, Ei-
ríkur S. Jóhannsson, Friðrik Jó-
hannsson, Guðmundur B. Ólafsson,
Gunnar Felixson, Jakob Bjarnason
og Örn Friðriksson.
Enginn kvaddi sér hljóðs á aðal-
fundinum utan forstjórar og stjórn-
arformaður og allar tillögur voru
samþykktar. Mætt var fyrir 51% at-
kvæða þegar tekið hafði verið tillit
til eigin bréfa bankans og þess að
FBA-Holding hafði ekki atkvæðis-
rétt á fundinum í samræmi við
ákvörðun Fjármálaeftirlitsins sem
tilkynnt var í gær.
Aðalfundur án
sjáanlegra átaka
Aðalfundur Íslandsbanka fór fram í gær
án sjáanlegra átaka þrátt fyrir að FBA-
Holding hefði verið svipt atkvæðisrétti
sínum og breytingar á hluthafalista væru
nýafstaðnar. Nóatúnsfjölskyldan er nú
einn af stærstu hluthöfum í Íslandsbanka
og telur Jón Ásgeir Jóhannesson það m.a.
til marks um að „sjóðaímyndin“ sé að
hverfa af Íslandsbanka.
Morgunblaðið/Kristinn
Jón Ásgeir Jóhannesson bankaráðsmaður og Kristján Ragnarsson, for-
maður bankaráðs, ræðast við á aðalfundi Íslandsbanka í gær.
NÓATÚNSFJÖLSKYLDAN á nú
3,89% í Íslandsbanka eftir við-
skipti í gærmorgun, fyrir aðal-
fund bankans. Schilling Inc,
dótturfélag Saxhóls sem er eign-
arhaldsfélag Nóatúnsfjöl-
skyldunnar, keypti þá hlut Jóns
Ólafssonar úr Orca-hópnum, 389
milljónir að nafnverði á genginu
5, þ.e. 1.945 milljónir króna að
söluverði.
Jón Ólafsson seldi í gær alla
hluti sína í Orca SA og hluta af
eignarhlut Jóns Ólafssonar og co.
sf. í bankanum. Eignarhlutur Jóns
Ólafssonar og co. sf. í bankanum
var um 123 milljónir að nafnverði
og því 615 milljónir að söluverði.
Alls seldi Jón Ólafsson því bréf
fyrir 2.560 milljónir króna í gær.
Hann heldur eftir 5,2 milljónum
að nafnverði. Kaupþing hafði
milligöngu um viðskiptin með bréf
Jóns Ólafssonar og co. sf. en ekki
liggur fyrir hver kaupandinn er.
Dótturfélag Orca SA, FBA-
Holding mun eftir að Schilling
Inc. færir eignarhlut sinn út úr
FBA-Holding eiga 1.166 milljónir
að nafnverði í Íslandsbanka, eða
11,66%, miðað við þær tölur sem
gefnar voru upp í gær um eign-
arhlut FBA-Holding.
Á næstu vikum mun eign-
arhlutur Schilling Inc. í Íslands-
banka verða færður úr Orca S.A./
FBA Holding S.A. yfir til Schilling
Inc. Mun þá Schilling Inc. eiga
með beinum hætti 3,89% eign-
arhlut í Íslandsbanka, eins og
fram kemur í tilkynningunni sem
send var Verðbréfaþingi Íslands í
gær til upplýsingar um viðskiptin.
Einar Örn Jónsson er fram-
kvæmdastjóri Saxhóls ehf. Hann
tók sæti Eyjólfs Sveinssonar í
bankaráði Íslandsbanka í janúar
sl. þegar Eyjólfur seldi hlut sinn í
bankanum og vék úr bankaráði.
Einar Örn var í gær kosinn vara-
maður í bankaráðið og verður
varamaður Gunnars Jónssonar
hrl., sem kosinn var í aðalstjórn.
Gunnar var tilnefndur af Jóni
Ólafssyni sem nú hefur selt sinn
hlut. Aðspurður segist Einar Örn
treysta öllum bankaráðsmönnum
en ekki líta á neinn sérstakan sem
fulltrúa Schilling eða Saxhóls.
Hann segir ekki uppi áform um að
auka eignarhlut Schilling í Ís-
landsbanka að svo stöddu, en
bankinn sé áhugavert félag og
góður fjárfestingarkostur. „Ég tel
mig geta unnið með öllum þessum
aðilum og treysti þeim full-
komlega.“ Í samtali við Morg-
unblaðið segir Einar Örn einnig
að Schilling kaupi þennan hlut á
eigin forsendum og tilheyri ekki
neinni hluthafafylkingu innan
bankans. Spurður að því hvað
Schilling ætli sér með hlutinn,
svarar Einar Örn að það sé að
hagnast. „Það er ekkert annað
sem býr að baki. Við höfum fylgst
með Íslandsbanka og átt gott sam-
starf við hann í nokkur ár. Ég hef
tröllatrú á þessu fyrirtæki.“ Einar
Örn segir aðdragandann að kaup-
unum hafa verið mjög stuttan og
Saxhóll, þ.e. Nóatúnsfjölskyldan,
standi eitt fyrirtækja að baki
Schilling.
Jóni Ásgeiri Jóhannessyni,
bankaráðsmanni í Íslandsbanka,
líst mjög vel á fjárfestingu Sax-
hóls í Íslandsbanka, að því er
hann segir í samtali við Morg-
unblaðið. „Ég held að Íslands-
banki verði banki atvinnulífsins
og sjóðaímyndin hverfi af eign-
arhaldinu, m.a. með þessari fjár-
festingu.“ Hann segist vonast til
þess að fleiri aðilar úr atvinnulíf-
inu komi að bankanum í framtíð-
inni.
Nóa-
túnsfjöl-
skyldan
á 3,89%
FJÁRMÁLAEFTIRLITIÐ vísar í
tilkynningu sinni til Íslandsbanka,
um að hlutum FBA Holding S.A. í
Íslandsbanka-FBA hf. fylgi ekki at-
kvæðisréttur, í 10. gr. og 12. grein
laga um viðskiptabanka og spari-
sjóði, 113/1996. Þar kemur meðal
annars fram í
10. gr.: Engar hömlur má leggja á
viðskipti með hluti í hlutafélags-
banka, sbr. þó 100. gr. Í samþykkt-
um skal kveðið á um atkvæðisrétt
sem fylgir hlutum í hlutafélags-
banka og um meðferð hans. Í sam-
þykktum er óheimilt að veita til-
teknum hlutum aukið atkvæðagildi
eða skipta hlutum með öðrum hætti
í sérstaka flokka. Aðilar sem hyggj-
ast eignast virkan eignarhlut í við-
skiptabanka skulu leita samþykkis
Fjármálaeftirlitsins fyrir fram. Með
virkum eignarhlut er átt við beina
eða óbeina hlutdeild sem nemur
10% eða meira af eigin fé eða at-
kvæðisrétti eða aðra hlutdeild sem
gerir kleift að hafa veruleg áhrif á
stjórnun viðkomandi banka. Sam-
þykkis Fjármálaeftirlitsins skal enn
fremur aflað þegar einstaklingur
eða lögaðili eykur svo við eignarhlut
sinn að bein eða óbein hlutdeild
hans í eigin fé eða atkvæðisrétti fer
yfir 20%, 33% eða 50% eða nemur
svo stórum hluta að viðskiptabanki
verði talinn dótturfyrirtæki hans.
Þeir sem hyggjast eignast svo stór-
an eignarhlut í viðskiptabanka sem
um ræðir í 3. mgr. skulu beina skrif-
legri umsókn til Fjármálaeftirlits-
ins. Umsókn skulu fylgja upplýsing-
ar um eftirfarandi: Nafn og heimili
umsækjanda.
Nafn þess viðskiptabanka sem
umsækjandi hyggst fjárfesta í.
Stærð þess hlutar eða atkvæðis-
réttar sem umsækjandi hyggst fjár-
festa í.
Áform um breytingar á verkefn-
um viðskiptabanka.
Fjármögnun fjárfestingarinnar.
Fjárhagsstöðu umsækjanda.
Fyrirhuguð viðskiptatengsl um-
sækjanda við viðskiptabankann.
Reynslu umsækjanda af fjár-
málastarfsemi.
Eignarhald, stjórnarsetu eða
aðra þátttöku umsækjanda í starf-
semi lögaðila.
Refsingar sem umsækjandi hefur
verið dæmdur til að sæta og hvort
hann sæti opinberri rannsókn.
Náin tengsl umsækjanda við aðra
lögaðila, sbr. 3. mgr. 4. gr.
Aðrar upplýsingar sem Fjár-
málaeftirlitið fer fram á að umsækj-
andi veiti og máli skipta við mat á
hæfi eigenda virkra eignarhluta.
Enn fremur segir í 10. gr.:
Hyggist eigandi virks eignarhlut-
ar draga svo úr hlutafjáreign sinni
að hann eigi ekki virkan eignarhlut
eftir það skal hann tilkynna það
Fjármálaeftirlitinu fyrir fram og
einnig hver eignarhlutur hans muni
verða. Fari eignarhluturinn niður
fyrir 20%, 33%, 50% eða svo mikið
að bankinn hættir að vera dóttur-
fyrirtæki hlutaðeigandi skal það
einnig tilkynnt.]1)1)L. 69/2001, 1.
gr.
Í 12. gr. segir:[Sé aðila, sem á
virkan eignarhlut í viðskiptabanka,
svo farið eða fari hann þannig með
hlut sinn að skaði heilbrigðan og
traustan rekstur bankans getur
Fjármálaeftirlitið gripið til eftirfar-
andi ráðstafana:
Ákveðið að þeim hlutum fylgi
ekki atkvæðisréttur.
Lagt fyrir hlutaðeigandi banka að
grípa til ráðstafana sem draga úr
skaðlegum áhrifum hluthafans.
Lagt fyrir bankaráð hlutaðeig-
andi viðskiptabanka að boða til hlut-
hafafundar þar sem háttsemi hlut-
hafans skal tekin fyrir. Skal fulltrúa
Fjármálaeftirlitsins heimilt að
sækja fundinn og taka þar til máls.
Við mat á því hvort gripið skuli til
ráðstafana skv. 1. mgr. skal m.a.
höfð hliðsjón af þeim atriðum sem
greinir í 6. mgr. 10. gr.
Að auki skal höfð sérstök hliðsjón
af því hvort staða eða háttsemi við-
komandi aðila væri til þess fallin að
rýra traust almennings á hlutaðeig-
andi banka, væri hún opinber.
Fjármálaeftirlitinu er heimilt að
grípa í senn til fleiri en einnar af
þeim ráðstöfunum sem tilgreindar
eru í 1. mgr., þyki það nauðsyn-
legt.]1)
Lagaákvæði um við-
skiptabanka og sparisjóði